2023 Nobel Kimya Ödülü'nün sahipleri belirlendi

2023 Nobel Kimya Ödülü'nün sahipleri belirlendi ile benzer, 21 olumlu, 1 olumsuz, ve 9 önemli olmak üzere, toplam 28 olay izlendi.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi Nobel Prize Alfred Nobel ABD Daron Acemoğlu Norveç Nobel Komitesi Nobel Vakfı James A. Robinson Ukrayna BBC Geoffrey Hinton Karolinska Enstitüsü Çin John Hopfield Rusya Simon Johnson Nobel Fizik Ödülü 2024 Nobel Ekonomi Ödülü The Guardian İsveç Akademisi Royal Swedish Academy of Sciences Anadolu Ajansı Malta Norwegian Nobel Committee Swedish Royal Academy of Sciences LK-99 Rochester Üniversitesi ChatGPT TT Philip Pullman
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi Nobel Prize Alfred Nobel ABD Daron Acemoğlu Norveç Nobel Komitesi Nobel Vakfı James A. Robinson Ukrayna BBC Geoffrey Hinton Karolinska Enstitüsü Çin John Hopfield Rusya Simon Johnson Nobel Fizik Ödülü 2024 Nobel Ekonomi Ödülü The Guardian İsveç Akademisi Royal Swedish Academy of Sciences Anadolu Ajansı

2023 Nobel Kimya Ödülü'nü kazananların isimleri, resmi açıklamadan yaklaşık dört saat önce İsveç basınına sızdırıldı. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi Genel Sekreteri Hans Ellegren, durumun talihsiz olduğunu ve ne olduğunu bilmediklerini belirtti. Ödülü kazananlar Moungi Gabriel Bawendi, Louis E. Brus ve Alexei I. Ekimov oldu. Bu bilim insanları, kuantum noktalarının keşfi ve senteziyle ilgili çalışmalarından dolayı ödülü kazandı.
5 Ekim 2023

2023 Nobel Fizik Ödülü, 'maddedeki elektron dinamiğinin incelenmesi için attosaniyelik ışık darbeleri üreten deneysel yöntemler' ile ilgili çalışmalarından dolayı Fransız-Amerikan Pierre Agostini, Macar-Avusturya asıllı Ferenc Krausz ve Fransız Anne L’Huillier'e verildi. Nobel Ödülleri, dünyada en saygın ödüller olarak kabul ediliyor ve insanlığa hizmette bulunanlara veriliyor. Ödüller, fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp olmak üzere 5 ayrı dalda en başarılı kabul edilen isimlere veriliyor.
3 Ekim 2023

Nobel Vakfı, 10 Aralık'ta düzenlenecek ödül törenine Rusya, Belarus ve İran'ı davet etti. Ayrıca, aşırı sağcı İsveç Demokratlar Partisi lideri Jimmie Akesson da davet edildi. Bu karar, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve İsveç Liberal Parti AP Milletvekili Karin Karlsbro tarafından eleştirildi. Nobel Vakfı Direktörü Vidar Helgesen, bu kararın dünyanın giderek daha fazla kutuplaşmasından ve farklı görüşlere sahip kişiler arasındaki diyaloğun azalmasından dolayı alındığını belirtti.
1 Eylül 2023

Prof. Dr. Mete Atatüre, Cambridge Üniversitesi'nin fizik bölümü olarak bilinen 'Cavendish Laboratuvarı'nın 16'ncı başkanı oldu. 1975 Kayseri doğumlu olan Atatüre, Bilkent Üniversitesi fizik bölümünden mezun oldu ve doktora çalışmaları için Boston Üniversitesi'ne gitti. 2007'den beri Cambridge Üniversitesi'nde kendi araştırma grubuyla beraber kuantum fiziği ve geleceğin teknolojileri üzerine çalışıyor. Atatüre, 2020'de Thomas Young Madalyası ve Ödülü'nü kazandı.
3 Ekim 2023

Nobel ödüllü Çinli yazar Mo Yan, bir derginin yıldönümü kutlamasında yazar arkadaşı Yu Hua'ya kitap ödülü takdim ederken konuşmasını yapay zeka uygulaması ChatGPT ile hazırladığını açıkladı. Mo Yan'ın bu açıklaması, etkinlikteki izleyicileri şaşırttı ve Çin merkezli sosyal medya platformu Weibo'da geniş yankı buldu. Bazı kullanıcılar, ChatGPT'nin Çin'de henüz kullanıma açılmamış olması nedeniyle yazarın bu açıklamasının yasal sorunlara yol açabileceğini belirtti.
21 Mayıs 2023

