New York Üniversitesi Grossman Tıp Okulu'ndan araştırmacılar, fareler üzerinde yaptıkları çalışmada, kök hücrelerin kıl köklerinde hareket edebildiğini keşfettiler. İnsanlarda da bulunan melanosit kök hücrelerine odaklanan ekip, sıkışmış kök hücrelerin hareketini sağlayarak saç beyazlamasını tersine çevirebilecek veya önleyebilecek potansiyel bir yol bulabileceklerini belirttiler. Araştırma ekibi, kök hücrelere hareketliliği geri kazandırma veya onları hareket ettirme yollarını araştırmayı planlıyor.
20 Nisan 2023

Biyolog David Sinclair ve ekibi, yaşlanma sürecinin ileri ve geri götürülebilen bir süreç olduğunu deneylerle kanıtladı. Yapılan deneylerde yaşlı ve kör farelere görme yetisi geri kazandırıldı, beyin gençleştirilerek bilişsel beceriler artırıldı ve daha sağlıklı kas ve böbrek dokusu oluşturuldu. Ayrıca genç fareler üzerinde yapılan müdahalelerle yaşlanma süreci hızlandırıldı. Bu bulgular, yaşlanmanın DNA hasarından kaynaklandığına dair bilimsel inanca meydan okuyor ve yaşlanmanın bir bilgi kaybı olduğu teorisini öne sürüyor.
13 Ocak 2023

Bir araştırmaya göre, yapay zeka, nadir görülen kanser türlerinden retroperitoneal sarkomun agresiflik derecesini belirlemekte, mevcut yöntemlere göre iki kat daha başarılı. Araştırma, yapay zekanın çıplak gözle görülemeyen detayları tanımlayarak yüzde 82 oranında doğru sonuçlar verdiğini, laboratuvar analizlerinde ise başarı oranının yüzde 44 olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, bu teknoloji sayesinde tedavinin iyileştirilebileceğini ve her yıl binlerce kişinin yararlanabileceğini belirtti.
1 Kasım 2023

İskoçya, HPV aşısının etkinliği sayesinde 2040 yılına kadar rahim ağzı kanserini tamamen ortadan kaldırma hedefini duyurdu. Dünya Sağlık Örgütü, rahim ağzı kanserinin aşı ile dünyada ortadan kaldırılabilecek ilk kanser türü olabileceğini belirtiyor. İskoçya'da yapılan bir çalışmada, 1988 ile 1996 arasında doğmuş ve aşılanmış kadınlar arasında rahim ağzı kanseri görülmedi. Türkiye'de ise Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın HPV aşısını ulusal aşılama programına dahil etme sözünü yerine getirmesi bekleniyor.
29 Ocak 2024

1990'lı yıllardan bu yana kanser ölüm oranları, çeşitli önleme programları ve tedavi yöntemleri sayesinde düşüş göstermiş ve son 30 yılda %33'lük bir azalma yaşanmıştır. Ancak pandemi döneminde sağlık sistemine erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle ileri evre kanser tanılarında artış beklenmektedir. Türkiye'de her yıl yaklaşık 200 bin kişi kanser teşhisi almaktadır ve en sık görülen kanser türleri arasında meme, tiroid, rahim ve akciğer kanserleri bulunmaktadır. Ayrıca, HPV aşısının rahim ağzı kanserini azalttığı ve Türkiye'de DSÖ'nün önerdiği kolorektal, meme ve rahim ağzı kanserleri için ücretsiz tarama programları bulunduğu belirtilmiştir.
4 Şubat 2023

Belçika'nın KU Leuven Üniversitesi'nden araştırmacılar, 'Afrika turkuaz killifish' türü balıklar üzerinde deney yaparak, beyinlerindeki yaşlanmayı durdurabildi. Araştırmacılar, kanser tedavisinde kullanılan 'Dasatinib' ve alerjiler için reçete edilen 'Quercetin' isimli ilaçları balıklara bir hafta boyunca uyguladı. Araştırmacı Jolien van Houcke, süreç sonunda yaşlı balıkların beyin hücrelerinde yenilenme tespit ettiklerini duyurdu.
9 Ağustos 2023

Covid-19’a karşı aşı geliştiren BioNTech’in kurucularından Uğur Şahin, kanser için geliştirdikleri ilacın üç sene sonra piyasaya sürülebileceğini ifade etti. Şahin ve eşi Prof. Dr. Özlem Türeci, özellikle bağırsak kanseri olmak üzere çeşitli kanser türlerini hedefleyen tedaviler üzerinde uzun yıllardır çalışıyorlar. İlaçların vücudun kansere karşı kendi savunma reaksiyonunun güçlendirilmesini hedeflediğini belirten Şahin, Covid-19 pandemisi sonrasında çalışmalarının yüzde 80’inini kanserle mücadeleye ayırdığını da ekledi.
23 Ağustos 2023

