Bilimsel araştırmalar, gıda boyalarının çeşitli sağlık sorunlarına yol açabileceğini göstermektedir. Ankara Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ufuk Tansel, özellikle çocuklar üzerinde yapılan araştırmalarda gıda boyalarının davranışsal ve bilişsel etkilerinin saptandığını belirtmiştir. Sentetik renklendiriciler ve tatlandırıcıların hiperaktif çocuklarda çeşitli sağlık sorunlarına neden olduğu gözlemlenmiştir. Tansel, tüketicilere aşırı yapay renkli ürünlerden kaçınmalarını önermektedir.
16 Mart 2024

ABD'de yapılan bir araştırma, 26 hafta boyunca her gün bir avokado yemenin, katılımcıların Amerikalılar için beslenme kurallarına daha sıkı bağlı kalmasını sağladığını ortaya koydu. Araştırmaya 1.008 katılımcı dahil edildi ve bu kişilerin yaş ortalaması 50 idi. Avokado tüketen grup, sodyum, rafine tahıl ve ilave şeker tüketiminde olumlu değişiklikler yaşarken, aynı zamanda toplam protein tüketiminde de bir değişiklik gözlemlendi. Araştırma, diyetimize daha fazla işlenmemiş gıda eklemenin sağlıklı beslenmeyi teşvik etmenin bir yolu olduğunu vurguluyor.
10 Nisan 2024

Bilim insanları, kepekli ekmeğin sağlık faydalarını sunarken beyaz ekmek tadında yeni bir ekmek türü geliştirmek için çalışmalar yapıyor. Bu proje, Britanya hükümeti tarafından desteklenmekte ve beyaz ekmek tüketicilerini hedef alıyor. Araştırma, Aberystwyth Üniversitesi'nden Dr. Catherine Howarth liderliğinde yürütülüyor ve projede, beyaz ekmeğin besin değerlerini artırmak için kinoa, teff, sorgum gibi tahıllar ve yeşil bezelye ile nohut ekleniyor. Son aşama, yeni ekmek türünün süpermarketlerdeki beyaz ekmeklerden ayırt edilip edilemeyeceğini test etmek olacak.
2 Mayıs 2024

Developmental Cognitive Neuroscience dergisinde yayımlanan bir araştırma, bağırsak mikrobiyotasının insan sağlığı üzerindeki önemini vurguluyor. Araştırma, bağırsaklardaki iltihaba neden olan kötü bakterilerin oranıyla yaşlanma etkileri ve spor performansı arasında güçlü bir bağ olduğunu gösteriyor. Bağırsakların durumu iyiyse, saç beyazlaması, saç dökülmesi, deride görülen kırışıklıklar ve kronik rahatsızlıklar en asgari seviyede görülürken, bedenin zindelik durumu da belirli oranda korunuyor. Araştırmayı yapan takımın sorumlusu Zsolt Radak, probiyotiklerin önemini vurgulayarak, bu dost bakterilerin beslenmesi ve güçlendirilmesi için fermente ürünlerin tüketilmesini önerdi.
5 Eylül 2023

1996 ile 2010 yılları arasında doğan Z kuşağı bireylerinin önemli bir kısmı, sosyal medyanın psikolojileri üzerinde olumsuz etkileri olduğunu düşünerek sosyal medya detoksu yapmaya başladı. HMD Global ve McKinsey Sağlık Enstitüsü tarafından yapılan araştırmalar, Z kuşağı katılımcılarının büyük bir kısmının sosyal medyayı azaltarak gerçek dünyayla yeniden bağlantı kurmaya çalıştığını ve bu sayede ruh sağlıklarının iyileştiğini gösteriyor. Cardiff Üniversitesi öğrencisi Iwan Kellet, sosyal medya detoksu yaparak daha iyi hissettiğini belirtiyor. Bangor Üniversitesi öğretim görevlisi Donna Dixon, sosyal medyanın gençler üzerindeki hem olumlu hem de olumsuz etkilerine dikkat çekiyor ve sağlıklı teknoloji kullanımının teşvik edilmesi gerektiğini vurguluyor.
26 Kasım 2023

Türkiye, böbrek taşı görülme sıklığının dünya ortalamasının üzerinde olduğu 'taş kuşağı' ülkeleri arasında bulunuyor. Prof. Dr. Bülent Önal, her 100 kişiden 11'inde böbrek taşı oluştuğunu belirtiyor. Böbrek taşlarının idrar yolu enfeksiyonları ve kronik böbrek yetmezliğine yol açabileceği, sıcak iklimin ve yetersiz su tüketiminin hastalığa zemin hazırladığı ifade ediliyor. Yeterli su tüketimi, tuzun azaltılması, sağlıklı beslenme ve egzersiz böbrek taşı oluşumunu engelleyebilir. Ayrıca, bira içmenin böbrek taşlarını düşürdüğüne dair yaygın bir kanının yanlış olduğu, bol su içmenin daha etkili olduğu vurgulanıyor.
26 Mart 2023

