ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) ve diğer gökbilimciler, Dünya'dan 3,8 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan SDSS J1531 galaksi kümesinde, kaydedilen en güçlü kara delik patlamalarından birini tespit etti. Patlama, bir galaksinin merkezindeki süper kütleli kara delikten kaynaklandı ve sonucunda devasa bir boşluk oluştu. Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden Osase Omoruyi, daha fazla gözlemle durumu kesinleştireceklerini ve boşluğun kökenine dair daha fazla bilgi edinmeyi umduklarını belirtti. Araştırma bulguları, The Astrophysical Journal dergisinde yayınlandı.
22 Şubat 2024

Bilim insanları, Büyük Patlama sırasında ortaya çıkan ve daha sonra 'kayıplara karışan' anti-maddenin, yer çekimi karşısında madde gibi hareket ettiğini tespit etti. İsviçre'deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde (CERN) yapılan deneyler, anti-maddenin aşağı doğru hareket ettiğini gösterdi. Araştırmacılar, antihidrojen atomlarının hareket yönünü tespit eden sensörlerle anti-maddenin aşağı doğru hareket ettiğini belirledi. Bilim insanlarının bir sonraki adımı, madde ile anti-maddenin yer çekimi karşısında aynı hızda hareket edip etmediğini tespit etmek olacak.
27 Eylül 2023

İstanbul Üniversitesi ve Küresel Denge Derneği tarafından yapılan bir çalışma, İstanbul ve İzmir'deki deniz seviyesi yükselmesinin olası etkilerini ortaya koydu. Çalışma sonucunda hazırlanan rapora göre, İstanbul'da 6 milyon kişinin yaşadığı 120 kilometrekarelik alan ve İzmir'de Kordon ve tatil beldeleri sular altında kalma riskiyle karşı karşıya. Ayrıca, İstanbul'daki 16 atık su arıtma tesisinin 12'si ve İzmir'deki 20 atık su arıtma tesisinin dördü de tehdit altında. Deniz sularının yer altı sularına karışması durumunda, özellikle İzmir'deki tarımsal faaliyetler olumsuz etkilenebilir.
7 Eylül 2023

Murat Çelik, 2021 yazında Marmara Denizi'nde büyük bir çevre felaketine yol açan müsilajın (deniz salyası) yeniden gündeme geldiğini belirtiyor. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Sarı, müsilajın arka planında kirlilik, deniz suyu sıcaklığındaki artış ve deniz şartlarındaki durağanlığın olduğunu vurguluyor. 2021'de yaşanan felaket boyutundaki müsilajın tekrar etmemesi için gerekli önlemlerin alınmadığına dikkat çekiliyor.
18 Haziran 2024

Mersin'deki Morca Düdeni mağarasında araştırma yapan ABD'li mağarabilimci Mark Dickey, mide kanaması geçirerek mağarada mahsur kaldı. Türk ve uluslararası mağara kurtarma uzmanları, bin metre derinliğindeki mağarada mahsur kalan Dickey'ye ulaşmak için çalışmalarını sürdürüyor. Dickey'nin durumunun istikrara kavuştuğu ve iyiye gittiği belirtiliyor. Kurtarma çalışmalarına 170'den fazla kişi katılıyor ve operasyonun iki ila üç hafta sürebileceği belirtiliyor.
8 Eylül 2023

Harvard Üniversitesi'nden bilim insanları, Dünya’daki yaşamın başlangıcının yıldırım düşmesiyle oluşan kimyasal reaksiyonların sonucu olabileceğini öne sürdü. Araştırma, su, elektrolitler ve yaygın gazların birleşerek Dünya’nın ilk biyomoleküllerini oluşturduğu hipotezine dayanıyor. Simüle edilen yıldırım düşmeleri, karbondioksit ve nitrojeni son derece reaktif bileşiklere dönüştürebilen yüksek enerjili kıvılcımlar üretti. Bu keşif, Dünya dışında yaşamın gelecekteki olası keşifleri için de potansiyel taşıyor.
11 Ağustos 2024

İstanbul'da yaşanan kuraklık ve su kaynaklarındaki azalma nedeniyle İSKİ Genel Müdür Yardımcısı Begüm Çelikdelen, su kesintisi planlanmadığını ancak su tasarrufuna şiddetle davet ettiklerini belirtti. İstanbul'un su ihtiyacı çeşitli barajlar ve nehirlerden karşılanıyor ve Melen Barajı'nın tamamlanamaması nedeniyle su stresi yaşanıyor. İSKİ, su havzalarında kaçak yapılaşmayla mücadele ediyor ve depreme dayanıklı altyapı çalışmaları yürütüyor. Ayrıca, yağmur bombası gibi çevreyi kirletebilecek yöntemler yerine, yağmur suyunu barajlarda biriktirme ve yeşil alan sulamaları için arıtılmış atık sular kullanma gibi çevre dostu yöntemler öneriliyor.
9 Nisan 2023