Britanya'da, mitokondriyal hastalıkları önlemek amacıyla geliştirilen Mitokondriyal Donasyon Tedavisi (MDT) kullanılarak üç kişinin DNA'sını taşıyan bir bebek dünyaya getirildi. Bu teknik, Newcastle'da geliştirildi ve 2015'te yasal düzenlemelerle uygulanmasının önü açıldı. İlk uygulama 2016'da ABD'de gerçekleşti ve Britanya'da 20 Nisan 2023 itibarıyla beşten az doğum bu teknikle yapıldı. Tekniğin başarılı olması durumunda Britanya'da her yıl yaklaşık 150 doğumda kullanılması mümkün olabilir.
11 Mayıs 2023

ABD'nin New Orleans şehrinde düzenlenen 71. Kâinat Güzellik Yarışması'nda, ABD adına yarışan R'Bonney Gabriel birinci seçildi. Gabriel, yarışmada birinci olan ilk Asya kökenli kişi olarak tarihe geçti. Yarışmada Rusya ve Ukrayna arasındaki rekabet dikkat çekerken, Ukrayna adına yarışan Viktoria Apanasenko 'Karnaval Ruhu' ödülünü kazandı. Türkiye'yi temsil eden Aleyna Şirin ise ilk 16'ya giremedi. Ayrıca, Venezuala güzeli Amanda Dudamel'in annesinin jüride yer aldığı iddiaları torpil tartışmalarını beraberinde getirdi.
15 Ocak 2023

BBC Kültür Servisi, çocuk kitaplarının önemine dikkat çekerek 'Dünyanın En İyi 100 Çocuk Kitabı' listesini hazırladı. Listede, Maurice Sendak'ın 'Vahşi Şeyler Ülkesinde' kitabı ilk sırada yer alıyor. Listede ayrıca 'Alice Harikalar Diyarında', 'Pippi Uzunçorap', 'Küçük Prens' gibi klasikler de bulunuyor. BBC, çocuk ve yetişkin kitapları arasındaki ayrımın yanı sıra, erken yaşlarda kaliteli eserlerle karşılaşmanın önemini vurguluyor.
24 Mayıs 2023

Oda sıcaklığında ve basıncında çalıştığı iddia edilen süper iletken LK-99, bilim dünyasında tartışma konusu oldu. LK-99, bakırla aşılanmış, kurşun, oksijen ve fosfordan yapılmış çok kristalli bir malzeme. Ancak, bu iddiaların doğruluğu konusunda bilim dünyasında şüpheler bulunuyor. İlk olarak yayımlanan iki ön baskı arasında tutarsızlıklar olduğu ve gerekli testlerin yapılmadığı belirtiliyor. LK-99'un oda sıcaklığında çalışan bir süper iletken olması durumunda, bu, süper iletkenlerin kullanımını kolaylaştırabilir.
7 Ağustos 2023

Bilim insanları, espresso yapımında kahve çekirdeklerine öğütme aşamasından önce birkaç damla su eklemenin, sürtünmeden kaynaklanan elektriklenmeyi azalttığını ve bu sayede kahve atığını azaltıp daha güçlü tat ve koku elde edilmesini sağladığını keşfetti. Matter dergisinde yayınlanan araştırmada, kahve çekirdeklerinin öğütülmesi sırasında oluşan elektriksel aktivitenin kahvenin tadı üzerindeki etkisine bakıldı. Araştırmacılar, farklı işlenme yöntemlerine sahip çeşitli kahve çekirdeklerini inceledi ve bu etkenlerin elektrik miktarını etkilemediğini gözlemledi.
10 Aralık 2023

Nebraska-Lincoln Üniversitesi'nden 21 yaşındaki bilgisayar mühendisliği öğrencisi Lufe Farritor, Herculaneum belgelerindeki bir kelimeyi çözen ilk insan oldu. Farritor, papirüslerdeki kömürleşmiş antik harfleri tespit eden bir yapay zeka programı geliştirdi ve 10 kadar harfi bulmayı başardı. Papirüs uzmanları, daha sonra, antik Yunanca'da imparatorluk rengi olarak kabul edilen, mor ve kızıl karışımı renk için kullanılan 'porfiro/πορφυρας' kelimesini bulmayı başardı.
23 Ekim 2023

Meksika'nın düşük gelirli bir mahallesinde büyüyen ve otizmli olan Adhara Pérez Sánchez, okulda zorbalığa maruz kaldıktan sonra Yeteneklere Dikkat Merkezi'ne (CEDAT) gönderildi ve burada IQ'sunun 162 olduğu tespit edildi. Bu skor, Albert Einstein ve Stephen Hawking'in 160 IQ puanından daha yüksek. Adhara, ilkokulu beş, ortaokul ve liseyi altı yaşında tamamladı ve şu anda mühendislik alanında yüksek lisans yapıyor. Ayrıca Meksika Uzay Ajansı ile iş birliği yaparak genç kızların uzay araştırmalarına katılımını teşvik ediyor ve NASA'da astronot olmayı hedefliyor.
12 Mayıs 2023