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve uluslararası araştırma görevlilerinin yürüttüğü bir bilimsel çalışma, dünya genelinde obezite oranlarının 1 milyar sınırını aştığını ortaya koydu. The Lancet tıp dergisinde yayımlanan araştırma sonuçlarına göre, 1990 yılına kıyasla yetişkinlerde obezite oranı bir kat, 5-19 yaş aralığındaki çocuk ve gençlerde ise dört kat artış gösterdi. Obezitenin, özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde daha yaygın olduğu ve kalp damar hastalıkları, böbrek hastalıkları, diyabet ve belli kanser türlerine yol açtığı belirtildi. DSÖ, obeziteyle mücadele için çeşitli önlemlerin alınması gerektiğini vurguladı.
1 Mart 2024

Araştırmalar, kompulsif yemek yiyenlerin bağırsaklarında 'Proteobacteria' olarak bilinen belirli bir bakteri türünün yüksek miktarda bulunduğunu ortaya koydu. Buna karşılık, 'Actinobacteria' ve 'Blautia' bakterilerinin bu kişilerde azaldığı gözlemlendi. Çalışma, bağırsak bileşimi ile beyin gen ifadesi arasında doğrudan bir etkileşim olduğunu ve bu bulguların gıda bağımlılığı ve yeme bozukluklarının tedavisinde yeni yaklaşımlar sunabileceğini gösterdi. Araştırma, Barselona'daki Universitat Pompeu Fabra'da gerçekleştirildi ve sonuçlar Gut dergisinde yayınlandı.
27 Haziran 2024

Türkiye'de 2012-2022 arasında kadınlar arasında sigara içme oranı yüzde 38.3 artarak erkeklerin oranını geçti. Sigara içen kadınlar, KOAH ve akciğer kanseri gibi hastalıklar açısından daha fazla risk altında. Türk Toraks Derneği, kadınların tütün endüstrisinin pazarlama taktiklerinden korunması için acil önlemler talep ediyor. Kadınlar arasında sigara kullanımının artması, gebelik ve cinsiyete özel kanser risklerini de beraberinde getiriyor. Tütün endüstrisi, dijital kanallar ve aromalı ürünlerle kadınları hedef alarak sigara içme oranlarını artırmaya çalışıyor.
16 Nisan 2024

Türk Toraks Derneği'nin yıllık kongresinde sunulan araştırma, Türkiye'de sigara içme sıklığının ekonomik göstergeler, sağlık ölçütleri ve sosyal haklarla doğrudan ilişkili olduğunu ortaya koydu. Araştırma, ülkelerin özgürlük, demokrasi ve ekonomik eşitlik düzeylerinin yükselmesiyle sigara içme oranlarının azaldığını gösterdi. Ayrıca, Türkiye'nin MPOWER politika paketini uygulamasına rağmen sigara içme oranlarında bir artış gözlemlendiği, bu durumun diğer ülkelerle karşılaştırılarak incelenmesi gerektiği belirtildi.
5 Mayıs 2024

ABD'de North Carolina Üniversitesi tarafından yapılan üç yıllık bir araştırma, gençlerin sosyal medyayı sık kontrol etme alışkanlığının beyin gelişimlerini ve sosyal geri bildirimlere olan hassasiyetlerini etkilediğini ortaya koydu. Araştırmacılar, Kuzey Carolina'daki devlet okullarına giden 169 öğrenciyi takip ederek, sosyal medya kullanım sıklıklarını ve beyin görüntülerindeki değişimleri kaydetti. Bulgular, gençlerin sosyal ödüllere ve cezalara karşı daha hassas hale gelebileceğini ve bu durumun sosyal medya kullanım ihtiyacını artırabileceğini gösteriyor.
6 Ocak 2023

Zincir kahve firmaları tarafından kullanılan tek kullanımlık kağıt bardakların iç yüzeyindeki plastik film nedeniyle sıcak suyla temas ettiğinde mikroplastik ve ağır metallerin suya karıştığı tespit edildi. Bu durum düzenli kullanımda sağlık için tehdit oluşturuyor. Ayrıca, bu bardaklar geri dönüşüme uygun olmadığı için çevre kirliliğine de yol açıyor. Çevre ve sağlığı korumak için evden getirilen termos kupaların kullanılması öneriliyor.
9 Haziran 2023

Journal of the National Cancer Institute dergisinde yayınlanan dört çalışmanın analizi, ağız ve diş sağlığının baş boyun kanseri hastalarının sağ kalım süreleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu ortaya koydu. İyi ağız ve diş sağlığına sahip hastaların, kötü ağız ve diş sağlığına sahip olanlara göre daha uzun yaşadığı belirlendi. Ayrıca, bu kanser türünün sosyo-ekonomik düzeyi düşük toplumlarda daha sık görüldüğü ve sağlık sistemlerinin çoğunlukla diş sağlığını kapsamadığı vurgulandı. Prof. Dr. Kıvanç Bektaş Kayhan, düzenli diş hekimi ziyaretlerinin ve ağız hijyeninin önemine dikkat çekti.
7 Kasım 2023