Gökbilimciler, Venüs'ün atmosferindeki bulutlarda fosfin ve amonyak gibi yaşam belirtisi olabilecek elementler keşfetti. Bu elementler, oksijensiz ortamlarda yaşayan mikroplar tarafından üretilmiş olabileceği düşünülen gazlar arasında yer alıyor. Araştırma, Hawaii'deki James Clerk Maxwell Teleskobu ve NASA'nın Pioneer Venus 2 sondalarından elde edilen verilerle gerçekleştirildi. Bilim insanları, bu bulgunun Venüs'te yaşam olduğunu kanıtlamadığını, ancak amonyağın nasıl oluştuğunu anlamaya çalıştıklarını belirtti.
19 Temmuz 2024

NASA'nın Modis-Aqua uydusu, son 20 yılda dünya okyanuslarının yüzde 56'sında maviden yeşile doğru bir renk değişimi tespit etti. Bu değişim, özellikle ekvatora yakın tropikal bölgelerde gözlemlendi ve İngiltere'deki Ulusal Oşinografi Merkezi'nden araştırmacılar, bu yeşillenmenin iklim değişikliği nedeniyle değişen ekosistemlerin bir göstergesi olduğuna inanıyor. Renk değişikliğinin nedeni tam olarak belirlenemese de, fitoplanktonlarla bağlantılı olabileceği ve bu organizmaların atmosfer dengesi ve oksijen üretimi için hayati öneme sahip olduğu belirtiliyor.
15 Temmuz 2023

NASA, Boeing mekiğinin arızalanması sonucu uzay istasyonunda mahsur kalan iki astronotun dönüşünün gelecek yıla kalabileceğini açıkladı. Starliner mekiğinde tespit edilen helyum sızıntısının kaynağı bulunamadığı için astronotların dönüşü dört kez ertelendi. NASA yetkilileri, astronotların dönüşü için SpaceX'in mekiğinin kullanılabileceğini belirtti. Kararın yakın zamanda alınacağı ifade edildi.
8 Ağustos 2024

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ), abonelerine kısa mesaj göndererek su tasarrufu çağrısında bulundu. İSKİ verilerine göre, bu yıl mayıs ayı ortalamasında yüzde 48,58'le en yüksek seviyeye ulaşan baraj doluluk oranı yüzde 31,57'ye düştü. Aşırı sıcakların da etkisiyle su tüketiminin geçmiş yıllar ortalamasının çok üzerinde olduğuna dikkat çekildi. İSKİ, bireysel su tasarrufunun önemini vurgulayarak, suyun dikkatli kullanılması gerektiğini belirtti.
26 Ağustos 2023

Tekirdağ'ın Süleymanpaşa ilçesine bağlı Altınova Mahallesi'nde Marmara Denizi'nde yaklaşık 25 metre su çekilmesi gözlemlendi. Bazı vatandaşlar bu durumu beklenen Marmara depremiyle ilişkilendirirken, Kandilli Rasathanesi'nden yapılan açıklamada su seviyesindeki değişikliğin tektonik veya deprem kaynaklı olmadığı, basınç farkından kaynaklanan meteorolojik bir olay olduğu belirtildi.
13 Şubat 2023

Erzincan İliç'te 13 Şubat'ta meydana gelen ve yaklaşık 10 milyon metreküp toprağın saniyede 10 metre hızla 800 metrelik bir alana yayıldığı toprak kaymasının ardından yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda, maden sahasındaki çatlaklarla ilgili yapılan uyarıların dikkate alınmadığı ve birçok kişinin ihmali olduğu belirlendi. Ön raporda, aralarında operasyon direktörü vekili, proses oksit müdürü gibi üst düzey yöneticilerin de bulunduğu beş kişi asli kusurlu, diğer birçok kişi ise tali kusurlu bulundu. Raporda, çatlakların oluşmasının nedeninin ihmal olduğu ve bu durumun işçilerin hayatlarını tehlikeye attığı vurgulandı.
17 Şubat 2024

