NASA, James Webb Uzay Teleskobu'nun iki yıl önce keşfedilen GJ 486b adlı ötegezegende su buharı bulduğunu açıkladı. GJ 486b, Dünya'dan yüzde 30 daha büyük ve kütlesi üç kat fazla olup, kırmızı bir cüce yıldızın etrafında 1,5 Dünya gününde bir turunu tamamlıyor ve yaklaşık 426,5 derece sıcaklığa sahip. Bu keşfin, gezegenin yaşamı destekleyebilecek bir atmosfere sahip olabileceğine işaret ettiği düşünülüyor. Ancak su buharının gezegenden mi yoksa çevresindeki yıldızdan mı kaynaklandığı konusu henüz netlik kazanmamıştır.
4 Mayıs 2023

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, 120 ışık yılı uzaklıktaki bir gezegende dimetil sülfit (DMS) adı verilen bir molekül tespit etmiş olabileceğini belirtti. DMS molekülü, Dünya'da yalnızca canlılar tarafından üretiliyor. Ancak tespitin yeterince güçlü olmadığı ve molekülün varlığını doğrulamak için daha fazla veriye ihtiyaç duyulduğu vurgulanıyor. Ayrıca, gezegenin atmosferinde metan gazı ve karbondioksit tespit edildi, bu da gezegenin su okyanusuna sahip olabileceği anlamına gelebilir.
12 Eylül 2023

Bilim insanları artık evrende yaşam olup olmadığını sorgulamıyor, bunun yerine 'yaşamı ne zaman bulacakları' sorusuna odaklanıyorlar. NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, Güneş Sistemimiz dışındaki bir gezegende yaşama dair umut verici ipuçları tespit etti. Teleskoplar, uzak yıldızların yörüngesindeki gezegenlerin atmosferlerini analiz edebiliyor ve Dünya'da yalnızca canlı organizmalar tarafından üretildiği bilinen kimyasalları arayabiliyor. İskoçya Kraliyet Gözlemevi'nin başındaki Prof. Dr. Catherine Heymans, evrende yalnız olup olmadığımız sorusuna cevap verebilecek teknolojiye ve yeteneğe sahip olduklarını belirtti.
3 Ekim 2023

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Euclid Uzay Teleskobu tarafından çekilen ve milyonlarca ışık yılı uzaklıktaki galaksileri gösteren ilk fotoğrafları yayınladı. Fotoğraflar, evrenin derinliklerindeki geniş bir alanı yüksek netlikte gösteriyor ve daha önce Hubble Uzay Teleskopu ile de görüntülenen galaksileri içeriyor. Euclid Teleskobu'nun amacı, evrenin en büyük üç boyutlu haritasını çıkarmak ve evrenin büyük bir kısmını oluşturan karanlık madde ve karanlık enerji hakkında bilgi edinmektir. Teleskop, 1 Temmuz'da Florida'daki Cape Canaveral Uzay İstasyonu'ndan fırlatılmıştı.
8 Kasım 2023

Gökbilimciler, NASA'nın TESS uydusundan elde edilen verileri kullanarak, güneş sistemimizin dışında yaşam için uygun sıcaklıklara sahip olabilecek 85 ötegezegen tespit etti. Bu gezegenlerin boyutları Jüpiter, Satürn ve Neptün'e benzerken, yörünge süreleri 20 ila 700 gün arasında değişiyor. Araştırmacılar, bazı gezegenlerin 'yaşanabilir bölge' olarak adlandırılan, yıldızlarından yaşamı destekleyecek doğru sıcaklığı sağlayacak kadar uzaklıkta olduğunu belirtiyor. 60'ı yeni keşfedilen bu gezegenlerden 25'i daha önce farklı tekniklerle tespit edilmişti.
24 Ocak 2024

NASA ve ESA astronomları, Samanyolu Galaksisinde, gezegenlerin senkronize hareket ettiği bir güneş sistemi gözlemledi. Bu sistem, Dünya'dan 100 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor ve içinde yaşam olmadığı tahmin ediliyor. Sistemin merkezindeki yıldız HD 110067'nin etrafında dönen gezegenlerin yörünge süreleri 9 ile 54 gün arasında değişiyor. Araştırmacılar, bu tür senkronize hareket eden sistemlerin nadir olduğunu ve keşfedilenler arasında HD 110067'nin en fazla gezegene sahip olduğunu belirtiyor.
29 Kasım 2023

