SpaceX, Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) yapılması planlanan Ax-3 misyonunun ertelendiğini duyurdu. Türkiye'nin ilk uzay yolcusu Alper Gezeravcı'nın da üyesi olduğu bu misyon, ABD yerel saatiyle 18 Ocak'a ertelendi. Erteleme, ekiplere uçuş öncesi son kontrolleri tamamlama ve araç üzerindeki verileri analiz etme imkanı sağlamak için yapıldı. NASA yetkilileri, Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nde düzenlenen basın toplantısında erteleme hakkında bilgi verdi.
17 Ocak 2024

Alman Max Planck Demografik Araştırmalar Enstitüsü'nün yaptığı araştırma, dünya genelinde ailelerin küçüldüğünü ve insanların hayattaki akraba sayısının azaldığını ortaya koydu. 1950'de 65 yaşında bir kadının ortalama 41 akrabası varken, 2095'te bu sayının 25'e düşeceği tahmin ediliyor. Akraba sayılarının en çok Güney Amerika ve Karayip bölgelerinde azalacağı, Kuzey Amerika ve Avrupa'da ise bu değişimin daha az olacağı belirtiliyor. Ayrıca, akrabaların yaşlanmasıyla birlikte sosyal destek sistemlerine yatırım yapılmasının önemi vurgulanıyor.
10 Ocak 2024

Lund Üniversitesi'ndeki bir ekip tarafından yönetilen araştırmada, yapay zekanın meme kanseri tarama görüntülerini iki radyologla benzer oranda doğru okuyabildiği belirlendi. Araştırmada, 80 binden fazla kadının tarama görüntüleri hem radyologlar hem de yapay zeka tarafından değerlendirildi. Yapay zeka ve radyologların yanlış tespit oranı yüzde 1,5 çıktı. Ancak yapay zekanın tarama programlarında kullanılıp kullanılamayacağını tam olarak belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu belirtildi.
3 Ağustos 2023

2024 yılında yapay zeka teknolojisi, iş dünyasında önemli değişiklikler ve gelişmeler getirecek. Engelli çalışanlar için yardımcı araçlar olarak kullanılacak, işe alma ve işten çıkarma süreçlerini daha adil hale getirecek, işyerlerinde çeşitliliği artıracak, çalışanların yapay zeka ile çalışma isteğini ve beceri geliştirme ihtiyacını artıracak. Ayrıca, teknolojiye ayak uydurmanın zorlukları devam edecek ve düzenleyicilerin, teknolojinin sınırlarını belirlemesi ve insan iş gücünün haklarını koruması gerekecek.
13 Ocak 2024

Oscar ödüllü ABD'li oyuncu Tom Hanks, izni olmadan yüzünün bir sigorta reklamında kullanıldığını belirtti. Hanks, Instagram hesabından yaptığı paylaşımla takipçilerini uyardı ve reklamın sahte olduğunu, yapay zeka kullanılarak oluşturulduğunu açıkladı. Hanks daha önce dizi ve film sektöründe yapay zeka kullanımına ilişkin endişelerini dile getirmiş, ancak kendisinin dijital olarak oluşturulmuş versiyonlarının çeşitli filmlerde yer almasına izin vermişti.
2 Ekim 2023

Alper Gezeravcı, Türkiye'nin ilk uzay yolcusu olarak SpaceX'in Axiom Mission 3 (Ax-3) göreviyle uzaya fırlatıldı. Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) ulaşmak üzere yola çıkan Gezeravcı, uzaydaki ilk sözlerini Atatürk'ün 'İstikbal göklerdedir' sözüyle paylaştı. Gezeravcı'nın bu tarihi yolculuğunun Türkiye'ye maliyeti 55 milyon dolar olarak belirtiliyor. Ax-3 misyonunda ayrıca ABD, İspanya, İtalya ve İsveç'ten astronotlar yer alıyor.
19 Ocak 2024

50 yaşındaki İspanyol dağcı Beatriz Flamini, sosyal izolasyonun ve oryantasyon bozukluğunun insanların zaman algısı üzerindeki etkilerini incelemek amacıyla başladığı bilimsel bir deney kapsamında, İspanya'nın Granada şehri yakınlarındaki bir mağarada 500 gün geçirerek dünya rekoru kırdı. Flamini, bu süre zarfında kimseyle temas etmedi ve zamanının nasıl geçtiğini anlamadığını belirtti. Teknik bir sorun nedeniyle deneyi sekiz gün süreyle durdurmak zorunda kaldı ve bu süreyi çadırda geçirdi. Deneyin bilimsel sonuçları henüz açıklanmadı.
15 Nisan 2023