Lund Üniversitesi'ndeki bir ekip tarafından yönetilen araştırmada, yapay zekanın meme kanseri tarama görüntülerini iki radyologla benzer oranda doğru okuyabildiği belirlendi. Araştırmada, 80 binden fazla kadının tarama görüntüleri hem radyologlar hem de yapay zeka tarafından değerlendirildi. Yapay zeka ve radyologların yanlış tespit oranı yüzde 1,5 çıktı. Ancak yapay zekanın tarama programlarında kullanılıp kullanılamayacağını tam olarak belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu belirtildi.
3 Ağustos 2023

Dünya Sağlık Örgütü'ne bağlı Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı, 2050 yılına kadar kanser vakalarının yüzde 77 oranında artabileceğini belirtti. Artışın nedenleri arasında tütün ve alkol kullanımı, obezite, hava kirliliği ve çevresel risk faktörleri gösterildi. Ayrıca, artan ve yaşlanan dünya nüfusu da kanser vakalarındaki artışı etkileyecek. En büyük artışın ve kanser yükünün, Birleşmiş Milletler'in İnsani Gelişme Endeksi'nin alt sınırında yer alan gelişmemiş ülkelerde olacağı vurgulandı.
1 Şubat 2024

Ardahan'da, SAT-2 serotipi şap hastalığının tespit edilmesinin ardından Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından alınan tedbirler kapsamında büyükbaş hayvanlar aşılanmaya başlandı. İl merkezi ve beş ilçede oluşturulan ekipler, sorumluluk bölgelerindeki ahır ve çiftliklerde aşılama çalışmalarını yürütüyor. Tarım ve Orman İl Müdürü Muhammet Fatih Cineviz, aşılama çalışmalarının 20 gün içinde tamamlanmasının planlandığını belirtti.
17 Mart 2023

Japon bilim insanları, bitkilerin yaralanmalara ve otobur hayvanların saldırısına karşı bir dizi sinyal yaydığını ve bu sinyallerin otoburları uzaklaştırmak ve doğal düşmanlarını çekmek gibi birçok fayda sağladığını ortaya koydu. Bu sinyaller, bitkiler makinelerden zarar gördüğünde ya da böcek saldırısına uğradığında diğerlerini uyarmak için salınıyor. Araştırmacılar, tehlikeye dair ipuçlarının ilk olarak bitkinin içine girip çıkmasına izin veren 'stoma' adlı yapı tarafından tespit edildiğini gördü. Bu keşif, tarımda ve küresel gıda üretiminde daha etkili haşere kontrollerinin geliştirilmesinin önünü açabilir.
18 Ekim 2023

Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Hayvan Hastanesi'nde, sakat doğan buzağıların tedavisinde kullanılmak üzere bir yürüme aracı geliştirildi. Tekerlekli araba olarak adlandırılan ve patent aşamasında olan bu cihaz, buzağıların canlı kalma oranını artırmayı ve iyileşme sürecini hızlandırmayı amaçlıyor. 2019 yılında başlatılan proje kapsamında geliştirilen cihaz, üniversite tarafından patent başvurusu yapıldıktan sonra aktif olarak kullanılmaya başlandı.
14 Aralık 2023

Türkiye'de lif, tohum ve ilaç etkin maddesi üretimi için kenevir yetiştiriciliği serbest bırakıldı. Sağlık profesyonelleri, bu durumun kamuoyunda serbest kullanım için bir zemin hazırlama amacı taşıdığını düşünüyor. Kenevirin tıbbi kullanımı sınırlı hastalıklar için etkili olmasına rağmen, yan etkileri ve bağımlılık riski taşıyor. Tütün endüstrisinin kenevir ürünlerine yatırım yaptığı ve bu alanda genişleme planları olduğu belirtiliyor. Kenevirin tıbbi olmayan kullanımı, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
5 Nisan 2023

Afyonkarahisar'ın Başmakçı ilçesi ve Denizli'nin Honaz ilçesindeki yumurta üretim tesislerinde kuş gribi vakaları tespit edildi. Her iki ilçede de tesisler karantinaya alınarak, Başmakçı'da 5 milyon, Honaz'da ise 1.5 milyon tavuk itlaf edildi. Resmi bir açıklama olmamasına rağmen Bloomberg HT tarım editörü İrfan Donat'ın aktardığı bilgilere göre, Tarım ve Orman Bakanlığı salgını kontrol altına almak için çalışmalarını sürdürüyor ve durum Dünya Hayvan Sağlık Örgütü'ne bildirildi.
2 Mart 2023

