İtalya Kültür Bakanlığı, Vezüv Yanardağı'nın patlaması sonucu yok olan Antik Roma kenti Pompeii'de iki erkek iskeleti bulunduğunu duyurdu. İskeletler, 'İş Yerindeki Ressamlar Evi' adı verilen bir binadan çıkarıldı ve bu kişilerin volkanik külden değil, çöken binaların altında kalarak öldükleri belirlendi. Pompeii Arkeoloji Parkı Direktörü, bu bulguların son 250 yılda çıkarılan 1300'den fazla iskelet ve insan kalıntısına eklendiğini ifade etti. İtalya Kültür Bakanı, bu keşfin Pompeii'de hala keşfedilecek çok şey olduğunu gösterdiğini belirtti.
17 Mayıs 2023

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden araştırmacılar, Roma dönemine ait yapıların günümüze kadar ayakta kalmasının sırrını çözdü. Science Advances dergisinde yayımlanan bulgulara göre, Roma betonunun dayanıklılığı ve kendi kendini iyileştirme özelliği, sıcak karıştırma yöntemiyle eklenen sönmemiş kireç parçacıklarından kaynaklanıyor. Bu yöntem, betonun çatlaklarını otomatik olarak iyileştirebilmesini ve su geçirmez hale gelmesini sağlıyor. Araştırma sonuçları, modern beton formülasyonlarına katkıda bulunabilecek ve çimento üretiminin çevresel etkisini azaltabilecek potansiyele sahip.
9 Ocak 2023

Tarihçi Yuval Noah Harari, yapay zekanın hızla evrimleştiğini ve bu sürecin hem fırsatlar hem de riskler barındırdığını belirtti. Harari, yapay zekanın kendi kendine karar verebildiğini ve bu özelliğiyle diğer teknolojik devrimlerden farklı olduğunu vurguladı. Yapay zekanın hızla ilerlemesi ve insanların bu süreci anlamakta zorlanması, finansal sistemlerin kontrolünün kaybedilmesi gibi riskleri beraberinde getirebilir. Harari, bu risklerin üstesinden gelmek için işbirliğinin önemini vurguladı. Ayrıca, yapay zekanın kültürel ve hukuki ortamı değiştireceğini, yeni iş alanlarını belirsizleştireceğini ve insanların sürekli kendini yenilemesi gerektiğini belirtti.
30 Eylül 2023

Goldman Sachs'ın Mart 2023 tarihli raporuna göre, yapay zeka teknolojisi insanların yaptığı işlerin dörtte birini üstlenebilir. Ancak, her meslek dalı yapay zekanın etkisine açık değil. Meslekler, yapay zekanın etkisine açıklığına göre üç gruba ayrılıyor: yaratıcı meslekler, insanları derinlemesine anlamanız gereken meslekler ve çok fazla hareket kabiliyeti, el becerisi ve öngörülemeyen ortamlarda problem çözme yeteneği gerektiren işler. Bu durum, hem iş dünyasını hem de ekonomik sistemleri etkileyebilir.
25 Eylül 2023

ABD merkezli Yapay Zeka Güvenlik Merkezi ve alanında önde gelen isimler, yapay zekanın insanlık için varoluşsal riskler taşıdığı konusunda bir bildiri yayımladı. Bildiride, yapay zekanın insanlığın yok oluş riskini azaltmanın küresel bir öncelik olması gerektiği belirtildi. Bildiriye OpenAI CEO'su Sam Altman ve Google DeepMind yöneticisi Demis Hassabis gibi önemli isimler imza attı. Ancak uzmanlar arasında bu konuda bir fikir birliği oluşmuş değil ve bazıları yapay zekanın tehlikeli olmadığını savunuyor.
30 Mayıs 2023

Bir araştırmaya göre, yapay zeka, nadir görülen kanser türlerinden retroperitoneal sarkomun agresiflik derecesini belirlemekte, mevcut yöntemlere göre iki kat daha başarılı. Araştırma, yapay zekanın çıplak gözle görülemeyen detayları tanımlayarak yüzde 82 oranında doğru sonuçlar verdiğini, laboratuvar analizlerinde ise başarı oranının yüzde 44 olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, bu teknoloji sayesinde tedavinin iyileştirilebileceğini ve her yıl binlerce kişinin yararlanabileceğini belirtti.
1 Kasım 2023

