1990'lı yıllardan bu yana kanser ölüm oranları, çeşitli önleme programları ve tedavi yöntemleri sayesinde düşüş göstermiş ve son 30 yılda %33'lük bir azalma yaşanmıştır. Ancak pandemi döneminde sağlık sistemine erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle ileri evre kanser tanılarında artış beklenmektedir. Türkiye'de her yıl yaklaşık 200 bin kişi kanser teşhisi almaktadır ve en sık görülen kanser türleri arasında meme, tiroid, rahim ve akciğer kanserleri bulunmaktadır. Ayrıca, HPV aşısının rahim ağzı kanserini azalttığı ve Türkiye'de DSÖ'nün önerdiği kolorektal, meme ve rahim ağzı kanserleri için ücretsiz tarama programları bulunduğu belirtilmiştir.
4 Şubat 2023

Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı'na göre, obezite 13'ten fazla kanser türünün oluşumunda etkili bir faktör. Batı tarzı diyetlerin yüksek yağ ve hayvansal protein içeriği, düşük lif içeriği ile obeziteye zemin hazırladığı ve kanser riskini artırdığı belirtiliyor. Prof. Dr. Mustafa Özdoğan, obezitenin sigaradan sonra kansere neden olan en büyük çevresel faktör olduğunu ve gelecekte birincil kanser etkeni olabileceğini ifade ediyor. Ayrıca, sağlıklı beslenme ve egzersizle kilo vermenin kanser riskini azalttığı, Akdeniz diyetinin kanserden korunmada etkili olduğu ve vitamin/mineral takviyelerinin kontrolsüz kullanımının önerilmediği vurgulanıyor.
13 Mayıs 2023

Dünya Sağlık Örgütü'nün 2000 ile 2030 yılları arasındaki tütün kullanım eğilimlerini incelediği yeni raporuna göre, dünya genelinde tütün kullanımı azalıyor. 2000 yılında her üç yetişkinden biri tütün kullanırken, 2022'de bu oran her beş yetişkinden birine düştü. Türkiye'de 15 yaş üstü sigara içenlerin sayısı 20 milyon civarında iken, Almanya'da bu sayı 13 milyon. DSÖ, tütün kullanım oranları düşse de tütüne bağlı ölümlerin yüksek seyretmeye devam edeceği konusunda uyarıyor. 2010-2025 arasında tütün kullanımında %30'luk bir düşüş hedeflenmiş olmasına rağmen, bu hedefin gerçekleşmeyeceği belirtiliyor.
16 Ocak 2024

Dünya Sağlık Örgütü'nün raporuna göre, dünya genelinde yetişkinlerin yüzde 17,5'i kısırlık sorunu yaşıyor. Kısırlık, düzenli korunmasız cinsel ilişkiye rağmen 12 ay içinde gebelik elde edilememesi olarak tanımlanıyor. DSÖ, özellikle yoksul kesimlerin tedavi masraflarını karşılamakta zorlandığını ve uygun fiyatlı, yüksek kaliteli doğurganlık tedavisine erişimin artırılmasının acil bir ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Ayrıca, birçok ülkede kısırlıkla ilgili güvenilir veri eksikliği olduğu ve tedavi maliyetlerinin bazı durumlarda yıllık gelirlerden daha yüksek olabileceği vurgulanıyor.
4 Nisan 2023

İskoçya, HPV aşısının etkinliği sayesinde 2040 yılına kadar rahim ağzı kanserini tamamen ortadan kaldırma hedefini duyurdu. Dünya Sağlık Örgütü, rahim ağzı kanserinin aşı ile dünyada ortadan kaldırılabilecek ilk kanser türü olabileceğini belirtiyor. İskoçya'da yapılan bir çalışmada, 1988 ile 1996 arasında doğmuş ve aşılanmış kadınlar arasında rahim ağzı kanseri görülmedi. Türkiye'de ise Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın HPV aşısını ulusal aşılama programına dahil etme sözünü yerine getirmesi bekleniyor.
29 Ocak 2024

