Diyarbakır'da, doğal ve yapay yollarla oluşturulan göletler, geciken mevsimsel yağışlar sebebiyle kuruma riskiyle karşı karşıya. Tarım ve Orman Bakanlığı DSİ tarafından su takviyesi çalışmaları yapılsa da, göçmen kuşlar ve diğer canlılar için önemli olan bu su kaynaklarının azalması, bölgedeki biyolojik çeşitliliği tehdit ediyor. Dicle Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ahmet Kılıç, bu durumun canlıların üreme potansiyellerinde düşüşe ve tür çeşitliliğinde kayıplara yol açabileceğini belirtiyor.
27 Ocak 2023

Yaklaşık 5 bin kilometre derinlikte bulunan Dünya'nın iç çekirdeği, sismik ölçümlere göre artık yüzeyden daha yavaş dönüyor. Nature Geoscience dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, iç çekirdek 1970'lerin başında gezegenin geri kalanından biraz daha hızlı dönmeye başlamış, ancak 2009 yılı civarında yavaşlamış. Araştırmacılar, iç çekirdeğin dönüş hızındaki bu değişimin, Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesi için geçen süredeki küçük değişimlerle uyumlu olduğunu belirtiyorlar. Diğer uzmanlar ise bulgular konusunda temkinli yaklaşıyor ve Dünya'nın merkeziyle ilgili gizemlerin devam ettiğini vurguluyorlar.
26 Ocak 2023

Britanya'daki bilim insanları, embriyo yetiştirme süresinin 14 günden 28 güne çıkarılmasını talep ediyor. Bu talep, insan gelişiminin ilk aşamalarına dair sırların keşfedilmesi ve üreme sağlığı, düşük ve doğum kusurları alanında bilimsel ilerlemeler kaydedilmesi için önemli görülüyor. İnsan Gelişimi Biyolojisi İnisiyatifi (HDBI), 14 gün sınırının 1990'lı yıllardan kalma keyfi bir kısıtlama olduğunu belirtiyor. Uzmanlar, embriyo araştırma süresinin 28 güne çıkarılmasıyla, başlıca doku yapı taşlarının oluştuğu 'gastrulasyon' adlı gelişim sürecini yakından izleyebileceklerini ifade ediyor.
25 Ekim 2023

Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC), Aedes albopictus ve Aedes aegypti türü sivrisineklerin Avrupa'da yayılmaya devam ettiğini ve Türkiye'de de görüldüğünü bildirdi. Bu sivrisinekler chikungunya, dang humması, sarı humma, Zika ve Batı Nil virüsleri gibi ciddi hastalıkları bulaştırabiliyor. İklim değişikliği ve küresel hareketlilik, sivrisineklerin üremesini ve hastalıkların yayılmasını kolaylaştırıyor. Hacettepe Üniversitesi'nden Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz, sivrisinek popülasyonunun hızlı çoğaldığını ve Türkiye'nin sivrisineklerle bulaşan hastalıklar açısından kırılgan hale geldiğini belirtti. Yavuz, sivrisineklerle mücadelede etkin bir sürveyans sistemi ve çevresel önlemlerin önemine dikkat çekti.
5 Temmuz 2023

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden araştırmacılar, fillerin hortumlarındaki kırışıklıklar ve bıyıklar üzerinden sağa ya da sola yatkın olabileceğini keşfetti. Araştırma, Asya ve Afrika'daki fillerin fotoğraflarını inceleyerek yapıldı. Solak fillerin sol tarafında daha fazla kırışıklık ve daha uzun bıyıklar olduğu, sağ tarafındaki bıyıkların ise aşındığı tespit edildi. Ayrıca, Asya filleri Afrika filleriyle karşılaştırıldığında daha fazla kırışıklığa sahip.
9 Ekim 2024

Çevre, İklim ve Sağlık için İşbirliği Projesi (ÇİSİP) kapsamında, Türkiye Psikiyatri Derneği'nin katkısıyla yayınlanan 'Ruhsal Sağlık ve İklim Değişikliği Bildirisi'nde, iklim değişikliğinin yol açtığı aşırı hava olaylarının depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu gibi ruh sağlığı sorunlarına neden olduğu belirtiliyor. Aşırı sıcaklıklar, seller, kasırgalar ve orman yangınları gibi doğal afetlerin insanların ruh sağlığını olumsuz etkileyebileceği, ayrıca intihar oranlarında artışa yol açabileceği ifade ediliyor. İklim krizinin ekonomik kayıplar, yerinden edilme ve zorunlu göç gibi dolaylı etkilerinin de ruh sağlığı üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabileceği vurgulanıyor.
23 Haziran 2023

