California Üniversitesi'nden sinirbilim uzmanları, yaşlılarda bilişsel kayıpların evde tedavi edilmesine yönelik bir dizi araştırma yaptı. Altı ay boyunca, hafıza bozukluğu bulunmayan 60-85 yaş arası bir grup, her gece difüzör ile iki saat boyunca yedi değişik kokuyu kokladı. Araştırma sonucunda, bu kokulara maruz kalan grup, beynin yaşlanmayla bozulduğu bilinen bölgesi daha sağlam bulundu ve bilişsel performansları yüzde 226 oranında arttı. Ayrıca, katılımcılar daha rahat uyuduklarını belirtti.
24 Eylül 2023

Yeni bir araştırma, çocukların ekran başında geçirdiği süreyi azaltmanın kötü davranışları da azalttığını ortaya koydu. Güney Danimarka Üniversitesi'nden araştırmacılar, dört ile 17 yaş aralığındaki 181 çocuk ve ergenin bulunduğu 89 aileden toplanan verileri analiz etti. Araştırma, çocukların ekran sürelerini haftada sadece üç saate düşürerek ruh sağlığı ve davranışlarında önemli iyileşmeler gözlemlendiğini belirtti. Ayrıca, önceki araştırmalar da çocukların ekran başında kalmasının gelişimsel gecikmelere yol açabileceğini ve nörogelişimsel bozukluklarla ilişkili olabileceğini ortaya koymuştu.
21 Temmuz 2024

Yapay zeka algoritmalarının tıp alanında toplumsal cinsiyet kodlarını nasıl sürdürdüğü incelendi. Araştırmada, ChatGPT, Gemini ve Llama gibi yapay zeka araçlarının sağlık çalışanlarının mesleki kıdem ve kişilikleri hakkında belirgin cinsiyet ayrımları yaptığı gözlendi. Örneğin, deneyimsiz doktorlar kadın, deneyimli doktorlar ise erkek olarak varsayıldı. Bu önyargıların sağlık sektöründe ciddi etkileri olabileceği belirtiliyor.
24 Eylül 2024

Columbia Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen ve JAMA Network Open dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, 1948'den bu yana üç nesil üzerinden toplanan 14,106 katılımcının verilerini analiz ederek, daha yüksek eğitim seviyesine sahip bireylerin daha yavaş yaşlandığını ortaya koydu. Araştırmacılar, katılımcıların her iki yıllık ek eğitim görmeleri durumunda yaşlanma hızlarının yüzde 2 ila 3 oranında yavaşlayabileceğini ve bu durumun ölüm riskini yaklaşık yüzde 7 oranında azaltabileceğini tespit etti. Araştırma, eğitim seviyesi ile yaşlanma ve ölüm riski arasındaki ilişkiyi detaylı bir şekilde inceliyor.
4 Mart 2024

ABD'de North Carolina Üniversitesi tarafından yapılan üç yıllık bir araştırma, gençlerin sosyal medyayı sık kontrol etme alışkanlığının beyin gelişimlerini ve sosyal geri bildirimlere olan hassasiyetlerini etkilediğini ortaya koydu. Araştırmacılar, Kuzey Carolina'daki devlet okullarına giden 169 öğrenciyi takip ederek, sosyal medya kullanım sıklıklarını ve beyin görüntülerindeki değişimleri kaydetti. Bulgular, gençlerin sosyal ödüllere ve cezalara karşı daha hassas hale gelebileceğini ve bu durumun sosyal medya kullanım ihtiyacını artırabileceğini gösteriyor.
6 Ocak 2023

Human Brain Mapping dergisinde yayınlanan bir araştırma, yetişkin erkeklerde pornografinin para kazanma veya oyun oynamaya kıyasla beyindeki ödül merkezlerini daha fazla tetiklediğini ortaya koydu. Araştırma, 19-38 yaş aralığındaki 31 sağlıklı erkek katılımcı üzerinde yapıldı ve katılımcıların pornografik resimlere, video oyunu ekran görüntülerine ve para resimlerine verdikleri tepkiler incelendi. Bulgular, pornografinin diğer ödüllendirici uyaranlardan daha hızlı ve güçlü bir şekilde beyindeki ödül işleme yollarını harekete geçirdiğini gösterdi. Bu tür araştırmalar, bağımlılığın tedavisi için yeni terapilerin geliştirilmesine katkı sağlayabilir.
22 Temmuz 2024

İsveç'te askerlik yapan yaklaşık 60 bin erkeğin bilişsel yetenekleri ölçüldü ve sonrasında bu kişilerin gelirleri incelendi. Araştırma, yıllık 60 bin avro kazanca kadar zeka ile gelir arasında güçlü bir ilişki olduğunu, ancak gelir piramidinin tepesine çıkıldıkça bu ilişkinin zayıfladığını ortaya koydu. En zengin yüzde 1'lik kesimin bilişsel kapasitesi, yüzde 3'lük dilime giren erkeklerden daha düşük bulundu. Çalışmada, şans, aile geçmişi, motivasyon gibi diğer faktörlerin de gelir üzerinde etkili olduğu belirtildi.
22 Şubat 2023

