Anayasa Mahkemesi, rektörlerin cumhurbaşkanı tarafından atanmasının anayasaya aykırı olduğuna hükmetti

Anayasa Mahkemesi, rektörlerin cumhurbaşkanı tarafından atanmasının anayasaya aykırı olduğuna hükmetti ile benzer, 15 olumlu, 59 olumsuz, ve 45 önemli olmak üzere, toplam 100 olay izlendi.

Boğaziçi Üniversitesi Anayasa Mahkemesi Tayyip Erdoğan Can Atalay Yargıtay CHP Diken Gezi Parkı Mehmet Baran Kılıç Eğitim-Sen İstanbul Barosu Erdoğan AKP YÖK Anayasa Mahkemesi (AYM) Naci İnci TBMM Ankara Barosu Türkiye İşçi Partisi Hatay HDP Bilim Akademisi TİP AYM Yargıtay 3’üncü Ceza Dairesi Meclis KYK Erkan Baş İstanbul 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi
Boğaziçi Üniversitesi Anayasa Mahkemesi Tayyip Erdoğan Can Atalay Yargıtay CHP Diken Gezi Parkı Mehmet Baran Kılıç Eğitim-Sen İstanbul Barosu Erdoğan AKP YÖK Anayasa Mahkemesi (AYM) Naci İnci TBMM Ankara Barosu Türkiye İşçi Partisi Hatay HDP Bilim Akademisi

Anayasa Mahkemesi, 2018 tarihli Kanun Hükmünde Kararname’nin bazı hükümlerini iptal etti. İptal kararları arasında Cumhurbaşkanı'nın rektör atama yetkisi ve Merkez Bankası Başkanı'nın atanmasıyla ilgili düzenlemeler bulunuyor. Mahkeme, bu kararları oybirliğiyle aldı ve iptallerin esas bakımından değil, usul yönünden yapıldığı belirtildi. Yüksek yargı bürokratları, Cumhurbaşkanı'nın rektör atama yetkisinin Anayasa'nın 130. Maddesi'nden doğduğunu ve iptal edilemeyeceğini ifade ediyorlar.
5 Haziran 2024

Anayasa Mahkemesi (AYM), Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'a Merkez Bankası (MB) başkanını istediği zaman değiştirme yetkisi veren kanun hükmünde kararnamenin (KHK) ilgili maddesini iptal etti. AYM, Merkez Bankası Kanunu'nun 25'inci maddesinin 1'inci fıkrasını yürürlükten kaldıran 703 sayılı KHK'nın 151(h) maddesini anayasaya aykırı buldu. Bu karar, MB başkanının beş yıllık bir dönem için atanmasını ve görev süresi dolmadan görevden alınamamasını güvence altına alıyor. Karar, MB'nin bağımsızlığını koruma amacı taşıyor.
4 Haziran 2024

Anayasa Mahkemesi (AYM), ekonomik kriz ve yerel seçim gündemi arasında, Cumhurbaşkanlığı teşkilatı hakkındaki Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin birçok hükmünü iptal etti. Bu karar, Cumhurbaşkanına 'kanunla yapılması gereken işleri kararnameyle yapmama' uyarısında bulunuyor ve anayasayı değiştirme çağrısı yapıyor. Karar, iktidar içindeki çatışmaları ve yeni bir anayasa yapma ihtiyacını gündeme getiriyor. Seçim sonuçlarından bağımsız olarak, Erdoğan için yeni bir anayasa yapma zorunluluğu bulunuyor.
7 Mart 2024

