Washington Üniversitesi Sağlık Ölçümleri ve Değerlendirme Enstitüsü tarafından yürütülen uluslararası bir araştırma, Covid-19 salgınının 2019 ile 2021 yılları arasında dünya genelinde beklenen yaşam süresini 1,5 yılı aşkın süreyle azalttığını ortaya koydu. Araştırmacı Dr. Austin E. Schumacher, salgının yetişkinler üzerinde derin etkiler bıraktığını ve ülkelerin yüzde 84'ünde beklenen yaşam süresinin azaldığını belirtti. Bu durum, yeni patojenlerin potansiyel yıkıcı etkilerini gözler önüne seriyor.
13 Mart 2024

Weizmann Bilim Enstitüsü ekibi, kök hücre kullanarak 14 günlük gerçek bir embriyo örneğine benzeyen bir 'embriyo modeli' geliştirdi. Bu model, laboratuvarda hamilelik testini pozitif gösteren hormonları bile salgıladı. Bu çalışmanın amacı, insan yaşamının erken dönemlerini anlamanın etik bir yolunu bulmak. Araştırma, Nature dergisinde yayınlandı ve İsrailli ekip tarafından erken embriyoda ortaya çıkan tüm önemli yapıları taklit eden ilk 'tam' embriyo modeli olarak tanımlandı.
6 Eylül 2023

University College London öncülüğünde hazırlanan ve 114 uluslararası uzmanın katkıda bulunduğu Lancet Sağlık ve İklim Değişikliği Geri Sayım Raporu'na göre, küresel sıcaklık artışının devam etmesi halinde yüzyılın ortasına kadar sıcaklığa bağlı ölümlerin yüzde 370 oranında artabileceği belirtiliyor. Rapor, fosil yakıtlara yapılan yatırımların arttığını ve hükümetlerin fosil yakıtları teşvik etmeye devam ettiğini gösteriyor. Uzmanlar, eylemsizliğin insan hayatı üzerinde büyük maliyetlere yol açacağı konusunda uyarıyor ve politikacıların kararlarının insan ve diğer canlı türleri için hayati önem taşıdığını vurguluyor.
15 Kasım 2023

50 yaşındaki İspanyol dağcı Beatriz Flamini, sosyal izolasyonun ve oryantasyon bozukluğunun insanların zaman algısı üzerindeki etkilerini incelemek amacıyla başladığı bilimsel bir deney kapsamında, İspanya'nın Granada şehri yakınlarındaki bir mağarada 500 gün geçirerek dünya rekoru kırdı. Flamini, bu süre zarfında kimseyle temas etmedi ve zamanının nasıl geçtiğini anlamadığını belirtti. Teknik bir sorun nedeniyle deneyi sekiz gün süreyle durdurmak zorunda kaldı ve bu süreyi çadırda geçirdi. Deneyin bilimsel sonuçları henüz açıklanmadı.
15 Nisan 2023

‘Tanrı parçacığı’ teorisiyle tanınan Nobel ödüllü fizikçi Peter Higgs, 94 yaşında hayatını kaybetti. Edinburgh Üniversitesi, Higgs'in kısa süreli bir hastalık sonrası evinde vefat ettiğini açıkladı. Higgs, 1964 yılında, parçacıklara kütlelerini verdiği düşünülen ‘Higgs bozonu’ adlı atom altı parçacığın teorisini geliştirmiş ve bu teori 2012'de CERN tarafından doğrulanmıştı. Higgs, bu önemli buluşuyla 2013 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştı.
9 Nisan 2024

Harvard Üniversitesi'nden bilim insanları, Dünya’daki yaşamın başlangıcının yıldırım düşmesiyle oluşan kimyasal reaksiyonların sonucu olabileceğini öne sürdü. Araştırma, su, elektrolitler ve yaygın gazların birleşerek Dünya’nın ilk biyomoleküllerini oluşturduğu hipotezine dayanıyor. Simüle edilen yıldırım düşmeleri, karbondioksit ve nitrojeni son derece reaktif bileşiklere dönüştürebilen yüksek enerjili kıvılcımlar üretti. Bu keşif, Dünya dışında yaşamın gelecekteki olası keşifleri için de potansiyel taşıyor.
11 Ağustos 2024

Bilim insanları, Avustralya'nın Yeni Güney Galler bölgesinde 'ekidnapus' adı verilen antik bir yaratığın fosilleşmiş çene kemiği parçalarını keşfettiler. Bu yeni tür, ornitorenk ve dikenli karıncayiyenlere benzerliği nedeniyle 'Opalios splendens' olarak adlandırıldı. Yaklaşık 100 milyon yıllık olduğu tahmin edilen fosiller, paleontolog Elizabeth Smith ve kızı Clytie tarafından bulundu ve Avustralya Müzesi'ne bağışlandı. Araştırma ekibi, bu keşfin bölgede daha fazla kazı yapılması için fon sağlanmasını teşvik edeceğini umuyor.
16 Haziran 2024

