Washington Üniversitesi Sağlık Ölçümleri ve Değerlendirme Enstitüsü tarafından yürütülen uluslararası bir araştırma, Covid-19 salgınının 2019 ile 2021 yılları arasında dünya genelinde beklenen yaşam süresini 1,5 yılı aşkın süreyle azalttığını ortaya koydu. Araştırmacı Dr. Austin E. Schumacher, salgının yetişkinler üzerinde derin etkiler bıraktığını ve ülkelerin yüzde 84'ünde beklenen yaşam süresinin azaldığını belirtti. Bu durum, yeni patojenlerin potansiyel yıkıcı etkilerini gözler önüne seriyor.
13 Mart 2024

AB'nin Copernicus uydu izleme sistemi, Haziran 2023'ün dünya genelinde en sıcak haziran ayı olarak kayıtlara geçtiğini açıkladı. Özellikle Kuzeybatı Avrupa'da yüksek sıcaklıklar ölçülürken, Orta ve Doğu Avrupa, İskandinavya ve Karadeniz'in batı kıyıları boyunca kurak koşullar oluştu. Ayrıca, Antarktika deniz buzu ortalamanın %17 altında en düşük seviyeye ulaştı. Amerika Çevre Tahmini Ulusal Merkezi de 3 Temmuz'da yerküredeki ortalama ısının rekor kırdığını duyurdu.
6 Temmuz 2023

İspanya'da, 50 bin yıldan daha eski olduğu belirlenen Neandertal kalıntıları tespit edildi. Katalonya Arkeoloji Müzesi'nde düzenlenen basın toplantısında, bu kalıntıların 54 parça olduğu ve büyük olasılıkla bir yetişkin kadın, 11-12 yaşlarında bir genç ve 7-8 yaşlarında bir çocuğa ait oldukları belirtildi. Bu kalıntılar, İber Yarımadası'nda şimdiye kadar bulunan Neandertal kalıntıları arasında en önemlilerinden biri olarak gösteriliyor ve Neandertal insanların Avrupa coğrafyasındaki dağılımı hakkında da bilgi veriyor.
19 Eylül 2023

İlk Türk astronot Alper Gezeravcı, SpaceX/Axiom-3 uzay aracı ile Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan (ISS) ayrılarak Dünya'ya dönüş yolculuğuna başladı. Yolculuk, NASA tarafından sosyal medya platformu X üzerinden canlı yayınlanıyor. Gezeravcı'nın içinde bulunduğu kapsül, Atlas Okyanusu veya Meksika Körfezi'ndeki potansiyel noktalardan birine inecek. Uzay istasyonunda kaldığı süre boyunca 13 deneye imza atan Gezeravcı, Türkiye'nin uzay ve savunma sanayisine katkı sağlayacak çalışmalar yürüttü.
7 Şubat 2024

Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremler sonrasında Alman Yerbilimleri Araştırma Merkezi (GFZ) ve Yerbilimci Prof. Dr. Naci Görür, İç Anadolu bölgesinde yakın gelecekte benzer büyüklükte depremler olabileceği konusunda uyarılarda bulundu. GFZ yetkilisi Prof. Marco Bohnhoff, afet bölgelerindeki 'platolardaki stresin yeniden dağılımı' nedeniyle yeni depremlerin olabileceğini belirtti. Bohnhoff, İstanbul'daki bir depremi etkileme ihtimalinin zayıf olduğunu ve mevcut erken uyarı sistemlerinin bu tür büyük depremlerde yeterince etkili olamayacağını ifade etti.
8 Şubat 2023

NASA ve SpaceX'in 2030'larda Mars'a astronot gönderme planları kapsamında yapılan bir araştırma, ilk mürettebatın tamamen kadınlardan oluşmasının avantajlı olabileceğini ortaya koydu. Mekansal Fizyoloji Tıp Enstitüsü'nden Jonathan P. R. Scott liderliğindeki ekip, erkek ve kadın astronotların uzay görevlerindeki oksijen tüketimi, enerji harcaması, karbondioksit ve ısı üretimi ile su gereksinimlerini inceledi. Erkek astronotların bu ölçümleri artırdığı, kadınların ise daha az beslenme gereksinimi ve oksijen tüketimi olduğu bulgulandı. Ayrıca, kadınlar için Mars'ta daha küçük yaşam alanı modülleri kurulabileceği belirtildi. Bu tür araştırmalar daha önce de yapılmış ve kadın astronotların avantajları vurgulanmıştı.
4 Mayıs 2023

Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa'da G3 sınıfı bir jeomanyetik fırtına oluşması bekleniyor. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi'nin Uzay Hava Tahmin Merkezi, bu fırtınanın uydu sistemlerinde sorunlara ve enerji şebekelerinde kesintilere yol açabileceği konusunda uyarıda bulundu. Fırtınanın ardından Kuzey ışıklarının da gözlemlenebileceği tahmin ediliyor. NOAA, fırtınanın 1 Ağustos'a kadar devam edebileceğini belirtti.
30 Temmuz 2024

Alman Yerbilimleri Araştırma Merkezi ve Kiel Geomar Helmholtz Okyanus Araştırmaları Merkezi uzmanları, İstanbul'da önümüzdeki yıllarda büyük bir deprem olasılığının yüksek olduğunu belirtti. Bölgedeki son büyük depremin 1766'da meydana geldiğini ve Kuzey Anadolu fay hattında şu anda dört metreye varan bir hareket açığı olduğunu ifade eden uzmanlar, birikmiş gerginliğin boşalmasının ağır sonuçları olabileceğini vurguladı. Ayrıca, İstanbul'un doğrudan bir fay hattının üstünde bulunduğu ve zeminin birçok bölgede sağlam olmadığına dikkat çekildi.
10 Şubat 2023

Avustralya'nın başkenti Canberra'da, 64 yaşındaki bir kadının beyninden 8 santimetre uzunluğunda canlı bir solucan çıkarıldı. Kadın, karın ağrısı, ishal, kuru öksürük, ateş ve aşırı terleme şikayetleriyle hastaneye başvurmuştu. MR taraması sonucu anormal beyin aktiviteleri tespit edilen kadın ameliyata alındı. Ameliyat sırasında çıkarılan solucanın, genellikle pitonlarda görülen bir parazit türü olduğu belirlendi.
28 Ağustos 2023

ABD'de, Güneş'in etrafında 'ateş çemberi' oluşturan halkalı Güneş tutulması görüntülendi. Tutulma, Pasifik zaman dilimiyle saat 09.13'te başlayarak Oregon, Nevada, Utah, New Mexico ve Teksas eyaletlerinden izlendi. Ayrıca California, Idaho, Colorado ve Arizona'nın belirli bölgelerinden de görüldü. ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), tutulma sırasında Güneş ışığındaki azalmanın Dünya'nın iyonosfer adı verilen atmosfer tabakasını nasıl etkilediğini incelemek için üç sondaj roketi fırlattı.
14 Ekim 2023

Yeni bir araştırma, gününün çoğunu soğutulmuş ortamlarda geçirenlerin, aşırı sıcaklara maruz kaldıklarında ölüm oranının daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Araştırmada, Avustralya'nın kuzey bölgesinde yaşayan yerli halkın ve sonradan yerleşenlerin aşırı sıcaklara bağlı ölüm oranları karşılaştırıldı. Yerli halkın, klimalı ortamlara erişimlerinin sınırlı olmasına rağmen sıcağa bağlı ölüm oranlarının daha düşük olduğu belirlendi. Buna karşın, klimalı ortamlarda çok vakit geçiren sonradan yerleşenlerin aşırı sıcaklara maruz kaldıklarında ölüm oranlarının daha yüksek olduğu tespit edildi.
8 Ağustos 2023

Çin'in keşif aracı Chang’e 6, Ay’ın az keşfedilmiş uzak tarafından kaya ve toprak örnekleriyle Dünya’ya dönerek bir ilke imza attı. Araç, topladığı örnekleri Çin’in kuzeyindeki İç Moğolistan bölgesine indirdi. Çinli bilim insanları, bu örneklerin Ay’ın iki yakasındaki coğrafi farklılıklarla ilgili soruları yanıtlayabileceğini umuyor. Bu keşif, Ay bilimi araştırmalarındaki temel sorulardan birine ışık tutmayı amaçlıyor.
25 Haziran 2024

NASA'nın Mars keşif aracı Perseverance, Mars yüzeyinde karbon ve hidrojenden oluşan organik moleküller keşfetti. Bu moleküller, Mars'ta daha önce yaşam olabileceğine dair ipuçları sunuyor ve gezegende karmaşık bir jeokimyasal döngünün var olabileceğini düşündürüyor. Araştırmacılar, moleküllerin biyolojik olmayan süreçlerle de oluşmuş olabileceğini değerlendiriyorlar ve daha önce de Mars'ın Gale Krateri'nde benzer moleküller tespit edilmişti.
13 Temmuz 2023