Macaristan'da yılda 35 bin kadının katıldığı meme kanseri tarama testlerinde yapay zeka kullanılarak kanserin belirtileri çok erken aşamada tespit edilebiliyor. Yapay zeka, büyük bir veri setiyle eğitilerek meme dokusundaki çok küçük değişiklikleri bile kanser gelişmeden neredeyse dört yıl önce saptayabiliyor. Bu yöntemle, mamografiler yapay zeka tarafından inceleniyor ve riskli dokular hakkında daha fazla veri üretiliyor.
28 Mart 2023

Bingöl'de yaralı bulunan ve kanadına başka bir hayvanın kemiği nakledilerek tedavi edilen 'Garip' isimli şahin, bir yıl süren tedavi sürecinin ardından doğaya bırakıldı. Tedaviyi yürüten Dr. Öğretim Üyesi Sami Ünsaldı, manşon usulüyle yapılan kemik naklinin hayvanın doğal hissetmesini sağladığını ve bandaj kullanmadıklarını belirtti. Ünsaldı, bandajlı hayvanların psikolojik bunalıma girebileceğini ve bu durumun ölüm oranını artırabileceğini ifade etti.
30 Mayıs 2023

Bilim insanları, çürüyen ağaç kabuklarında yetişen ve ateş yakmak için kullanılan kav mantarı (Fomes fomentarius) üzerinde yaptıkları araştırmada, mantarın moleküler yapısında plastiğe alternatif olabilecek özellikler buldular. Science Advances dergisinde yayımlanan makalede, mantarın bazı kısımlarının kontrplak veya deri gibi malzemelere göre daha dayanıklı ve hafif olduğu, laboratuvar ortamında yetiştirilerek alternatif bir malzeme olarak kullanılabileceği belirtildi. Dr. Pezhman Mohammadi, mantarın yapısının spor ekipmanlarında ve ısı ile ses yalıtımında kullanılabileceğini ifade etti. Ancak mantarın doğada değil, laboratuvar ortamında yetiştirilmesi gerektiği, doğal ortamda yetişmesinin uzun yıllar aldığı ve ekosistem için önemli olduğu vurgulandı.
23 Şubat 2023

İstanbul Adalar'da evcil hayvanların yasadışı üretimi ve satışı yapıldığı tespit edildi. Aktivistlerin ve bölge halkının ihbarı üzerine tarım müdürlüğü ve polis harekete geçti ve bir anne kurt köpeği ile dört yavrusu kurtarıldı. Evcil hayvanların kayıtdışı üretimi ve ticareti, sahipsiz hayvan nüfusundaki artışa neden oluyor ve hayvana karşı insanlık dışı muamele vakalarının başlıca kaynağı oluyor. Hayvanları Koruma Mevzuatı'na göre, evcil hayvanların, sahiplerince kısırlaştırılması esastır.
22 Temmuz 2023

Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı'na göre, obezite 13'ten fazla kanser türünün oluşumunda etkili bir faktör. Batı tarzı diyetlerin yüksek yağ ve hayvansal protein içeriği, düşük lif içeriği ile obeziteye zemin hazırladığı ve kanser riskini artırdığı belirtiliyor. Prof. Dr. Mustafa Özdoğan, obezitenin sigaradan sonra kansere neden olan en büyük çevresel faktör olduğunu ve gelecekte birincil kanser etkeni olabileceğini ifade ediyor. Ayrıca, sağlıklı beslenme ve egzersizle kilo vermenin kanser riskini azalttığı, Akdeniz diyetinin kanserden korunmada etkili olduğu ve vitamin/mineral takviyelerinin kontrolsüz kullanımının önerilmediği vurgulanıyor.
13 Mayıs 2023

Britanya'da yapılan bir araştırma, arıların sosyal öğrenme yoluyla sorun çözme becerileri kazandığını ortaya koydu. Londra Queen Mary Üniversitesi'nden uzmanlar, bir grup arıyı şeker ödüllü bir kutuyu açmayı öğretti ve bu arılar bilgilerini kolonilerindeki diğer arılara aktardı. İzleyici arılar, alternatif yöntemleri keşfetmelerine rağmen, eğitilen arıların kullandığı yöntemi yüzde 98 oranında tercih etti. Araştırma, arıların davranışlarının sosyal olarak öğrenildiğini ve bu davranışların gruplar arasında yayılabileceğini gösterdi.
9 Mart 2023
İşaretlediklerim