Avustralya'daki Flinders Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, gece boyunca parlak ışığa maruz kalmanın ve gündüz yeterince gün ışığı almamanın erken ölüm riskini artırabileceğini belirtti. Araştırma, Britanya'da 88 bin 905 kişinin ışık sensörlerinden elde edilen verileri analiz ederek, gece yüksek ışığa maruz kalmanın ölüm riskini yüzde 21 ila yüzde 34 arasında artırdığını, gündüz yüksek ışığa maruz kalmanın ise bu riski yüzde 17 ila yüzde 34 oranında azalttığını ortaya koydu. Araştırmacılar, sirkadiyen ritmin bozulmasının diyabet, obezite ve kardiyovasküler hastalıklar gibi sağlık sorunlarına yol açabileceğini vurguladı.
18 Kasım 2024

Finlandiya'da yapılan bir araştırma, 40 yaşından önce menopoza giren kadınların otoimmün hastalıklara yakalanma riskinin arttığını ortaya koydu. Araştırma, 20 bin kadının sağlık verilerini en az 12 yıl boyunca takip etti ve erken menopoza giren kadınların otoimmün hastalıklara 2,6 kat daha yatkın olduğunu belirledi. Araştırma sonuçları, Britanya'da Oxford Üniversitesi'nin Human Reproduction dergisinde yayınlandı. Uzmanlar, doktorların bu artan riskin farkında olması gerektiğini vurguladı.
26 Eylül 2024

Avustralya'daki araştırmacılar, Parkinson hastalığını fiziksel belirtiler görülmeden yıllar önce teşhis etme yöntemi geliştirdi. Melbourne'daki Florey Enstitüsü ve Austin Health'deki araştırmacılar, hastalara beyindeki bir proteine (VMAT2) bağlanmak üzere tasarlanmış sentetik bir bileşik (18F-AV-133) enjekte ederek Parkinson hastalığının belirtilerini tespit etmenin mümkün olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, Parkinson hastalığı olan 26 hasta, 12 kişilik bir kontrol grubu ve Parkinson hastalığının önemli göstergelerinden REM uykusu davranış bozukluğu bulunan 11 kişi üzerinde çalıştı.
11 Ekim 2023

Sinirbilim ve görüntüleme tekniklerindeki ilerlemeler sayesinde, ölüm sürecinde beyin aktiviteleri üzerine yapılan bir araştırma PNAS dergisinde yayınlandı. Araştırmada, ölmek üzere olan dört hastanın beyin dalgaları ve kalp ritimleri incelendi ve özellikle 'gama' adı verilen beyin dalgalarında ani bir artış gözlemlendi. Gama dalgaları, yüksek düzeyde bilişsel işlevlerin gerçekleştirilmesinde önemli bir rol oynar. Araştırma, Michigan Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden nörobilimci Jimo Borjigin başkanlığında yürütüldü ve ölüm sürecini saniye saniye gösteren ilk çalışma olma özelliğini taşıyor.
3 Mayıs 2023

İlaç fiyatlandırmasında kullanılan avro kurunun yıl içinde iki kez artırılmasına rağmen, ilaç sıkıntısı devam ediyor. Özellikle Parkinson, diyabet, kalp damar hastalıkları, astım gibi hastaların sürekli kullanmak zorunda olduğu ilaçlara ulaşmak zorlaştı. Tüm Eczacı İşverenler Sendikası Genel Başkanı Nurten Saydan, ilaç fiyatlarındaki düzenlemenin gerekenin altında kaldığını ve ilaç tedarik sorununun daha da artacağını belirtti. Saydan, ilaçta dışa bağımlılığın azalması için yerli ilaç sanayinin güçlendirilmesi ve desteklenmesi gerektiğini vurguladı.
18 Ağustos 2023

Bilim insanları, uykusuzluk çeken kişilerin yaklaşık 10 yıl sonra felç geçirme riskinin arttığını tespit etti. Michigan Üniversitesi Sosyal Araştırmalar Enstitüsü'nün yaptığı araştırma, 2002'den 2020'ye kadar felç geçirmemiş kişileri inceledi. Araştırma, şiddetli uykusuzluk şikayeti olanlarda felç riskinin daha yüksek olduğunu ve bu riskin diyabet, hipertansiyon gibi diğer sağlık sorunlarıyla birleştiğinde daha da arttığını gösterdi. Ayrıca, 50 yaş altı uykusuzluk sorunu yaşayan kişilerde felç riskinin 50 yaş üstüne göre daha fazla olduğu belirlendi.
8 Haziran 2023

