Danimarka'daki Aarhus Üniversitesi'nden bilim insanları, Birleşik Krallık merkezli Biobank'teki genetik verileri inceleyerek sigara içmenin zihinsel hastalıklara neden olduğunu ve hastaneye yatma riskini yüzde 250 artırdığını belirtti. Araştırmada, sigara içenlerin genellikle 30'larından sonra zihinsel rahatsızlıklar nedeniyle hastanede tedavi gördükleri ve sigaranın özellikle depresyon ve bipolar bozukluğa yol açtığı tespit edildi. Ayrıca, sigarayla ilişkilendirilen genleri taşıyan ancak sigara içmeyen kişilerin, bu genleri taşıyan ve sigara içen kişilere kıyasla ruhsal bozuklukların ortaya çıkma olasılığının daha düşük olduğu gözlemlendi.
2 Eylül 2023

Uluslararası piyasada geçen yıl şubatta zirveye ulaşan kahve fiyatları, bir yılda yüzde 36,5 düşerek 154 dolara geriledi. Ancak Türkiye'de kahve zincirleri, yılbaşından sonra fiyatlarına yüzde 30 zam yaptı. Uzmanlar, bu artışın Türkiye'de enerji ve nakliye maliyetlerindeki yüksek artıştan kaynaklandığını ifade ediyorlar. Gastronomi yazarı ve akademisyen Cenk R. Girginol, kahve işletmelerinin giderlerinin neredeyse yüzde 100 arttığını ve kahve çekirdeğinden ambalaja kadar her şeyin döviz ile ithal edildiğini belirtiyor.
24 Ocak 2023

Türkiye Obezite Araştırma Derneği, obeziteli bireylerin toplum ve aile içinde damgalanmasının birçok soruna yol açtığını belirtiyor. Kilo önyargısı ve ayrımcılığı, sosyal ilişkiler, eğitim, iş hayatı ve sağlık hizmetlerini olumsuz etkiliyor. Obeziteli bireyler, damgalanma ve önyargılar nedeniyle depresyon, anksiyete gibi psikolojik sorunlar yaşayabiliyor ve tedavilerini bırakabiliyorlar. Sağlık sektörü ve hekimler de bu önyargılardan etkileniyor, uygun sağlık hizmeti sunmada yetersiz kalıyorlar.
9 Mart 2024

Colorado Boulder Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, yüksek yağlı diyetlerin bağırsak bakterilerini bozarak kaygıyı artırabileceğini ortaya koydu. Araştırma, ergen fareler üzerinde yapıldı ve yüksek yağlı diyetle beslenen farelerin bağırsak bakterilerinde önemli bir dengesizlik ve beyinlerinde kaygı ile ilişkili genlerin daha yüksek ekspresyonu gözlemlendi. Bu bulgular, diyet, bağırsak sağlığı ve zihinsel refah arasındaki karmaşık ilişkiyi vurguluyor.
21 Haziran 2024

Bir araştırmaya göre, açık göz rengine sahip kişiler, koyu renk göz rengine sahip kişilere göre daha yüksek alkol bağımlılığı riski taşıyor. Araştırmacılar, binlerce alkol bağımlısının veri tabanı üzerinde yaptıkları araştırmada bu ilginç keşfi yaptılar. Yeşil ve mavi gözlü insanların alkol bağımlılığı riski daha yüksekken, siyah ve kahverengi gözlü insanların riski oldukça düşük.
25 Haziran 2023

University College London'dan (UCL) yapılan yeni bir çalışma, kalp damar rahatsızlıklarının demans için giderek daha önemli bir risk faktörü haline geldiğini ortaya koydu. Çalışma, 1947 ile 2015 yılları arasında toplanan verilerle dünyanın dört bir yanından 27 araştırma makalesini analiz etti. Bulgular, düşük eğitim düzeyi ve sigara içmenin demans riskine katkısının azaldığını, buna karşın obezite, diyabet ve kalp damar hastalıklarının oranlarının arttığını gösterdi. UCL'de psikiyatri profesörü Naaheed Mukadam, hipertansiyonun demans riskine en çok katkıda bulunan faktör olduğunu belirtti.
28 Haziran 2024

Harvard'dan psikolog Debbie Sorensen ve sinirbilimci Dr. Heidi Hanna, stresin bağımlılık yapıcı etkileri üzerine uyarılarda bulundu. Stresin, kortizol ve dopamin salgılayarak ödül merkezini harekete geçirdiği ve tekrarlanan davranışları teşvik ettiği belirtildi. Kronik stresin, uyuşturucu kadar bağımlılık yapabileceği ve yüksek hırslı kişilerin tükenmişlik ve kronik strese daha yatkın olduğu ifade edildi. Sorensen, stres bağımlılığının belirtileri olarak dinlenmekten kaçınma, sürekli telefon kontrolü ve her şeye 'evet' demeyi sıraladı.
8 Mayıs 2023

Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı'na göre, obezite 13'ten fazla kanser türünün oluşumunda etkili bir faktör. Batı tarzı diyetlerin yüksek yağ ve hayvansal protein içeriği, düşük lif içeriği ile obeziteye zemin hazırladığı ve kanser riskini artırdığı belirtiliyor. Prof. Dr. Mustafa Özdoğan, obezitenin sigaradan sonra kansere neden olan en büyük çevresel faktör olduğunu ve gelecekte birincil kanser etkeni olabileceğini ifade ediyor. Ayrıca, sağlıklı beslenme ve egzersizle kilo vermenin kanser riskini azalttığı, Akdeniz diyetinin kanserden korunmada etkili olduğu ve vitamin/mineral takviyelerinin kontrolsüz kullanımının önerilmediği vurgulanıyor.
13 Mayıs 2023

Colorado Boulder Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, yüksek yağlı diyetlerin bağırsak bakterilerini bozarak kaygıyı artırabileceğini ortaya koydu. Araştırma, ergen fareler üzerinde yapıldı ve yüksek yağlı diyetle beslenen farelerin bağırsak bakterilerinde çeşitlilik kaybı ve kaygı ile ilişkili beyin bölgelerinde gen ekspresyonu artışı gözlemlendi. Bu bulgular, diyet, bağırsak sağlığı ve zihinsel refah arasındaki karmaşık ilişkiyi vurguluyor.
21 Haziran 2024

Belçikalı araştırmacılar, alkol kullanım bozukluğu olan kişilerin reddedilme duyarlılığını inceledi. Araştırmada, alkol kullanım bozukluğu teşhisi konmuş ve en az 10 gündür içmemiş 105 hasta ile 73 sağlıklı kişiden oluşan kontrol grubu 'reddedilme duyarlılığı anketi'ni yanıtladı. Anket sonuçları, alkol kullanım bozukluğu olan kişilerin sosyal etkileşimlerde reddedilme duyarlılığının ortalamanın üstünde olduğunu gösterdi. Araştırmanın sonuçları 'Journal of Psychiatric Research' dergisinde yayınlandı.
30 Ekim 2023

Alman Havacılık ve Uzay Merkezi ve Aachen Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, uçuş sırasında içki içmenin kardiyovasküler sistemi zorladığını ve kandaki oksijen seviyelerini düşürdüğünü belirtti. Bu durumun uyku kalitesini de olumsuz etkilediği ve özellikle yaşlı bireyler ile tıbbi rahatsızlıkları olanlarda sağlık komplikasyonlarına yol açabileceği vurgulandı. Araştırmacılar, havayollarının uçak içi alkollü içecek tüketimini kısıtlamasını önerdi.
26 Haziran 2024

Calm tarafından hazırlanan bir rapor, yetişkinlerin büyük çoğunluğunun uyku eksikliğinin akıl sağlıklarını olumsuz etkilediğini düşündüğünü ortaya koydu. Araştırmaya göre, uyku eksikliği çeken yetişkinlerin yüzde 78'i akıl sağlıklarının olumsuz etkilendiğini belirtti. Ayrıca, katılımcıların yüzde 42'si ilaç, marihuana veya alkol olmadan uyuyamadıklarını ifade etti. Rapor, Z ve Y kuşaklarının uykuya dalmakta zorluk çektiğini, teknolojinin Z kuşağının uyumasını Y kuşağından yüzde 26 daha fazla etkilediğini belirtti. Ayrıca, finansal stresin uyku sorunlarının en yaygın nedeni olduğu ve eşlerin ve evcil hayvanların uyku sorunlarına neden olabileceği belirtildi.
4 Kasım 2023

Son araştırmalar, uyku ile depresyon arasındaki ilişkinin karşılıklı olduğunu gösteriyor. Yeni bir araştırma, sürekli az uyumanın depresif belirtilerin öncüsü olabileceğini ortaya koydu. Araştırmada, beş saat ya da daha az uyuyan kişilerde depresif belirtilerin görülme olasılığının 2,5 kat daha fazla olduğu bulundu. Ancak, depresif belirtileri bulunan kişilerde kısa uykunun görülme olasılığı sadece üçte bir oranında daha fazla olduğu belirtildi.
22 Ekim 2023

