Britanya'da geliştirilen yeni bir kan testi, meme kanserinin nüksetmeden önce yıllar önce geri dönüp dönmeyeceğini tespit edebiliyor. Bu test, tümör DNA'sının izlerini tespit ederek hangi hastaların kanserlerinin geri döneceğini yüzde 100 doğrulukla belirliyor. Araştırma, Londra Kanser Araştırmaları Enstitüsü'nden bir ekip tarafından 78 hasta üzerinde yapıldı ve sonuçlar Amerikan Klinik Onkoloji Derneği konferansında sunuldu. Testin, tedavinin daha erken başlamasına ve hayatta kalma oranlarının iyileştirilmesine katkı sağlaması bekleniyor.
4 Haziran 2024

University College London'da yapılan bir araştırma, virüslerin yayılımıyla ilgili genel kabul gören tezi tersine çevirdi. Araştırmacılar, 12 milyon sekans içeren küresel bir veri tabanını kullanarak, virüslerin türler arası geçişini inceledi. Bulgulara göre, insan ve hayvan arasında virüs bulaşma vakalarının %64'ünde virüslerin insanlardan hayvanlara geçtiği tespit edildi. Bu durum, özellikle nesli tükenmekte olan türler için büyük bir tehdit oluşturuyor.
25 Mart 2024

20 araştırmacı, 12 yıl süren bir çalışma sonucunda meyve sineğinin 3 bin 16 nöron ve 548 bin sinaps içeren beyninin detaylı bir şemasını oluşturdu. Bu çalışmanın sonuçları Science dergisinde yayınlandı. Gelişen görüntüleme teknikleri ve biyolojik bilgiler sayesinde sinirbilimi alanında önemli ilerlemeler kaydediliyor. Meyve sineğinin beyninin bu detaylı haritası, 'Zihin nedir?' ve 'Beyin nasıl düşünce üretir?' gibi sorulara bilimsel yanıtlar bulma yolunda atılmış önemli bir adımdır.
13 Mart 2023

Yıldız Teknik Üniversitesi'nde (YTÜ) koyun kalp kapakçığından elde edilen dokulardan insanlarda kullanılabilecek kalp kapakçığı implantı üretildi. Prof. Dr. Ali Akpek ve ekibi, mekanik ve domuzdan elde edilen biyoprostetik kalp kapakçıklarına alternatif olarak koyun kalp kapakçığı dokularına insan hücreleri ekleyerek başarılı bir implant geliştirdi. Bu yeni yöntem, mekanik kapakçıklarda görülen tromboz sorununu ve domuz kapakçıklarının endojen retrovirüs riskini ortadan kaldırmayı hedefliyor. Çalışmanın bir sonraki aşaması klinik denemeler olacak.
13 Ağustos 2024

Bilim insanı Lee Seok Woo, akıllı kontakt lensler için gözyaşıyla şarj olabilen süper ince bataryalar geliştirdi. Bu bataryalar, glikozla kaplı olup tuzlu su çözeltisiyle veya gözyaşıyla şarj edilebiliyor. Geliştirilen bataryalar, 0,2 mm kalınlığında olup standart kontakt lenslerin içine sığabiliyor ve rahat bir kullanım sağlıyor. Bu teknoloji, özellikle tıp alanında kullanılabilecek önemli bir giyilebilir teknoloji örneği olarak görülüyor.
16 Haziran 2024

Bilim insanları, ana akım tampon ürünlerinde kurşun da dahil olmak üzere toksik ağır metaller tespit etti. Bu metallerin kadın sağlığı üzerindeki potansiyel tehlikeleri konusunda uyarılar yapıldı. Araştırma, tamponların vajinanın hassas cildiyle uzun süre temas halinde olması nedeniyle bu kirleticilerin kan dolaşımına girme olasılığının yüksek olduğunu belirtiyor. Kurşunun nörolojik ve kardiyovasküler rahatsızlıklar gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği vurgulanıyor.
13 Temmuz 2024

Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Servet Altay, mikroplastiklerin inme ve kalp krizi riskini arttırdığını açıkladı. Altay, mikroplastiklerin besinler, solunum ve cilt teması yoluyla insan vücuduna girdiğini ve şah damarı tıkanıklığı yaşayan hastalar üzerinde yapılan bir araştırmada mikroplastiklerin etkisinin ortaya konduğunu belirtti. New England Journal of Medicine’da yayımlanan bir araştırmaya göre, şah damarında mikroplastik bulunan hastaların, bulunmayanlara göre dört buçuk kat daha fazla inme, kalp krizi ve ölüm yaşadığı tespit edildi. Altay, plastik materyallerden uzak durulması ve çevreyi koruma bilincinin önemine vurgu yaptı.
12 Eylül 2024