ABD'li girişimci Elon Musk'ın sahibi olduğu Neuralink firması, beyin çipleri üzerinde insan deneylerine başlamak için ABD Gıda ve İlaç İdaresi'nden (FDA) onay aldığını duyurdu. Bu onay, felç ve körlük gibi nörolojik rahatsızlıkları tedavi etmeyi ve engelli kişilerin hayat kalitesini artırmayı amaçlayan projenin önemli bir adımı olarak görülüyor. Daha önce primatlar üzerinde test edilen çipler, beyindeki sinyalleri başarıyla yorumlayıp cihazlara aktarabildi. Ancak uzmanlar, teknik ve güvenlik endişeleri nedeniyle ön çalışmaların dikkatli ve geniş kapsamlı yapılması gerektiği konusunda uyarıda bulunuyor.
26 Mayıs 2023

Oxford ve Tilburg üniversitelerinin yaptığı araştırma, 168 ülkeden 2,4 milyondan fazla kişinin internet kullanımını inceledi ve vakaların yüzde 85'inde internete bağlanmakla esenlik duygusu arasında pozitif bir ilişki olduğunu tespit etti. Araştırma, internetin gençler için daha güvenli hale getirilmesi gerektiğini vurgularken, internet kullanımının bazı genç kadınlarda depresif belirtilerle olumsuz bir ilişki gösterdiğini de belirtti. Liverpool Üniversitesi'nden Prof. Simeon Yates, internetin hem faydaları hem de zararları olduğunu ve bu çalışmanın bu konuları incelemede yetersiz kaldığını ifade etti.
14 Mayıs 2024

The Guardian gazetesi, seks terapistleriyle yaptığı görüşmeler sonucunda libidoyu artırmanın yollarını derledi. Makalede, cinsel isteğin azalmasının normal olduğu ve stres, sağlık sorunları gibi faktörlerin libidoyu etkileyebileceği belirtiliyor. Terapistler, ruh halini iyileştirmek, sağlık taraması yapmak, partnerle iletişim kurmak gibi çeşitli önerilerde bulunuyorlar. Ayrıca, cinsel olmayan yakınlığı yeniden keşfetmek, planlama yapmak, kendine iyi bakmak ve vücut güvenini artırmak gibi ipuçları da veriliyor. Yazıda, cinsel hayatı canlandırmak için seks oyuncakları ve fantezilerin de kullanılabileceği ifade ediliyor.
3 Aralık 2023

Lenacapavir adlı enjekte edilebilir HIV tedavisinin, enfeksiyona karşı neredeyse yüzde 100 etkili olduğu belirlendi. Güney Afrika ve Uganda'da yaklaşık 5 bin kişi üzerinde yapılan çalışmada, aşı olan kadınlarda enfeksiyon görülmedi. Amerikan ilaç üreticisi Gilead tarafından üretilen bu aşı, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Avrupa ve diğer ülkelerde HIV tedavisi için onaylanmış durumda. Kadınlarda elde edilen sonuçlar New England Journal of Medicine’de yayınlandı ve Almanya’nın Münih kentinde düzenlenen bir AIDS konferansında tartışıldı.
25 Temmuz 2024

Geliştirilen bir ilaçla laboratuvar farelerinin ömrünün yüzde 25 uzatılabildiği ve aynı ilacın insanların yaşlanmasını da yavaşlatabileceği belirlendi. Araştırma, İngiltere ve Singapur'daki ekipler tarafından yürütüldü ve farelerin genetiği değiştirilerek İnterlökin-11 üretmeleri engellendi. İlacın insanlarda test edildiği ancak yaşlanma karşıtı sonuçlarının henüz bilinmediği ifade edildi. Bilim insanları, farelerde elde edilen sonuçların insanlarda da etkili olacağını düşünüyor.
17 Temmuz 2024

İstanbul'da yaşayan Verda Güniz Atis Azrak, vücudunun alkol üretmesi nedeniyle çeşitli sağlık sorunları yaşadı. Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde tedavi edilen Azrak, 50 günlük tedavi sonrasında sağlığına kavuştu. Hastalığı 'auto brewery' olarak adlandırılan, vücudun kendi kendine alkol üretme sendromu olarak tanımlandı. Hastalığın, bilinçsiz antibiyotik kullanımı, kontrolsüz diyabet, geçirilen bağırsak operasyonları ve bilinçsiz beslenme şekilleriyle ortaya çıkabildiği belirtildi.
7 Eylül 2023

Araştırmalar, aşırı teknoloji kullanımının demans benzeri bilişsel değişikliklere ve potansiyel olarak demans riskinin artmasına yol açabileceğini gösteriyor. 'Dijital demans' terimi, teknolojinin aşırı kullanımı sonucu bilişteki değişiklikleri tanımlamak için kullanılıyor, ancak bu durum resmi olarak teşhis edilebilir bir sağlık durumu değil. 2022'de yapılan bir araştırma, televizyon izlemenin demans riskini artırırken, bilgisayar kullanımının daha düşük demans riskiyle ilişkilendirildiğini buldu. Dijital demansın önlenmesi için önerilen adımlar arasında telefon bildirimlerini sınırlamak ve pasif medya süresini azaltmak yer alıyor.
3 Mart 2024