ABD Brown Üniversitesi'nden araştırmacılar, Kenya'daki Afrika fillerinin yeme alışkanlıklarını inceledi. GPS tasmaları ve dışkı örnekleri kullanarak yapılan araştırmada, fillerin 367 bitki çeşidi tükettiği ve yağışlı aylarda otları, kurak mevsimde ise ağaç yapraklarını tercih ettiği belirlendi. Ayrıca, dişi fillerin hamilelikleri sırasında bazı bitkileri aşerdiği gözlemlendi. Araştırma sonuçları, fillerin farklı yeme alışkanlıkları sayesinde rekabete girmeden sürüyle birlikte yaşadığını, ancak iklim değişikliği nedeniyle azalan kaynakların türün hayatta kalma şansını azalttığını ortaya koydu.
5 Temmuz 2023

Araştırmalar, aşırı teknoloji kullanımının demans benzeri bilişsel değişikliklere ve potansiyel olarak demans riskinin artmasına yol açabileceğini gösteriyor. 'Dijital demans' terimi, teknolojinin aşırı kullanımı sonucu bilişteki değişiklikleri tanımlamak için kullanılıyor, ancak bu durum resmi olarak teşhis edilebilir bir sağlık durumu değil. 2022'de yapılan bir araştırma, televizyon izlemenin demans riskini artırırken, bilgisayar kullanımının daha düşük demans riskiyle ilişkilendirildiğini buldu. Dijital demansın önlenmesi için önerilen adımlar arasında telefon bildirimlerini sınırlamak ve pasif medya süresini azaltmak yer alıyor.
3 Mart 2024

Tohoku Üniversitesi'nden araştırmacılar, doğum sonrası depresyonun hamilelik sırasında ve doğumdan sonraki aydaki metabolit seviyeleri incelenerek öngörülebileceğini keşfetti. Araştırmada, depresyon geçiren kadınların hamilelikte sitozin seviyelerinin azaldığı, eritrüloz seviyelerinin ise arttığı tespit edildi. Bu bulguların doğrulanması halinde, depresyon riski taşıyan anneler için önleyici tedbirler alınabileceği belirtiliyor. Şu anda doğum sonrası depresyonu tahmin eden bir test bulunmamaktadır.
1 Mart 2023

NP İstanbul Beyin Hastanesi'nde yapılan toplantıda uzmanlar, sınavlara hazırlanan çocukların performans artırıcı ilaçlar kullanmasının uzun vadede bağımlılığa yol açabileceği konusunda ebeveynleri uyardı. Prof. Dr. Nevzat Tarhan, kontrol edilebilen stresin başarıyı artırabileceğini, ancak kontrol edilemeyen stresin öğrenme hızını yavaşlattığını belirtti. Ayrıca, ebeveynlerin çocuklarını başkalarıyla kıyaslamamaları ve onlara destek olmaları gerektiği vurgulandı. Uzmanlar, sınav kaygısının yönetilebilir olduğunu ve gerektiğinde medikal tedavilerin uygulanabileceğini ifade etti.
23 Mayıs 2024

Dalmaçyalı köpeklerdeki genetik farklılıklar, memelilerin bazı hastalıklara neden yatkın olduğunu anlamamıza yardımcı olabilir. Bath Üniversitesi'nden Dr. Kit Yates, Dalmaçyalıların kürk pigment hücrelerinin embriyo gelişimi sırasında nasıl oluştuğunu ve değiştiğini inceleyen bir araştırma yürütüyor. Bu köpeklerin yüksek oranda sağır olmasının melanosit eksikliğiyle bağlantılı olduğu düşünülüyor. Bu araştırma, insanlardaki benzer genetik rahatsızlıkların anlaşılmasına da katkı sağlayabilir.
15 Haziran 2024

Columbia Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen ve JAMA Network Open dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, 1948'den bu yana üç nesil üzerinden toplanan 14,106 katılımcının verilerini analiz ederek, daha yüksek eğitim seviyesine sahip bireylerin daha yavaş yaşlandığını ortaya koydu. Araştırmacılar, katılımcıların her iki yıllık ek eğitim görmeleri durumunda yaşlanma hızlarının yüzde 2 ila 3 oranında yavaşlayabileceğini ve bu durumun ölüm riskini yaklaşık yüzde 7 oranında azaltabileceğini tespit etti. Araştırma, eğitim seviyesi ile yaşlanma ve ölüm riski arasındaki ilişkiyi detaylı bir şekilde inceliyor.
4 Mart 2024

Türkiye'de hem e-sigara hem de esrar satışı yasak olmasına rağmen, e-ticaret siteleri üzerinden kenevirli e-sıvılar satılmaktadır. Sağlığa Evet Derneği'nin yaptığı çalışmaya göre, 300'den fazla yasadışı ürün internet üzerinden pazarlanmaktadır. İstanbul Tabip Odası, Türk Toraks Derneği ve Sağlığa Evet Derneği, tütün ve e-sigara kullanımının halk sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekmek için ortak bir toplantı düzenledi. Prof. Dr. Elif Dağlı, e-sigara ve kenevir kullanımının özellikle gençler arasında hızla yayıldığını ve bu ürünlerin beyin gelişimine zarar verdiğini belirtti.
4 Nisan 2024
İşaretlediklerim