Sinirbilim ve görüntüleme tekniklerindeki ilerlemeler sayesinde, ölüm sürecinde beyin aktiviteleri üzerine yapılan bir araştırma PNAS dergisinde yayınlandı. Araştırmada, ölmek üzere olan dört hastanın beyin dalgaları ve kalp ritimleri incelendi ve özellikle 'gama' adı verilen beyin dalgalarında ani bir artış gözlemlendi. Gama dalgaları, yüksek düzeyde bilişsel işlevlerin gerçekleştirilmesinde önemli bir rol oynar. Araştırma, Michigan Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden nörobilimci Jimo Borjigin başkanlığında yürütüldü ve ölüm sürecini saniye saniye gösteren ilk çalışma olma özelliğini taşıyor.
3 Mayıs 2023

Leicester Üniversitesi'nden bir ekip, sigara içmenin insan iskeletinde moleküler değişikliklere yol açtığını keşfetti. Araştırma, sigara tüketiminin etkilerinin yüzyıllar sonra bile iskelet kalıntılarında gözlemlenebileceğini gösterdi. Bu bulgular, sigara içenlerin kemik örneklerinden tespit edilmesine olanak tanıyor ve sigara tüketiminin iskelet sistemi üzerindeki uzun vadeli etkilerini ortaya koyuyor.
20 Ekim 2024

Goldman Sachs'ın Mart 2023 tarihli raporuna göre, yapay zeka teknolojisi insanların yaptığı işlerin dörtte birini üstlenebilir. Ancak, her meslek dalı yapay zekanın etkisine açık değil. Meslekler, yapay zekanın etkisine açıklığına göre üç gruba ayrılıyor: yaratıcı meslekler, insanları derinlemesine anlamanız gereken meslekler ve çok fazla hareket kabiliyeti, el becerisi ve öngörülemeyen ortamlarda problem çözme yeteneği gerektiren işler. Bu durum, hem iş dünyasını hem de ekonomik sistemleri etkileyebilir.
25 Eylül 2023

Gluten, buğday, çavdar ve arpada bulunan bir protein olup, hamur işlerinin yapısını iyileştiren bir bileşendir. Çoğu insan için zararsız olan gluten, Çölyak hastalığı gibi bazı durumlar nedeniyle bazı bireyler tarafından tüketilmemelidir. Gluten intoleransı, alerjisi veya duyarlılığı olan kişiler, glutensiz diyetlerden fayda görebilir. Son zamanlarda gluten ve kanser ilişkisi konusu, glutenin sağlık üzerindeki etkilerini yeniden gündeme getirmiştir.
4 Nisan 2024

Boston Üniversitesi ekonomi profesörleri Tayfun Sönmez ve Utku Ünver, optimizasyon ve iktisadi tasarım prensiplerinden yararlanarak dünyanın ilk karaciğer çapraz nakil sistemini geliştirdi. Sistem, organın en efektif şekilde hastalara ulaştırılmasını sağlamak amacıyla tasarlandı. Sistem, ilk kez Malatya'daki İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi'nde kullanıldı ve dünyanın şimdiye kadarki en büyük karaciğer çapraz naklini gerçekleştirdi. Sönmez ve Ünver, ayrıca canlı vericiden alınan akciğerlerin de en doğru hastalara dağıtılmasının formülü ve bilgisayar yazılımını geliştirdi.
13 Ağustos 2023

Çin'deki Hava Kuvvetleri Tıp Üniversitesi, Tsinghua Üniversitesi ve SenseTime'dan araştırmacılar, kanserin patolojik görüntülerini detaylı okuyabilen bir yapay zeka modeli geliştirdi. 'PathOrchestra' adı verilen bu model, 20'den fazla organı analiz edebiliyor ve 50'ye yakın kanser vakasında yüzde 95'i aşan bir doğruluk oranına ulaştı. Model, pan-kanser sınıflandırması, lezyon tanımı ve biyobelirteç değerlendirmesi gibi çeşitli analizler yapabiliyor.
17 Temmuz 2024