Karlsruher Teknolojisi Enstitüsü araştırmacılarından Dr. Andreas Schäfer, 6 Şubat'ta Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen deprem sonrasında Gaziantep'in Nurdağı ilçesindeki levhaların 3-4 metre oynadığını gösteren bulguları paylaştı. Google Earth üzerinden yapılan incelemelerle elde edilen görsellerde, levha hareketlerinin ve hasarın açıkça görülebildiği ifade edildi. Schäfer, bu hareketliliği ve bölgedeki tahrip olmuş tahıl silolarını gösteren görselleri Twitter üzerinden paylaştı.
9 Şubat 2023

Rusya'ya ait Resurs-P1 uydusunun Alçak Dünya Yörüngesi'nde parçalanması, Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki astronotlar için güvenlik endişesi yarattı. NASA, uydunun parçalarının ISS'deki astronotları bir saat boyunca güvenli alanlara sığınmaya zorladığını ve uzay çöpü kütlesini artırdığını belirtti. ABD Uzay Komutanlığı, uydunun 100'den fazla parçaya ayrıldığını ve şimdilik diğer uydular için acil bir tehdit oluşturmadığını açıkladı. Uydunun neden parçalandığı henüz belirlenemedi.
28 Haziran 2024

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, düzenlediği basın toplantısında küresel ısınma döneminin sona erdiğini ve küresel kaynama döneminin başladığını ifade etti. Guterres, tüm gezegen için zor ve felaket dolu bir yaz yaşandığını belirtti ve liderlere acil iklim eylem planlarıyla küresel sıcaklık artışını 1,5 santigrat dereceyle sınırlamak için harekete geçme çağrısında bulundu. Ayrıca, G20 ülkelerinin iklim değişikliği ve adalet için adım atması gerektiğini vurguladı.
27 Temmuz 2023

Tarihçi Yuval Noah Harari, yapay zekanın hızla evrimleştiğini ve bu sürecin hem fırsatlar hem de riskler barındırdığını belirtti. Harari, yapay zekanın kendi kendine karar verebildiğini ve bu özelliğiyle diğer teknolojik devrimlerden farklı olduğunu vurguladı. Yapay zekanın hızla ilerlemesi ve insanların bu süreci anlamakta zorlanması, finansal sistemlerin kontrolünün kaybedilmesi gibi riskleri beraberinde getirebilir. Harari, bu risklerin üstesinden gelmek için işbirliğinin önemini vurguladı. Ayrıca, yapay zekanın kültürel ve hukuki ortamı değiştireceğini, yeni iş alanlarını belirsizleştireceğini ve insanların sürekli kendini yenilemesi gerektiğini belirtti.
30 Eylül 2023

Avustralyalı ve Japon bilim insanları, Japonya yakınlarındaki Izu-Ogasawara çukurunda 8.336 metre derinlikte bilinmeyen bir salyangoz türünü görüntüledi. Bu keşif, daha önce Mariana Çukuru'nda 8.178 metrede görüntülenen salyangozun rekorunu geçerek dünyanın en derin noktasında görüntülenen canlı olarak kayıtlara geçti. Keşif, Batı Avustralya Derin Deniz Araştırma Merkezi ve Tokyo Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Üniversitesi'nin 10 yıllık derin deniz araştırmalarının bir sonucudur.
3 Nisan 2023

NASA'nın TESS uydusu, Dorado Takımyıldızı'nda dünya büyüklüğünde ve yaşama elverişli bölgede bir öte gezegen keşfetti. 'TOI 700 e' adı verilen gezegen, yıldızına suyun sıvı halde kalabileceği bir mesafede bulunuyor. Bu keşif, daha önce aynı sistemde bulunan 'TOI 700 b, c ve d' gezegenlerine ek olarak, sistemi daha yakından inceleme konusunda bilim insanlarını heyecanlandırıyor. TESS'in yeni bulguları Amerikan Astronomi Derneği'nin yıllık toplantısında paylaşıldı.
11 Ocak 2023

University College London öncülüğünde hazırlanan ve 114 uluslararası uzmanın katkıda bulunduğu Lancet Sağlık ve İklim Değişikliği Geri Sayım Raporu'na göre, küresel sıcaklık artışının devam etmesi halinde yüzyılın ortasına kadar sıcaklığa bağlı ölümlerin yüzde 370 oranında artabileceği belirtiliyor. Rapor, fosil yakıtlara yapılan yatırımların arttığını ve hükümetlerin fosil yakıtları teşvik etmeye devam ettiğini gösteriyor. Uzmanlar, eylemsizliğin insan hayatı üzerinde büyük maliyetlere yol açacağı konusunda uyarıyor ve politikacıların kararlarının insan ve diğer canlı türleri için hayati önem taşıdığını vurguluyor.
15 Kasım 2023
İşaretlediklerim