İklim değişikliği, enflasyon ve gıda fiyatlarını artıracak

İklim değişikliği, enflasyon ve gıda fiyatlarını artıracak ile benzer, 5 olumlu, 62 olumsuz, ve 64 önemli olmak üzere, toplam 100 olay izlendi.

Merkez Bankası TÜİK Avrupa ABD Mehmet Şimşek Hafize Gaye Erkan Reuters Bloomberg HT Dünya ENAG El Nino Fransa Almanya Dünya Bankası 2024 Türkiye İstatistik Kurumu Britanya JP Morgan Çin İklim Değişikliği Gaye Erkan İtalya Enflasyon Canva Boğaziçi Üniversitesi İspanya BM Rusya Prof. Dr. Levent Kurnaz
Merkez Bankası TÜİK Avrupa ABD Mehmet Şimşek Hafize Gaye Erkan Reuters Bloomberg HT Dünya ENAG El Nino Fransa Almanya Dünya Bankası 2024 Türkiye İstatistik Kurumu Britanya JP Morgan Çin İklim Değişikliği Gaye Erkan İtalya

Copernicus İklim Değişikliği Servisi'nin yeni verilerine göre, dünya son 12 ay boyunca sanayi öncesi döneme göre ortalama 1,5 santigrat derece daha sıcak oldu. Bilim insanları, Temmuz 2023 ile Haziran 2024 arasındaki sıcaklıkların kayıtlardaki en yüksek seviyelere ulaştığını belirtti. Bu durum, dünya liderlerinin 1,5 C ısınma hedefini tutturma sözlerini yerine getirmediklerini göstermese de, daha fazla insanın şiddetli hava koşullarına maruz kalacağı anlamına geliyor. Ayrıca, sıcaklıklardaki sürekli artış, felaketle sonuçlanabilecek dönüm noktaları riskini artırıyor.
9 Temmuz 2024

Leeds Üniversitesi'nin hazırladığı Küresel İklim Değişikliği Göstergeleri raporuna göre, insan faaliyetlerinden kaynaklanan küresel ısınma her 10 yılda 0,26 derece artışla tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. 2013-2022 döneminde sanayi öncesi döneme göre 1,14 derece olan küresel sıcaklık artışı, 2014-2023 döneminde 1,19 dereceye yükseldi. Fosil yakıt emisyonları, iklim değişikliğinin başlıca nedeni olarak gösterilirken, çimento üretimi, tarım ve ormansızlaşma gibi diğer kirlilik kaynaklarının da ısınmaya katkıda bulunduğu belirtildi. BM, küresel ısınmayı 1,5 derecede tutma kararlılığının azaldığını vurguladı.
5 Haziran 2024

Merkez Bankası, 2023 yılının ikinci enflasyon raporunu yayımladı ve yıl sonu enflasyon beklentisini yüzde 22,3 olarak belirtti. Ayrıca, 2024 sonunda yüzde 8,8 ve 2025 sonunda yüzde 5 enflasyon oranı beklediğini ifade etti. Bu tahminler, 26 Ocak'ta yayımlanan önceki rapordaki beklentilerle aynı. Merkez Bankası, enflasyon hedefini en son 2010 yılında tutturmuş ve son 12 yılda hedeflerinin uzağında kalmıştır.
4 Mayıs 2023

ABD'li bilim insanı James Hansen ve ekibinin yaptığı araştırmaya göre, küresel ısınma şu anda tespit edilenden daha hızlı artıyor. Bu durum, önümüzdeki 10 yıl içinde önemli bir sıcaklık eşiğinin aşılmasına yol açacak. Araştırma, dünyanın Paris İklim Anlaşması'nda belirlenen 1.5 santigrat derece eşiğini beklenenden çok daha erken aşacağını öngörüyor. Hansen, fosil yakıtların yakılmaya devam edilmesi ve Dünya'nın bunun etkilerine karşı 'çok hassas' olması nedeniyle 'taahhütlü ısınma' ile büyük miktarda küresel ısınma biriktiğini belirtiyor.
2 Kasım 2023

Merkez Bankası, yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 58’den yüzde 65’e yükseltti. Ayrıca, 2024 ve 2025 yılları için enflasyon beklentileri de yüzde 36 ve yüzde 14 olarak belirlendi. Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, 2024’ün ikinci yarısında parasal sıkılaştırmanın birikimli etkilerinin de devreye girmesiyle güçlü ve sürekli bir dezenflasyon sürecinin başlamasını öngördüklerini bildirdi. Ancak, Merkez Bankası'nın enflasyon hedeflerini son 12 yılda tutturamadığı belirtildi.
2 Kasım 2023

Birleşmiş Milletler Çevre Programı, ülkelerin sera gazı emisyonlarını hızla azaltmaması durumunda Paris Anlaşması'nın 1,5 derece hedefinin birkaç yıl içinde kaybedilebileceği uyarısında bulundu. UNEP'in Emisyon Açığı Raporu, ülkelerin 2030'a kadar emisyonlarını yüzde 42, 2035'e kadar ise yüzde 57 azaltması gerektiğini belirtiyor. Mevcut politikaların devam etmesi durumunda küresel sıcaklık artışının 3,1 dereceye kadar çıkabileceği ve bu senaryonun yüzde 66 gerçekleşme ihtimali olduğu ifade ediliyor. Küresel sıcaklık artışını 2 derecenin altında tutmak için emisyonların 2030'a kadar yüzde 28, 2035'e kadar yüzde 37 düşmesi gerektiği vurgulanıyor.
24 Ekim 2024