Bilim insanları, Büyük Patlama'dan 470 milyon yıl sonra oluşmuş ve şimdiye kadar keşfedilmiş en eski kara deliği tespit etti. Araştırma ekibi, NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu ve Chandra X-ışını Gözlemevi verilerini kullanarak, Dünya'dan 13,2 milyar ışık yılı uzaklıkta bir kara delik buldu. Bu keşif, erken evrenin anlaşılması ve ilk süper kütleli kara deliklerin oluşumu hakkındaki teorilerin geliştirilmesine katkı sağlayabilir. Yale Üniversitesi astrofizikçisi Priyamvada Natarajan, bulguyu büyük gaz bulutlarından oluşan kara delikler için şimdiye kadar elde edilen en iyi kanıt olarak değerlendirdi.
6 Kasım 2023

NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu kullanılarak yapılan gözlemlerde, Dünya'dan 97 ışık yılı uzaklıkta GJ 9827d adlı küçük ve sıcak bir ötegezegenin atmosferinde su molekülleri tespit edildi. Bu gezegen, su buharı tespit edilen en küçük dış gezegen olma özelliğini taşıyor. Keşif, ötegezegenlerin kökenlerini anlamaya yönelik araştırmalara katkı sağlayacak bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Araştırma ekibi, gezegenin atmosferinin hidrojen bakımından zengin olup olmadığı veya ev sahibi yıldızın etkisiyle su bakımından zengin bir atmosfere sahip olup olmadığı konusunda henüz kesin bir sonuca varmış değil.
27 Ocak 2024

NASA'nın uzay aracı Psyche, Derin Uzay Optik İletişimi (DSOC) projesi kapsamında 31 milyon kilometre uzaklıktan lazerle 15 saniyelik bir kedi videosunu Dünya'ya gönderdi. Video, Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'ne bağlı Palomar Rasathanesi'ndeki Hale Teleskobu'na 101 saniyede ulaştı. Bu teknoloji, özellikle Mars'ta yaşam planları için önem taşıyor ve Mars ile Dünya arasında anlık ve hızlı veri aktarımlarının yapılabilmesi hedefleniyor.
19 Aralık 2023

Yeni bir araştırma, Samanyolu galaksisindeki iki yıldızın nadir bir çarpışmasının Dünya'nın koruyucu ozon tabakasını ortadan kaldırabileceğini ve bu durumun gezegendeki tüm yaşam formlarının kitlesel olarak yok olmasına neden olabileceğini ortaya koydu. Bilim insanları, bu tür bir patlamanın Dünya'ya yakın bir yerde meydana gelmesi halinde yaşam için tehlike oluşturabileceğini belirtti. Bu tür yıldız çarpışmalarından kaynaklanan en büyük tehdit, gama ışınları ve ürettikleri X-ışını da dahil olmak üzere radyasyon patlamasıdır.
24 Ekim 2023

NASA'nın Chandra X-ışını Gözlemevi ve X-Işını Görüntüleme Polarimetri Gezgini (IXPE), içine çökmüş bir ölü yıldızın etrafında oluşan manyetik alanın 'hayalet el' şeklindeki görüntüsünü fotoğrafladı. Bu görüntü, PSR B1509-58 adlı pulsar ve onun kutuplarından yayılan enerji yüklü madde ve antimadde parçacıklarından oluşan MSH 15-52 Bulutsusu'ndan kaynaklanıyor. Araştırma, bu süper enerjili madde ve antimadde parçacıklarının nasıl davrandığını ortaya çıkardı ve pulsarların parçacık hızlandırıcı olarak nasıl hareket edebileceğini gösterdi.
31 Ekim 2023

55 milyon dolar ödenerek uzaya gönderilen ilk Türk astronot Alper Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda 13 farklı deney yapacak. Deneyler arasında, uzay ortamında radyasyona maruz kalmanın kanser hücreleri üzerindeki etkisi ve propolisin mikro yerçekimi ortamındaki bakteriler üzerindeki etkisi gibi konular bulunuyor. Deneyler, üniversite ve araştırma kurumları tarafından hazırlanıp Türkiye Uzay Ajansı ve TÜBİTAK uzmanlarından oluşan bir komisyon tarafından seçildi. Gezeravcı'nın uzaydaki ilk sözü 'İstikbal göklerdedir' oldu.
20 Ocak 2024

NASA'nın TESS uydusu, Dorado Takımyıldızı'nda dünya büyüklüğünde ve yaşama elverişli bölgede bir öte gezegen keşfetti. 'TOI 700 e' adı verilen gezegen, yıldızına suyun sıvı halde kalabileceği bir mesafede bulunuyor. Bu keşif, daha önce aynı sistemde bulunan 'TOI 700 b, c ve d' gezegenlerine ek olarak, sistemi daha yakından inceleme konusunda bilim insanlarını heyecanlandırıyor. TESS'in yeni bulguları Amerikan Astronomi Derneği'nin yıllık toplantısında paylaşıldı.
11 Ocak 2023