Polonya'daki Lodz Üniversitesi ve ABD'deki Johns Hopkins Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırma, günde 10 bin adım atılması gerektiği önerisini sorguluyor. Araştırma, erken ölüm riskini azaltmak için günde 4 bin adımın, kalp ve damar sağlığı için ise 2 bin 500 adımın yeterli olduğunu belirtiyor. Ancak, adım sayısı arttıkça sağlık yararlarının da arttığına dikkat çekiliyor. Araştırma, yaşam tarzı değişikliklerinin ve yürüyüşün kalp ve damar hastalıklarının riskini azaltmada ve yaşamı uzatmada etkili olduğunu vurguluyor.
9 Ağustos 2023

Edinburgh Üniversitesi, koyun Dolly'yi klonlayan İngiliz bilim insanı Ian Wilmut'un 79 yaşında hayatını kaybettiğini duyurdu. Wilmut, Roslin Enstitüsü'nde Keith Campbell ile birlikte 1996 yılında Dolly'yi klonlamıştı. Wilmut'a yıllar önce Parkinson teşhisi konmuştu. Dolly ise klonlandıktan sonra altı kuzu doğurmuş ve 2003'te ilerleyen akciğer hastalığı nedeniyle uyutulmuştu.
11 Eylül 2023

Yerbilimci Prof. Dr. Celal Şengör, İstanbul'da beklenen büyük bir depremde yaklaşık 100 bin kişinin hayatını kaybedebileceğini ifade etti. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'nün araştırmalarına göre, gece saatlerinde meydana gelebilecek 7,5 büyüklüğündeki bir depremde ölü sayısının 14 binin üzerinde olacağı belirtiliyor. Şengör, depremin doğrudan etkilerinin yanı sıra yağma, yangınlar ve salgın hastalıklar gibi sonrasında ortaya çıkabilecek durumları da göz önünde bulundurarak tahminde bulunduğunu belirtti.
20 Mart 2023

Yeni bir araştırma, gününün çoğunu soğutulmuş ortamlarda geçirenlerin, aşırı sıcaklara maruz kaldıklarında ölüm oranının daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Araştırmada, Avustralya'nın kuzey bölgesinde yaşayan yerli halkın ve sonradan yerleşenlerin aşırı sıcaklara bağlı ölüm oranları karşılaştırıldı. Yerli halkın, klimalı ortamlara erişimlerinin sınırlı olmasına rağmen sıcağa bağlı ölüm oranlarının daha düşük olduğu belirlendi. Buna karşın, klimalı ortamlarda çok vakit geçiren sonradan yerleşenlerin aşırı sıcaklara maruz kaldıklarında ölüm oranlarının daha yüksek olduğu tespit edildi.
8 Ağustos 2023

Bilim insanları, kısa ve uzun yürüyüşler sırasında oksijen ve enerji ihtiyacını ölçmek için gönüllülerle testler yaptı. Araştırma, kısa süreli yürüyüşlerin daha fazla oksijen tükettiğini ve dolayısıyla daha fazla enerji harcadığını ortaya koydu. Bu bulgular, özellikle hareketsiz bireyler için kısa yürüyüşlerin ve merdiven çıkmanın yararlarını vurguluyor. Araştırma, fiziksel aktiviteyi teşvik eden programların daha kapsayıcı hale getirilmesine yardımcı olabilir.
16 Ekim 2024

Columbia Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen ve JAMA Network Open dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, 1948'den bu yana üç nesil üzerinden toplanan 14,106 katılımcının verilerini analiz ederek, daha yüksek eğitim seviyesine sahip bireylerin daha yavaş yaşlandığını ortaya koydu. Araştırmacılar, katılımcıların her iki yıllık ek eğitim görmeleri durumunda yaşlanma hızlarının yüzde 2 ila 3 oranında yavaşlayabileceğini ve bu durumun ölüm riskini yaklaşık yüzde 7 oranında azaltabileceğini tespit etti. Araştırma, eğitim seviyesi ile yaşlanma ve ölüm riski arasındaki ilişkiyi detaylı bir şekilde inceliyor.
4 Mart 2024

