Covid-19 öncesinde başlayan ve pandemi döneminde artan uyuz vakaları, dünya çapında bir epidemi haline gelmiş durumda. Uzmanlar, uyuz parazitinin tedaviye direnç göstermesi ve bu direncin nedenlerini tartışıyor. Göçler ve yanlış ilaç kullanımı gibi faktörlerin etkisi sorgulanıyor. Uyuz, gençlerde daha yaygın görülüyor ve tedavi için kullanılan İnvermektin adlı ilacın karaborsada satıldığı ve yüksek maliyetlere ulaştığı belirtiliyor. Uyuzun teşhisi genellikle muayene ile yapılıyor ve kaşıntının karakteri önemli bir teşhis unsuru olarak öne çıkıyor. Tedavi sonrası kaşıntının devam etmesi bazen psikolojik sebeplere bağlanıyor.
5 Şubat 2023

Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), akıllı saatler ve yüzüklerin kandaki glikoz miktarını ölçebildiği iddiasıyla pazarlanmasına karşı bir uyarı yayınladı. FDA, bu tür cihazlara herhangi bir izin, onay veya hak vermediğini belirtti ve tüketicilerin, hastaların ve bakıcıların şeker takibi için bu cihazlardan uzak durmalarını tavsiye etti. Teknoloji şirketleri, deri altına geçmeden glikoz seviyesini tespit edebilecek teknolojiler üzerinde çalışmalarını sürdürüyor, ancak henüz bu özelliği kendi başına sunabilen bir giyilebilir teknoloji bulunmuyor.
23 Şubat 2024

Türkiye'de son 42 yılda pestisit kullanımı yaklaşık yüzde 700 arttı. 1980'lerde yıllık pestisit kullanımı 7-8 bin ton iken, bu rakam 2020 ve 2021 yıllarında 53 bin, 2022'de ise 55 bin ton seviyelerine ulaştı. Ayrıca, Avrupa Birliği (AB) mevzuatına göre yasaklanan pestisit türlerinin Türkiye'de kullanımı halen yaygın. Bu durum, AB'ye ihraç edilen ürünlerde yapılan denetimlerde ortaya çıktı. 2022 yılında pestisit başta olmak üzere tarım zehiri kalıntılarının bulunmasıyla ilgili en çok bildirim yapılan menşe ülke Türkiye oldu.
6 Ekim 2023

KLİMİK Derneği, Türkiye'de Kraken olarak bilinen XBB.1.5 varyantının dalgasının başladığını tahmin ediyor, ancak Sağlık Bakanlığı'ndan resmi bir açıklama yapılmadı. Dernek, SARS-CoV-2 virüsünün mutasyonlarla yeni varyantlar oluşturmaya devam ettiğini ve mevcut varyantların klinik bulgularının öncekilerden farklı olmadığını belirtiyor. Ayrıca, mRNA aşılarının Omicron alt varyantlarına karşı en etkili olduğu ve aşı şemalarının güncellenmesi gerektiği vurgulanıyor. Dünya genelinde yapılan 13 milyar doz aşının güvenli olduğu ve ciddi yan etkilerinin olmadığı ifade ediliyor.
30 Ocak 2023

Yapılan bir araştırmada, bağırsak mikrofaunasındaki bakterilerin genleri sayesinde yüksek ürik asit seviyelerinin düşürülebileceği ve bu durumun damar sertleşmesi ile gut hastalığıyla mücadelede kullanılabileceği ortaya çıktı. Araştırma, bin kişinin damar tıkanıklığı ve ürik asit seviyeleri ile bağırsak mikrobiyal faunasını inceledi. Fareler üzerinde yapılan deneylerde, ürik asit tüketen bakterilerin genlerinin aktarılmasıyla ürik asit seviyeleri ve damar tıkanıklığı üzerinde etkiler gözlemlendi. Araştırmanın yazarlarından Prof. Federico Rey, bu keşfin yeni tedaviler geliştirilmesine yardımcı olabileceğini belirtti.
12 Haziran 2023

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK), deprem bölgesinde yaptığı incelemeler sonucunda bulaşıcı hastalıkların yayılma riskinin arttığını belirtti ve bu hastalıkların önlenmesi için acil önlemler alınmasını istedi. Dernek, içme suyu temini, temiz kullanma suyu ve tuvalet imkanlarının sağlanması, hijyen eğitimleri, kanalizasyon sisteminin tamiri gibi konularda önerilerde bulundu. Ayrıca, sağlık çalışanlarının fiziksel ve psikolojik olarak tükendiğini, sağlık hizmeti sunumunda koordinasyon eksikliği ve zarar gören hastanelerin güvenliğinin tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini vurguladı.
16 Şubat 2023