Anayasa Mahkemesi, CHP'nin başvurusu üzerine Öğretmenlik Meslek Kanunu'nda yer alan bazı hükümleri iptal etti. İptal edilen hükümler arasında aday öğretmenlerin komisyon değerlendirmesiyle atanması, Aday Öğretmen Yetiştirme Programı'na katılmayan veya bu programda başarısız olanların atanamayacağına dair maddeler bulunuyor. Ayrıca, aday öğretmenlik süreci ve kariyer basamaklarında ilerlemeyle ilgili diğer usul ve esasların yönetmelikle düzenlenmesi hükümleri de iptal edildi. Uzman ve başöğretmenlere yönelik mesleki gelişim alanlarında tamamlanması gereken asgari çalışmalarla ilgili ifadeler de iptal edilenler arasında.
13 Temmuz 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM), 2018 tarihli 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’deki (KHK) TRT genel müdürüne en yüksek devlet memuru aylık ve sözleşme ücreti ödenmesine ilişkin düzenlemeyi iptal etti. AYM, bu düzenlemenin Anayasa’daki mülkiyet hakkına ilişkin olduğunu ve KHK ile yapılamayacağını belirtti. Ayrıca, cumhurbaşkanınca atanan İdari İşler Başkanlığı personeli için yaş haddini 65 olarak belirleyen düzenleme de iptal edildi. Karar dokuz ay sonra yürürlüğe girecek.
4 Haziran 2024

Anayasa Mahkemesi (AYM), Can Atalay'ın milletvekilliğinin düşürülmesinin yok hükmünde olduğunun tespiti ve TBMM iç tüzük değişikliğinin iptali talepleriyle ilgili olarak CHP ve Atalay'ın avukatlarının yaptığı başvuruları 'karar verilmesine yer olmadığı' gerekçesiyle reddetti. AYM'nin kararının gerekçesi daha sonra açıklanacak. Bu kararlar, AYM'nin daha önce Atalay hakkında verdiği hak ihlali kararlarının İstanbul 13'üncü Ağır Ceza Mahkemesi ve Yargıtay tarafından tanınmamasının ardından geldi.
22 Şubat 2024

Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Bülent Yücel, sınavda HDP'nin kapatılması gibi güncel siyasi konulara değinen bir soru sorduğu için üç ay süreyle görevden uzaklaştırıldı. Üniversite rektörlüğü, Yüksek Öğretim Kurulu'nun (YÖK) 53'üncü maddesi gereği sınavı iptal etti ve öğrencilere 19 Ocak'ta yeniden sınav yapılacağını duyurdu. Yücel'in görevden uzaklaştırılması, akademik ve ifade özgürlüğü konularında tartışmalara yol açabilir.
14 Ocak 2023

Yusuf Tekin, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi rektörüyken adrese teslim kadro ilanları, hülle atamaları ve çeşitli usulsüzlükler yapmakla suçlanıyor. Rektörlük için gerekli olan 'en az üç yıl profesörlük yapma' şartı, Tekin'in atamasından kısa bir süre önce kaldırıldı. Üniversite, Tekin döneminde 175 kadro ilanı yayımladı ve bu ilanlarda adayların çalışma alanları ve tezleri belirtilerek YÖK ve Danıştay kararlarına aykırı hareket edildi. Sayıştay raporlarına göre, Tekin döneminde hülle atamaları ve ihalelerde usulsüzlükler yapıldı. Ayrıca Tekin, rektörlük görevi sırasında çift maaş aldı.
4 Haziran 2023

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (HEDEP) Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan, Yargıtay'ın Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) hükümlü milletvekili Can Atalay'ın tahliye edilmesi yönündeki kararını tanımama ve AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunma kararını eleştirdi. Bakırhan, bu durumun hukuki güvenlik ve kurumsal işleyişi ortadan kaldırdığını ve siyasi iktidarın bu olayın baş sorumlusu olduğunu belirtti. AYM, Atalay'ın haklarının ihlal edildiğine karar vermiş, ancak Yargıtay bu karara uymayarak Atalay'ın milletvekilliğinin düşürülmesi ve AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunulmasına hükmetmişti.
8 Kasım 2023