Carnegie Mellon Üniversitesi araştırmacıları tarafından tasarlanan 'Coscientist' adlı yarı otonom sistem, GPT-4 modelini temel alarak karmaşık bir kimya tepkimesini öğrenmiş ve deneyi başarıyla tamamlamıştır. Sistem, robotik araçlarla donatılmış ve bilim insanları tarafından eğitilmiş, ancak araştırma ve uygulama süreçlerinde bağımsız hareket etmiştir. Coscientist, 2010 Nobel Kimya ödülü kazanan paladyum katalizörle çapraz bağlama tekniğini kullanarak, dört dakikadan kısa sürede verimli bir deney düzeneği oluşturmuştur. Araştırmanın sonuçları 'Nature' dergisinde yayımlanmıştır.
26 Aralık 2023

Türk yazar Ahmet Ümit, 'Kayıp Tanrılar Ülkesi' isimli romanında Pergamon arkeolojisi ve Bergama ile Berlin arasındaki kültürel mirası konu aldığı için Alman Arkeoloji Enstitüsü'nden 'arkeolog üye' beratı ile ödüllendirildi. Roman ayrıca Almanya ile Türkiye arasındaki tarihi ilişkileri de işliyor. Ödülü, Enstitü Müdürü Prof. Dr. Felix Pirson tarafından takdim edildi. Ümit daha önce de benzer temalı eserleriyle ödüller almıştı ve bu ödülü büyük bir onur olarak nitelendirdi.
15 Aralık 2023

Microsoft ve ABD Enerji Bakanlığı'na bağlı laboratuvarın ortak çalışmasıyla, yapay zeka ve süper bilgisayarlar kullanılarak keşfedilen N2116 adlı yeni bir madde, lityum kullanımını yüzde 70 oranında azaltma potansiyeline sahip. Bu madde, katı halde bir elektrolit olarak pillerde kullanıldığında, daha güvenli ve sürdürülebilir bir enerji depolama çözümü sunuyor. Geleneksel yöntemlerle 20 yıl sürebilecek bir keşif, bu teknolojiler sayesinde bir haftadan kısa sürede tamamlandı. Uluslararası Enerji Ajansı'nın lityum kıtlığı uyarısı ve artan talep göz önünde bulundurulduğunda, bu keşif önemli bir alternatif olabilir.
10 Ocak 2024

Yedi Yıl Savaşları sırasında Fransız denizcilere ulaşamadan Britanya donanması tarafından ele geçirilen mektuplar, ilk defa açılarak incelendi. Bu mektuplar, İngiliz Kraliyet Donanması tarafından Kew'deki Ulusal Arşiv'de saklanıyordu ve Cambridge Üniversitesi Tarih Fakültesi'nden Profesör Renaud Morieux tarafından talep edildi. Profesör Morieux, 102 mektubu deşifre etmek için aylarını harcadı ve mektupların evrensel insan deneyimleriyle ilgili olduğunu, büyük yaşam zorluklarıyla başa çıkma yollarını ortaya koyduğunu belirtti.
9 Kasım 2023

Austin, Texas Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, MRI taramalarını analiz ederek insan düşüncelerini metne dönüştürebilen bir yapay zeka geliştirdiler. Nature dergisinde yayınlanan makaleye göre, bu yapay zeka hayal edilen konuşmayı metne çevirebiliyor. Araştırma, beyin aktiviteleri MRI ile taranarak ve büyük bir dil modeli kullanılarak gerçekleştirildi. Araştırmanın lideri sinirbilimci Alexander Huth, bu çalışmanın düşüncenin kendisini yakaladığını ve bu olasılığın heyecan verici olduğunu belirtti.
2 Mayıs 2023

12 bin yıllık geçmişe sahip olan ve 'Tarihin sıfır noktası' olarak bilinen Göbeklitepe'de ilk boyalı heykel bulundu. Kireç taşından yapılmış ve gerçek boyutlu bir yaban domuzu heykeli olan eser, yüzeyinde kırmızı, beyaz ve siyah pigment kalıntıları ile dikkat çekiyor. Ayrıca, Karahantepe'deki kazı çalışmalarında 2,3 metre yüksekliğinde bir insan heykeli bulundu. Heykel, oturur vaziyette ve ölü bir insanı çağrıştıran bir şekilde tasvir edilmiş.
30 Eylül 2023

Yapay zekanın öncülerinden Geoffrey Hinton, Google'dan istifa ettikten sonra yapay zekanın insanlık için oluşturduğu tehditler hakkında daha özgürce konuşabileceğini belirtti. Hinton, yapay zekanın iklim krizinden daha acil bir durum haline gelebileceğini ifade etti. Yapay zekanın kontrolü ve şeffaflık konularında endişelerini dile getiren Hinton, araştırmaların durdurulmasına karşı çıkıyor ve bu konuda daha fazla kaynak ayrılması gerektiğini savunuyor. Ayrıca, ABD Başkanı Joe Biden, yapay zeka konusunda teknoloji liderleriyle Beyaz Saray'da bir araya geldi.
6 Mayıs 2023