Covid-19 öncesinde başlayan ve pandemi döneminde artan uyuz vakaları, dünya çapında bir epidemi haline gelmiş durumda. Uzmanlar, uyuz parazitinin tedaviye direnç göstermesi ve bu direncin nedenlerini tartışıyor. Göçler ve yanlış ilaç kullanımı gibi faktörlerin etkisi sorgulanıyor. Uyuz, gençlerde daha yaygın görülüyor ve tedavi için kullanılan İnvermektin adlı ilacın karaborsada satıldığı ve yüksek maliyetlere ulaştığı belirtiliyor. Uyuzun teşhisi genellikle muayene ile yapılıyor ve kaşıntının karakteri önemli bir teşhis unsuru olarak öne çıkıyor. Tedavi sonrası kaşıntının devam etmesi bazen psikolojik sebeplere bağlanıyor.
5 Şubat 2023

University College London öncülüğünde hazırlanan ve 114 uluslararası uzmanın katkıda bulunduğu Lancet Sağlık ve İklim Değişikliği Geri Sayım Raporu'na göre, küresel sıcaklık artışının devam etmesi halinde yüzyılın ortasına kadar sıcaklığa bağlı ölümlerin yüzde 370 oranında artabileceği belirtiliyor. Rapor, fosil yakıtlara yapılan yatırımların arttığını ve hükümetlerin fosil yakıtları teşvik etmeye devam ettiğini gösteriyor. Uzmanlar, eylemsizliğin insan hayatı üzerinde büyük maliyetlere yol açacağı konusunda uyarıyor ve politikacıların kararlarının insan ve diğer canlı türleri için hayati önem taşıdığını vurguluyor.
15 Kasım 2023

OECD tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Britanyalı kadınlar dünyada en çok içki tüketen kadınlar listesinde birinci sırada bulunuyor, yüzde 26'sı ayda en az bir kez altı kadehten fazla içki içiyor. Erkeklerin oranı yüzde 45 olmasına rağmen, kadınlar arasında bu oran dikkat çekici. Alkol Değişimi UK İcra Kurulu Başkanı Dr. Richard Piper, hükümetin içki tüketiminin zararlarını azaltacak tedbirler alması gerektiğini vurguluyor. Ayrıca, OECD raporuna göre Britanya'da yetişkinlerin elektronik sigara kullanımı yüksek, ancak sigara içme oranları ortalamanın altında.
8 Kasım 2023

AFAD'ın verilerine göre, Girit Adası'nın güney doğusu açıklarında 4,4 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Deprem, yerel saatle 06.31'de kaydedildi ve deniz yüzeyinin 6,86 kilometre derinliğinde gerçekleşti. Depremin merkez üssü, Muğla'nın Datça ilçesine 260 kilometre mesafede tespit edildi.
13 Ocak 2023

Küresel ısınma nedeniyle sıcaklıkların rekor kırmaya devam etmesi üzerine, bilim insanları Güneş ile Dünya arasına yerleştirilecek bir şemsiye fikrini gündeme getirdi. Bu fikir, güneş ışığını kısmen engelleyerek Dünya'nın ısınmasını yavaşlatmayı amaçlıyor. Farklı araştırma grupları, uzayın derinliklerine toz saçılmasından uzay baloncuklarından oluşan bir kalkan yaratmaya kadar çeşitli yöntemler üzerinde çalışıyor. Ancak, bu projelerin gerçekleştirilmesi için aşılması gereken önemli teknik zorluklar bulunuyor, örneğin projenin ağırlığı ve maliyeti.
11 Şubat 2024

2019 Dünya Bilim İnsanları İklim Acil Durum Uyarısı'nı güncelleyen 15 binden fazla bilim insanı, Dünya'daki yaşamın 'kuşatma altında olduğunu' ve bu konuda 'keşfedilmemiş bir alan'a girildiğini belirtti. Raporda, son dönemde kırılan çok sayıda sıcaklık rekorunun gezegenin 'yaşamsal belirtilerine yönelik ciddi tehditler' oluşturduğu ifade edildi. Ayrıca, Covid-19 kapanmalarının kaldırılmasının ardından fosil yakıt kullanımının hızla arttığına dikkat çekildi. Bilim insanları, ekonomik büyüme fikri ile ekolojik hedefler arasındaki çatışmanın en büyük zorluklardan biri olduğunu belirtti.
25 Ekim 2023

Yapılan bir araştırmada, bağırsak mikrofaunasındaki bakterilerin genleri sayesinde yüksek ürik asit seviyelerinin düşürülebileceği ve bu durumun damar sertleşmesi ile gut hastalığıyla mücadelede kullanılabileceği ortaya çıktı. Araştırma, bin kişinin damar tıkanıklığı ve ürik asit seviyeleri ile bağırsak mikrobiyal faunasını inceledi. Fareler üzerinde yapılan deneylerde, ürik asit tüketen bakterilerin genlerinin aktarılmasıyla ürik asit seviyeleri ve damar tıkanıklığı üzerinde etkiler gözlemlendi. Araştırmanın yazarlarından Prof. Federico Rey, bu keşfin yeni tedaviler geliştirilmesine yardımcı olabileceğini belirtti.
12 Haziran 2023

