Dünyada en çok dilin konuşulduğu 10 ülke sıralandı

Dünyada en çok dilin konuşulduğu 10 ülke sıralandı ile benzer, 14 olumlu, 67 olumsuz, ve 52 önemli olmak üzere, toplam 100 olay izlendi.

Çin Hindistan ABD Dünya Sağlık Örgütü Japonya Nijerya Birleşmiş Milletler İsviçre Finlandiya Almanya Avustralya İtalya Avrupa Pakistan BBC Euronews Türkçe Kahramanmaraş Reuters Danimarka Norveç Ukrayna İspanya Afganistan Endonezya İran Kanada Polonya İsveç
Çin Hindistan ABD Dünya Sağlık Örgütü Japonya Nijerya Birleşmiş Milletler İsviçre Finlandiya Almanya Avustralya İtalya Avrupa Pakistan BBC Euronews Türkçe Kahramanmaraş Reuters Danimarka Norveç Ukrayna İspanya

Çin Ulusal İstatistik Bürosu'nun verilerine göre, Çin'in nüfusu 2022'de 800 bin kişi azalarak 1 milyar 411 milyon 800 bine düştü. Bu düşüş, 1961'den bu yana ilk kez yaşanıyor. Doğum oranları 1949'dan beri en düşük seviyeye indi ve ölüm oranları nüfus artış hızını eksiye çekti. Ekonomik büyümenin yavaşlaması, yaşam maliyetlerinin artması ve Covid-19 tedbirleri nüfus azalmasında etkili oldu. Çin hükümeti, nüfus artışını teşvik etmek için 'tek çocuk' politikasını gevşetmişti. Birleşmiş Milletler'in tahminlerine göre, Hindistan bu yıl Çin'i geçerek dünyanın en kalabalık ülkesi olacak.
17 Ocak 2023

30 ülkeden 200 bilim insanının Londra'daki Kew Kraliyet Botanik Bahçeleri'nde yürüttüğü araştırmaya göre, çiçekli bitkilerin yüzde 45'i yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Araştırmacılar, iklim değişikliği ve biyoçeşitliliğin azalması nedeniyle orkideler, ananas çeşitleri ve pek çok tahıl türü dahil bilinen çiçekli bitkilerin yok olma tehdidiyle karşı karşıya olduğunu belirtti. Ayrıca, 2020'den bu yana keşfedilen 19 bin bitki ve mantar türünün yüzde 77'sinin neslinin tükenme tehlikesi altında olduğunu belirledi.
10 Ekim 2023

ABD Jeolojik Araştırma Merkezi (USGS), Endonezya'nın Maluku eyaletine bağlı Tanimbar Adaları'nın kuzeybatı açıklarında 7,6 büyüklüğünde bir deprem olduğunu açıkladı. Deprem 95,2 kilometre derinlikte meydana geldi. Depremin ardından ülkede tsunami uyarısı yapıldı, ancak henüz ölü veya yaralı bilgisi paylaşılmadı.
9 Ocak 2023

Nijerya'nın Yobe eyaletinde difteri salgını nedeniyle 117 çocuk yaşamını yitirdi. Aralık 2022'den bu yana ülkede 7 binden fazla difteri vakası tespit edildi ve 450'den fazla kişi hayatını kaybetti. Dünya Sağlık Örgütü, Nijerya'da artan difteri vakaları nedeniyle ülkede ikinci salgın dalgasının yaşandığını doğruladı. Nijerya Ulusal Sağlık Hizmetleri Ajansı Direktörü Faisal Shuaib, aşılama oranının düşük olmasının salgının yayılmasından sorumlu olduğunu belirtti.
10 Ekim 2023

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), 2023 yıllığında nükleer silah stoklarının arttığını ve jeopolitik ilişkilerin bozulmasıyla devletlerin nükleer cephanelere yatırım yaptığını belirtti. Dünya genelinde dokuz ülkenin elinde toplam 12 bin 512 nükleer savaş başlığı olduğu tahmin ediliyor. Soğuk savaş sonrası dönemdeki kademeli düşüş trendinin sona erdiği ve özellikle Çin, Rusya, Pakistan, Kuzey Kore ve Hindistan'ın stoklarına yeni başlıklar eklediği gözlemleniyor. Rusya ve ABD'nin nükleer silah sayısı dünya toplamının neredeyse yüzde 90'ını oluşturuyor.
13 Haziran 2023

Oxford Üniversitesi'nin OurWorldInData projesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Türkiye günlük ortalama 3 bin 762 kalori alarak dünyada en çok kalori alan beşinci ülke konumunda. Araştırma, 184 ülkenin 173'ünde yetişkinler için önerilen günlük 2 bin kalori miktarının üzerinde kalori alındığını belirtiyor. Listenin başında günlük 4 bin 12 kalori ile Bahreyn yer alıyor. Araştırmacılar, fast food ve işlenmiş gıdaların yaygınlaşmasıyla kalori alımının arttığına ve bu durumun aşırı tüketim salgınına yol açtığına dikkat çekiyor.
12 Temmuz 2023

