Washington Üniversitesi Sağlık Ölçümleri ve Değerlendirme Enstitüsü tarafından yürütülen uluslararası bir araştırma, Covid-19 salgınının 2019 ile 2021 yılları arasında dünya genelinde beklenen yaşam süresini 1,5 yılı aşkın süreyle azalttığını ortaya koydu. Araştırmacı Dr. Austin E. Schumacher, salgının yetişkinler üzerinde derin etkiler bıraktığını ve ülkelerin yüzde 84'ünde beklenen yaşam süresinin azaldığını belirtti. Bu durum, yeni patojenlerin potansiyel yıkıcı etkilerini gözler önüne seriyor.
13 Mart 2024

Kök hücre nakli gerektiren kan ve lenf bezi kanseri hastaları, melfalan ilacına bir yıldan uzun süredir ulaşamıyor. Sağlık Bakanlığı'nın konudan haberdar olmasına rağmen sorun çözülemedi. İlaç, Türk Eczacılar Birliği tarafından ücretli olarak tedarik edilebiliyordu, ancak Sağlık Bakanlığı'nın ruhsat verdiği tek firma olan Soho İlaç, ihtiyaç duyulan miktarda ilacı ithal edemiyor. Bu durum, hastaların tedavi süreçlerinin aksamalarına ve bazı hastalıkların nüksetmesine yol açıyor. Her yıl en az 2 bin 500 hastanın ihtiyaç duyduğu ilaç, karaborsada 300 dolara satılıyor.
18 Nisan 2024

Türk bilim insanı Özden Baltekin’in de yer aldığı ekip, Britanya’da 8 milyon sterlinlik prestijli Longitude Ödülü’nü kazandı. İsveç’te geliştirilen antimikrobiyal direnç testi, idrar yolu enfeksiyonlarında enfeksiyonun bakteri kaynaklı olup olmadığını tespit ediyor ve doğru antibiyotik tedavisini belirliyor. Bu test, geleneksel yöntemlere göre çok daha hızlı sonuç vererek gereksiz antibiyotik kullanımını önlüyor. Test, Avrupa’da piyasaya sürüldü ve Türkiye’ye getirilmesi için çalışmalar başlatıldı.
21 Haziran 2024

Türkiye'nin ilk robotik jiroskopik radyocerrahi cihazı, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Onkoloji Hastanesi'nde hizmete girdi. Prof. Dr. Gökhan Özyiğit, cihazın baş, boyun kanserleri ve beyin bölgesindeki hastalıkların yanı sıra bazı iyi huylu tümörlerin tedavisinde de kullanılacağını belirtti. Cihaz, genel anestezi gerektirmeden, hastaların bilinci açıkken tedavi imkanı sunuyor ve tedavi süresi hastalığın durumuna göre 20 dakika ile 1 saat arasında değişiyor. X ışınlarının yüksek enerjisi sayesinde, tümörlü hücreler hedef alınırken sağlıklı hücreler korunabiliyor.
20 Şubat 2024

Nosebo etkisi, plasebo etkisinin olumsuz versiyonu olarak tanımlanır ve olumsuz beklentilerin fiziksel zararlara yol açtığı durumları ifade eder. Covid-19 aşısı örneğinde, aşının yan etkileri hakkında yapılan önceden uyarılar, hastalarda beklenen yan etkilerin gerçekleşmesine neden olabilir. 2022'de yapılan bir araştırma, Covid aşısıyla ilişkili yan etkilerin dörtte üçünün nosebo etkisiyle açıklanabileceğini ortaya koydu. Bu durum, sağlık profesyonellerinin hastaları bilgilendirirken kullandıkları dilin önemini ve potansiyel zararlarını vurgulamaktadır.
11 Nisan 2024

Cambridge Üniversitesi'ndeki Wellcome Sanger Enstitüsü tarafından yürütülen bir araştırma, kök hücrelerden laboratuvar ortamında insan cildi üretmeyi başardı. Araştırma, cildin yaşlanmasını geciktirebileceğini ve cilt nakli için hücre üretimi ile yara izlerinin önlenmesinde kullanılabileceğini öne sürüyor. Çalışma, bağışıklık hücrelerinin derideki kan damarlarının oluşumunda kritik bir rol oynadığını da ortaya koydu. Bu gelişme, cilt gençleştirme ve organların canlandırılması gibi konularda yeni araştırma alanları açabilir.
17 Ekim 2024

