Bilim insanları, Grönland köpekbalıklarının metabolik adaptasyonlarının olağanüstü uzun ömürlerinin sırrı olabileceğini keşfettiler. Manchester Üniversitesi'nden Ewan Camplisson ve ekibi, bu köpekbalıklarının yaşla birlikte enzimatik aktivitede beklenen değişikliklere uyum sağlamadığını buldu. Bu bulgular, köpekbalıklarının kardiyovasküler hastalıklardan etkilenmeden uzun yaşamalarını sağlayan adaptasyonların insanlara uygulanabileceği umudunu doğurdu. Ancak, ısınan okyanusların bu tür için büyük tehdit oluşturduğu belirtildi.
5 Temmuz 2024

Elon Musk'ın Neuralink şirketi için cerrahi robotlar tasarlayan Afshin Mehin, Wired dergisine verdiği röportajda, yapay zeka ve nöroteknolojinin birleşimiyle ortaya çıkabilecek etik ve gizlilik sorunlarına dikkat çekti. Mehin, bu teknolojilerin şirket çıkarlarına hizmet edip etmediği konusunda endişelerini dile getirdi ve kişisel verilerin korunması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, Neuralink için tasarladığı beyin-bilgisayar arayüzleriyle felçli insanların bilgisayarları kontrol etmelerini sağlayan cihazlar geliştirdiğini ve bu alanda ödüller kazandığını belirtti.
22 Nisan 2024

University College London araştırmacıları, elektrospinning tekniğiyle insan saçından 200 kat daha ince spagetti üretti. Bu ultra ince spagetti, tıbbi iskelet yapılarından ilaç taşıma sistemlerine kadar çeşitli alanlarda kullanılabilir. Araştırmacılar, bu nanofiberlerin maliyeti düşürme ve çevresel etkileri azaltma potansiyeline sahip olduğunu belirtiyor. Ancak, bu spagetti türü yenilebilir değil ve pişirildiğinde hızla eriyor.
22 Kasım 2024

Amerikan Gastroenteroloji Derneği, tekrarlayan clostridium difficile enfeksiyonlarında kullanılmak üzere dışkı mikrobiyota naklini tedavi yöntemi olarak önerdi. Bu yöntem, sağlıklı bir donörden alınan dışkı ile hastanın bağırsak mikrobiyomunun dengesinin yeniden sağlanmasını amaçlıyor. ABD'de bu yöntem etkili ve güvenli bulunuyor ve FDA tarafından onaylanan çeşitli uygulama yöntemleri bulunuyor. Prof. Dr. Zülfikar Polat, dışkı naklinin sadece belirli bağırsak hastalıklarında değil, aynı zamanda artrit, astım, otizm gibi çeşitli hastalıklarda da deneysel olarak kullanıldığını belirtti, ancak daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.
12 Mart 2024

BioNTech tarafından üretilen ve BNT116 olarak bilinen mRNA akciğer kanseri aşısı, Türkiye dahil yedi ülkede klinik denemelere başladı. Aşı, küçük hücreli olmayan akciğer kanserini tedavi etmeyi hedefliyor ve yaklaşık 130 hasta bu denemelere dahil edilecek. Aşı, bağışıklık sistemine tümör belirteçlerini ileterek kanser hücreleriyle savaşmasını sağlıyor ve kemoterapiye göre daha güvenli bir tedavi süreci sunuyor.
23 Ağustos 2024

Tıbbi Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Nail Paksoy, son beş yılda kanser tedavisinde akıllı ilaçların gelişmesiyle büyük değişiklikler yaşandığını belirtti. Akıllı ilaçlar, sağlam dokulara zarar vermeden tümörün büyümesini ve yayılmasını engelliyor. Bu ilaçlar, kemoterapiye göre daha az yan etkiye sahip ve immünoterapi ile birlikte kullanılarak kanserin kronik bir hastalık gibi yönetilmesine olanak tanıyor. Yeni nesil tedaviler, özellikle dördüncü evre kanser hastalarında yaşam süresini uzatıyor.
28 Ekim 2024

Bilim insanları, Hawaii'de keşfedilen tek hücreli bir organizma olan Chromosphaera perkinsii'yi inceleyerek, yumurtaların hayvanlardan çok önce ortaya çıktığını belirlediler. Bu organizmanın, hayvan embriyolarıyla benzerlik gösteren çok hücreli yapılar oluşturduğu tespit edildi. Araştırma, çok hücreli yaşam formlarına geçişin arkasındaki mekanizmalar hakkında önemli bilgiler sunuyor. Çalışma, Nature dergisinde yayınlandı ve bilim insanları, bu bulguların evrimsel süreçlerin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacağını umuyor.
18 Kasım 2024

