Lancet Demans Komisyonu'nun 2024 güncellemesine göre, tedavi edilmeyen görme kaybı ve yüksek LDL kolesterol seviyeleri Alzheimer riskini artıran yeni faktörler olarak belirlendi. Türkiye Alzheimer Derneği, demansın önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu ve risk faktörlerinin iyi yönetilmesiyle vakaların yarısının önlenebileceğini vurguluyor. Ayrıca, sosyal bağların güçlendirilmesi ve sağlıklı yaşlanma stratejilerinin demans riskini azaltmada etkili olduğu belirtiliyor. Yeni Alzheimer ilaçlarının yan etkileri ve Türkiye'deki onay süreçleri de tartışılıyor.
21 Eylül 2024

ABD ve İngiltere'den elde edilen geniş çaplı genetik veriler, kahve tüketimiyle obezite ve madde bağımlılığına eğilim arasında istikrarlı ilişkiler olduğunu ortaya koydu. Ancak bu bulgular, kahve içen herkesin obez veya madde bağımlısı olacağı anlamına gelmiyor; daha çok kahve tüketimine olan eğilimin genetik faktörlerle ilişkili olduğunu gösteriyor. Ayrıca, anksiyete, depresyon ve bipolar bozukluk gibi psikiyatrik durumların da kahve tüketimiyle ilişkili olduğu bulundu. İki ülke arasındaki verilerde bazı uyumsuzluklar gözlemlendi, bu da çevresel faktörlerin ve kahve tüketim alışkanlıklarının farklılıklarından kaynaklanıyor olabilir.
23 Haziran 2024

Çin'de 60 yaş ve üzeri 29 bin kişi üzerinde yapılan 10 yıllık bir araştırma, sağlıklı yaşam tarzı faktörlerinin Alzheimer risk geni taşıyan bireylerde dahi hafıza kaybını yavaşlattığını ortaya koydu. Araştırmada, sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel egzersiz, aktif sosyal ilişkiler, aktif bilişsel aktivite, sigara içmeme ve alkol kullanmama gibi altı faktör incelendi. Araştırma sonuçları 'British Medical Journal' dergisinde yayınlandı.
28 Ocak 2023

Londra'daki University College'tan bilim insanları tarafından yapılan bir araştırma, Viagra ve benzeri sertleşme ilaçlarını kullanan erkeklerde Alzheimer görülme oranının daha düşük olduğunu ortaya koydu. Araştırma, 260 binden fazla erkeğin reçete kayıtlarını inceleyerek, ilacı kullananlarda demans gelişme ihtimalinin yüzde 18 daha az olduğunu belirledi. Viagra'nın başlangıçta yüksek tansiyon ve kalp ilacı olarak tasarlandığı, ancak vücuttaki genel kan dolaşımını arttırdığı ve beyin hücrelerini koruyucu etkileri olduğu bilgisi paylaşıldı. Araştırmacılar, bulguların doğrulanması ve ilacın Alzheimer üzerindeki direkt etkisinin belirlenmesi için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini vurguladı.
8 Şubat 2024

University College London'dan (UCL) yapılan yeni bir çalışma, kalp damar rahatsızlıklarının demans için giderek daha önemli bir risk faktörü haline geldiğini ortaya koydu. Çalışma, 1947 ile 2015 yılları arasında toplanan verilerle dünyanın dört bir yanından 27 araştırma makalesini analiz etti. Bulgular, düşük eğitim düzeyi ve sigara içmenin demans riskine katkısının azaldığını, buna karşın obezite, diyabet ve kalp damar hastalıklarının oranlarının arttığını gösterdi. UCL'de psikiyatri profesörü Naaheed Mukadam, hipertansiyonun demans riskine en çok katkıda bulunan faktör olduğunu belirtti.
28 Haziran 2024

Rheumatology Dergisi'nde yayımlanan bir çalışmaya göre, kafein tüketimi kan damarlarının yenilenmesine yardımcı olarak damar sağlığını iyileştirebilir. Araştırma, özellikle lupus ve iltihaplı romatizma gibi hastalıklardan muzdarip bireylerde kafeinin olumlu etkilerini incelemiştir. Kafeinin, endotel hücrelerinin yenilenmesine katkı sağladığı ve anti-inflamatuar etkiler gösterdiği belirtilmiştir. Ancak, araştırmacılar daha uzun vadeli çalışmalara ihtiyaç duyulduğunu vurgulamaktadır.
10 Ekim 2024