Florida Üniversitesi Onkoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Dr. İlyas Şahin, kolorektal kanser vakalarının gençlerde yılda yüzde 1-2 oranında arttığını açıkladı. Türkiye'de 50-70 yaş arası bireyler için gaitada gizli kan testi ve 50 yaş üstü için her 10 yılda bir kolonoskopi öneriliyor. Kolorektal kanser Türkiye'de en sık görülen üçüncü kanser türüdür. Amerikan Kanser Derneği raporuna göre, genç hastalarda kolorektal kanser oranı artıyor ve bu durum çevresel ve beslenme faktörlerine bağlanıyor. Dr. Şahin, erken teşhisin önemini vurgulayarak, aile öyküsü olan bireylerin daha erken yaşta tarama yaptırması gerektiğini belirtti. Ayrıca, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzının kanser riskini azaltabileceğini ifade etti.
22 Mart 2023

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Yemen'de bu yılın başından 15 Eylül'e kadar 5 bin 674 kolera vakası kaydedildiğini ve bu hastalıktan yedi kişinin öldüğünü açıkladı. Yaklaşık dokuz yıldır süren iç savaş nedeniyle büyüyen insani kriz, ülkenin 30 milyon nüfusunun 22 milyonunun yardıma ve korumaya ihtiyaç duyduğu bir duruma getirdi. Temiz suya erişim sıkıntısı, yetersiz beslenme, ilaç ve tıbbi malzeme eksikliği gibi nedenler kolera başta olmak üzere salgın hastalıklara davetiye çıkarıyor.
6 Ekim 2023

University College London öncülüğünde hazırlanan ve 114 uluslararası uzmanın katkıda bulunduğu Lancet Sağlık ve İklim Değişikliği Geri Sayım Raporu'na göre, küresel sıcaklık artışının devam etmesi halinde yüzyılın ortasına kadar sıcaklığa bağlı ölümlerin yüzde 370 oranında artabileceği belirtiliyor. Rapor, fosil yakıtlara yapılan yatırımların arttığını ve hükümetlerin fosil yakıtları teşvik etmeye devam ettiğini gösteriyor. Uzmanlar, eylemsizliğin insan hayatı üzerinde büyük maliyetlere yol açacağı konusunda uyarıyor ve politikacıların kararlarının insan ve diğer canlı türleri için hayati önem taşıdığını vurguluyor.
15 Kasım 2023

Sydney Üniversitesi araştırmacıları, günlük 4,5 dakikalık yoğun fiziksel aktivitenin bazı kanser türlerine yakalanma riskini yüzde 32’ye varan oranda azaltabileceğini ortaya koyan bir araştırma yaptı. Araştırmada, 22 binden fazla kişi yedi yıl boyunca gözlemlendi ve fiziksel aktiviteyle ilintili 13 kanser türü incelendi. Araştırmada, yoğun ev işi, hızlı yürüyüş ve merdiven çıkma gibi kısa süreli aktivitelerin kanser riskini azalttığı belirlendi.
31 Temmuz 2023

Türk Tabipleri Birliği, rahim ağzı ve kolon kanseri taramalarında kullanılan kitlerin tanı değerleri ve kullanım zorlukları hakkında endişelerini ifade etti. Ocak-Mart döneminde negatif sonuç alan kişilerin yeniden çağrılması ve sonuçlarda uyumsuzluklar olduğu belirtildi. Mamografi okumalarının süresinin uzadığı ve tek merkezde okunma uygulamasının değişebileceği, sağlık kayıt sistemlerinin birbirini görmemesi gibi sorunlar sıralandı. Ayrıca, 6 Şubat ve 20 Şubat depremlerinden sonra kanser tarama hizmetlerinin etkilenen bölgelerde neredeyse durduğu ifade edildi.
24 Nisan 2023