Osman Müftüoğlu, mikroplastiklerin sağlık üzerindeki tehditlerinin boyutlarının tahmin edilenden çok daha büyük olduğunu vurguluyor. Adana Çukurova Üniversitesi ve Danimarka Roskilde Üniversitesi'nin ortak çalışması, mikroplastiklerin serum torbalarına kadar ulaştığını gösterdi. Bu durum, mikroplastiklerin insan sağlığı üzerindeki potansiyel zararlarının daha da arttığını gösteriyor. Müftüoğlu, Çevre ve Sağlık Bakanlıklarının bu konuda somut adımlar atmamasını eleştiriyor.
23 Mart 2024

Helmholtz Münih Araştırma Merkezi'nden Profesör Ali Ertürk ve ekibi, ölü bir fareyi şeffaf hale getirerek kanser tümörlerinin daha ilk aşamalarında tespit edilmesini sağlayacak bir yöntem geliştirdi. Bu teknik, şu anda sadece ölü fareler üzerinde uygulanabiliyor ve küçük tümörlerin tespitinde devrim niteliğinde bir ilerleme olarak değerlendiriliyor. Fareyi şeffaf hale getirmek için ölü hayvanın yağ ve pigmentleri kimyasal bir yöntemle ayrılıyor ve bu sayede organlar ve sinirler neredeyse görünmez hale geliyor. Araştırma Nature dergisinde yayınlandı ve Cancer Research tarafından büyük potansiyel taşıdığı yorumu yapıldı.
11 Temmuz 2023

Dalmaçyalı köpeklerdeki genetik farklılıklar, memelilerin bazı hastalıklara neden yatkın olduğunu anlamamıza yardımcı olabilir. Bath Üniversitesi'nden Dr. Kit Yates, Dalmaçyalıların kürk pigment hücrelerinin embriyo gelişimi sırasında nasıl oluştuğunu ve değiştiğini inceleyen bir araştırma yürütüyor. Bu köpeklerin yüksek oranda sağır olmasının melanosit eksikliğiyle bağlantılı olduğu düşünülüyor. Bu araştırma, insanlardaki benzer genetik rahatsızlıkların anlaşılmasına da katkı sağlayabilir.
15 Haziran 2024

Bilim insanları, aşırı şeker tüketiminin depresyon riskini artırdığını tespit etti. Britanya'da yapılan bir araştırmada, şekerli gıdalar tüketenlerin depresyona yakalanma riskinin, sağlıklı beslenenlere göre yüzde 31 daha yüksek olduğu belirlendi. Araştırma, işlenmiş şekerin sadece fiziksel sağlık değil, ruh sağlığı üzerinde de olumsuz etkileri olduğunu gösteriyor. Araştırmanın yürütücüsü Prof. Nophar Geifman, bu bulguların beslenme alışkanlıklarımızı gözden geçirmemiz gerektiğini vurguluyor.
14 Ekim 2024

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden araştırmacılar, fillerin hortumlarındaki kırışıklıklar ve bıyıklar üzerinden sağa ya da sola yatkın olabileceğini keşfetti. Araştırma, Asya ve Afrika'daki fillerin fotoğraflarını inceleyerek yapıldı. Solak fillerin sol tarafında daha fazla kırışıklık ve daha uzun bıyıklar olduğu, sağ tarafındaki bıyıkların ise aşındığı tespit edildi. Ayrıca, Asya filleri Afrika filleriyle karşılaştırıldığında daha fazla kırışıklığa sahip.
9 Ekim 2024

Rusya'nın doğusunda yaşayan 80 yaşındaki bir kadının beyninde 3 cm uzunluğunda bir iğne olduğu ortaya çıktı. İğne, doktorların tomografi çekmesiyle fark edildi. Doktorlar, durumunun kötüleşmesinden korktukları için iğnenin çıkarılmamasına karar verdi. Kadının ebeveynleri tarafından gerçekleştirilen başarısız bir çocuk düşürme girişimi sonucu bu durumda olduğu düşünülüyor.
5 Ekim 2023

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), yapay tatlandırıcı aspartamı 'kanserojen olma ihtimali bulunan maddeler' listesine dahil etti. Aspartam, 1965'te keşfedilmiş ve şekerden 200 kat daha tatlı bir madde olarak dünya genelinde yaklaşık 6 bin üründe kullanılmaktadır. DSÖ'nün araştırmalarında aspartamın insanlarda kansere neden olabileceğine dair 'sınırlı kanıtlar' bulunmuş, ancak günlük 40 miligram/kilo tüketim miktarı hala geçerli olarak kabul edilmektedir. DSÖ, ürünlerin raflardan kaldırılması veya tüketimin tamamen durdurulması çağrısında bulunmazken, ölçülü kullanımı önermektedir.
15 Temmuz 2023
İşaretlediklerim