Dünya Bankası'nın yeni raporunda, ülkelerin doğal kaynakları daha verimli kullanmaları durumunda iklim değişikliği, ekonomik verimlilik, gıda ve su güvenliği, sağlık gibi küresel sorunların çözülebileceği belirtildi. Rapor, doğal kaynakların kullanımında büyük verimlilik boşlukları olduğunu ve bu boşlukların kapatılmasının dünyanın acil ekonomik ve çevresel sorunlarını çözebileceğini vurguladı. Ayrıca, arazi, su ve diğer doğal kaynakların daha iyi tahsisinin ve yönetiminin, dünya genelinde tarım, otlatma ve ormancılık gelirinde yıllık yaklaşık 329 milyar dolarlık artış ve 2050 yılına kadar dünyayı beslemeye yeterli ek gıda üretimi sağlayabileceği ifade edildi.
27 Haziran 2023

Bloomberg tarafından derlenen listeye göre, dünyanın en zengin ailesi 305 milyar dolarlık varlığı ile Birleşik Arap Emirlikleri'nden Nahyan Ailesi oldu. Listede ayrıca perakende, sanayi, finans, gayrimenkul, şekerleme, otomotiv, ilaç ve lüks marka sektörlerinde faaliyet gösteren aileler yer alıyor. Ailelerin varlıkları 32 milyar dolardan başlayıp, 305 milyar dolara kadar ulaşıyor ve listelenen ailelerin nesilleri genellikle 3 ile 8 arasında değişiyor.
8 Aralık 2023

Dünya Sağlık Örgütü'nün raporuna göre, dünya genelinde yaklaşık 5 milyar kişi trans yağların olumsuz sağlık etkilerine karşı korumasız durumda. 43 ülke, gıdalardaki trans yağlarla mücadelede etkili önlemler alarak 2,8 milyar insanı koruma altına almış. Ancak hala trans yağ tüketimi, her yıl yaklaşık 500 bin erken ölüme yol açıyor. DSÖ, 2018'de endüstriyel olarak üretilen trans yağların küresel olarak ortadan kaldırılması çağrısında bulunmuştu ve bu konuda ilerleme kaydedilmesine rağmen tam anlamıyla bir koruma sağlanamadığı belirtiliyor.
24 Ocak 2023

Katmandu merkezli Uluslararası Entegre Dağ Geliştirme Merkezi'nin raporuna göre, Himalaya buzulları son on yılda önceki on yıla göre %65 daha hızlı eriyor. Bu durum, bölgede yaşayan yaklaşık 2 milyar insanın tatlı su kaynağını olumsuz etkileme riski taşıyor. Sera gazı emisyonlarının azaltılmaması halinde buzulların %80 oranında hacim kaybetmesi bekleniyor. Ayrıca, iklim değişikliğinin etkileri nedeniyle bölgede ani sel, çığ ve buzul taşkınları artış gösteriyor.
21 Haziran 2023

The Economist dergisinin istihbarat birimi, dünya çapında yaşanılabilecek en iyi 10 şehri belirledi. İstikrar, sağlık, kültür, çevre, eğitim ve altyapı kriterlerine göre 173 şehir değerlendirildi. Listede ilk sırayı Viyana alırken, onu Kopenhag ve Melbourne takip etti. Listede ayrıca Sidney, Vancouver, Zürih, Calgary, Cenevre, Toronto ve Osaka şehirleri yer aldı.
24 Haziran 2023

Güney Afrikalı bilim insanları, Kruger Ulusal Parkı'nda hayvanlara su birikintilerine gizlenmiş hoparlörlerden insanların konuşma kayıtlarını dinletti ve hayvanların yaklaşık yüzde 95'i aşırı derecede korkarak hızla kaçtı. Aynı hayvanlara aslan kükremesi kayıtları dinletildiğinde ise hayvanlar önemli ölçüde daha az tepki verdi. Araştırma, hayvanların insanlarla temasın son derece tehlikeli olduğunu öğrendiğini ve insanları avlayan canlılar olarak kodladığını ortaya koydu.
6 Ekim 2023

UNICEF tarafından yayımlanan rapora göre, 2022 sonunda dünya genelinde yerinden edilen çocuk sayısı 43 milyon 300 bine ulaştı. Bu çocukların yüzde 60'ı çatışma ve şiddet nedeniyle yerinden edilirken, 17 milyon 500 bin çocuk sığınma talep etti. Sudan'da 940 bin, Ukrayna'da ise toplamda 3 milyon çocuk yerinden edildi. UNICEF İcra Direktörü Catherine Russell, bu artışın çatışma, kriz ve iklim değişikliğinden kaynaklanan afetlerle bağlantılı olduğunu belirtti.
14 Haziran 2023