Alzheimer hastalığının erken dönemlerinde kullanılan antikor tedavisi Donanemab, hastalığın ilerlemesini yüzde 30 oranında yavaşlatıyor. JAMA tıp dergisinde yayımlanan sonuçlar, Alzheimer tedavisinde yeni bir döneme işaret ediyor ve Britanya denetleme kurumu ilacı değerlendirmeye aldı. İlaç, günlük yaşam aktivitelerini sürdürmeyi kolaylaştırıyor ancak beyinde şişme gibi ciddi yan etkilere neden olabiliyor ve iki gönüllünün ölümüne yol açtı. Donanemab'in fiyatı ve piyasaya sürülme tarihi henüz belirsiz.
18 Temmuz 2023

Britanya'daki bilim insanları, 50 yıllık araştırmalar sonucunda yeni bir kan grubu sistemi olan MAL'ı tanımlamayı başardı. Bu keşif, 1972'de hamile bir kadının kan örneğinde eksik olan AnWj antijeninin incelenmesiyle başladı. MAL kan grubu, nadir görülen bir sistem olup, hücre zarlarının stabil kalmasında ve hücre içi taşımada hayati bir rol oynayan MAL proteini ile ilişkilidir. Bu keşif, nadir kan grubu özelliklerine sahip hastaların daha iyi anlaşılmasına ve tedavi edilmesine olanak sağlayacak.
19 Eylül 2024

Microsoft'un kurucusu Bill Gates, bir blog yazısında yapay zekanın giderek yaygınlaşmasıyla insanların beş yıl içinde kişisel asistanlara sahip olacağını belirtti. Bu asistanlar, kullanıcıların telefon veya bilgisayarlarına söyledikleri komutları yerine getirebilecek. Gates, bu yazılımların 'temsilci' olarak adlandırılabileceğini ve kullanıcı hakkında bilgi sahibi oldukça daha iyi önerilerde bulunabileceğini ifade etti. Ayrıca, yapay zekanın sağlık, eğitim, üretkenlik ve eğlence gibi alanları nasıl dönüştüreceğine dair görüşlerini paylaştı.
12 Kasım 2023

Dünya genelinde bu yıl düzenlenecek seçimlerde, yapay zekanın aldatıcı kullanımına karşı mücadele etmek üzere 20 teknoloji şirketi bir araya geldi. Bu şirketler, zararlı yapay zeka içeriklerini tespit edip karşı koymak için birlikte çalışacaklarını taahhüt eden bir anlaşma imzaladı. Anlaşma, seçmenleri yapay zeka tarafından oluşturulan zararlı içeriklerden korumayı amaçlıyor ve çevrim içi toplulukları bu tür içeriklere karşı koruma altına almayı hedefliyor. İmza atan şirketler arasında Adobe, Amazon, Google, IBM, Meta, Microsoft ve daha birçok önemli teknoloji firması yer alıyor.
16 Şubat 2024

ABD'deki UC Merced Üniversitesi'nden araştırmacılar, hücrelerde protein üretiminin yavaşlaması sonucunda insan ömrünün iki kat uzayabileceğini keşfetti. Araştırma, OTUD6 proteininin hücrelerde protein üretimini yüzde 50 oranında azalttığını ve bu durumun meyve sineklerinin yaşam süresini iki katına çıkardığını gösterdi. Bilim insanları, bu mekanizmanın kanser hücrelerinin gelişimini nasıl etkilediğini de inceliyor. Eğer çalışma insanlar üzerinde etkili olursa, ortalama insan ömrü 80 yıldan 160 yıla kadar çıkabilir.
6 Eylül 2024

Avusturya'da yapılan bir araştırma, hafif şok dalgalarının baypas ameliyatından sonra kalp dokusunu yenileyebileceğini gösterdi. Innsbruck Tıp Üniversitesi'nden Prof. Johannes Holfeld liderliğindeki ekip, bu yöntemin kalp hastalığı tedavisinde devrim yaratabileceğini belirtti. Çalışma, şok dalgası tedavisi gören hastaların kalplerinin daha fazla kan pompalayabildiğini ve daha fazla yürüyebildiklerini ortaya koydu. Araştırmacılar, bu yöntemin daha geniş bir hasta grubunda test edilmesi için daha büyük denemeler planlıyor.
20 Haziran 2024