Fransız yüzücü Leon Marchand, Japonya'nın Fukuoka kentinde düzenlenen Dünya Su Sporları Şampiyonası'nda erkekler 400 metre karışıkta yeni bir dünya rekoru kırdı. 21 yaşındaki sporcu, 4.02.50'lik derecesiyle ABD'li Michael Phelps'in 2008 yılında kırdığı ve 15 yıl boyunca elinde tuttuğu rekoru geçti. Phelps, kendi rekorunu kıran Marchand'ı ayakta alkışladı.
23 Temmuz 2023

Fransa'da doğan ilk panda olan Yuan Meng, neslinin devamı için Çin'e gönderildi. Yuan Meng, 2012'de Çinli yetkililerce Fransa'ya ödünç verilen ilk pandalar Yuan Zi ve Huan Huan'ın erkek yavrusu. Covid-19 salgını nedeniyle Çin’e gidişi ertelenen Yuan Meng'i uğurlamaya yüzlerce kişi geldi. 12 saat sürecek yolculuk boyunca bir veteriner Yuan Meng'e eşlik edecek ve yanına 90 kilogram bambu ağacı bitkisi konuldu.
25 Temmuz 2023

L’Oréal’in varisi Françoise Bettencourt Meyers, şirket hisselerinin değer kazanmasıyla 100 milyar dolarlık servete ulaşarak tarihte bu rakama ulaşan ilk kadın oldu. L’Oréal hisseleri 2023 yılında yüzde 33.9 artış gösterdi ve Meyers'in net serveti 28.6 milyar dolar artarak dünyanın en zengin 12. kişisi haline geldi. Meyers, annesinden kalan mirasın yanı sıra L’Oréal’in yüzde 35'lik hissesine sahiptir. Dünyanın ikinci en zengin kadını ise Walmart'ın sahibi Alice Walton'dur.
29 Aralık 2023

2024 Nobel Ekonomi Ödülü, Türk ekonomist Daron Acemoğlu ile Simon Johnson ve James A. Robinson'a verildi. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, bu ödülü 'kurumların nasıl oluştuğu ve refahı nasıl etkilediği konusundaki çalışmaları' nedeniyle bu üç ekonomiste layık gördü. Bu ödül, Acemoğlu'nun uluslararası alanda tanınmış bir ekonomist olarak Türkiye'yi temsil etmesi açısından önem taşıyor.
14 Ekim 2024

2024 Nobel Tıp Ödülü, mikroRNA'nın keşfi ve transkripsiyon sonrası gen düzenlemesindeki rolü üzerine yaptıkları çalışmalar nedeniyle ABD'li bilim insanları Victor Ambros ve Gary Ruvkun'a verildi. MikroRNA, gen düzenlemesinde önemli bir rol oynayan küçük bir RNA molekülü olarak tanımlanmış ve bu keşif, organizmaların gelişimi ve işleyişi için kritik bir öneme sahip olduğunu göstermiştir. Nobel Ödülleri, Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine insanlığa hizmet edenlere verilen prestijli ödüllerdir.
7 Ekim 2024

2024 Nobel Fizik Ödülü, yapay sinir ağlarıyla makine öğrenimini mümkün kılan çalışmaları nedeniyle ABD'li John Hopfield ve İngiliz Geoffrey Hinton'a verildi. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, bu iki bilim insanının makine öğrenimi alanında temel keşifler ve icatlar yaptığını belirtti. Ödül, yapay zeka ve makine öğrenimi teknolojilerinin gelişimine katkı sağlayan bu önemli çalışmaları onurlandırmak amacıyla verildi.
8 Ekim 2024

Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James A. Robinson ile birlikte 2024 Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görüldü. Ödül, kurumların oluşumu ve refah üzerindeki etkileri konusundaki çalışmaları nedeniyle verildi. Acemoğlu, teşekkür mesajında demokrasinin saldırı altında olduğu zamanlardan geçildiğini belirtti ve güçlü kurumların önemine dikkat çekti. Ayrıca, yapay zeka, ekonomik eşitsizlikler ve iklim değişimi gibi konularla başa çıkmak için toplumsal mutabakatın gerekliliğini vurguladı.
18 Ekim 2024

2024 Nobel Barış Ödülü, nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya için çalışan Japon Nihon Hidankyo organizasyonuna verildi. Bu organizasyon, Hiroşima ve Nagazaki'den atom bombasından kurtulan insanların oluşturduğu bir hareket olarak, nükleer silahların bir daha asla kullanılmaması gerektiğini tanıklıklarıyla ortaya koyuyor. Nobel Barış Ödülü, her yıl ulusların ve halkların kardeşliği, silah ve orduların azaltılması için en çok çaba sarf eden kişi veya kuruluşlara veriliyor.
11 Ekim 2024
İşaretlediklerim