Britanya'daki bilim insanları, 50 yıllık araştırmalar sonucunda yeni bir kan grubu sistemi olan MAL'ı tanımlamayı başardı. Bu keşif, 1972'de hamile bir kadının kan örneğinde eksik olan AnWj antijeninin incelenmesiyle başladı. MAL kan grubu, nadir görülen bir sistem olup, hücre zarlarının stabil kalmasında ve hücre içi taşımada hayati bir rol oynayan MAL proteini ile ilişkilidir. Bu keşif, nadir kan grubu özelliklerine sahip hastaların daha iyi anlaşılmasına ve tedavi edilmesine olanak sağlayacak.
19 Eylül 2024

ABD'deki Pittsburgh Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada, yapay zeka modelleri kulak enfeksiyonlarını yüzde 93 doğrulukla akut orta kulak iltihabından ayırt edebildi. Bu oran, doktorların hastalığı teşhis etme oranından daha yüksek. Araştırma, 2018 ile 2023 arasında 635 çocuğun kulak zarlarının çekildiği 1151 video üzerinde gerçekleştirildi. Araştırmacılar, bu teknolojinin yanlış teşhisleri azaltarak gereksiz antibiyotik kullanımını önleyebileceğini belirtiyor.
6 Mart 2024

Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Göktürk Fındık, lokal ileri akciğer kanseri ameliyatlarında kullanılan ve yapay protez yerine farklı bir dikiş tekniği kullanan 'Fındık tekniği'ni geliştirdi. Bu teknik, enfeksiyon, aritmi ve tekrar ameliyat olma risklerini azaltıyor ve hastaların ameliyat sonrası sürecini rahatlatıyor. Fındık, bu tekniği 2018'den beri uygulamakta olup, yaklaşık bir ay önce Avrupa'nın saygın bilimsel dergilerinden birinde yayımlandı.
29 Nisan 2024

ABD'de 46 yaşındaki emekli asker Aaron James, dünyanın ilk tam göz naklini geçiren kişi oldu. 2021'de bir kaza sonucu yüzünün büyük bölümünü kaybeden James, 140'tan fazla sağlık çalışanının katıldığı 21 saatlik bir ameliyatla kısmi yüz ve tam göz nakli yapıldı. Nakil sonrası yapılan testler, donör gözdeki ışığa duyarlı sinir hücrelerinin canlı kaldığını gösterdi. Araştırmacılar, bu ilerlemenin kritik duyu organlarına yönelik nakillerin araştırılmasına ilham olabileceğini belirtti.
10 Eylül 2024

Fransa Atom Enerjisi ve Alternatif Enerjiler Kurumu (CEA), dünyanın en güçlü manyetik rezonans görüntüleme (MRI) cihazı olan Iseult ile insan beyninin en net görüntüsünü yayınladı. Bu cihaz, 11,7 Tesla manyetik gücüne sahip olup, hastanelerde kullanılan cihazlara kıyasla çok daha hızlı ve detaylı görüntüler elde edebiliyor. 20 gönüllü üzerinde test edilen cihaz, neredeyse 4 dakikada en net beyin görüntüsünü elde etti. Iseult Projesi, nörodejeneratif hastalıklar ve psikiyatrik bozukluklar üzerine araştırmalar yapmayı hedefliyor ve bu ultra detaylı görüntülerin, Alzaymır ve Parkinson gibi hastalıkların teşhisinde önemli bir rol oynaması bekleniyor.
4 Nisan 2024

University College London'da yapılan bir araştırma, virüslerin insanlardan hayvanlara bulaşma oranının, hayvanlardan insanlara bulaşma oranından daha yüksek olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, yaklaşık 12 milyon sekans içeren küresel bir veri tabanını kullanarak, virüslerin türler arası hareketini inceledi ve vakaların yüzde 64'ünde insanların hayvanları enfekte ettiğini buldu. Bu bulgular, özellikle Covid-19 salgını sırasında popüler olan hayvanlardan insanlara virüs bulaşma tezini tersine çeviriyor ve insanların hayvanlara virüs yayma kapasitesinin, hayvanların insanlara virüs bulaştırma kapasitesinden daha fazla olduğunu gösteriyor.
25 Mart 2024

2024 Nobel Tıp Ödülü, mikroRNA'nın keşfi ve transkripsiyon sonrası gen düzenlemesindeki rolü üzerine yaptıkları çalışmalar nedeniyle ABD'li bilim insanları Victor Ambros ve Gary Ruvkun'a verildi. MikroRNA, gen düzenlemesinde önemli bir rol oynayan küçük bir RNA molekülü olarak tanımlanmış ve bu keşif, organizmaların gelişimi ve işleyişi için kritik bir öneme sahip olduğunu göstermiştir. Nobel Ödülleri, Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine insanlığa hizmet edenlere verilen prestijli ödüllerdir.
7 Ekim 2024