Yargıtay Başkanlığı, Yargıtay 3. Ceza Dairesi'nin Anayasa Mahkemesi (AYM) kararını sahiplenerek, AYM'yi hukuk sistemini kaosa sürükleyecek kararlar almakla itham etti. Yargıtay, AYM'nin bireysel başvuru incelemelerinde anayasal ve yasal sınırları aştığını ve yerleşik içtihatları tersine çevirdiğini iddia etti. Ayrıca, AYM'nin 'süper temyiz mahkemesi' gibi algılandığına ve bireysel başvuru sisteminin yargı sistemini zayıflattığına dikkat çekildi. Yargıtay, AYM'nin uygulamalarının hukuki sonuçlarını eleştirerek, yargısal görev ve yetkileri kapsamında verilen kararlara yönelik saygınlığı zedeleyen tepkilerin üzüntüyle karşılandığını belirtti.
10 Kasım 2023

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, üniversitelerin açılması çağrısında bulundu ve rektörlerin tehdit edildiğini iddia etti. Bilkent Üniversitesi, YÖK'ün rektörlerle yaptığı son dakika toplantısının ardından, daha önce planladığı hibrit eğitim sistemini iptal ederek tüm dersleri uzaktan yapma kararı aldı. Bu değişiklik, üniversitenin öğrencilerine gönderdiği bir e-posta ile duyuruldu. 6 Şubat'taki depremler sonrası YÖK, üniversitelerin bahar dönemini ertelemiş ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, KYK yurtlarının depremzedeler için kullanılacağını açıklamıştı. Akademisyenler, öğrenciler ve veliler bu kararların eğitimde yeni mağduriyetlere yol açacağını savunuyor.
19 Şubat 2023

Türkiye İşçi Partisi'nden Hatay milletvekili seçilen tutuklu avukat Can Atalay, Anayasa Mahkemesi'nin 'derhal serbest bırakılması' yönündeki kararına uyulmamasını eleştirdi ve mahkemenin kararı Yargıtay'a atmasının Hâkimler ve Savcılar Kurulu'nda (HSK) soruşturulmasını istedi. AYM, Atalay'ın 'seçilme ve siyasi faaliyette bulunma' ve 'kişi hürriyeti ve güvenliği' hakkının ihlal edildiğine hükmetmişti. Ancak, AYM kararının 13'üncü Ağır Ceza Mahkemesi'ne ulaştığı halde, mahkemenin kararı uygulamaması ve Yargıtay'a atması tepki çekti.
31 Ekim 2023

Barış Akademisyenleri, 2016'da Güneydoğu'daki çatışmaların sonlandırılması çağrısı yaptıktan sonra hedef haline geldi ve birçok akademisyen KHK'larla ihraç edildi. OHAL Komisyonu ve idare mahkemeleri aracılığıyla bazıları için göreve iade kararları çıksa da, bu kararlar tutarsızlık gösteriyor ve bazı akademisyenler göreve başlatılmıyor ya da yeniden ihraç ediliyor. Eğitim-Sen'in raporuna göre, aynı gerekçeyle ihraç edilen akademisyenlerden bazılarına iade kararı verilirken bazılarının başvuruları reddedildi. Üniversiteler ve yüksek yargı organları, Anayasa Mahkemesi'nin 'hak ihlali' kararlarını dahi uygulamıyor.
13 Mart 2024

Ceza hukukçusu Prof. Dr. Adem Sözüer, Anayasa Mahkemesi (AYM) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının uygulanmasının hukuki bir zorunluluk olduğunu ve bu kararlara aykırı davrananların 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası alabileceğini ifade etti. AYM'nin hükümlü milletvekili Can Atalay'ın tahliye edilmesi yönündeki kararının Yargıtay tarafından tanınmaması ve AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunulması kararı üzerine Sözüer, Türk Ceza Kanunu'nun ilgili maddesini hatırlattı. AYM, Atalay'ın haklarının ihlal edildiğine ve tahliye edilmesi gerektiğine karar vermişti.
9 Kasım 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM), CHP'nin 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un bazı hükümlerinin iptali istemiyle açtığı davayı reddetti. CHP, dava dilekçesinde Fiyat İstikrarı Komitesi'nin Merkez Bankası'nın bağımsızlığını zedelediğini ve yetki karmaşasına yol açtığını savundu. AYM, gerekçeli kararında komitenin fiyat istikrarını sağlamak amacıyla kurulduğunu belirtti.
6 Haziran 2024

