Avustralyalı astronomlar, Dünya'ya ulaşması sekiz milyar yıl süren radyo dalgalarından kaynaklanan gizemli bir patlama saptadı. Hızlı Radyo Patlamaları (FRB) adı verilen bu dalgaların biri, sekiz milyar yıllık yolculuğunun ardından Dünya'ya ulaştı. Araştırmacılar, bu dalganın birleşmekte olan birkaç galaksinin yol açtığı patlama sonucu oluştuğunu belirtti. FRB'lerin, evrenin kütlesinin hesaplanmasında ve galaksiler arası iyonize olmuş materyalleri algılamada kullanılabileceği ifade edildi.
20 Ekim 2023

Boeing’in iki NASA astronotunu taşıyan Starliner mekiğinin Dünya’ya dönüşü dördüncü kez ertelendi. Haziran başında Uluslararası Uzay İstasyonu’na ulaşan astronotlar Butch Wilmore ve Suni Williams, 2 Temmuz’a kadar istasyonda kalmaya devam edecek. NASA yetkilileri, planlanan uzay yürüyüşlerinin ardından mekiğin dönüş tarihini değerlendireceklerini belirtti. Boeing, Starliner mekiğinde helyum sızıntıları ve itici sorunları olduğu iddialarına rağmen, NASA’nın mekiğe hala güvendiğini açıkladı.
23 Haziran 2024

NASA'nın Juno uzay aracı, Jüpiter'in türbülanslı atmosferinde oluşan bir şimşek olayını fotoğrafladı. Yeşil renkteki şimşek küresi, gezegenin yüzeyini kaplayan bulutlar içinde görüldü. Jüpiter'deki şimşeklerin Dünya'dakilere göre 10 kat güçlü olduğu ve amonyak-su karışımından kaynaklandığı belirtildi. Juno, 2016 yılından bu yana Jüpiter'in yörüngesinde dönerek gezegen hakkında veri toplamaktadır.
22 Haziran 2023

NASA'nın Curiosity aracı, Mars'ta daha önce hiç görülmemiş sarımsı yeşil renkte saf kükürt kristalleri keşfetti. Bu keşif, Curiosity'nin Gediz Vadisi kanalını araştırırken bir kaya yığınının üzerinden geçip birini çatlatması sonucunda gerçekleşti. Bilim insanları, bu bulgunun Mars'ın kozmik tarihi ve potansiyel kolonizasyonu için önemli olabileceğini belirtiyor. Saf kükürt, Dünya'da yalnızca volkanik süreçler veya sıcak su kaynakları gibi aşırı koşullar altında oluşur.
23 Temmuz 2024

Yeni bir araştırmaya göre, kutup buzullarının erimesi Dünya'nın dönüşünü yavaşlatarak günlerin uzamasına neden oluyor. İnsan kaynaklı küresel ısınma nedeniyle Grönland ve Antarktika'daki buz tabakalarının erimesi, suyun ekvator çevresindeki denizlere dağılmasına yol açıyor ve bu da Dünya'nın dönüş hızını yavaşlatıyor. Araştırma, 1900 ile 2000 yılları arasında gün uzunluğundaki yavaşlama oranının yüzyılda 0.3-1.0 milisaniye arasında değiştiğini, ancak 2000'den bu yana bu oranın 1.3 ms/cy'ye yükseldiğini gösteriyor. Emisyonlar azaltılmazsa, yavaşlama oranının 2100 yılına kadar yüzyılda 2.6 milisaniyeye ulaşacağı öngörülüyor.
16 Temmuz 2024

İsveç'te bilim insanları, laboratuvar ortamında yetiştirilen beyin hücrelerinden oluşan ilk 'yaşayan bilgisayar'ı üretti. Bu bilgisayar, 10 bin canlı nörondan oluşan mini beyinlerin dopamin dozlarıyla eğitilmesiyle çalışıyor ve geleneksel dijital işlemcilere göre milyonlarca kat daha az enerji kullanıyor. Buluş, enerji krizinin çözümüne katkı sunmayı amaçlarken, yapay zekanın geleceği ve insanlığın teknolojiyle ilişkisi hakkında derin etik soruları da gündeme getiriyor.
11 Haziran 2024

NASA'nın Perseverance keşif aracı, Mars yüzeyinde siyah-beyaz çizgili ilginç bir kaya keşfetti. 'Freya Castle' adı verilen bu kaya, 20 santimetre çapında olup belirgin siyah ve beyaz çizgileriyle dikkat çekiyor. Bilim insanları, kayanın magmatik veya metamorfik süreçlerin sonucunda oluşmuş olabileceğini ve bölgeye başka bir yerden gelmiş olabileceğini düşünüyor. NASA, kayanın kaynağını bulmak için daha detaylı incelemeler yapmayı planlıyor.
25 Eylül 2024