Dünya genelinde yaşlı nüfusun artmasıyla birlikte Alzheimer hastalığına yakalanan kişi sayısı da artıyor. Bursa Şehir Hastanesi Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Cemile Haki, düzenli fiziksel aktivite ve Akdeniz tipi diyetin Alzheimer hastalığını önleyebileceğini belirtti. Alzheimer hastalığının tam anlamıyla tedavisi bulunmamakla birlikte, hastalığın ilerlemesini yavaşlatacak ve semptomları azaltacak tedaviler mevcut. Ayrıca, sosyal yaşantı ve beyni çalıştıracak aktivitelerin de hastalığın gelişimini geciktirdiği tespit edilmiştir.
20 Eylül 2024

Oxford Üniversitesi'nde yapılan yeni bir araştırma, doğru yaşam tarzı stratejileri ile genetik eğilimi yüksek olan bireylerin bile Alzheimer'a yakalanma riskini önemli ölçüde azaltabileceğini ortaya koyuyor. Özellikle 50'li yaşlardan sonra vegan ağırlıklı beslenme, minimal işlenmiş gıdalar, kompleks karbonhidratlar, sağlıklı yağlar ve düzenli egzersiz gibi faktörlerin Alzheimer'la mücadelede etkili olduğu belirtiliyor. Ayrıca, derin uyku fazlarının düzenliliği ve yoğunluğunun da bunama ile mücadelede önemli olduğu vurgulanıyor.
1 Temmuz 2024

Lancet Komisyonu tarafından hazırlanan yeni bir rapor, demans riskini artıran 14 değiştirilebilir faktörü belirledi. Bu faktörler arasında işitme kaybı, yüksek tansiyon, sigara içmek, obezite, depresyon, fiziksel hareketsizlik, diyabet, aşırı alkol tüketimi, travmatik beyin hasarı, hava kirliliği, sosyal izolasyon, görme kaybı ve yüksek kolesterol bulunuyor. Raporda, bu risk faktörlerinin ele alınmasıyla demans vakalarının neredeyse yarısının geciktirilebileceği veya önlenebileceği belirtiliyor. Ayrıca, demans riskini azaltmak için sağlıklı yaşam alışkanlıklarının benimsenmesi gerektiği vurgulanıyor.
4 Ağustos 2024

Yeni bir araştırmaya göre, Alzheimer hastalığını teşhis etmek için geliştirilen basit bir kan testi yaklaşık yüzde 90 doğruluk oranına sahip. Bu test, Alzheimer hastalarının kanındaki 'p-tau217' ve 'amiloid beta' proteinlerini ölçerek hızlı ve ucuz bir teşhis sağlıyor. Araştırmacılar, bu testin klinik kontrollerden daha doğru sonuç verdiğini belirtiyor. Ancak, sinirbilimci Cliff Abraham, bu gelişmenin büyük bir devrim olmadığını ifade ediyor.
29 Temmuz 2024

Covid-19 pandemisi, Alzheimer hastalığının seyrini değiştirebilir ve hastalığın önümüzdeki yıllarda daha da artmasına neden olabilir. Pandemi nedeniyle ileri yaş grubundakilerin sağlık kontrollerinin aksaması ve Covid enfeksiyonunun zihinsel işlevleri etkileyebilmesi, Alzheimer'ın oluş mekanizmaları ile covidin etki mekanizmalarının örtüşmesi bu durumun nedenleri arasında. Alzheimer hastalığı için bilinen risk faktörleri arasında ileri yaş, genetik yatkınlık, düşük eğitim düzeyi, ağır beyin travmalarına maruz kalmak, hipertansiyon, diyabet gibi aterosklerotik risk faktörlerinin kontrol altında olmaması ve tedavi edilmemiş yerleşmiş depresyon bulunuyor.
21 Eylül 2023

JAMA Neurology dergisinde yayınlanan bir araştırma, insan beyninin hacminin zamanla arttığını gösteriyor. Araştırma, 1930 ile 1970 yılları arasında doğan 3,226 katılımcının MR taramaları üzerinden beyin hacimlerindeki artışı belgelemiştir. Araştırmacılar, büyüyen beyin hacimlerinin demans riskinde düşüşe işaret edebileceğini öne sürüyorlar. Ancak, demans vakalarının artışı, sosyal ve çevresel faktörlerle ilişkilendirilerek, beyin büyüklüğündeki artışın demans üzerindeki etkileri konusunda çelişkiler ortaya koyuyor.
22 Nisan 2024

Belçikalı araştırmacılar, alkol kullanım bozukluğu olan kişilerin reddedilme duyarlılığını inceledi. Araştırmada, alkol kullanım bozukluğu teşhisi konmuş ve en az 10 gündür içmemiş 105 hasta ile 73 sağlıklı kişiden oluşan kontrol grubu 'reddedilme duyarlılığı anketi'ni yanıtladı. Anket sonuçları, alkol kullanım bozukluğu olan kişilerin sosyal etkileşimlerde reddedilme duyarlılığının ortalamanın üstünde olduğunu gösterdi. Araştırmanın sonuçları 'Journal of Psychiatric Research' dergisinde yayınlandı.
30 Ekim 2023