Yeni bir araştırmaya göre, Alzheimer hastalığını teşhis etmek için geliştirilen basit bir kan testi yaklaşık yüzde 90 doğruluk oranına sahip. Bu test, Alzheimer hastalarının kanındaki 'p-tau217' ve 'amiloid beta' proteinlerini ölçerek hızlı ve ucuz bir teşhis sağlıyor. Araştırmacılar, bu testin klinik kontrollerden daha doğru sonuç verdiğini belirtiyor. Ancak, sinirbilimci Cliff Abraham, bu gelişmenin büyük bir devrim olmadığını ifade ediyor.
29 Temmuz 2024

Türkiye'de, özellikle Güney Kore ve Japonya gibi Uzakdoğu ülkelerinde yaygın olan laparoskopik karaciğer nakli yöntemi, Koç Üniversitesi Hastanesi Karaciğer Nakli Merkezi tarafından uygulanmaya başlandı. Bu yöntemle, vericilerden karaciğer parçası, minimal invaziv bir işlemle alınıyor, bu da ameliyat sonrası iyileşme sürecini hızlandırıyor ve vericinin normal yaşamına dönüşünü kolaylaştırıyor. Türkiye'de bu yöntemi uygulayan ekip, şimdiye kadar 50 laparoskopik donör ameliyatı gerçekleştirmiş ve bu alanda en geniş seriyi oluşturmuş durumda. Ayrıca, merkez şimdi de aynı ameliyatı robotik cerrahi ile yapma üzerine çalışmalar yürütüyor.
17 Şubat 2024

ABD'deki UC Merced Üniversitesi'nden araştırmacılar, hücrelerde protein üretiminin yavaşlaması sonucunda insan ömrünün iki kat uzayabileceğini keşfetti. Araştırma, OTUD6 proteininin hücrelerde protein üretimini yüzde 50 oranında azalttığını ve bu durumun meyve sineklerinin yaşam süresini iki katına çıkardığını gösterdi. Bilim insanları, bu mekanizmanın kanser hücrelerinin gelişimini nasıl etkilediğini de inceliyor. Eğer çalışma insanlar üzerinde etkili olursa, ortalama insan ömrü 80 yıldan 160 yıla kadar çıkabilir.
6 Eylül 2024

Britanya'da, cilt kanserinin en ölümcül türü olan melanoma karşı dünyanın ilk kişiselleştirilmiş mRNA aşısı denemeleri gerçekleştiriliyor. 52 yaşındaki Steve Young, bu aşının denendiği ilk hastalardan biri olarak kaydedildi. Aşı, bağışıklık sisteminin kalan kanserli hücreleri tanıyıp yok etmesine yardımcı olmayı amaçlıyor ve Moderna ile Merck Sharp and Dohme (MSD) tarafından üretiliyor. Ayrıca, aşı Avustralya'da da dahil olmak üzere diğer ülkelerde de denemeleri sürdürülüyor.
26 Nisan 2024

Japonya'daki Azabu Üniversitesi'nden araştırmacılar, kedilerin kelimelerle görüntüleri eşleştirebildiğini keşfetti. 31 ev kedisi üzerinde yapılan deneyde, kedilere anlamsız kelimelerle ilişkilendirilmiş görüntüler gösterildi ve kedilerin bu kelimelerle görüntüler arasında bağlantı kurduğu gözlemlendi. Araştırma, kedilerin bebeklere göre daha hızlı bağlantı kurabildiğini ve bu yeteneğin ödül veya eğitim olmaksızın gerçekleştiğini ortaya koydu. Ancak, bu bağlantıların uzun süreli olup olmadığı henüz kanıtlanmadı.
22 Ekim 2024

İsveç'te bilim insanları, laboratuvar ortamında yetiştirilen beyin hücrelerinden oluşan ilk 'yaşayan bilgisayar'ı üretti. Bu bilgisayar, 10 bin canlı nörondan oluşan mini beyinlerin dopamin dozlarıyla eğitilmesiyle çalışıyor ve geleneksel dijital işlemcilere göre milyonlarca kat daha az enerji kullanıyor. Buluş, enerji krizinin çözümüne katkı sunmayı amaçlarken, yapay zekanın geleceği ve insanlığın teknolojiyle ilişkisi hakkında derin etik soruları da gündeme getiriyor.
11 Haziran 2024
İşaretlediklerim