OECD tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Britanyalı kadınlar dünyada en çok içki tüketen kadınlar listesinde birinci sırada bulunuyor, yüzde 26'sı ayda en az bir kez altı kadehten fazla içki içiyor. Erkeklerin oranı yüzde 45 olmasına rağmen, kadınlar arasında bu oran dikkat çekici. Alkol Değişimi UK İcra Kurulu Başkanı Dr. Richard Piper, hükümetin içki tüketiminin zararlarını azaltacak tedbirler alması gerektiğini vurguluyor. Ayrıca, OECD raporuna göre Britanya'da yetişkinlerin elektronik sigara kullanımı yüksek, ancak sigara içme oranları ortalamanın altında.
8 Kasım 2023

İsveç'te Lund Üniversitesi tarafından 4,1 milyon kişi üzerinde 40 yıl süren bir araştırma, kanser vakalarının yüzde 40'ının aşırı kiloyla ilişkili olduğunu gösterdi. Araştırmada 32 kanser türü obeziteyle ilişkilendirildi, bu sayı daha önce 13 olarak biliniyordu. Vücut kitle endeksindeki her beş puanlık artış, kansere yakalanma riskini erkeklerde %24, kadınlarda %12 artırıyor. Araştırma sonuçları, obezitenin kanser üzerindeki etkisinin daha önce düşünülenden daha büyük olabileceğini gösteriyor.
12 Mayıs 2024

Bilim insanları, espresso yapımında kahve çekirdeklerine öğütme aşamasından önce birkaç damla su eklemenin, sürtünmeden kaynaklanan elektriklenmeyi azalttığını ve bu sayede kahve atığını azaltıp daha güçlü tat ve koku elde edilmesini sağladığını keşfetti. Matter dergisinde yayınlanan araştırmada, kahve çekirdeklerinin öğütülmesi sırasında oluşan elektriksel aktivitenin kahvenin tadı üzerindeki etkisine bakıldı. Araştırmacılar, farklı işlenme yöntemlerine sahip çeşitli kahve çekirdeklerini inceledi ve bu etkenlerin elektrik miktarını etkilemediğini gözlemledi.
10 Aralık 2023

Çin'de 60 yaş ve üzeri 29 bin kişi üzerinde yapılan 10 yıllık bir araştırma, sağlıklı yaşam tarzı faktörlerinin Alzheimer risk geni taşıyan bireylerde dahi hafıza kaybını yavaşlattığını ortaya koydu. Araştırmada, sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel egzersiz, aktif sosyal ilişkiler, aktif bilişsel aktivite, sigara içmeme ve alkol kullanmama gibi altı faktör incelendi. Araştırma sonuçları 'British Medical Journal' dergisinde yayınlandı.
28 Ocak 2023

Türkiye, tütün kullanımında Avrupa'daki 27 ülke arasında artış gösteren tek ülke olarak dikkat çekiyor. 2012'den sonra tütün kullanım sıklığı ve yasal sigara tüketimi önemli ölçüde arttı. Çocuklar arasında da tütün kullanımı alarm verici düzeylere ulaştı. Sağlık Bakanlığı ve diğer kurumların raporları, tütünle mücadelenin yetersiz kaldığını gösteriyor. İstanbul Tabip Odası, Türk Toraks Derneği ve Sağlığa Evet Derneği gibi kuruluşlar bu duruma dikkat çekerek, mevcut yasaların kararlılıkla uygulanması gerektiğini vurguluyor.
2 Nisan 2024

Carnegie Mellon Üniversitesi'nin araştırmasına göre, ABD'de günlük marihuana kullanımı, içki tüketimini geçti. 1992'den bu yana marihuana kullanımı 15 kat arttı ve 2022'de yaklaşık 17,7 milyon kişi her gün veya neredeyse her gün marihuana kullandı. Aynı dönemde günlük içki tüketenlerin sayısı 14,7 milyon olarak belirlendi. Araştırma, Addiction dergisinde yayınlandı.
22 Mayıs 2024

ABD Michigan Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, Z kuşağının psikolojisinin çevre kirliliği ve iklim krizi gibi faktörler nedeniyle bozulduğunu gösteriyor. Araştırmaya göre, sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla birlikte gençler arasında depresyon ve umutsuzluk duyguları artmış. Psikolog Dr. Jean Twenge, sosyal medya ve ekran süresinin gençlerin ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekiyor. Ayrıca, akıllı telefonların yaygınlaşmasıyla gençlerin sosyal etkileşimleri ve geleneksel gençlik aktivitelerine katılım oranları düşmüş.
22 Haziran 2023
İşaretlediklerim