Alaattin Aktaş, Merkez Bankası'nın tahminlerine dayanarak, mevcut yüzde 65 olan enflasyon oranının üç yıl içinde yüzde 9'a düşeceğini ancak bu süreçte fiyatların yüzde 70 artacağını ifade ediyor. Bu durumun, enflasyon düşüşü olarak sunulsa da, fiyat artışlarının devam ettiği bir gerçekliği gizleyeceğini ve enflasyon düşüşünün propaganda malzemesi olarak kullanılabileceğini öne sürüyor. Aktaş, bu tahminlerin gerçekleşebilirliğine dair şüphelerini de dile getiriyor.
15 Şubat 2024

Merkez Bankası, yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 22,3’ten yüzde 58’e çıkardı. Ayrıca 2024 ve 2025 yıl sonu enflasyon beklentilerini de yükseltti. 2024 beklentisi yüzde 8,8'den yüzde 33'e, 2025 beklentisi ise yüzde 5'ten yüzde 15'e çıkarıldı. Merkez Bankası'nın enflasyon hedefi son 12 yılda tutturulamadı. 2022'de yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 23,2'ydi ancak yıl, yüzde 64,27 enflasyon oranıyla kapatıldı.
27 Temmuz 2023

Merkez Bankası, mevsimsellikten arındırılmış aylık oranları açıkladı ve bu oranlara göre yıl sonu enflasyonunun yüzde 41'e ulaşacağı belirtildi. Ancak, mevsimsellikten arındırılmamış oranlar daha yüksek olduğundan, gerçekçi beklentilerin bu yönde olduğu ifade ediliyor. Merkez Bankası'nın 9 Mayıs'ta açıklanacak ikinci enflasyon raporunda yıl sonu enflasyon tahmininin yukarı çekilmesi bekleniyor. İlk dört ayın enflasyon oranının yüzde 19-20 civarında olması ve bu durumun yıl sonu tahminlerini etkilemesi öngörülüyor.
5 Mart 2024

Avrupa İklim Hizmeti'nin projeksiyonlarına göre, 2024 yılı, sanayi öncesi döneme göre 1,5 dereceyi aşan sıcaklıklarla dünya tarihinin en sıcak yılı olabilir. Bu durum, iklim değişikliğinin yıkıcı etkilerini daha belirgin hale getiriyor. Uzmanlar, insan kaynaklı iklim değişikliğinin ve El Nino gibi doğal etkenlerin bu sıcaklık artışında etkili olduğunu belirtiyor. COP29 İklim Konferansı öncesinde, küresel ısınmayı sınırlama ihtiyacının aciliyeti vurgulanıyor.
7 Kasım 2024

University College London öncülüğünde hazırlanan ve 114 uluslararası uzmanın katkıda bulunduğu Lancet Sağlık ve İklim Değişikliği Geri Sayım Raporu'na göre, küresel sıcaklık artışının devam etmesi halinde yüzyılın ortasına kadar sıcaklığa bağlı ölümlerin yüzde 370 oranında artabileceği belirtiliyor. Rapor, fosil yakıtlara yapılan yatırımların arttığını ve hükümetlerin fosil yakıtları teşvik etmeye devam ettiğini gösteriyor. Uzmanlar, eylemsizliğin insan hayatı üzerinde büyük maliyetlere yol açacağı konusunda uyarıyor ve politikacıların kararlarının insan ve diğer canlı türleri için hayati önem taşıdığını vurguluyor.
15 Kasım 2023

Dünya Bankası'nın yayımladığı rapora göre, dünya genelinde 1,2 milyar insan sıcak hava dalgası, sel, kasırga ve kuraklık gibi kritik iklim felaketleri riskiyle karşı karşıya. Yüksek gelirli ülkeler de bu risklerden etkilenebilirken, en yüksek risk altındaki nüfuslar Güney Asya ve Sahra Altı Afrika'da bulunuyor. Bu durum, bu bölgelerdeki altyapı ve sosyal hizmetlere erişim eksikliğiyle ilişkilendiriliyor. Raporda, ekonomik büyümenin ve iklim değişikliğiyle mücadelenin paralel ilerlemesi gerektiği, afetlerin etkilerinin azaltılması için daha hızlı ve dirençli kalkınma ile hedefe yönelik müdahalelerin önemine vurgu yapılıyor.
31 Ekim 2024