OHAL döneminde 686 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Ankara Üniversitesi'ndeki görevinden ihraç edilen Eğitim-Sen Genel Başkanı ve barış akademisyeni Prof. Dr. Nejla Kurul, Ankara 21. İdare Mahkemesi'nin kararıyla görevine iade edildi. Kurul, bu gelişmeyi Twitter hesabı üzerinden duyurdu ve KHK ile ihraç edilmenin haksız ve hukuksuz olduğunu belirtti. Ayrıca, kimsenin KHK keyfiyetiyle karşılaşmayacağı bir ülke için mücadeleye devam edeceğini ifade etti.
25 Mayıs 2023

Yargıtay, Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) Can Atalay hakkında verdiği hak ihlali kararını kabul etmeyerek, AYM'nin yetkisini yok saydığını ilan etti. Ayrıca, hak ihlali yönünde oy kullanan AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunulmasına karar verdi. Bu durum, Türkiye'de yargı bağımsızlığı ve anayasal düzen konularında ciddi bir gerilim yarattı ve yargı organları arasındaki ilişkilerde yeni bir aşamaya işaret etti. Murat Sevinç, bu kararın Türkiye'de anayasal düzenin ve AYM'nin varlığını sorgulayan bir adım olduğunu belirtiyor.
8 Kasım 2023

Yargıtay'ın Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) hükümlü milletvekili Can Atalay ile ilgili tahliye kararını tanımaması ve AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunması üzerine, HEDEP tarafından Meclis'e sunulan 'AİHM ve AYM kararlarına uyulmamasının engellenmesi' önergesi, AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. HEDEP Diyarbakır Milletvekili Serhat Eren, Yargıtay'ın tutumunu Anayasa Mahkemesi ve Meclis iradesini ortadan kaldırmaya yönelik bir girişim olarak nitelendirdi. Muhalefetin desteklediği önergeye karşı çıkan AKP ve MHP, önergenin reddedilmesini sağladı.
9 Kasım 2023

Türkiye İşçi Partisi (TİP) milletvekili Can Atalay hakkındaki Anayasa Mahkemesi (AYM) kararını uygulamayan mahkeme başkanı Mesut Özdemir, CHP milletvekili Enis Berberoğlu’nun AYM kararını da uygulamayan heyetin üyesiymiş. AYM, Can Atalay'ın 'seçilme ve siyasi faaliyette bulunma' ve 'kişi hürriyeti ve güvenliği' hakkının ihlal edildiğine hükmetmişti. Ancak mahkeme başkanı Mesut Özdemir, bu kararı uygulamamıştı. Özdemir, daha önce de Enis Berberoğlu hakkındaki AYM kararının değerlendirmesine katılmış ve yeniden yargılama yapılmasına yer olmadığına hükmetmişti.
31 Ekim 2023

Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın, sınavsız olarak yaptığı 199 KYK yurt müdürü ataması, Büro Hizmet Kolu Kamu Çalışanları Sendikası'nın açtığı dava sonucunda mahkeme tarafından iptal edildi. Mahkeme, atamaların kanuni dayanağının olmadığını belirterek, görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavının zorunlu olduğuna hükmetti. Sendika başkanı, yapılan atamaların liyakatsiz olduğunu ve başka usulsüz atamaların da olduğunu ifade etti.
7 Kasım 2023
İşaretlediklerim