Journal of the National Cancer Institute dergisinde yayınlanan dört çalışmanın analizi, ağız ve diş sağlığının baş boyun kanseri hastalarının sağ kalım süreleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu ortaya koydu. İyi ağız ve diş sağlığına sahip hastaların, kötü ağız ve diş sağlığına sahip olanlara göre daha uzun yaşadığı belirlendi. Ayrıca, bu kanser türünün sosyo-ekonomik düzeyi düşük toplumlarda daha sık görüldüğü ve sağlık sistemlerinin çoğunlukla diş sağlığını kapsamadığı vurgulandı. Prof. Dr. Kıvanç Bektaş Kayhan, düzenli diş hekimi ziyaretlerinin ve ağız hijyeninin önemine dikkat çekti.
7 Kasım 2023

Prof. Dr. İbrahim Akkurt, Türkiye'de 40 yaş üstü ölümlerin %5-25'inin meslek hastalıklarından kaynaklandığını belirtti. Türkiye'de meslek hastalıklarının yeterince kayıt altına alınmadığını, verilerin bilinçli olarak gizlendiğini ve bu durumun dünya genelinde bir sorun olduğunu ifade etti. Resmi istatistiklerin gerçek durumu yansıtmadığını, meslek hastalıkları hastanelerinin yetersiz olduğunu ve SGK'nın meslek hastalıklarını gizleme eğiliminde olduğunu vurguladı. Ayrıca, meslek hastalıklarının tanı ve tazminat süreçlerinin karmaşık olduğunu ve bu durumun hukuki mücadeleleri zorlaştırdığını dile getirdi.
18 Nisan 2023

Birleşmiş Milletler'in yayımladığı rapora göre, 2021'de her 4,4 saniyede bir çocuk veya genç ölümü gerçekleşti ve bu trend devam ederse 2030'a kadar 59 milyon çocuk ve genç ölebilir. 5 yaş altı çocuk ölümleri dünya genelinde yüzde 50 azalırken, 5-24 yaş arası ölüm oranlarında yüzde 36, ölü doğum oranlarında ise yüzde 35 düşüş yaşandı. Sahra Altı Afrika ve Güney Asya, çocuk ölümlerinin en yoğun yaşandığı bölgeler olarak belirlendi. UNICEF ve DSÖ yetkilileri, temel sağlık hizmetlerine yapılan yatırımların ve siyasi iradenin önemine dikkat çekti.
10 Ocak 2023

Dünya Sağlık Örgütü'nün raporuna göre, dünya genelinde yaklaşık 5 milyar kişi trans yağların olumsuz sağlık etkilerine karşı korumasız durumda. 43 ülke, gıdalardaki trans yağlarla mücadelede etkili önlemler alarak 2,8 milyar insanı koruma altına almış. Ancak hala trans yağ tüketimi, her yıl yaklaşık 500 bin erken ölüme yol açıyor. DSÖ, 2018'de endüstriyel olarak üretilen trans yağların küresel olarak ortadan kaldırılması çağrısında bulunmuştu ve bu konuda ilerleme kaydedilmesine rağmen tam anlamıyla bir koruma sağlanamadığı belirtiliyor.
24 Ocak 2023

Türkiye'de aile hekimleri, aşılar, doğum kontrol malzemeleri ve kanser tarama kitleri gibi temel sağlık hizmetleri malzemelerinin eksikliği nedeniyle zorluklar yaşadıklarını ifade ediyor. Sağlık Bakanlığı'nın özel sağlık sermayesi için sağlık turizmine odaklanmasının eleştirildiği ve koruyucu sağlık hizmetlerinin aksamadan yürütülmesinin önemi vurgulanıyor. Aile hekimleri, ilaç fiyatlarındaki artış ve piyasada ilaç bulunamaması gibi sorunlara da dikkat çekiyor. İstanbul Tabip Odası yetkilileri, enfeksiyon hastalıklarının yayılma riskine karşı aşılamada yaşanan aksaklıkların giderilmesi gerektiğini belirtiyor.
17 Ocak 2023