Araştırmalar, aşırı teknoloji kullanımının demans benzeri bilişsel değişikliklere ve potansiyel olarak demans riskinin artmasına yol açabileceğini gösteriyor. 'Dijital demans' terimi, teknolojinin aşırı kullanımı sonucu bilişteki değişiklikleri tanımlamak için kullanılıyor, ancak bu durum resmi olarak teşhis edilebilir bir sağlık durumu değil. 2022'de yapılan bir araştırma, televizyon izlemenin demans riskini artırırken, bilgisayar kullanımının daha düşük demans riskiyle ilişkilendirildiğini buldu. Dijital demansın önlenmesi için önerilen adımlar arasında telefon bildirimlerini sınırlamak ve pasif medya süresini azaltmak yer alıyor.
3 Mart 2024

California Üniversitesi'nden sinirbilim uzmanları, yaşlılarda bilişsel kayıpların evde tedavi edilmesine yönelik bir dizi araştırma yaptı. Altı ay boyunca, hafıza bozukluğu bulunmayan 60-85 yaş arası bir grup, her gece difüzör ile iki saat boyunca yedi değişik kokuyu kokladı. Araştırma sonucunda, bu kokulara maruz kalan grup, beynin yaşlanmayla bozulduğu bilinen bölgesi daha sağlam bulundu ve bilişsel performansları yüzde 226 oranında arttı. Ayrıca, katılımcılar daha rahat uyuduklarını belirtti.
24 Eylül 2023

Çinli araştırmacılar tarafından yapılan bir çalışma, haftada 2 litre veya daha fazla yapay tatlandırıcılı içecek tüketmenin atriyal fibrilasyon riskini yüzde 20 artırdığını gösterdi. Atriyal fibrilasyon, inme riskini artıran ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir durum. Çalışma, şekerli içeceklerin riski yüzde 10, saf meyve sularının ise yüzde 8 oranında azalttığını buldu. Araştırma, sağlıklı alternatifler olarak şekersiz ürünlerin tercih edilmesi gerektiğini vurguluyor.
9 Mart 2024

Alzheimer hastalığının erken dönemlerinde kullanılan antikor tedavisi Donanemab, hastalığın ilerlemesini yüzde 30 oranında yavaşlatıyor. JAMA tıp dergisinde yayımlanan sonuçlar, Alzheimer tedavisinde yeni bir döneme işaret ediyor ve Britanya denetleme kurumu ilacı değerlendirmeye aldı. İlaç, günlük yaşam aktivitelerini sürdürmeyi kolaylaştırıyor ancak beyinde şişme gibi ciddi yan etkilere neden olabiliyor ve iki gönüllünün ölümüne yol açtı. Donanemab'in fiyatı ve piyasaya sürülme tarihi henüz belirsiz.
18 Temmuz 2023

Alman Havacılık ve Uzay Merkezi ve Aachen Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, uçuş sırasında içki içmenin kardiyovasküler sistemi zorladığını ve kandaki oksijen seviyelerini düşürdüğünü belirtti. Bu durumun uyku kalitesini de olumsuz etkilediği ve özellikle yaşlı bireyler ile tıbbi rahatsızlıkları olanlarda sağlık komplikasyonlarına yol açabileceği vurgulandı. Araştırmacılar, havayollarının uçak içi alkollü içecek tüketimini kısıtlamasını önerdi.
26 Haziran 2024

Bilim insanları, aşırı şeker tüketiminin depresyon riskini artırdığını tespit etti. Britanya'da yapılan bir araştırmada, şekerli gıdalar tüketenlerin depresyona yakalanma riskinin, sağlıklı beslenenlere göre yüzde 31 daha yüksek olduğu belirlendi. Araştırma, işlenmiş şekerin sadece fiziksel sağlık değil, ruh sağlığı üzerinde de olumsuz etkileri olduğunu gösteriyor. Araştırmanın yürütücüsü Prof. Nophar Geifman, bu bulguların beslenme alışkanlıklarımızı gözden geçirmemiz gerektiğini vurguluyor.
14 Ekim 2024

Belçika'nın KU Leuven Üniversitesi'nden araştırmacılar, 'Afrika turkuaz killifish' türü balıklar üzerinde deney yaparak, beyinlerindeki yaşlanmayı durdurabildi. Araştırmacılar, kanser tedavisinde kullanılan 'Dasatinib' ve alerjiler için reçete edilen 'Quercetin' isimli ilaçları balıklara bir hafta boyunca uyguladı. Araştırmacı Jolien van Houcke, süreç sonunda yaşlı balıkların beyin hücrelerinde yenilenme tespit ettiklerini duyurdu.
9 Ağustos 2023
İşaretlediklerim