Anayasa Mahkemesi'nin eşitliğe aykırı bulduğu ve iptal ettiği Türk Medeni Kanunu'nun soyadı hükmü yürürlüğe giriyor

Anayasa Mahkemesi'nin eşitliğe aykırı bulduğu ve iptal ettiği Türk Medeni Kanunu'nun soyadı hükmü yürürlüğe giriyor ile benzer, 12 olumlu, 8 olumsuz, ve 14 önemli olmak üzere, toplam 23 olay izlendi.

Anayasa Mahkemesi CHP Resmi Gazete Anayasa Mahkemesi (AYM) Türk Medeni Kanunu AYM AKP MHP Meclis Tolga Şardan T24 MIT Diken Yüksek Mahkeme İstanbul Barosu sansür yasası BBC Ceza Muhakemesi Kanunu İfade Özgürlüğü Derneği Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi HSK Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ANKA Artı Gerçek Reuters Kenya öğretmenler Uğur Şahin
Anayasa Mahkemesi CHP Resmi Gazete Anayasa Mahkemesi (AYM) Türk Medeni Kanunu AYM AKP MHP Meclis Tolga Şardan T24 MIT Diken Yüksek Mahkeme İstanbul Barosu sansür yasası BBC Ceza Muhakemesi Kanunu İfade Özgürlüğü Derneği Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi HSK Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)

Anayasa Mahkemesi, evlenen kadınların bekarlık soyadlarını kullanmalarını engelleyen Türk Medeni Kanunu'nun 187'nci maddesini eşitliğe aykırı bularak iptal etti. İptal edilen karar 28 Ocak 2024'te yürürlüğe girecekken, Habertürk'ten alınan bilgiye göre, yürürlüğe girmeden önce benzer bir düzenlemenin yeni yargı paketi içinde taslak olarak hazırlandığı bildirildi. Yeni düzenlemeyle kadınların, evlenmeden önceki soyadlarını yalnızca eşlerinin soyadlarının önüne alarak kullanmaları öngörülüyor.
11 Aralık 2023

Anayasa Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu'nda yer alan ve kadınların evlenmeyle kocasının soyadını almasını zorunlu kılan hükmü, eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etti. İstanbul 8'inci Aile Mahkemesi'nin başvurusu üzerine yapılan değerlendirmede, erkeklerin evlenmeden önceki soyadlarını kullanmaya devam edebilirken, kadınların sadece kocasının soyadının önünde kendi soyadlarını kullanabilmesinin cinsiyet temelli ayrımcılık olduğu belirtildi. Kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından dokuz ay sonra yürürlüğe girmesi bekleniyor.
28 Nisan 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM), Türk Medeni Kanunu'nun 286'ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan ve sadece koca ile çocuğa soybağının reddi davası açma hakkını tanıyan, ancak anneye bu hakkı tanımayan hükmü Anayasa'ya aykırı buldu ve iptal etti. AYM, bu durumun hukuk devleti ve eşitlik ilkeleriyle bağdaşmadığını, anne tarafından soybağının reddi talebiyle yargı mercilerine başvurulamamasının hak arama özgürlüğünün ihlali olduğunu belirtti. İptal kararı dokuz ay sonra yürürlüğe girecek.
20 Ekim 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM), Diken ve İfade Özgürlüğü Derneği'nin (İFÖD) beş yıllık hukuk mücadelesi sonucunda, internet gazeteciliğinde sansüre neden olan 5651 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesini iptal etti. AYM, bu maddenin ifade ve basın özgürlüklerine ağır bir müdahale teşkil ettiğini belirtti. İptal kararı dokuz ay sonra yürürlüğe girecek, bu süre zarfında yerel seçimler de dahil olmak üzere maddeye dayanılarak sansür uygulamaları devam edebilecek. AYM'nin pilot karar usulüyle verdiği bu karar, yapısal bir sorunu gidermek amacıyla TBMM'ye bildirilmişti.
10 Ocak 2024

Anayasa Mahkemesi, engellilerin erişebilirliğine uygun hale getirilmesi için öngörülen süreyi 2026’ya kadar uzatan kanunu iptal etti. 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun, umuma açık hizmet veren her türlü belediye, kamu kurum ve kuruluşlarıyla toplu taşıma araçlarının engellilerin erişebilirliğine uygun hale getirilmesini zorunlu kılmıştı. Ancak bu süre beş kez uzatılmıştı. Farklı illerden engelli haklarıyla ilgili çalışan avukatlar ve CHP'nin başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesi, sürenin devamlı uzatılmasının engellilerin toplum içinde yer almaları, iş gücüne katılmaları ve bireysel olarak yaşayabilmeleri imkanını olumsuz etkileyeceğini belirterek kanunu iptal etti.
19 Eylül 2023

Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz, Anayasa Mahkemesi'nin internet sansürü aracı olarak kullanılan 8/A maddesiyle ilgili 'hak ihlali' kararının yeterli olmadığını, maddenin iptali için Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) harekete geçmesi gerektiğini belirtti. AYM'nin 62 başvurucu için verdiği kararın, 8/A maddesi dayanak gösterilerek uygulanan erişim engellerinin kaldırılmasını içerdiği, ancak bu kararların uygulanmasında aksaklıklar yaşandığı ve 8/A maddesinin hala yürürlükte olduğu ifade edildi. Akdeniz, 8/A maddesinin yerel seçimler döneminde de sansür için kullanılacağına dikkat çekti.
12 Ocak 2024

Anayasa Mahkemesi (AYM), 'halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma' suçuna hapis öngören 'sansür yasası' olarak adlandırılan 'dezenformasyonla mücadele yasası'nın iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemini 8 Kasım'da görüşecek. AKP ve MHP'nin hazırladığı bu yasa, gazetecilik meslek örgütleri tarafından 'sansür yasası' olarak adlandırılmıştı. CHP, yasanın 29'uncu maddesinin iptali için AYM'ye başvurmuştu. AYM, başvurunun iptal istemini 8 Kasım'daki Genel Kurul gündeminde ele alacak.
2 Kasım 2023

Anayasa Mahkemesi, kamu görevlilerinin toplu sözleşme ikramiyesinden yararlanabilmeleri için en az yüzde 2 kamu görevlisi üyesi bulunduran sendikalara üye olma şartını kaldıran bir karar aldı. Bu düzenleme, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin ek 4'üncü maddesinde yer alan ve Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 11'inci maddesiyle getirilmişti. Anayasa Mahkemesi, bu düzenlemenin Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmetti ve iptal etti. İptal kararının gerekçesi ise daha sonra açıklanacak.
18 Ocak 2024

Anayasa Mahkemesi, Türk Ceza Kanunu'nun 220. maddesinin 6. fıkrasında düzenlenen 'örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme' suçunu düzenleyen hükmü iptal etti. Patnos ve İstanbul Ağır Ceza Mahkemeleri, bu kuralın Anayasa'ya aykırı olduğunu belirterek iptalini talep etmişti. AYM, kuralın belirli ve öngörülebilir olmadığını, temel haklara keyfi müdahaleye yol açabileceğini ve kanunilik şartını taşımadığını ifade ederek iptal kararı verdi. Kararın 4 ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.
8 Aralık 2023

Anayasa Mahkemesi, kamuoyunda 'sansür yasası' olarak bilinen ve 'halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma' suçuna hapis cezası öngören yasanın 29'uncu maddesinin iptalini görüşmek üzere toplandı. Basın örgütleri, bu yasayı ve gazetecilere yönelik tutuklamaları protesto etmek için AYM önünde 'basın nöbeti' başlattı. 29'uncu maddeden dolayı tutuklanan gazeteci Tolga Şardan da nöbete katıldı ve AYM'nin vereceği kararın meslek ve toplum açısından önemine vurgu yaptı.
8 Kasım 2023

Eşinin kendisini aldattığını iddia eden bir kadın, eşinin sevgilisine 'kişilik değerlerine zarar verildiği' gerekçesiyle manevi tazminat davası açtı. Mahkeme davayı reddetti ve kadın, 'aile hayatına saygı hakkı'nın ihlal edildiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) başvurdu. AYM, başvurucunun hakkının ihlal edilmediğine karar verdi. Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu daha önce, manevi tazminatın sadece kusurlu eşten ve ancak boşanma davasıyla istenebileceğine karar vermişti.
1 Kasım 2023

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden çekilme kararının iptali için açılan davada, Danıştay 10. Dairesi'nin ret kararını 'hukuka uygun' buldu. Kadın örgütleri ve siyasi partilerin açtığı dava, Danıştay 10. Dairesi tarafından reddedilmiş ve bu karara yapılan temyiz başvuruları da oy çokluğuyla reddedildi. Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü, karara tepki göstererek, bundan sonraki adımın Anayasa Mahkemesi ve gerekirse Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi olacağını belirtti.
2 Ocak 2023

Anayasa Mahkemesi, CHP'nin, 14 Ekim'de Meclis'ten geçirilen ve 'sansür yasası' olarak adlandırılan dezenformasyonla mücadele yasasının 29'uncu maddesinin iptali için yaptığı başvuruyu oy çokluğuyla reddetti. Bu madde, halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak amacıyla gerçeğe aykırı bilgi yayma suçunu düzenliyor ve bu suçu işleyenlere bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası öngörüyor. Yasanın yürürlüğe girmesinin ardından bazı gazeteciler bu madde kapsamında tutuklandı veya soruşturmaya uğradı.
8 Kasım 2023