Stanford Üniversitesi'nde görev yapan psikolog Michal Kosinski, geliştirdiği yapay zekanın insanların yüzlerini tarayarak zekalarını, cinsel tercihlerini ve siyasi eğilimlerini büyük oranda doğru tahmin edebildiğini iddia ediyor. Ancak bu çalışma, etik sorunları da beraberinde getiriyor. Kosinski, bulgularının mahremiyet ve medeni hakların korunması açısından kritik olduğunu belirtiyor. Çalışmalarının kötü niyetli ve ayrımcı araçlara ilham verebileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.
10 Ağustos 2024

Oxford, Bristol, Exeter Üniversiteleri ve Doğu Finlandiya Üniversitesi'nden bilim insanlarının yaptığı ortak araştırma, çocukluk ve gençlik dönemlerindeki hareketsiz yaşam tarzının atardamar sertleşmesini artırdığını ortaya koydu. Araştırmada, 11 ila 24 yaşları arasındaki bin 339 kişi üzerinde 13 yıl boyunca yapılan incelemeler sonucunda, günde 6 saatten 9 saate çıkan hareketsizlik süresinin atardamar sertleşmesini yaklaşık yüzde 10 artırdığı bulundu. Ayrıca, yaşlanmanın atardamar sertliğini artırdığı ve bu durumun yetişkinlerde genç yaşta ölüm riskini yüzde 47 artırabileceği, günde en az 3 saatlik hafif fiziksel aktivitenin ise atardamar sertleşmesi riskini en aza indirebileceği belirtildi.
27 Mart 2024

James Webb Uzay Teleskobu'ndan alınan veriler, süper kütleli kara deliklerin galaksilerde yıldız oluşumu için gerekli olan gazı yok ederek galaksileri 'öldürdüğünü' ortaya çıkardı. Cambridge Üniversitesi'nden uluslararası bir ekip, Webb Teleskobu ile 'büyük patlama'dan iki milyar yıl sonrasında oluşan bir galaksiyi inceledi ve bu galaksinin merkezindeki kara deliğin, galaksiden yüksek hızda gaz fırlatarak yeni yıldız oluşumunu durdurduğunu keşfetti. Bu bulgu, kara deliklerin galaksilerde yıldız oluşumunu nasıl durdurduğunu anlamada önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
17 Eylül 2024

Guinness rekorlarına göre dünyanın en yaşlı insanı olan 118 yaşındaki Fransız rahibe Lucile Randon'un ölümü üzerine, insan ömrünün üst sınırı konusu gündeme geldi. Şimdi en yaşlı insan unvanı 115 yaşındaki İspanyol Maria Branyas Morera'ya geçti. Bilim insanları, insan ömrünün doğal bir sınırının olduğunu ve bunun yaklaşık 115 yıl olduğunu düşünüyor. Ancak bazı araştırmalar, genetik manipülasyonlarla insan ömrünün 140-150 yıllara ulaşabileceğini öne sürüyor.
24 Ocak 2023

Şanlıurfa'nın kuzeydoğusundaki Göbeklitepe'de, 12 bin yıllık bir güneş takvimi keşfedildi. Edinburg Üniversitesi'nden araştırmacılar tarafından bulunan bu takvim, dünyanın en eski takvimi olarak kabul ediliyor ve her biri bir günü temsil eden 365 'V' sembolü içeriyor. Takvim, bir kuyruklu yıldız çarpmasının medeniyetin doğuşunu tetiklediğini belgeleyebilir. Araştırmacılar ayrıca 27 gün süren bir meteor yağmurunu tasvir eden bir sütun da keşfettiler.
8 Ağustos 2024

ABD'deki San Diego Hayvanat Bahçesi Safari Parkı'nda yaşayan Winston isimli goril, 52 yaşında öldü. Winston, yaşa bağlı çeşitli rahatsızlıklar nedeniyle önemli tıbbi tedaviler görüyordu ve kötüleşen durumu nedeniyle uyutuldu. Doğada goriller genellikle 30-40 yıl yaşarken, insan bakımında 50'li yaşları görebiliyor. Winston, COVID-19 tedavisi gören bilinen ilk büyük maymunlardan biri olarak da tanınıyordu.
21 Temmuz 2024

Avustralya ve Şili'den bilim insanları, Şili'nin Atacama Çölü'nde bulunan teleskoplar yardımıyla 'J0529-4351' isimli, Güneş'ten 500 trilyon kat daha parlak bir kuasar keşfetti. Bu kuasar, Dünya'dan 12 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunuyor ve merkezindeki kara deliğin kütlesi Güneş'in 17 ila 19 milyar katı olarak tespit edildi. Araştırma sonuçları Nature Astronomy dergisinde yayımlandı.
19 Şubat 2024
İşaretlediklerim