Pekin Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, kök hücre tedavisinin tip 1 diyabet hastası bir kadında diyabeti tamamen tedavi ettiğini ortaya koydu. Kadının kendi vücudundan alınan ve yeniden programlanan kök hücreler, insülin üretimini sağladı. Bu tedavi, bağışıklık baskılayıcı ilaçlara ihtiyaç duymadan hastaların kendi hücrelerinden yapılan dokuların kullanılmasını amaçlıyor. Araştırma, diyabet tedavisinde kök hücrelerin kullanımına yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
30 Eylül 2024

Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Göktürk Fındık, lokal ileri akciğer kanseri ameliyatlarında kullanılan ve yapay protez yerine farklı bir dikiş tekniği kullanan 'Fındık tekniği'ni geliştirdi. Bu teknik, enfeksiyon, aritmi ve tekrar ameliyat olma risklerini azaltıyor ve hastaların ameliyat sonrası sürecini rahatlatıyor. Fındık, bu tekniği 2018'den beri uygulamakta olup, yaklaşık bir ay önce Avrupa'nın saygın bilimsel dergilerinden birinde yayımlandı.
29 Nisan 2024

İsviçre'de yapılan ve Lancet'te yayınlanan bir araştırma, obezitenin 18 yeni kanser türüyle daha ilişkili olabileceğini ortaya koydu. Araştırma, 332 bin kanser hastasının verilerini inceleyerek, obezitenin baş ve boyun kanserleri, B hücreli lenfoma ve ince bağırsak kanseri gibi türlerle ilişkili olabileceğini belirtti. Ankara Üniversitesi'nden Prof. Dr. Yüksel Ürün, kanserlerin %40'ının obeziteyle ilişkilendirilebileceğini ve obezitenin kanser hücrelerinin büyümesini kolaylaştırdığını ifade etti. Obeziteyle ilişkili insülin direnci ve diyabetin de kanser riskini artırdığı vurgulandı.
4 Kasım 2024

Buckingham Sarayı, Kral 3'üncü Charles'ın kanser teşhisi aldığını ve tedavi gördüğünü duyurdu. Kral, tedavi sürecinde resmi devlet görevlerine devam edecek ancak halka açık etkinliklere katılmayacak. Kanserin erken teşhis edildiği ve Charles'ın kemoterapi tedavisine başlandığı belirtildi. Kral'ın kanser türü açıklanmazken, prostat kanseri olmadığı ifade edildi.
5 Şubat 2024

Yeni bir araştırmaya göre, Alzheimer hastalığını teşhis etmek için geliştirilen basit bir kan testi yaklaşık yüzde 90 doğruluk oranına sahip. Bu test, Alzheimer hastalarının kanındaki 'p-tau217' ve 'amiloid beta' proteinlerini ölçerek hızlı ve ucuz bir teşhis sağlıyor. Araştırmacılar, bu testin klinik kontrollerden daha doğru sonuç verdiğini belirtiyor. Ancak, sinirbilimci Cliff Abraham, bu gelişmenin büyük bir devrim olmadığını ifade ediyor.
29 Temmuz 2024

Lenacapavir adlı enjekte edilebilir HIV tedavisinin, enfeksiyona karşı neredeyse yüzde 100 etkili olduğu belirlendi. Güney Afrika ve Uganda'da yaklaşık 5 bin kişi üzerinde yapılan çalışmada, aşı olan kadınlarda enfeksiyon görülmedi. Amerikan ilaç üreticisi Gilead tarafından üretilen bu aşı, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Avrupa ve diğer ülkelerde HIV tedavisi için onaylanmış durumda. Kadınlarda elde edilen sonuçlar New England Journal of Medicine’de yayınlandı ve Almanya’nın Münih kentinde düzenlenen bir AIDS konferansında tartışıldı.
25 Temmuz 2024

Galler Prensesi Kate, 16 Ocak'ta 'karın ameliyatı' geçirdi ve ameliyat sonrası yapılan testlerde kanser teşhisi konduğunu açıkladı. Ne tür bir kanser olduğu ve kemoterapi ayrıntıları hakkında bilgi verilmedi. Kate'in tedavisi hakkında çok az detay paylaşıldı ve tıbbi mahremiyetinin korunacağı belirtildi. Yıl başında geçirdiği ameliyat sonrası ortadan kaybolan ve dedikodulara konu olan Kate, son olarak eşi Galler Prensi William ile mutlu bir şekilde alışveriş yaparken görüntülendi.
24 Mart 2024