Ankara 21'inci İş Mahkemesi'nin talebi üzerine Anayasa Mahkemesi, gazetecilere kıdem tazminatı ödenmesi için gerekli olan 'meslekte en az beş yıl çalışmış olma şartı'nı düzenleyen 5953 Sayılı Kanun hükmünü iptal etti. Ayrıca, kıdem tazminatının altı aydan az sürelerin hesaplamada dikkate alınmamasını öngören kural da iptal edildi. İptal gerekçesinde, basın işçileri ile diğer işçiler arasında yaratılan farklılığın ve kıdem tazminatı hesaplamasında belirli sürelerin gözetilmemesinin eşitlik ilkesine aykırı olduğu vurgulandı.
14 Haziran 2023

Diyanet İşleri Başkanlığı'nın 'Depremzede çocuklar evlat edinilebilir mi' sorusuna verdiği ve evlat edinenle evlatlık arasında evlenme engeli olmadığını belirten yanıt, sosyal medyada tepki çekti. Türkiye Barolar Birliği, Diyanet'in açıklamasının Türk Medeni Kanunu'nun kabulünün yıl dönümünde yapılmasının talihsiz olduğunu belirterek, evlat edinme yoluyla soybağının kurulduğunu ve evlat edinenle evlatlık arasında evlenmenin yasak olduğunu vurguladı.
18 Şubat 2023

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türkiye'de boşanmış kadınların tekrar evlenebilmesi için 300 gün beklemesi gerektiğini belirten yasal düzenlemeyi 'doğrudan bir cinsiyet ayrımcılığı' olarak değerlendirdi. AİHM, bu uygulamanın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni ihlal ettiğini belirtti. Mahkeme, bu uygulamanın doğrudan bir cinsiyet ayrımcılığı anlamına geldiğini ve 'soy kütüğünde karışıklık olmasını' önlemek gibi bir amacın, modern toplumda yeri olmadığını belirtti.
27 Haziran 2023

Anayasa Mahkemesi, iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını öngören suçlarda sanığın beş yıl denetime tabi tutularak süre sonunda suçu işlememiş gibi sayılması şeklinde uygulanan hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) ilişkin yasal düzenlemeyi iptal etti. Trabzon 2'nci Asliye Ceza Mahkemesi, 'kasten yaralama' ve 'görevi yaptırmamak için direnme' suçlarından açılan bir ceza davasında, HAGB'nin Anayasa'ya aykırı olduğunu ileri sürerek iptali için başvurmuştu. İptal kararının bir yıl sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.
1 Ağustos 2023

Anayasa Mahkemesi, CHP'nin başvurusu üzerine Öğretmenlik Meslek Kanunu'nda yer alan bazı hükümleri iptal etti. İptal edilen hükümler arasında aday öğretmenlerin komisyon değerlendirmesiyle atanması, Aday Öğretmen Yetiştirme Programı'na katılmayan veya bu programda başarısız olanların atanamayacağına dair maddeler bulunuyor. Ayrıca, aday öğretmenlik süreci ve kariyer basamaklarında ilerlemeyle ilgili diğer usul ve esasların yönetmelikle düzenlenmesi hükümleri de iptal edildi. Uzman ve başöğretmenlere yönelik mesleki gelişim alanlarında tamamlanması gereken asgari çalışmalarla ilgili ifadeler de iptal edilenler arasında.
13 Temmuz 2023

İtalya'da, Başbakan Giorgia Meloni liderliğindeki sağ koalisyon hükümetinin büyük ortağı aşırı sağcı İtalya’nın Kardeşleri (FdI) partisinin hazırladığı, taşıyıcı anneliğin 'evrensel suç' sayılmasına yönelik yasa tasarısı Temsilciler Meclisi'nde kabul edildi. Tasarı, Senato'dan da onay alması halinde yasalaşacak ve İtalya'da taşıyıcı annelik uygulaması evrensel bir suç haline gelecek. Bu yasa tasarısının amacının, taşıyıcı annelik uygulaması için yurt dışına gidilmesini engellemeyi amaçladığı belirtiliyor.
27 Temmuz 2023

SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği tarafından düzenlenen 'SES Yılın Kadınları' ödülleri, toplumsal cinsiyet eşitliği ve barış için dayanışmaya katkıda bulunan, kadın hakları mücadelesinde öncü olan 13 kadın ve gruba verildi. Ödüller, Pera Müzesi'nde düzenlenen bir törenle sahiplerini buldu. Ödül alanlar arasında A Milli Kadın Voleybol Takımı, Kızılcık Şerbeti dizisinin oyuncuları ve meme kanseri teşhisinde yenilikçi bir icat geliştiren Canan Dağdeviren gibi isimler yer aldı. Gastronomi alanında ödüllü Şef Ebru Baybara Demir, yaptığı işlerde Atatürk'ten ilham aldığını belirtti.
19 Ocak 2024
İşaretlediklerim