Avrupa Birliği’ne bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi, Haziran 2024'ün üst üste ortalama sıcaklık rekorunun kırıldığı 13’üncü ay olduğunu açıkladı. Haziran 2024'teki küresel ortalama sıcaklık, sanayi öncesi seviyelerin 1,5 derece üzerinde seyretti. Copernicus verilerine göre, Temmuz 2023 ile Haziran 2024 arasındaki dönem, sanayi öncesi ortalamanın 1,64 derece üzerine çıktı. İklim bilimciler bu durumu olağan dışı olarak değerlendiriyor ve sera gazı emisyonlarının azaltılmaması halinde yeni rekorların kaçınılmaz olduğunu belirtiyor.
8 Temmuz 2024

Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü'nün (OECD) raporunda, Türkiye'nin yüzde 72'lik gıda enflasyonu oranıyla 32 OECD üyesi ülke arasında en yüksek gıda enflasyonuna sahip olduğu belirtiliyor. Raporda, 2023 yılının eylül ve ekim aylarında OECD ülkelerinde genel olarak enflasyon oranlarında düşüş yaşandığı, ancak Türkiye, İzlanda, Kolombiya ve Britanya'da gıda enflasyonunun yüzde 10'un üzerinde olduğu ifade ediliyor. Türkiye'nin geçen seneki yüzde 61,4 olan gıda enflasyonu bu sene yüzde 72'ye yükselmiş durumda.
8 Aralık 2023

Avrupa Merkez Bankası (AMB), yüksek enflasyonla mücadele etmek için faiz oranlarını 25 baz puan yükselterek gecelik mevduat faizini %3,50'ye, refinansman faizini %4'e ve marjinal fonlama faizini %4,25'e çıkardı. Ayrıca, 2023 yılı için enflasyon tahminini %5,3'ten %5,4'e, 2024 için ise %2,9'dan %3'e yükseltti. Çekirdek enflasyon tahminleri de artırılırken, büyüme tahminleri düşürüldü; 2023 için %1'den %0,9'a, 2024 için %1,7'den %1,5'e indirildi.
15 Haziran 2023

IMF, Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'nda 2023 yılı için küresel ekonomik büyüme tahminini yüzde 2,9 olarak güncelledi. Raporda, merkez bankalarının faiz artırımları ve Rusya-Ukrayna savaşının ekonomik faaliyeti baskıladığı, Çin'deki Covid-19 durumunun ise toparlanmayı hızlandırdığı belirtildi. Küresel enflasyonun 2022'deki yüzde 8,8 seviyesinden 2023'te yüzde 6,6'ya ve 2024'te yüzde 4,3'e düşmesi bekleniyor. Ayrıca, ABD ve Avro Bölgesi'nin büyüme tahminleri yukarı yönlü revize edilirken, Türkiye'nin 2023 yılı büyüme tahmini yüzde 3 olarak korundu.
31 Ocak 2023

Avrupa Birliği'ne bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi verilerine göre, Ağustos 2024, 1991-2020 küresel ortalama sıcaklık referans ortalamasının 0,71 derece üzerine çıkarak en sıcak ağustos olarak kaydedildi. Uzmanlar, La Nina etkisine rağmen önümüzdeki kışın ılık geçeceğini öngörüyor. Boğaziçi Üniversitesi'nden Prof. Dr. Levent Kurnaz, iklim değişikliğinin hava olaylarını daha şiddetli ve sık hale getirdiğini belirtti. ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü'nden Prof. Dr. Barış Salihoğlu ise küresel ısınmanın denizlerde biyoçeşitlilik kaybına neden olduğunu vurguladı.
12 Eylül 2024

Küresel Su Ekonomisi Komisyonu, dünya genelinde hızla derinleşen su krizi nedeniyle gıda üretiminin yarısının önümüzdeki 25 yıl içinde risk altında olabileceğini belirtti. Rapora göre, dünya nüfusunun yarısı su kıtlığıyla karşı karşıya ve iklim krizinin etkileri arttıkça bu oran daha da artacak. Su talebinin arzı yüzde 40 oranında aşacağı öngörülüyor. Komisyon, su kaynaklarının korunması ve verimli kullanımı için uluslararası işbirliğinin önemine dikkat çekti.
17 Ekim 2024

Merkez Bankası tarafından düzenlenen piyasa katılımcıları anketine göre, yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 37,77 olarak sabit kaldı, ancak 12 ve 24 ay sonrası enflasyon beklentileri bir miktar düştü. Yıl sonu politika faizi beklentisi yüzde 8,73'e yükseldi. Dolar/TL kuru için yıl sonu beklentisi 23,15 TL'ye, 12 ay sonrası için ise 24,08 TL'ye çıktı. 2023 ve 2024 yılı büyüme beklentilerinde ise bir değişiklik olmadı ve sırasıyla yüzde 3,5 ve yüzde 4,4 olarak kaldı.
19 Nisan 2023

Merkez Bankası, yılın ilk enflasyon sunumunda TL'nin değer kaybı beklentilerinin kırılması, enflasyon beklentilerinin çıpalanması ve ithal tüketim malı talebinin azaltılması gibi üç anahtar hedefe odaklandı. Bankanın sıkı para politikası duruşu ve kararlı tutumu, TL'ye geçişi hızlandırabilir ve enflasyonun kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Bu adımlar, dezenflasyon sürecinin başlaması için önemli olarak değerlendiriliyor.
11 Şubat 2024
İşaretlediklerim