Geliştirilen bir ilaçla laboratuvar farelerinin ömrünün yüzde 25 uzatılabildiği ve aynı ilacın insanların yaşlanmasını da yavaşlatabileceği belirlendi. Araştırma, İngiltere ve Singapur'daki ekipler tarafından yürütüldü ve farelerin genetiği değiştirilerek İnterlökin-11 üretmeleri engellendi. İlacın insanlarda test edildiği ancak yaşlanma karşıtı sonuçlarının henüz bilinmediği ifade edildi. Bilim insanları, farelerde elde edilen sonuçların insanlarda da etkili olacağını düşünüyor.
17 Temmuz 2024

Rahim ağzı kanseri, belirtileri genellikle erken evrelerde fark edilmediği için tehlikeli olabiliyor. Seks sırasında ağrı ve kanama, düzensiz regl döngüleri, anormal vajinal akıntı, bağırsak ve mesane problemleri, vücutta ağrı ve şişlik, ve anormal Pap smear testi kanserin belirtileri arasında sayılıyor. Bu belirtiler, özellikle erken teşhis ve tedavi için önem taşıyor. Uzmanlar, bu tür belirtilerle karşılaşanların vakit kaybetmeden bir kadın doğum uzmanına başvurmalarını öneriyor.
28 Nisan 2024

Çinli bilim insanları, Helicobacter pylori (H. pylori) bakterisinin tedavisinde kullanılan ilaçların mide kanserini önlediğini belirledi. 2011 yılında Çin'in Şantung eyaletinde başlatılan ve 10 yıldan fazla süren araştırmada, H. pylori tedavisi gören grubun mide kanserine yakalanma riskinin yüzde 13 oranında azaldığı tespit edildi. Araştırma, tedavi edilen grupta mide kanseri vakalarının ve kanser kaynaklı ölümlerin önemli ölçüde azaldığını gösterdi. Özellikle 45 yaş altı deneklerde mide kanseri ve kanser kaynaklı ölümler daha fazla önlendi.
9 Ağustos 2024

Son yapılan araştırmalar, meme kanserinin özellikle 20 ile 49 yaş arasındaki kadınlarda artış gösterdiğini ve bu kanser türünün giderek daha genç yaşlarda görüldüğünü ortaya koyuyor. ABD'de yapılan bir çalışma, 2000'den 2019'a kadar meme kanseri görülme sıklığının yılda yüzde 0,79 oranında arttığını ve özellikle 2016'dan sonra bu artışın daha da belirginleştiğini gösteriyor. Risk faktörleri arasında genetik mutasyonlar, ailede meme kanseri öyküsü, ilk doğumu 30 yaşından sonra yapmak, az sayıda çocuk doğurmak, emzirmemek, hareketsiz yaşam, alkol ve sigara kullanımı gibi etmenler bulunuyor. Erken teşhis için 40 yaşından itibaren mamografi ve riskli gruplarda meme ultrasonu öneriliyor.
20 Şubat 2024

Gluten, buğday, çavdar ve arpada bulunan bir protein olup, hamur işlerinin yapısını iyileştiren bir bileşendir. Çoğu insan için zararsız olan gluten, Çölyak hastalığı gibi bazı durumlar nedeniyle bazı bireyler tarafından tüketilmemelidir. Gluten intoleransı, alerjisi veya duyarlılığı olan kişiler, glutensiz diyetlerden fayda görebilir. Son zamanlarda gluten ve kanser ilişkisi konusu, glutenin sağlık üzerindeki etkilerini yeniden gündeme getirmiştir.
4 Nisan 2024

2024 Nobel Tıp Ödülü, mikroRNA'nın keşfi ve transkripsiyon sonrası gen düzenlemesindeki rolü üzerine yaptıkları çalışmalar nedeniyle ABD'li bilim insanları Victor Ambros ve Gary Ruvkun'a verildi. MikroRNA, gen düzenlemesinde önemli bir rol oynayan küçük bir RNA molekülü olarak tanımlanmış ve bu keşif, organizmaların gelişimi ve işleyişi için kritik bir öneme sahip olduğunu göstermiştir. Nobel Ödülleri, Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine insanlığa hizmet edenlere verilen prestijli ödüllerdir.
7 Ekim 2024

Türkiye'nin ilk kuantum bilgisayarı olan QuanT, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi tarafından geliştirildi ve faaliyete geçti. Bu gelişme, Türkiye'yi kuantum bilgisayar geliştiren sayılı ülkeler arasına soktu. QuanT, savunma sanayisinden finansal teknolojiye kadar birçok alanda Türkiye'nin küresel rekabet gücünü artırmayı hedefliyor. Ayrıca, bu bilgisayarın yerli algoritmaların geliştirilmesine olanak sağlayarak Türkiye'nin kuantum teknolojisinde liderlik konumuna erişmesine katkıda bulunması bekleniyor.
21 Kasım 2024
İşaretlediklerim