Tarihçi Yuval Noah Harari, yapay zekanın hızla evrimleştiğini ve bu sürecin hem fırsatlar hem de riskler barındırdığını belirtti. Harari, yapay zekanın kendi kendine karar verebildiğini ve bu özelliğiyle diğer teknolojik devrimlerden farklı olduğunu vurguladı. Yapay zekanın hızla ilerlemesi ve insanların bu süreci anlamakta zorlanması, finansal sistemlerin kontrolünün kaybedilmesi gibi riskleri beraberinde getirebilir. Harari, bu risklerin üstesinden gelmek için işbirliğinin önemini vurguladı. Ayrıca, yapay zekanın kültürel ve hukuki ortamı değiştireceğini, yeni iş alanlarını belirsizleştireceğini ve insanların sürekli kendini yenilemesi gerektiğini belirtti.
30 Eylül 2023

NASA tarafından kurulan ve tanımlanamayan anormal fenomenleri (UAP) inceleyen kurul, ilk bulgularını bir brifing ile paylaştı. Savunma Bakanlığı'ndan Dr. Sean Kirkpatrick, 800'den fazla UAP ihbarı aldıklarını ve bunların çok azının 'tanımlanamayacak anormallikler' olarak değerlendirildiğini belirtti. FAA yetkilisi Mike Freie, özellikle SpaceX'in Starlink lansmanından sonra ve Şubat ayında bir Çin casus balonunun düşürülmesinden sonra UAP ihbarlarında artış olduğunu ifade etti. Toplantıda, tespit edilen cisimlerin arkasında 'insan dışı bir zeka' olup olmadığı sorusu gündeme geldi, ancak NASA'dan David Spergel henüz böyle bir kanıtın olmadığını vurguladı.
1 Haziran 2023

INSEAD işletme okulu tarafından hazırlanan 2023 Küresel Yetenek Rekabet Gücü Endeksi'ne göre, İsviçre dünyanın en yetenekli insanlarını çeken ülke olarak ilk sırada yer aldı. Singapur ikinci, ABD ise bir sıra yükselerek üçüncü sırada bulunuyor. Endeks, 134 ülkenin yetenekleri nasıl çektiğini, büyüttüğünü ve elinde tuttuğunu ölçüyor. Japonya'nın yerini Güney Kore'ye bırakması ve Çin'in 40'ıncı sıraya yükselmesi dikkat çekici değişiklikler arasında. Hindistan ise 103'üncü sırada yer alıyor ve bu durum, yetenek çekme kabiliyetindeki düşüşe bağlanıyor.
13 Kasım 2023

California Üniversitesi'nden sinirbilim uzmanları, yaşlılarda bilişsel kayıpların evde tedavi edilmesine yönelik bir dizi araştırma yaptı. Altı ay boyunca, hafıza bozukluğu bulunmayan 60-85 yaş arası bir grup, her gece difüzör ile iki saat boyunca yedi değişik kokuyu kokladı. Araştırma sonucunda, bu kokulara maruz kalan grup, beynin yaşlanmayla bozulduğu bilinen bölgesi daha sağlam bulundu ve bilişsel performansları yüzde 226 oranında arttı. Ayrıca, katılımcılar daha rahat uyuduklarını belirtti.
24 Eylül 2023

Çin'in Pekin kentindeki Xuanwu Hastanesi'nde nörologlar, 19 yaşındaki bir erkek hastada Alzheimer hastalığına ait bulgular tespit etti. Hafıza kaybı ve beynin hipokampüs bölgesinde küçülme gibi belirtiler gösteren hasta, literatüre 'en genç Alzheimer vakası' olarak kaydedildi. Bu durum, Alzheimer hastalığının genellikle yaşlılıkla ilişkilendirilmesine karşı yeni bir bakış açısı sunuyor ve genç Alzheimer vakaları hakkında daha fazla veri toplanması gerektiğini ortaya koyuyor.
19 Şubat 2023

NASA astronotu Frank Rubio, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda 371 gün geçirdi. Bu süre zarfında Rubio'nun kasları, beyni ve hatta bağırsaklarındaki bakteriler değişmiş olabilir. Uzayda yerçekiminin sürekli ağırlığının eksikliği, kas ve kemik kütlesinin hızlı bir şekilde azalmasına yol açar. Uzayda geçirilen süre boyunca omurgalarının hafifçe uzaması nedeniyle astronotların boyları biraz uzayabilir. Uzayda uzun süre radyasyona maruz kalan astronotlar DNA hasarı belirtileri gösteriyor. Ayrıca, uzayda geçirilen süre boyunca beyin yapısında ve gen ifadesinde değişiklikler görülebilir.
30 Eylül 2023