NASA’nın Curiosity keşif aracı, Mars'ta daha önce hiç görülmemiş sarımsı yeşil renkte saf kükürt kristalleri buldu. Bu keşif, Curiosity'nin Gediz Vadisi kanalını araştırırken bir kaya yığınının üzerinden geçip birini çatlatması sonucunda gerçekleşti. Bilim insanları, bu bulgunun Mars'ın kozmik tarihi ve potansiyel olarak gelecekteki kolonizasyon çabaları için önemli olabileceğini belirtiyor. Saf kükürt, Dünya'da yalnızca volkanik süreçler veya sıcak su kaynakları gibi aşırı koşullar altında oluşur.
23 Temmuz 2024

Şanlıurfa'nın kuzeydoğusundaki Göbeklitepe'de, 12 bin yıllık bir güneş takvimi keşfedildi. Edinburg Üniversitesi'nden araştırmacılar tarafından bulunan bu takvim, dünyanın en eski takvimi olarak kabul ediliyor ve her biri bir günü temsil eden 365 'V' sembolü içeriyor. Takvim, bir kuyruklu yıldız çarpmasının medeniyetin doğuşunu tetiklediğini belgeleyebilir. Araştırmacılar ayrıca 27 gün süren bir meteor yağmurunu tasvir eden bir sütun da keşfettiler.
8 Ağustos 2024

SpaceX şirketinin üst düzey yöneticisi, ABD hükümetinin düzenleyici tedbirlerinin Starship roketinin fırlatılmasını geciktirdiğini belirtti. Bu durumun Ay'a gidiş yarışında Çin'in ABD'nin önüne geçmesine neden olabileceğini ifade etti. Yönetici, lisanslama sürecinin genellikle roket geliştirmeden daha uzun sürdüğünü ve bu durumun giderek kötüleştiğini belirtti. Ayrıca, mevzuat belirsizliğinin şirketin daha verimli bir program oluşturmasını engellediğini kaydetti.
19 Ekim 2023

Stanford Üniversitesi'ndeki bir araştırma ekibi, binlerce orta yaş ve üstü kişide yaptıkları kan testleriyle, sağlıklı görünen 50 yaş ve üstü beş yetişkinden birinde en az bir organın diğerlerine göre daha hızlı yaşlandığını tespit etti. Araştırma, 11 ana organ ve doku üzerinde yoğunlaşarak, bu organlardan kaynaklanabilecek hastalıkları öngörmeye yardımcı olabilir. Araştırmacılar, bulguların daha geniş bir örnekleme ile teyit edilmesi durumunda, hızlı yaşlanan organlar için önleyici tedavilerin başlatılabileceğini belirtiyor.
7 Aralık 2023

Apollo misyonlarıyla getirilen ay örneklerini inceleyen bilim insanları, Ay’ın ince atmosferinin nasıl oluştuğuna dair gizemi çözdüklerini açıkladılar. Araştırmalar, Ay atmosferinin yaklaşık yüzde 70’inin meteor çarpmaları sonucu buharlaşmadan, yüzde 30’unun ise güneş rüzgarı püskürmesinden kaynaklandığını gösteriyor. Bu bulgular, Ay’ın yüzeyi ve atmosferinin uzun zaman ölçeklerinde nasıl etkileşime girdiğine dair daha net bir resim sağlıyor ve uzay aşınma süreçlerine dair anlayışımızı geliştiriyor.
3 Ağustos 2024

NASA ve SpaceX'in 2030'larda Mars'a astronot gönderme planları kapsamında yapılan bir araştırma, ilk mürettebatın tamamen kadınlardan oluşmasının avantajlı olabileceğini ortaya koydu. Mekansal Fizyoloji Tıp Enstitüsü'nden Jonathan P. R. Scott liderliğindeki ekip, erkek ve kadın astronotların uzay görevlerindeki oksijen tüketimi, enerji harcaması, karbondioksit ve ısı üretimi ile su gereksinimlerini inceledi. Erkek astronotların bu ölçümleri artırdığı, kadınların ise daha az beslenme gereksinimi ve oksijen tüketimi olduğu bulgulandı. Ayrıca, kadınlar için Mars'ta daha küçük yaşam alanı modülleri kurulabileceği belirtildi. Bu tür araştırmalar daha önce de yapılmış ve kadın astronotların avantajları vurgulanmıştı.
4 Mayıs 2023

İzlandalı bilim insanları, İzlanda'nın güney batısındaki Grindavik kasabası yakınlarında bulunan bir yanardağ yarığında, kayıtlara geçen en hızlı magma akıntısını gözlemledi. 10 Kasım 2023 tarihinde yapılan gözlemlerde, magma akıntısının hızı saniyede 7 bin 400 metreküp olarak belirlendi. Bu hız, 2021, 2022 ve 2023'teki Fagradalsfjall bölgesindeki yanardağ patlamaları sırasında yapılan ölçümlerden yaklaşık 100 kat daha hızlı. Araştırmanın sonuçları Science dergisinde yayımlandı.
9 Şubat 2024