Türkiye'de tahmini 5 milyon birey nadir hastalıklardan etkilenmektedir ve bu hastalıklar için geliştirilen 416 ilacın yalnızca 76'sı Türkiye'de ruhsatlıdır. Diğer 75 ilaç yurtdışı ilaç listesi aracılığıyla temin edilebilirken, 265 ilaca erişim mümkün değildir. Nadir hastalıkların tanı ve tedavisi zor olduğu için 'yetim hastalık' olarak adlandırılır ve bu hastalıkların sadece %5'i için tedavi geliştirilebilmiştir. Türkiye'de nadir hastalıklar için ulusal bir politika bulunmamakta, ancak 2023-2027 Nadir Hastalıklar Sağlık Strateji Belgesi ve Eylem Planı yayınlanmıştır. Ayrıca, Türkiye'de nadir hastalıkların tanı ve tedavisinde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği'nin raporunda detaylandırılmıştır.
7 Aralık 2023

Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü'nün (OECD) raporunda, Türkiye'nin yüzde 72'lik gıda enflasyonu oranıyla 32 OECD üyesi ülke arasında en yüksek gıda enflasyonuna sahip olduğu belirtiliyor. Raporda, 2023 yılının eylül ve ekim aylarında OECD ülkelerinde genel olarak enflasyon oranlarında düşüş yaşandığı, ancak Türkiye, İzlanda, Kolombiya ve Britanya'da gıda enflasyonunun yüzde 10'un üzerinde olduğu ifade ediliyor. Türkiye'nin geçen seneki yüzde 61,4 olan gıda enflasyonu bu sene yüzde 72'ye yükselmiş durumda.
8 Aralık 2023

Brezilya'nın Amazon bölgesinde yaşanan tarihi kuraklık ve yüksek sıcaklıklar, Tefe Gölü'nde 140'tan fazla yunusun ölümüne neden oldu. Hükümet, tehlike altındaki hayvanların kurtarılması için acil operasyon başlattı. Ölen yunuslar arasında, Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'nin kırmızı listesinde yer alan Haliç yunusu ve Amazon nehir yunusu türleri de bulunuyor.
6 Ekim 2023

Earth Commission tarafından yapılan ve Nature dergisinde yayımlanan araştırmada, insan faaliyetlerinin gezegenin güvenliğini ve adaletini tehlikeye attığı belirtildi. Sekiz ekolojik göstergeden yedisinde tehlikeli sınırların aşıldığı, küresel sıcaklık artışının güvenli sınır olan 1 dereceyi geçtiği ve yüzey suyu akışında güvensiz seviyelerin görüldüğü tespit edildi. Ayrıca, gezegenin yalnızca yüzde 45 ila 50'sinin bozulmamış ekosistemlere sahip olduğu ve nitrojen ile fosfor kullanımındaki eşitsizliklerin tehlikeli boyutlara ulaştığı bulgularına ulaşıldı.
31 Mayıs 2023

Peru'da, El Nino hava olayının yol açtığı olumsuz etkiler sebebiyle 18 bölgede olağanüstü hal ilan edildi. Ulusal Acil Durum Operasyonları Merkezi, yıl sonuna kadar şiddetli yağışların beklendiğini ve bu sebeple acil eylem planının uygulanacağını duyurdu. OHAL ilan edilen bölgeler arasında Amazonas, Ancash, Arequipa ve diğerleri bulunuyor. Peru'da daha önce yaşanan şiddetli yağışlar sonucu 8 Şubat'ta 40 kişi hayatını kaybetmişti.
9 Haziran 2023

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), dünya nüfusunun yarısının dang humması virüsüne yakalanma riskiyle karşı karşıya olduğunu açıkladı. DSÖ'nün tropikal hastalıklarla ilgili biriminin direktörü Raman Velayudhan, 2000-2022 döneminde dang humması vakalarında sekiz kat artış olduğunu belirtti. Dang hummasıyla ilgili vakaların yüzde 80'inin semptomsuz olduğunu vurgulayan Velayudhan, bu virüse karşı sadece Sanofi Pasteur'in aşı geliştirdiğini ve aşının yaklaşık 20 ülkede kullanılmak üzere tescil edildiğini söyledi. Dang hummasından kaynaklanan ölümlerin yılda 40 ila 70 bin arasında tahmin edildiğini belirtti.
21 Temmuz 2023

Uluslararası Ödemeler Bankası'nın (BIS) anketine göre, 2030'a kadar gelişmekte olan ve gelişmiş ekonomilerdeki 24 merkez bankası dijital para birimlerine geçiş yapmayı planlıyor. Nakit sirkülasyonunun azalması ve dijital ödemelerin artması nedeniyle merkez bankaları, para birimlerinin dijital versiyonlarını geliştiriyor. İsviçre Ulusal Bankası ve Avrupa Merkez Bankası bu konuda çalışmalarını sürdürürken, Çin, Hindistan ve Brezilya pilot testler yapmakta veya dijital para birimlerini piyasaya sürmeyi planlamaktadır. Nijerya ve Bahamalar ise zaten dijital para birimlerini kullanmaktadır.
10 Temmuz 2023
İşaretlediklerim