İspanya Çalışma Bakanı Yolanda Diaz, sosyal eşitsizlikle mücadele amacıyla 18 yaşına basan her gence 20 bin avro verilmesini önerdi. Bu öneri, 23 Temmuz'da yapılacak erken genel seçimler öncesinde gelmiş olup, finansmanın zenginlerden alınacak vergilerle sağlanması planlanıyor. Ekonomi Bakanı Nadia Calvino ise önerinin pratikte mümkün olmadığını belirtiyor. Diaz, öneriyi 'evrensel miras' olarak adlandırıyor ve tüm genç İspanyollar için geçerli olmasını istiyor.
6 Temmuz 2023

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Euclid Uzay Teleskobu tarafından çekilen ve milyonlarca ışık yılı uzaklıktaki galaksileri gösteren ilk fotoğrafları yayınladı. Fotoğraflar, evrenin derinliklerindeki geniş bir alanı yüksek netlikte gösteriyor ve daha önce Hubble Uzay Teleskopu ile de görüntülenen galaksileri içeriyor. Euclid Teleskobu'nun amacı, evrenin en büyük üç boyutlu haritasını çıkarmak ve evrenin büyük bir kısmını oluşturan karanlık madde ve karanlık enerji hakkında bilgi edinmektir. Teleskop, 1 Temmuz'da Florida'daki Cape Canaveral Uzay İstasyonu'ndan fırlatılmıştı.
8 Kasım 2023

Dünya çapında tanınmış 55 akademisyen, Gazze'de 7 Ekim'den bu yana yaşanan şiddet olaylarına dikkat çekmek ve bu duruma karşı uluslararası toplumu harekete geçmeye çağırmak için ortak bir bildiri yayınladı. Bildiride, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının soykırım tehlikesi oluşturduğu, sivil kayıpların ve yıkımın boyutlarına vurgu yapıldı ve bu saldırıların savaş suçu teşkil ettiği belirtildi. Akademisyenler, İsrail'e silah ambargosu uygulanması ve uluslararası hukuk ihlallerinin durdurulması çağrısında bulundu.
12 Aralık 2023

Güney Afrika'da Johannesburg yakınlarındaki 'Yükselen Yıldız' mağarasında Homo naledilere ait olduğu düşünülen ve yaklaşık 200 bin yıllık olduğu tahmin edilen bir mezar alanı bulundu. Prof. Lee Berger liderliğindeki araştırma ekibi, bu keşfin insan evrimi hakkındaki düşünceleri değiştirebileceğini ve ölülerin gömülme pratiğinin sadece Homo sapiens ve Neandertallerle sınırlı olmadığını gösterdiğini belirtti. Daha önce en eski mezarların 100 bin yıllık olduğu düşünülürken, bu mezarlıkta bulunan kemiklerin 236 bin ila 335 bin yıllık olduğu anlaşıldı.
7 Haziran 2023

Van'da İpekyolu Belediyesi tarafından düzenlenen okuma-yazma kursuna katılan 68 yaşındaki Hediye Ecer ve 65 yaşındaki Meryem Bayat, okuma-yazma öğrenerek hayallerini gerçekleştirdi. Çocukluklarında okula gidememiş olan bu iki kadın, kurs sayesinde hem eğitimlerini tamamlıyor hem de sosyalleşiyorlar. Kurs öğretmeni Hatice Zirek, kursiyerlerin büyük bir azimle ve heyecanla eğitime devam ettiklerini belirtti.
29 Ocak 2023

Argonne Ulusal Laboratuvarı ve Ohio ve Illinois-Chicago üniversitelerinden bilim insanları, dünyada ilk kez bir demir ve bir terbiyum atomunu X-ışınıyla gözlemleyerek kimyasal yapılarını tespit etti. Bu çalışma, Senkrotron X-ışını Taramalı Tünelleme Mikroskobu (SX-STM) kullanılarak gerçekleştirildi ve çevresel, tıbbi ve kuantum araştırmalarında yeni keşiflere yol açabilecek potansiyele sahip olduğu belirtiliyor. Araştırmanın sonuçları 'Nature' dergisinde yayımlandı.
6 Haziran 2023

Uzun yıllar gazeteci ve yazar olarak çalışan Hıfzı Topuz, 100 yaşında hayatını kaybetti. Topuz, kariyeri boyunca Akşam Gazetesi'nde çeşitli pozisyonlarda çalıştı, Strasbourg Üniversitesi'nde yüksek lisans ve doktora yaptı. UNESCO Genel Merkezi'nde çalıştı ve uluslararası gazeteci örgütleri arasında işbirliği, basın ahlakı ve gazetecilerin korunması projelerini yönetti. Ayrıca Anadolu, İstanbul ve Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültelerinde ders verdi ve çeşitli konularda 51 kitap yayınladı.
26 Eylül 2023
İşaretlediklerim