Silikon Vadisi start-up'ı Cerebras, yapay zeka ürünlerini desteklemek için tasarlanmış 1,8 metre boyundaki süper bilgisayarını tanıttı. Bilgisayar, şirketin özel çipleriyle çalışıyor ve bu çipler, yapay zeka için yaygın olarak kullanılan bir çipten 56 kat daha büyük. Şirketin CEO'su Andrew Feldman, bu süper bilgisayarın start-up'lar tarafından daha hızlı ve daha düşük maliyetle tasarlanabileceğini göstermek istediklerini belirtti. Yapay zeka ürünlerinin yüksek seviyede işlem gücü ve özel çip gerektirdiği, bu nedenle çip tedarikinde sorunlar yaşandığı belirtildi.
22 Temmuz 2023

California Üniversitesi ve NASA'nın ortaklaşa yürüttüğü bir çalışma, Grönland'daki Petermann Buzulu'nun gelgit hareketleri nedeniyle beklenenden daha hızlı eridiğini ve deniz seviyesindeki yükselme oranını hızlandırdığını gösterdi. Uydu radar verileriyle yapılan analizler, buzulun kara ile bağlantısının koparak okyanusta yüzmeye başladığını ve gelgit döngüleri sırasında önemli ölçüde yer değiştirdiğini ortaya çıkardı. Çalışmanın baş yazarı Enrico Ciraci, bu durumun deniz seviyesinin yükselmesini hızlandırabilecek yeni bir erime etkisini gösterdiğini belirtti. Çalışmanın ortak yazarı Eric Rignot, bu bulguların deniz seviyesindeki yükselme projeksiyonlarını yüzde 200'e kadar artırabileceğini ifade etti.
10 Mayıs 2023

NASA astronotu Frank Rubio, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda 371 gün geçirdi. Bu süre zarfında Rubio'nun kasları, beyni ve hatta bağırsaklarındaki bakteriler değişmiş olabilir. Uzayda yerçekiminin sürekli ağırlığının eksikliği, kas ve kemik kütlesinin hızlı bir şekilde azalmasına yol açar. Uzayda geçirilen süre boyunca omurgalarının hafifçe uzaması nedeniyle astronotların boyları biraz uzayabilir. Uzayda uzun süre radyasyona maruz kalan astronotlar DNA hasarı belirtileri gösteriyor. Ayrıca, uzayda geçirilen süre boyunca beyin yapısında ve gen ifadesinde değişiklikler görülebilir.
30 Eylül 2023

Berlin'de bu ayın sonunda dünyanın ilk siber genelevi açılacak. Yapay zekalı seks robotlarıyla hizmet verecek olan genelev, müşterilere hem sözlü hem de fiziksel etkileşim imkanı sunacak. Bu gelişme, yapay zekanın yetişkin eğlence sektöründe kullanımına dair etik ve gizlilik endişelerini artırıyor. Uzmanlar, yapay zekanın önyargılar taşıyabileceği ve gerçek dünyadaki ilişkiler üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.
15 Haziran 2024

İlk Türk astronot Alper Gezeravcı, SpaceX/Axiom-3 uzay aracı ile Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan (ISS) ayrılarak Dünya'ya dönüş yolculuğuna başladı. Yolculuk, NASA tarafından sosyal medya platformu X üzerinden canlı yayınlanıyor. Gezeravcı'nın içinde bulunduğu kapsül, Atlas Okyanusu veya Meksika Körfezi'ndeki potansiyel noktalardan birine inecek. Uzay istasyonunda kaldığı süre boyunca 13 deneye imza atan Gezeravcı, Türkiye'nin uzay ve savunma sanayisine katkı sağlayacak çalışmalar yürüttü.
7 Şubat 2024

Bilim insanları, Büyük Patlama sırasında ortaya çıkan ve daha sonra 'kayıplara karışan' anti-maddenin, yer çekimi karşısında madde gibi hareket ettiğini tespit etti. İsviçre'deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde (CERN) yapılan deneyler, anti-maddenin aşağı doğru hareket ettiğini gösterdi. Araştırmacılar, antihidrojen atomlarının hareket yönünü tespit eden sensörlerle anti-maddenin aşağı doğru hareket ettiğini belirledi. Bilim insanlarının bir sonraki adımı, madde ile anti-maddenin yer çekimi karşısında aynı hızda hareket edip etmediğini tespit etmek olacak.
27 Eylül 2023
İşaretlediklerim