DEHB ilaçları, metilfenidat ve atomoksetin, dikkat, hafıza ve problem çözme gibi bilişsel işlevleri artırarak mental aktiviteyi güçlendiriyor. Bu ilaçlar, özellikle sınav dönemlerinde, performans artırmak amacıyla kötüye kullanılıyor. DEHB tanısı olmayan bireylerde bu ilaçların kullanımı bağımlılık gibi ciddi sorunlara yol açabiliyor. Uzmanlar, ilaçların gereksiz yere kullanımının 'mental doping' olduğunu ve etik dışı bir davranış olduğunu belirtiyor. Ayrıca, bu ilaçların yanlış kullanımı yoğun anksiyete ve kaygı gibi yan etkilere neden olabiliyor.
11 Şubat 2024

Harvard Tıp Fakültesi'nden Profesör David Sinclair, biyolojik yaşından genç kalmak için günlük rutinlerini ve beslenme alışkanlıklarını açıklıyor. Sinclair, resveratrol zengini gıdalar tüketmeyi, kahvaltıyı atlayarak aralıklı oruç uygulamayı ve şeker ile etten kaçınarak bitki bazlı bir diyeti benimsemeyi öneriyor. Bu alışkanlıkların bağırsak sağlığını güçlendirmek, doku hasarı riskini azaltmak, ruh halini iyileştirmek ve kalp sağlığını artırmak gibi faydaları olduğunu belirtiyor.
8 Temmuz 2023

Avrupa Kardiyoloji Derneği'nin yayımladığı bir araştırmaya göre, çocukların ve gençlerin uzun süre hareketsiz kalmasının ilerleyen yaşlarda kalp hasarlarına neden olabileceği belirlendi. Araştırmada 766 çocuğun 11, 15 ve 24 yaşlarındaki hareketsiz kalma süreleri ve kalp ölçümleri karşılaştırıldı. Araştırmacılar, 11 ila 24 yaşları arasında hareketsiz geçirilen her dakikanın, kalp ağırlığında artışa neden olduğunu tespit etti. Araştırma yazarlarından Dr. Andrew Agbaje, gençlerin ekran başında geçirdikleri sürenin daha ağır bir kalbe yol açtığını ve bu durumun kalp krizi ve inme ihtimalini artırdığını belirtti.
23 Ağustos 2023

Araştırmacılar, fareler üzerinde yaptıkları deneylerle migren ağrılarını tetikleyen nörolojik olayları inceledi. Çalışma, beyin omurilik sıvısının içeriğindeki değişikliklerin kafatasındaki sinirlere giderek ağrı ve iltihap reseptörlerini harekete geçirdiğini ortaya koydu. Bu bulgular, migren ağrılarının nasıl ortaya çıktığı konusunda yeni bir anlayış sağlıyor. Araştırma sonuçları Science dergisinde yayımlandı.
5 Temmuz 2024

İspanya'da yapılan bir araştırmada, sağlıksız beslenme alışkanlıklarının agresif prostat kanseri riskini artırabileceği tespit edildi. 1992-1996 yılları arasında 15 bin 296 kişinin yemek yeme alışkanlıkları incelendi ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları bulunan 609 kişide agresif prostat kanseri geliştiği görüldü. Araştırmacılar, sağlıklı beslenmenin prostat kanseri riskini önlemek için iyi bir strateji olabileceğini ve diğer kronik hastalıkların riskini de azaltabileceğini belirtti.
23 Nisan 2023

Rhode Island Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, mikroplastiklerin memelilerin beyinlerinde iltihaplanmaya neden olduğunu ve davranış değişikliklerine yol açabileceğini belirledi. Araştırmada, farklı yaşlardaki farelere üç hafta boyunca mikroplastikle kirlenmiş su içirildi ve farelerin beyinlerinde ve karaciğerlerinde iltihaplanma belirtileri, hayvanların davranışlarında da değişiklikler gözlendi. Bu değişiklikler, özellikle yaşlı hayvanlarda belirgindi ve insanlarda demans hastalarında görülen semptomlara benziyordu.
1 Eylül 2023

Çinli araştırmacılar tarafından yapılan bir çalışma, haftada 2 litre veya daha fazla yapay tatlandırıcılı içecek tüketmenin atriyal fibrilasyon riskini yüzde 20 artırdığını gösterdi. Atriyal fibrilasyon, inme riskini artıran ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir durum. Çalışma, şekerli içeceklerin riski yüzde 10, saf meyve sularının ise yüzde 8 oranında azalttığını buldu. Araştırma, sağlıklı alternatifler olarak şekersiz ürünlerin tercih edilmesi gerektiğini vurguluyor.
9 Mart 2024
İşaretlediklerim