2023 yılı, gökyüzünde bir dizi nadir gök olayına ev sahipliği yapacak. Bunlar arasında nadir bir kuyruklu yıldızın geçişi, süper mavi ay ve çeşitli meteor yağmurları bulunuyor. C/2022 E3 kuyruklu yıldızı, yaklaşık 185 bin yıl sonra ilk kez Dünya'ya bu kadar yakın bir mesafeye gelecek ve çıplak gözle gözlemlenebilecek. Ayrıca, Venüs ve Jüpiter'in kavuşumu gibi görsel açıdan etkileyici olaylar da yaşanacak. Yıl boyunca halkalı güneş tutulması ve parçalı ay tutulması gibi olaylar da gözlemcileri bekliyor.
2 Şubat 2023

NASA, Samanyolu galaksisinde yer alan ve Noel ağacını andıran bir yıldız kümesi olan NGC 2264'ün yeni görüntüsünü yayınladı. Bu yıldız kümesi, Dünya'dan yaklaşık 2 bin 500 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor ve içerisindeki yıldızların yaşları bir ile beş milyon yıl arasında değişiyor. NGC 2264'teki yıldızlar, Güneş'ten hem daha küçük hem de daha büyük olanları içeriyor ve bazıları Güneş'in onda biri kadar küçükken, diğerleri yaklaşık yedi Güneş kütlesine sahip.
20 Aralık 2023

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Jüpiter'in buzlu uydularını incelemek amacıyla Ariane-5 uzay aracını Fransız Guyanası'ndaki Kourou'dan fırlattı. Sekiz yıl sürecek yolculuğun ardından roket, Callisto, Europa ve Ganymede uydularına ulaşacak. ESA'nın Jüpiter’in Buzlu Ayları Keşfi (Juice) misyonu, bu uydularda yaşam için gerekli koşulların olup olmadığını araştıracak. ESA Bilim Direktörü Prof. Carole Mundell, Dünya'daki ekstrem yaşam formlarına atıfta bulunarak, benzer koşulların başka yerlerde de mikroorganizmalar için yaşanabilir olabileceğini belirtiyor.
15 Nisan 2023

SpaceX'e ait bir uzay aracı, içinde Türkiye'nin ilk astronotu Gezeravcı'nın da bulunduğu bir mürettebatla Uluslararası Uzay İstasyonu'na başarıyla kenetlendi. Bu olay, Türkiye için uzay alanında bir ilki temsil ediyor ve detaylarının güncellenmesi bekleniyor.
20 Ocak 2024

NASA'nın Juno uzay aracı, Jüpiter'in türbülanslı atmosferinde oluşan bir şimşek olayını fotoğrafladı. Yeşil renkteki şimşek küresi, gezegenin yüzeyini kaplayan bulutlar içinde görüldü. Jüpiter'deki şimşeklerin Dünya'dakilere göre 10 kat güçlü olduğu ve amonyak-su karışımından kaynaklandığı belirtildi. Juno, 2016 yılından bu yana Jüpiter'in yörüngesinde dönerek gezegen hakkında veri toplamaktadır.
22 Haziran 2023

Türkiye'nin ilk uzay yolcusu Alper Gezeravcı, SpaceX'in Axiom Mission 3 (Ax-3) görevi kapsamında uzaya fırlatıldı. Görev, NASA'nın Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden gerçekleştirildi ve Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda 14 gün kalacak ve 13 bilimsel deney yapacak. Türkiye Uzay Ajansı tarafından verilen bilgiye göre, bu yolculuğun Türkiye'ye maliyeti 55 milyon dolar. Türkiye'nin uzay programı, 2018 yılında kurulan Türkiye Uzay Ajansı tarafından yürütülüyor ve ülke, 1994 yılında fırlattığı haberleşme uydusuyla uzay faaliyetlerine başlamıştı.
19 Ocak 2024

Central Lancashire Üniversitesi'nden bilim insanları, dünyadan yaklaşık 9,2 milyar ışık yılı uzaklıkta, çapı 1,3 milyar ışık yılı ve çevresi yaklaşık 4 milyar ışık yılı olan bir halka şeklinde yapı keşfetti. Bu yapı, Dünya'dan bakıldığında Ay'ın 15 katı büyüklüğünde görünüyor ve evreni anlamamızı zorlaştırıyor. Keşfedilen yapı, kozmologların teorik olarak yapıların boyutları için belirlediği 1,2 milyar ışık yılı sınırını aşıyor ve evren hakkındaki bazı temel varsayımlara meydan okuyor. Aynı üniversiteden bir doktora öğrencisi daha önce de benzer şekilde teorilere meydan okuyan 'Dev Yay' adında başka bir yapı keşfetmişti.
14 Ocak 2024
İşaretlediklerim