Anayasa Mahkemesi (AYM), Diken ve İfade Özgürlüğü Derneği'nin (İFÖD) beş yıllık hukuk mücadelesi sonucunda, internet gazeteciliğinde sansüre neden olan 5651 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesini iptal etti. AYM, bu maddenin ifade ve basın özgürlüklerine ağır bir müdahale teşkil ettiğini belirtti. İptal kararı dokuz ay sonra yürürlüğe girecek, bu süre zarfında yerel seçimler de dahil olmak üzere maddeye dayanılarak sansür uygulamaları devam edebilecek. AYM'nin pilot karar usulüyle verdiği bu karar, yapısal bir sorunu gidermek amacıyla TBMM'ye bildirilmişti.
10 Ocak 2024

Anayasa Mahkemesi (AYM), avukatların dilekçelerinde kullandığı ifadeler nedeniyle uyarı cezası almasını 'ifade özgürlüğü hakkının ihlali' olarak nitelendirdi. İki avukat, müvekkillerinin polis tarafından dövüldüğünü iddia etmiş ve bu durumu raporlaştırmak istemişti. Ancak, muayeneyi yapan doktorun gerçeğe aykırı rapor hazırladığını iddia eden avukatlar, doktor hakkında şikayette bulunmuştu. Bu durum üzerine Eskişehir Barosu avukatlara uyarı cezası vermişti. AYM, avukatların ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi ve yeniden yargılama yapılması gerektiğini belirtti.
2 Kasım 2023

Anayasa Mahkemesi, kamuoyunda 'sansür yasası' olarak bilinen ve 'halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma' suçuna hapis cezası öngören yasanın 29'uncu maddesinin iptalini görüşmek üzere toplandı. Basın örgütleri, bu yasayı ve gazetecilere yönelik tutuklamaları protesto etmek için AYM önünde 'basın nöbeti' başlattı. 29'uncu maddeden dolayı tutuklanan gazeteci Tolga Şardan da nöbete katıldı ve AYM'nin vereceği kararın meslek ve toplum açısından önemine vurgu yaptı.
8 Kasım 2023

Anayasa Mahkemesi, Temel Hak ve Özgürlüklerin İhlaline Dair Emsal Kararlar sayfasını hizmete açtı. Bu sayfada, adil yargılanma, din ve vicdan özgürlüğü, eğitim, ifade özgürlüğü, kişi hürriyeti ve güvenliği, mülkiyet, toplantı ve gösteri yürüyüşü, özel hayatın korunması, örgütlenme özgürlüğü, seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma, maddi ve manevi varlığın korunması, kötü muamele yasağıyla yaşam haklarına ilişkin konu başlıkları yer alıyor. Daha önce AYM tarafından verilmiş emsal ihlal kararlarına bu sayfadan ulaşılabiliyor.
28 Temmuz 2023

Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz, Anayasa Mahkemesi'nin internet sansürü aracı olarak kullanılan 8/A maddesiyle ilgili 'hak ihlali' kararının yeterli olmadığını, maddenin iptali için Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) harekete geçmesi gerektiğini belirtti. AYM'nin 62 başvurucu için verdiği kararın, 8/A maddesi dayanak gösterilerek uygulanan erişim engellerinin kaldırılmasını içerdiği, ancak bu kararların uygulanmasında aksaklıklar yaşandığı ve 8/A maddesinin hala yürürlükte olduğu ifade edildi. Akdeniz, 8/A maddesinin yerel seçimler döneminde de sansür için kullanılacağına dikkat çekti.
12 Ocak 2024

Anayasa Mahkemesi (AYM), 'halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma' suçuna hapis öngören 'sansür yasası' olarak adlandırılan 'dezenformasyonla mücadele yasası'nın iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemini 8 Kasım'da görüşecek. AKP ve MHP'nin hazırladığı bu yasa, gazetecilik meslek örgütleri tarafından 'sansür yasası' olarak adlandırılmıştı. CHP, yasanın 29'uncu maddesinin iptali için AYM'ye başvurmuştu. AYM, başvurunun iptal istemini 8 Kasım'daki Genel Kurul gündeminde ele alacak.
2 Kasım 2023

İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Akdeniz ve uzman araştırmacı Ozan Güven tarafından hazırlanan ve Türkiye'de 2021 yılında engellenen web siteleri ve içeriklere dair bilgiler içeren 'EngelliWeb 2021 raporu', yoga eğitmeni Akif Manaf'ın 'kişilik hakları ihlali' iddiasıyla yaptığı başvuru sonucunda Şile Sulh Ceza Hakimliği tarafından erişime engellendi. Raporda, 2021 yılında 107 bin 706 alan adı ve web sitesine, toplamda ise 574 bin 798 web sitesi ve alan adına erişim engeli uygulandığı belirtiliyor. Ayrıca, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve diğer üst düzey kamu şahsiyetlerinin kişilik hakları ihlali iddialarıyla sıkça erişim engeli talebinde bulunduğu ifade ediliyor.
18 Mayıs 2023

Turkcell'e 'pedofili destekçisi' ve 'sansürcü' dediği için manevi tazminat cezasına çarptırılan bir kişi, Anayasa Mahkemesi'nde (AYM) açtığı davayı kazandı. AYM, kişinin Turkcell hakkında yaptığı eleştirileri ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirdi ve mahkeme kararıyla ifade özgürlüğüne müdahale edildiğine hükmetti. Turkcell, daha önce Ensar Vakfı'na sponsor olduğu için eleştirilmiş ve bu eleştirilere karşı toplam 1107 tweete erişim engeli getirtmişti. AYM, başvurucuya 18 bin lira manevi tazminat ödenmesine karar verdi ve kararın yeniden yargılamak üzere ilgili mahkemeye gönderilmesini istedi.
30 Kasım 2023

Türkiye Barolar Birliği (TBB), Anayasa Mahkemesi (AYM) üyelerini hedef gösteren haberler yaptıkları iddiasıyla A Haber ve Yeni Şafak Gazetesi hakkında suç duyurusunda bulundu. TBB, bu haberlerin Türk Ceza Kanunu ve Terörle Mücadele Kanunu'na aykırı olduğunu belirtti. AYM'nin Gezi Parkı davasında hüküm giyen Can Atalay'ın bireysel başvurusu üzerine verdiği karar sonrası yaşanan süreçte, Yargıtay'ın AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunma kararı alması ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Yargıtay'ı desteklemesi medya tarafından da tartışma konusu olmuştu.
13 Kasım 2023

Adıyaman'da kaymakama yönelik eleştirel haberler yazan Gerger Fırat gazetesinin muhabiri Özgür Boğatekin, 'iftira' suçlamasıyla 12 ay 15 gün hapis cezasına çarptırıldı. Yargıtay kararı onayladıktan sonra Boğatekin, Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) bireysel başvuruda bulundu. AYM, Boğatekin'in ifade ve basın özgürlüğü haklarının ihlal edildiğine karar vererek 30 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmetti ve dosyayı yeniden yargılama için yerel mahkemeye gönderdi.
7 Aralık 2023

ABD'de Bireysel Haklar ve İfade Vakfı (FIRE) tarafından yayımlanan bir raporda, üniversiteler arasında ifade özgürlüğü açısından son sırada yer alan Harvard Üniversitesi, 'berbat' notu alan tek üniversite oldu. Rapor, üniversitelerdeki ifade özgürlüğünün 100 üzerinden değerlendirildiği bir çalışma olup, Harvard Üniversitesi sıfır puanla son sırada yer aldı. Öğrencilerin yüzde 56'sı, söylediklerinin veya yaptıklarının yanlış anlaşılması nedeniyle itibarlarının zedelenmesinden endişe duyduklarını dile getirdi.
6 Eylül 2023

İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD), 'EngelliWeb 2023 Türkiye’de Adaletsizliğin Sembolü: Sulh Ceza Hakimlikleri & İnternet Sansürleri' raporunu yayınladı. Raporda, 2023 yılı sonu itibarıyla 953 bin 415 web sitesinin erişime engellendiği belirtildi. Sulh ceza hakimliklerinin internet sansürlerindeki rolü ve adaletsizliğin sembolü haline gelen yapısal sorunlar vurgulandı. Ayrıca, 2014-2023 döneminde 582 farklı sulh ceza hakimliği tarafından verilen 7 bin 663 kararla 43 bin 769 haberin erişime engellendiği ve 38 bin 145 haberin kaldırıldığı tespit edildi.
13 Eylül 2024

Anayasa Mahkemesi (AYM), 500'den fazla erişim engelleme ve içerik çıkartma başvurusunda 'ifade özgürlüğü ihlali' kararı verdi. Bu kararlar, 2017'de çıkarılan ve sık sık sansüre bahane edilen 5651 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesiyle ilgiliydi. AYM, Diken'in 2018'de yaptığı ve 2021'de pilot karar olarak kabul edilen başvuruyu referans alarak bu kararı verdi. Prof. Dr. Yaman Akdeniz, AYM'nin bu kararları verirken pilot kararı referans aldığını ve bu kararların bir kısmının İfade Özgürlüğü Derneği tarafından yapılan başvurular olduğunu belirtti.
6 Şubat 2024

İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD) ve Diken'in işbirliğiyle yürütülen hukuki mücadele sonucunda, Anayasa Mahkemesi (AYM) 5651 sayılı yasanın 9. maddesini iptal etti. Bu madde, kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle binlerce haber ve sosyal medya içeriğinin erişime engellenmesi ve yayından kaldırılması için kullanılıyordu. AYM'nin kararı, sulh ceza hakimliklerinin bu maddeye dayanarak erişim engelleme veya içerik çıkartma kararları vermesini engelliyor. Ancak, internet sansürü tamamen sona ermiş değil; diğer yasal düzenlemeler ve kurumlar aracılığıyla erişim engellemeleri devam edebilir.
9 Ekim 2024

İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD), 'unutulma hakkı' adı altında birçok kamuyu ilgilendiren haberin sansürlendiğini ve bunun toplumsal hafızayı yok ettiğini belirten bir rapor yayımladı. İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz, bu sansürün ifade ve basın özgürlüğüne zarar verdiğini vurguladı. Anayasa Mahkemesi, 5651 sayılı yasanın 9. maddesini iptal etmesine rağmen, sulh ceza hakimliklerinin bu madde kapsamında karar vermeye devam ettiğini belirtti. İFÖD, arşiv değeri olan birçok haberin sansürlendiğini ve bu durumun toplumsal hafızaya zarar verdiğini raporladı.
7 Haziran 2024

Anayasa Mahkemesi (AYM), 2017'de çıkarılan ve sık sık sansüre bahane edilen 5651 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesiyle ilgili olarak Diken ve İFÖD'nin yaptığı bireysel başvuruları değerlendirerek, 500'den fazla içerikle ilgili erişim engeli kararlarının ifade özgürlüğü ihlali olduğuna karar verdi. Bu kararlar, AYM'nin daha önce verdiği ve yapısal sorunları gidermek amacıyla TBMM'ye bildirilmesine hükmeden pilot kararı referans alarak verildi. Prof. Dr. Yaman Akdeniz, bu başvuruların detaylarını ve bazı örneklerini sosyal medya hesabından paylaştı.
7 Şubat 2024

İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD) verilerine göre 2024 yılında toplam 1 milyon 43 bin erişim engeli kararı alındı. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) bu yıl içinde 769 bin platform ve sayfaya erişimi engelledi. Özellikle Instagram, Roblox, Read the Docs ve Wattpad gibi popüler platformlara getirilen erişim yasakları dikkat çekti. Erişim yasakları, Türkiye'de internet özgürlüğü ve sansür konularında tartışmalara yol açtı.
9 Ağustos 2024

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), sosyal medya platformu Instagram’a erişimi engellemişti. Bu kararın ardından Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) resmi sitesinde basın ve ifade özgürlüğüne müdahale edilemeyeceğine dair bir karar yayınlanmış ve siteye erişim durmuştu. AYM, siteye internet yoğunluğu nedeniyle girilemediğini savunmuştu. Şimdi ise Anayasa Mahkemesi’nin resmi internet sitesine yeniden erişim sağlanabiliyor.
2 Ağustos 2024

Anayasa Mahkemesi (AYM), İletişim Başkanlığı'nın basın ve ifade özgürlüğüne müdahale eden yetkilerini iptal eden bir karar yayınladıktan sonra, AYM'nin web sitesine erişim engellendi. İletişim Başkanı Fahrettin Altun'un Instagram'ı kınayan bir paylaşımının ardından Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Instagram'a erişimi engelledi. AYM'nin kararı Resmi Gazete'de de yayımlandı ve İletişim Başkanlığı'nın manipülasyon ve dezenformasyona karşı faaliyet yetkisi iptal edildi.
2 Ağustos 2024

EngelliWeb ve İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD), Türkiye'de internete erişim engelleme yetkisi olan kurum ve kuruluşları açıkladı. Liste, Cumhurbaşkanlığı ve ilgili bakanlıklardan, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'na (TİB) ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı'na kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Ayrıca, Adalet Bakanlığı, valilikler, çeşitli bakanlıklar ve diğer devlet kurumları da bu yetkiye sahip. Bu kadar geniş yetkiyle, internetin bir anda karartılabileceği vurgulanıyor.
12 Ağustos 2024
İşaretlediklerim