Ankara Keçiören'de bir apartmanda alüminyum fosfid kullanımı sonucu iki kişi hayatını kaybetti, biri ağır 10 kişi etkilendi. Olayla ilgili iki kişi tutuklandı. Acil Tıp Uzmanı Prof. Dr. Özgür Karcıoğlu, alüminyum fosfidin panzehiri olmayan bir zehir olduğunu ve kentsel ortamlarda kullanılmaması gerektiğini belirtti. Türk Toraks Derneği yetkilileri de zehirlenmelerde ölüm oranlarının yüksek olduğunu ve fosfin gazının kalp durmasına neden olabileceğini ifade etti. Uzmanlar, daha az zehirli alternatiflerin kullanılması ve halkın bu konuda eğitilmesinin önemine vurgu yaptı.
17 Haziran 2023

Avustralya'nın Sidney kentinde, Coogee plajında bulunan ve plajın kapatılmasına neden olan katran toplarının petrol, insan dışkısı ve diğer zararlı maddelerden oluştuğu tespit edildi. Randwick belediyesi, bu gizemli topların kaynağını belirlemek için plajdan örnekler toplayarak bilim insanlarına inceletti. Araştırma ekibi, bu topların kötü koktuğunu ve çevre için tehlikeli olduğunu belirtti. Olay, plajın geçici olarak kapatılmasına yol açtı.
7 Kasım 2024

Dünya Sağlık Örgütü'nün raporuna göre, iklim değişikliği hamilelik süreçlerini olumsuz etkileyerek düşük, erken doğum ve gebelik diyabeti gibi sorunlara yol açabiliyor. Aşırı sıcaklar, sineklerin taşıdığı hastalıklar ve orman yangınları hamileler için risk oluşturuyor. Ege Üniversitesi'nden Doç. Dr. Renginar Öztürk Dönmez, küresel ısınmanın bebek sağlığı üzerindeki etkilerini vurguladı ve hamilelerin bu olumsuzluklardan korunması için alınması gereken önlemleri sıraladı.
13 Haziran 2024

Newcastle Üniversitesi uzmanları tarafından yapılan araştırma, Alaska'daki Juneau Buz Alanı'ndaki buzulların beklenenden daha hızlı eridiğini ve geri dönüşü olmayan bir dönüm noktasına yaklaştığını ortaya koyuyor. Araştırma, 2010 yılından bu yana buzul kaybında çarpıcı bir artış olduğunu gösteriyor. Bu durum, deniz seviyesinin yükselmesine önemli katkıda bulunuyor ve diğer yüksek Arktik bölgeleri de benzer şekilde etkilenebilir. Çalışma, iklim değişikliğine karşı etkili azaltma ve uyum stratejileri geliştirmek için bu süreçlerin anlaşılmasının önemini vurguluyor.
7 Temmuz 2024

Leicester Üniversitesi'nden bir ekip, sigara içmenin insan iskeletinde moleküler değişikliklere yol açtığını keşfetti. Araştırma, sigara tüketiminin etkilerinin yüzyıllar sonra bile iskelet kalıntılarında gözlemlenebileceğini gösterdi. Bu bulgular, sigara içenlerin kemik örneklerinden tespit edilmesine olanak tanıyor ve sigara tüketiminin iskelet sistemi üzerindeki uzun vadeli etkilerini ortaya koyuyor.
20 Ekim 2024

Avrupa Tıbbi Onkoloji Derneği'nin 2023 Kongresi'nde sunulan bir çalışmada, ince partikül (PM2.5) hava kirliliğine uzun süre maruz kalan kadınların meme kanseri riskinin arttığı belirlendi. Her 10 µg/m³'lük PM2.5 artışında risk %28 oranında yükseliyor. Türkiye'de PM2.5 ölçümü yeterince yapılmıyor ve ulusal sınır değeri bulunmuyor. Prof. Dr. Mustafa Özdoğan, hava kirliliği partiküllerinin meme tümörlerinin agresifliğini ve ilerlemesini etkileyebileceğini ve bu konuda acil laboratuvar çalışmalarının gerekliliğini vurguluyor.
10 Kasım 2023

Edinburgh Üniversitesi'nden araştırmacılar, 2023 yılında çocukların yüzde 12,6'sının rızası olmadan cinsel içerikli konuşma, paylaşım, fotoğraf ve videoya maruz kaldığını ortaya çıkardı. Bu oran yaklaşık 302 milyon çocuğa denk geliyor. Araştırma, ABD'deki erkeklerin yüzde 11'inin ve Britanyalı erkeklerin yüzde 7'sinin çocuklara karşı çevrimiçi suç işlediğini itiraf ettiğini gösteriyor. Araştırmanın başındaki Paul Stanfield, çocuk istismarı materyallerinin yaygınlığının küresel bir salgın olduğunu ve acilen harekete geçilmesi gerektiğini vurguladı.
27 Mayıs 2024
İşaretlediklerim