Dünya genelinde ve Türkiye'de Strep A bakterisi kaynaklı enfeksiyon vakalarında artış yaşanıyor. Ankara'da üç yaşındaki bir çocuğun bu bakteri nedeniyle hayatını kaybetmesi sonrası konu Türkiye'de gündeme geldi. Pandemi sırasında azalan enfeksiyon oranları, pandemi önlemlerinin kalkmasıyla tekrar artış gösterdi. Bu bakteri, özellikle çocuklar ve çocuklarla temas halinde olan yetişkinlerde üst solunum yolu enfeksiyonlarına yol açıyor ve tedavi edilmezse ölümcül olabiliyor. Dünya Sağlık Örgütü ve sağlık otoriteleri, bu enfeksiyonların yayılımını takip etmek ve erken tanı koymak için çeşitli önlemler alınmasını öneriyor.
26 Ocak 2023

Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası, İstanbul'da deprem riskine karşı sismik izolatör teknolojisi ile donatılmış hastaneler gündeme geldi. İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi Direktörü Kazım Gökhan Elgin, bu teknolojinin deprem enerjisini absorbe ederek binaların yıkılmadan ayakta kalmasını sağladığını belirtti. Kartal Dr. Lütfü Kırdar Şehir Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Recep Demirhan, sismik izolatörlerin 9 şiddetindeki depremlere bile dayanıklı olduğunu ifade etti. Elgin, sismik izolatörlerin her binada kullanılmasının gerekli olmadığını, özellikle hastaneler gibi stratejik yapılar için önemli olduğunu vurguladı.
16 Şubat 2023

2024 Nobel Tıp Ödülü, mikroRNA'nın keşfi ve transkripsiyon sonrası gen düzenlemesindeki rolü üzerine yaptıkları çalışmalar nedeniyle ABD'li bilim insanları Victor Ambros ve Gary Ruvkun'a verildi. MikroRNA, gen düzenlemesinde önemli bir rol oynayan küçük bir RNA molekülü olarak tanımlanmış ve bu keşif, organizmaların gelişimi ve işleyişi için kritik bir öneme sahip olduğunu göstermiştir. Nobel Ödülleri, Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine insanlığa hizmet edenlere verilen prestijli ödüllerdir.
7 Ekim 2024

Britanya'da sığınmacıların yerleştirildiği Bibby Stockholm gemisi, lejyonella bakterisi bulunması nedeniyle tahliye edildi. Henüz hiçbir göçmende semptom görülmediği belirtilirken, diğer testlerin temiz çıkması halinde göçmenler gemiye tekrar taşınacak. Gemi, Britanya'nın düzensiz göçmenleri daha az maliyetli yerlere taşıma planı kapsamında kullanılıyordu. Ancak gemi, insan hakları örgütleri ve sivil toplum tarafından toplu yaşam şartlarına uygun olmamak ve 'hapishane gemisi' olmakla eleştiriliyor.
11 Ağustos 2023

Türkiye'de yılda 4 milyon ton pestisit kullanılıyor ve bu durum hem insan sağlığını hem de çevreyi olumsuz etkiliyor. Pestisitler, tarım zararlılarıyla mücadele amacıyla kullanılıyor ancak suyu, toprağı ve havayı kirletiyor. Dünyada her yıl 385 milyon pestisit zehirlenmesi vakası kaydediliyor ve 11 bin kişi hayatını kaybediyor. Pestisit kullanımı azalacağı yerde artıyor ve bu durum, üreticilerin daha çok ürün alma hırsı nedeniyle oluyor. Pestisitlerin tek kazanan tarafı ise üretici şirketler. Türkiye'de yasak olan pestisitler, ihraç edilen ürünlerde saptanıyor ve geri gönderiliyor.
12 Ekim 2023

Alzheimer hastalığının erken dönemlerinde kullanılan antikor tedavisi Donanemab, hastalığın ilerlemesini yüzde 30 oranında yavaşlatıyor. JAMA tıp dergisinde yayımlanan sonuçlar, Alzheimer tedavisinde yeni bir döneme işaret ediyor ve Britanya denetleme kurumu ilacı değerlendirmeye aldı. İlaç, günlük yaşam aktivitelerini sürdürmeyi kolaylaştırıyor ancak beyinde şişme gibi ciddi yan etkilere neden olabiliyor ve iki gönüllünün ölümüne yol açtı. Donanemab'in fiyatı ve piyasaya sürülme tarihi henüz belirsiz.
18 Temmuz 2023

Türk doktor Prof. Dr. Ahmet Oğuzhan Özen, ölümcül bir bağışıklık sistemi kusuru olan CHAPLE Sendromu'nu tanımlayarak dünya tıp literatürüne kazandırdı. Hastalığın tanı ve tedavi süreci Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde gerçekleştirildi. Prof. Özen, bu çalışmasıyla Avrupa İmmünoloji Dernekleri Federasyonu tarafından Doğu Yıldızı Ödülü'ne layık görüldü. Tedavi, dünya genelinde çocukların hayatını değiştirme potansiyeline sahip.
9 Ağustos 2024

Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü, TÜBİTAK destekli bir araştırma ile İzmir dış körfezinde Foça-Karaburun bölgesinde birçok yeni fay hattı tespit etti. Prof. Dr. Derman Dondurur liderliğindeki 12 kişilik ekip, Piri Reis gemisiyle bir hafta süren sismik araştırmalar yaparak yaklaşık bin kilometrelik alanda veri topladı. Araştırma sonucunda, bölgedeki aktif fay miktarı ve yoğunluğunun beklenenden fazla olduğu görüldü. Toplanan veriler işlenerek fayların haritalanması planlanıyor ve bu çalışmanın İzmir'in afet riski açısından önemli olduğu vurgulanıyor.
2 Mart 2023

AIDS, 1981'den bu yana dünya genelinde yayılan ve herkesi etkileyebilen bir pandemi olarak kalmaya devam ediyor. Antiretroviral tedavi ile 21 milyon hayat kurtarıldı ve tedavi HIV yayılımını önlemeye yardımcı oluyor. UNAIDS'in raporuna göre, dünya genelinde ve Türkiye'de HIV/AIDS vakaları ve bununla ilişkili ölümler devam ediyor. Türkiye'de HIV ile mücadelede tanı ve tedaviye erişimde ilerleme kaydedilmiş olsa da, damgalama ve ayrımcılık sorunları artıyor. Dezavantajlı topluluklar arasında HIV yayılımı sürüyor. Kırmızı Kurdele İstanbul ve Pozitif Yaşam Derneği, HIV testlerine erişimin kolaylaştırılması ve damgalamanın önlenmesi için çeşitli önerilerde bulunuyor.
1 Aralık 2023

Pozitif-iz Derneği tarafından başlatılan 'Bi' Teste Bakar!' kampanyası, herkesin kimlik bilgisi vermeden ve ücretsiz olarak HIV testi yaptırabilmesine olanak tanıyor. Dernek Kurucu Üyesi Çiğdem Şimşek, toplumda HIV hakkında yeterli bilincin olmadığını ve önyargıların devam ettiğini belirtiyor. Kampanya kapsamında, korunmasız cinsel ilişki yaşayan herkesin düzenli olarak HIV testi yaptırması gerektiği vurgulanıyor. Testler, derneğin Maslak Oto Sanayi'deki merkezinde, randevu alınarak ve danışmanlık hizmetiyle birlikte gerçekleştiriliyor.
15 Kasım 2023

Türkiye'de 2005 yılında tüberküloz tanısı alan yabancı hasta oranı %6,8 iken, 2021'de bu oran %15,7'ye yükseldi. İstanbul'da kayıtlı tüberküloz hasta sayısı 2 bin 954 olup, yabancı hasta oranı %25'e ulaştı. Sağlık Bakanlığı, yabancı ülke doğumlular dahil tüm hastaların tedavilerini ücretsiz yapıyor. Tüberküloz hastaları arasında sosyal destek sağlayan İstanbul Verem Savaşı Derneği, tedaviye uyumu artırmak için maddi ve sosyal destek sunuyor. Hastaların tedavi sürecinde karşılaştıkları zorluklar arasında dil engeli, maddi yıkım ve damgalanma bulunuyor. Göçmen hastaların tedaviye uyumu yüksek olmasına rağmen, tanı ve tedavi süreçlerinde yaşanan gecikmeler hastalığın başkalarına bulaşmasına neden olabiliyor.
7 Ocak 2023

Turistlere Titanik enkazını göstermek için dalış yapan ve kişi başı 250 bin dolar ücret alan OceanGate şirketine ait bir turist denizaltısı kayboldu. Pazar günü dalış yapan denizaltının oksijeninin bugün öğlen saatlerinde tükendiği tahmin ediliyor. Denizaltı, kaybolduğunda 96 saatlik oksijen rezervine sahipti. OceanGate şirketi, denizaltının geliştirilmesi sırasında güvenlik endişeleri nedeniyle defalarca uyarılmıştı.
22 Haziran 2023

Belçika'nın KU Leuven Üniversitesi'nden araştırmacılar, 'Afrika turkuaz killifish' türü balıklar üzerinde deney yaparak, beyinlerindeki yaşlanmayı durdurabildi. Araştırmacılar, kanser tedavisinde kullanılan 'Dasatinib' ve alerjiler için reçete edilen 'Quercetin' isimli ilaçları balıklara bir hafta boyunca uyguladı. Araştırmacı Jolien van Houcke, süreç sonunda yaşlı balıkların beyin hücrelerinde yenilenme tespit ettiklerini duyurdu.
9 Ağustos 2023

ABD'deki Pittsburgh Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada, yapay zeka modelleri kulak enfeksiyonlarını yüzde 93 doğrulukla akut orta kulak iltihabından ayırt edebildi. Bu oran, doktorların hastalığı teşhis etme oranından daha yüksek. Araştırma, 2018 ile 2023 arasında 635 çocuğun kulak zarlarının çekildiği 1151 video üzerinde gerçekleştirildi. Araştırmacılar, bu teknolojinin yanlış teşhisleri azaltarak gereksiz antibiyotik kullanımını önleyebileceğini belirtiyor.
6 Mart 2024
İşaretlediklerim