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, 2023'ün ilk altı ayında Türkiye'de 2 bin 833 kesin kızamık vakası tespit edildi ve bu vakaların yüzde 86'sı İstanbul'da görüldü. Kızamık, yüksek bulaşıcılığa sahip bir çocukluk çağı hastalığıdır ve aşı reddi, göç gibi nedenlerle salgınlar yaşanmaktadır. Türkiye'de artan kızamık vakalarının çoğu eksik aşılı kişilerde görülüyor. Aşılanma oranlarının düşmesi ve göç hareketleri nedeniyle salgınlar artıyor ve aşı reddi de bu durumu kötüleştiriyor. Toplum bağışıklığını sağlamak için aşılanma oranının yüzde 95'in üzerinde olması gerekiyor, ancak 2022'de bu oran yüzde 49'a düştü.
30 Aralık 2023

Birleşmiş Milletler'in yayımladığı 2023 Dünya Gıda Güvenliği Raporuna göre, 2022 yılında dünya genelinde ortalama 735 milyon insan açlıkla mücadele etti. Covid-19, Ukrayna'daki savaş ve iklim değişikliklerinin etkisiyle 2019'dan bu yana açlıkla karşı karşıya kalan insan sayısında 122 milyonluk bir artış yaşandı. Rapor, mevcut eğilimlerin sürmesi durumunda 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri kapsamındaki 'açlığın sona erdirilmesi' hedefine ulaşılamayacağını belirtiyor.
12 Temmuz 2023

Bilim insanları, ortalama 47 yaşındaki 6 bin 500'den fazla yetişkin üzerinde yapılan bir araştırmaya dayanarak, vücudun yaşlanma sürecini altı yıl yavaşlatabilecek sekiz sağlık önlemi saptadı. Bu önlemler arasında sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite artışı, sigarayı bırakma, yeterli uyku, sağlıklı kilo, kolesterol kontrolü, kan şekeri ve kan basıncı yönetimi bulunuyor. Araştırmacılar, bu önlemleri 'Hayatın Sekiz Esası' olarak adlandırıyor ve kardiyovasküler sağlığı iyi olan kişilerin biyolojik olarak gerçek yaşlarından daha genç olduklarını belirtiyor.
6 Kasım 2023

Dünya genelinde ve Türkiye'de kadınlar arasında en yaygın kanser türü olan meme kanseri, yılda 2,3 milyon kadını etkiliyor ve Türkiye'de her yıl 24 bin yeni vaka tespit ediliyor. Meme kanseri, farklı alt türleri olan ve her biri için farklı tedavi yöntemleri gerektiren bir hastalıktır. Üçlü negatif meme kanseri, agresif seyirli ve hızlı büyüyen tümörlerle karakterize edilir. 2018'den itibaren bu alt tür için 'akıllı kemoterapiler' gibi yeni tedavi yöntemleri geliştirilmiştir. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Taner Korkmaz, bu tedaviler ve meme kanseri hakkında bilgi vermiş ve yeni tedavi yöntemlerinin meme kanseri tedavisindeki etkilerini açıklamıştır.
21 Mayıs 2023

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Yemen'de yıl başından temmuz ayına kadar 34 bin 300 kızamık ve kızamıkçık vakası tespit edildiğini ve bu süre zarfında kızamık nedeniyle 413 kişinin öldüğünü açıkladı. DSÖ, kızamık vakalarındaki ve can kayıplarındaki artışın ekonomik durumun bozulması, gelirlerin azalması ve göç gibi nedenlerden kaynaklandığını belirtti. Yemen'de iç savaş ve yansımaları nedeniyle sağlık sektöründe ciddi anlamda tıbbi ekipman sıkıntısı yaşanıyor.
31 Ağustos 2023
İşaretlediklerim