Yeni bir araştırmaya göre, ergenlik dönemindeki internet bağımlılığı, gençlerin beyin kimyasında bağımlılık yaratan davranışlara yol açabilecek değişikliklere neden olabilir. Araştırma, 2013 ile 2023 yılları arasında internet bağımlılığı tanısı konmuş 10 ile 19 yaş arası 237 çocuğu kapsayan 12 çalışmayı inceledi. Beynin hafıza, karar verme ve etkin düşünmeyle ilgili bölümlerindeki işlevsel bağlantıda genel bir azalma saptandı. Bu değişikliklerin, ergenlerde bağımlılık yaratan davranış ve eğilimlerin yanı sıra zihinsel sağlık, gelişim, entelektüel yetenek ve fiziksel koordinasyonla bağlantılı davranış değişikliklerine yol açabileceği belirtildi.
5 Haziran 2024

Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı'nın (TÜSEB) Teknofest 2024 kapsamında düzenlediği Sağlıkta Yapay Zekâ Yarışması'na son üç yılda başvuru sayısı 10 kat artarak 5 bin 393 takıma ulaştı. Sağlıkta İşbirliği Platformu'nun kurucusu Prof. Dr. Melih Bulut, yapay zekanın sağlık alanında önemli bir potansiyel taşıdığını ve daha fazla desteklenmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca, Türkiye'de yapay zeka destekli sağlık uygulamalarının 2024-2028 Stratejik Planı'na dahil edildiği ve 2030'da dijital sağlık iş hacminin 11 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın Turcorn 100 Programı'na seçilen 15 Turcorn adayından ikisi sağlık alanında faaliyet gösteriyor.
16 Mart 2024

Belçika'nın KU Leuven Üniversitesi'nden araştırmacılar, 'Afrika turkuaz killifish' türü balıklar üzerinde deney yaparak, beyinlerindeki yaşlanmayı durdurabildi. Araştırmacılar, kanser tedavisinde kullanılan 'Dasatinib' ve alerjiler için reçete edilen 'Quercetin' isimli ilaçları balıklara bir hafta boyunca uyguladı. Araştırmacı Jolien van Houcke, süreç sonunda yaşlı balıkların beyin hücrelerinde yenilenme tespit ettiklerini duyurdu.
9 Ağustos 2023

Avrupa Birliği, yapay zeka teknolojilerini düzenleyecek yeni bir yasada uzlaşma sağladı. Yasa, yapay zeka sistemlerinin güvenli, temel haklara ve birlik değerlerine saygılı olmasını gerektirecek ve risk temelli bir yaklaşımla düzenlenecek. Yüksek riskli sistemlere katı kurallar getirilirken, bazı kullanımlar yasaklanacak. Kolluk kuvvetleri, belirli durumlarda yapay zeka sistemlerini kullanabilecek. AB Komisyonu bünyesinde bir 'yapay zeka ofisi' kurulacak ve yasa ihlalleri için ağır para cezaları öngörülecek. Yasa, AB ülkeleri ve Avrupa Parlamentosu tarafından resmi onayın ardından yürürlüğe girecek ve uygulamaya resmi onaydan iki yıl sonra başlanacak.
9 Aralık 2023

Bilim insanları, uzun süre otokontrol uygulayan kişilerin yorgunluk ve agresiflik yaşadığını belirledi. Araştırma, 44 katılımcının EEG başlığı takarak duygusal videolar izlediği ve tepkisiz kalmaları istendiği bir deneyle gerçekleştirildi. Sonuçlar, otokontrol uygulayanların beyinlerinde delta dalgası aktivitelerinin arttığını ve daha agresif tepkiler verdiklerini gösterdi. Bu bulgular, otokontrolün kişinin topluma uyum sağlama becerisini etkileyebileceğini ortaya koyuyor.
13 Kasım 2024

Çin'de 60 yaş ve üzeri 29 bin kişi üzerinde yapılan 10 yıllık bir araştırma, sağlıklı yaşam tarzı faktörlerinin Alzheimer risk geni taşıyan bireylerde dahi hafıza kaybını yavaşlattığını ortaya koydu. Araştırmada, sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel egzersiz, aktif sosyal ilişkiler, aktif bilişsel aktivite, sigara içmeme ve alkol kullanmama gibi altı faktör incelendi. Araştırma sonuçları 'British Medical Journal' dergisinde yayınlandı.
28 Ocak 2023

Avrupa Parlamentosu, ChatGPT ve Gemini gibi yapay zeka teknolojilerine katı kurallar getiren yeni bir yasayı kabul etti. Yasayla, Avrupa Birliği ülkelerinde kullanılacak yapay zeka sistemlerinin güvenli olması, temel haklara saygı göstermesi ve topluma zarar verme ihtimaline göre risk temelli düzenlenmesi gerekecek. Yasa, yüz görüntülerinin işlenmesi, duygu tanıma, sosyal puanlama gibi kullanımları yasaklayacak ve yüksek riskli yapay zeka sistemlerine daha katı kurallar getirecek. Yasa, AB Konseyi tarafından onaylandıktan sonra AB Resmi Gazetesi'nde yayımlanmasının iki yıl sonrasında yürürlüğe girecek.
13 Mart 2024
İşaretlediklerim