Bilim insanları, Aralık 2022'de Kuzey Kutup göklerinde görülen nadir bir 'kutup yağmuru aurora' olayının gizemini çözdü. Bu aurora, genellikle çıplak gözle görülmeyen ve düşük güneş rüzgarı seviyeleri sayesinde gözlemlenebilen bir uzay havası türüdür. Araştırmacılar, bu auroranın doğrudan güneşten gelen supratermal elektronlar tarafından üretildiğini ve 28 saat boyunca gözlemlenebildiğini belirtti. Bu keşif, kutup ışıklarının kökenlerini anlamada önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
23 Haziran 2024

ABD'li bilim insanı James Hansen ve ekibinin yaptığı araştırmaya göre, küresel ısınma şu anda tespit edilenden daha hızlı artıyor. Bu durum, önümüzdeki 10 yıl içinde önemli bir sıcaklık eşiğinin aşılmasına yol açacak. Araştırma, dünyanın Paris İklim Anlaşması'nda belirlenen 1.5 santigrat derece eşiğini beklenenden çok daha erken aşacağını öngörüyor. Hansen, fosil yakıtların yakılmaya devam edilmesi ve Dünya'nın bunun etkilerine karşı 'çok hassas' olması nedeniyle 'taahhütlü ısınma' ile büyük miktarda küresel ısınma biriktiğini belirtiyor.
2 Kasım 2023

Marmara Denizi'nde 7 Mart 2023 tarihinde saat 11:36'da 3,6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Kandilli Rasathanesi depremin büyüklüğünü 3,8 olarak açıklarken, AFAD 3,6 olarak bildirdi. Depremin derinliği yaklaşık 8,4 kilometre olarak ölçüldü. 2019 yılında Silivri açıklarında meydana gelen ve büyüklüğü Kandilli'ye göre 5,7, AFAD'a göre 5,8 olan depreme de atıfta bulunuldu.
7 Mart 2023

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Jüpiter'in buzlu uydularını incelemek amacıyla Ariane-5 uzay aracını Fransız Guyanası'ndaki Kourou'dan fırlattı. Sekiz yıl sürecek yolculuğun ardından roket, Callisto, Europa ve Ganymede uydularına ulaşacak. ESA'nın Jüpiter’in Buzlu Ayları Keşfi (Juice) misyonu, bu uydularda yaşam için gerekli koşulların olup olmadığını araştıracak. ESA Bilim Direktörü Prof. Carole Mundell, Dünya'daki ekstrem yaşam formlarına atıfta bulunarak, benzer koşulların başka yerlerde de mikroorganizmalar için yaşanabilir olabileceğini belirtiyor.
15 Nisan 2023

Japon araştırmacılar, dünyanın ilk ahşap uydusu LignoSat'ı uzaya fırlattı. Bu uydu, Ay ve Mars keşiflerinde kereste kullanımının erken bir denemesi olarak tasarlandı. Ahşap malzemenin uzayda dayanıklılığını test etmek amacıyla geliştirilen uydu, altı ay boyunca yörüngede kalacak. Araştırmacılar, ahşap uyduların çevresel etkileri en aza indirebileceğini ve gelecekte metal uyduların yerini alabileceğini öne sürüyor.
6 Kasım 2024

NASA'nın TESS uydusu, Dorado Takımyıldızı'nda dünya büyüklüğünde ve yaşama elverişli bölgede bir öte gezegen keşfetti. 'TOI 700 e' adı verilen gezegen, yıldızına suyun sıvı halde kalabileceği bir mesafede bulunuyor. Bu keşif, daha önce aynı sistemde bulunan 'TOI 700 b, c ve d' gezegenlerine ek olarak, sistemi daha yakından inceleme konusunda bilim insanlarını heyecanlandırıyor. TESS'in yeni bulguları Amerikan Astronomi Derneği'nin yıllık toplantısında paylaşıldı.
11 Ocak 2023

2023 yılı, iklim bilimcilerin tahminlerinin aksine, kaydedilen en sıcak yıl oldu ve bu durum bilim insanlarını şaşırttı. NASA Goddard Uzay Araştırmaları Enstitüsü Direktörü Gavin Schmidt, iklim modellerinin bu ani sıcaklık artışını öngöremediğini belirtti. Sera gazı emisyonları, Tonga'daki volkanik patlama ve denizcilik endüstrisindeki sülfür emisyonlarını azaltan düzenlemeler gibi faktörlerin etkileri incelendi, ancak hiçbiri sıcaklık artışını tam olarak açıklayamadı. Schmidt ve diğer bilim insanları, iklim sisteminin işleyişinde beklenmedik değişiklikler olabileceğini ve daha iyi veri sistemlerine ihtiyaç duyulduğunu ifade ediyor.
28 Mart 2024
İşaretlediklerim