Massachusetts Teknoloji Üniversitesi (MIT) tarafından yapılan bir çalışma, şu an için insan emeğinin yapay zekaya kıyasla daha ekonomik olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar, yapay zekanın belirli iş rollerini üstlenme potansiyelini ve işletmelerin çalışanları yapay zeka ile değiştirme olasılığını değerlendirdi. Özellikle görsel analiz gerektiren işlerde, yapay zekanın otomasyon için ekonomik olarak cazip olmadığı bulundu. Neil Thompson, yapay zeka kaynaklı işgücü kaybının yavaş ve az dramatik olacağını belirtti.
23 Ocak 2024

ABD merkezli yapay zeka firması Aizip ve MIT'den bilim insanları, gelişmiş yapay zeka sistemlerinin insan yardımı olmadan daha küçük yapay zeka sistemleri üretebildiğini keşfetti. Aizip CEO'su Yan Sun, bu durumu 'kendi kendine evrilebilen yapay zeka' olarak nitelendirdi. Aizip'in kurucularından Yubei Chen, büyük ve küçük yapay zeka sistemlerinin birlikte çalışarak eksiksiz bir ekosistem oluşturacağını ve bu sistemlerin çeşitli alanlarda kullanılabileceğini belirtti.
19 Aralık 2023

ABD'nin köklü sözlük yayıncısı Merriam-Webster, 'otantik' kelimesini 2023 yılının kelimesi olarak belirledi. Bu seçimin, yapay zeka gelişmeleri ve sosyal medyanın etkisiyle gerçek ile sahte arasındaki sınırların bulanıklaşmasından kaynaklandığı ifade ediliyor. Yapay zeka, metin ve görsel içeriklerin doğruluğuna olan ilgiyi artırırken, markalar ve ünlüler de 'otantik' kelimesinin popülerleşmesine katkı sağlıyor. Ayrıca, 'deepfake', 'rizz' ve 'indict' kelimeleri de 2023'te sık kullanılan diğer kelimeler arasında yer alıyor.
30 Kasım 2023

Güney Afrika'da Johannesburg yakınlarındaki 'Yükselen Yıldız' mağarasında Homo naledilere ait olduğu düşünülen ve yaklaşık 200 bin yıllık olduğu tahmin edilen bir mezar alanı bulundu. Prof. Lee Berger liderliğindeki araştırma ekibi, bu keşfin insan evrimi hakkındaki düşünceleri değiştirebileceğini ve ölülerin gömülme pratiğinin sadece Homo sapiens ve Neandertallerle sınırlı olmadığını gösterdiğini belirtti. Daha önce en eski mezarların 100 bin yıllık olduğu düşünülürken, bu mezarlıkta bulunan kemiklerin 236 bin ila 335 bin yıllık olduğu anlaşıldı.
7 Haziran 2023

Danimarka'daki Aarhus Üniversitesi'nden araştırmacılar, 2017 yerel seçimlerinde yarışan siyasetçilerin fotoğraflarını analiz ederek, yüz ifadeleri ve mimikler aracılığıyla siyasi görüşleri yüzde 61 doğrulukla tahmin edebilen bir yapay zeka sistemi geliştirdi. Microsoft'un yüz ifadesi tanıma teknolojisi kullanılarak yapılan çalışma, 'Scientific Reports' dergisinde yayımlandı. Araştırma, yapay zekanın derin öğrenme yöntemleri kullanarak insan davranışlarını taklit edebildiğini gösteriyor. Makalede ayrıca yapay zekanın olumlu ve olumsuz potansiyellerine değinilerek, farklı toplumlardaki kullanım senaryolarına işaret ediliyor.
21 Haziran 2023

Almanya'da Max Planck Antropoloji Enstitüsü tarafından yürütülen bir araştırma, Avrupa'nın en ünlü mumyası Ötzi'nin atalarının Anadolu'dan geldiğini ortaya koydu. Araştırmada, Ötzi'nin genetik yapısının, Anadolu'dan göç eden ilk çiftçilerle yüksek oranda benzerlik gösterdiği belirlendi. Ayrıca, Ötzi'nin ten renginin koyu olduğu ve kel olduğu tespit edildi. Ötzi, 1991 yılında İtalyan Alpleri'nde bir buzulda keşfedilmişti.
16 Ağustos 2023

Cumhuriyet'in 100'üncü yılı anısına rap şarkıcısı Norm Ender tarafından bestelenen 'Parla' marşı, sosyal medyada ilgi gördü. Bu marş için Türk sanat müziğinin efsanevi ismi Zeki Müren'in sesi, yapay zeka teknolojisi kullanılarak marşı söyleyecek şekilde düzenlendi. Videoyu Aytuğ Scioti hazırladı.
11 Ocak 2024
İşaretlediklerim