Anayasa Mahkemesi, anneye soybağının reddi davası açma hakkını tanımayan hükmü iptal etti

Anayasa Mahkemesi, anneye soybağının reddi davası açma hakkını tanımayan hükmü iptal etti ile benzer, 34 olumlu, 31 olumsuz, ve 64 önemli olmak üzere, toplam 100 olay izlendi.

Anayasa Mahkemesi Yargıtay Can Atalay Anayasa Mahkemesi (AYM) CHP AYM Gezi Parkı Resmi Gazete İstanbul Barosu HDP TİP Diken Meclis İstanbul 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi TBMM Türk Medeni Kanunu Erdoğan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Yaman Akdeniz Türkiye İşçi Partisi Aidin Salih Alican Uludağ Hatay Yargıtay 3’üncü Ceza Dairesi Zühtü Arslan İfade Özgürlüğü Derneği Cumhurbaşkanı Yargıtay Başsavcısı Bekir Şahin
Anayasa Mahkemesi Yargıtay Can Atalay Anayasa Mahkemesi (AYM) CHP AYM Gezi Parkı Resmi Gazete İstanbul Barosu HDP TİP Diken Meclis İstanbul 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi TBMM Türk Medeni Kanunu Erdoğan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Yaman Akdeniz Türkiye İşçi Partisi Aidin Salih Alican Uludağ

Anayasa Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu'nda yer alan ve kadınların evlenmeyle kocasının soyadını almasını zorunlu kılan hükmü, eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etti. İstanbul 8'inci Aile Mahkemesi'nin başvurusu üzerine yapılan değerlendirmede, erkeklerin evlenmeden önceki soyadlarını kullanmaya devam edebilirken, kadınların sadece kocasının soyadının önünde kendi soyadlarını kullanabilmesinin cinsiyet temelli ayrımcılık olduğu belirtildi. Kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından dokuz ay sonra yürürlüğe girmesi bekleniyor.
28 Nisan 2023

Eşinin kendisini aldattığını iddia eden bir kadın, eşinin sevgilisine 'kişilik değerlerine zarar verildiği' gerekçesiyle manevi tazminat davası açtı. Mahkeme davayı reddetti ve kadın, 'aile hayatına saygı hakkı'nın ihlal edildiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) başvurdu. AYM, başvurucunun hakkının ihlal edilmediğine karar verdi. Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu daha önce, manevi tazminatın sadece kusurlu eşten ve ancak boşanma davasıyla istenebileceğine karar vermişti.
1 Kasım 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM), Diken ve İfade Özgürlüğü Derneği'nin (İFÖD) beş yıllık hukuk mücadelesi sonucunda, internet gazeteciliğinde sansüre neden olan 5651 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesini iptal etti. AYM, bu maddenin ifade ve basın özgürlüklerine ağır bir müdahale teşkil ettiğini belirtti. İptal kararı dokuz ay sonra yürürlüğe girecek, bu süre zarfında yerel seçimler de dahil olmak üzere maddeye dayanılarak sansür uygulamaları devam edebilecek. AYM'nin pilot karar usulüyle verdiği bu karar, yapısal bir sorunu gidermek amacıyla TBMM'ye bildirilmişti.
10 Ocak 2024

Anayasa Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu'nun 'evlenen kadının kocasının soyadını alacağı' hükmünü eşitliğe aykırı bularak iptal etti ve Meclis'e bu konuda yeni bir düzenleme yapılması için dokuz ay süre verdi. Bu süre 28 Ocak 2024'te doluyor. İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği Koordinatörü Nazan Moroğlu, yasal bir boşluk oluştuğunu ve Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı sonrası kadınların evlilikte kendi soyadlarıyla devam etme zorunluluğunun kalktığını belirtti. Yeni yargı paketi taslağında ise benzer bir düzenlemenin sinyali verildi, ancak kadınların tek başına bekarlık soyadını kullanamayacağı belirtildi.
26 Ocak 2024

Cumartesi Anneleri'nin 700. hafta eyleminde polis müdahalesi sonucu yaralanan Aydın Aydoğan için Anayasa Mahkemesi hak ihlali kararı verdi ve 60 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verildi. 2018'de Beyoğlu kaymakamlığı tarafından yasaklanan eylemde polis müdahalesi olmuş, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu müdahaleyi savunmuştu. Aydoğan'ın şikayeti üzerine savcılık takipsizlik kararı vermiş, ancak AYM, savcılığın ve sulh ceza hakimliğinin etkili bir soruşturma yürütmediğine hükmetti. Aydoğan'ın Soylu hakkındaki suç duyurusu ise hala Ankara başsavcılığında açık durumda.
23 Nisan 2023

Anayasa Mahkemesi, evlenen kadınların bekarlık soyadlarını kullanmalarını engelleyen Türk Medeni Kanunu'nun 187'nci maddesini eşitliğe aykırı bularak iptal etti. İptal edilen karar 28 Ocak 2024'te yürürlüğe girecekken, Habertürk'ten alınan bilgiye göre, yürürlüğe girmeden önce benzer bir düzenlemenin yeni yargı paketi içinde taslak olarak hazırlandığı bildirildi. Yeni düzenlemeyle kadınların, evlenmeden önceki soyadlarını yalnızca eşlerinin soyadlarının önüne alarak kullanmaları öngörülüyor.
11 Aralık 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM), avukatların dilekçelerinde kullandığı ifadeler nedeniyle uyarı cezası almasını 'ifade özgürlüğü hakkının ihlali' olarak nitelendirdi. İki avukat, müvekkillerinin polis tarafından dövüldüğünü iddia etmiş ve bu durumu raporlaştırmak istemişti. Ancak, muayeneyi yapan doktorun gerçeğe aykırı rapor hazırladığını iddia eden avukatlar, doktor hakkında şikayette bulunmuştu. Bu durum üzerine Eskişehir Barosu avukatlara uyarı cezası vermişti. AYM, avukatların ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi ve yeniden yargılama yapılması gerektiğini belirtti.
2 Kasım 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM), 'halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma' suçuna hapis öngören 'sansür yasası' olarak adlandırılan 'dezenformasyonla mücadele yasası'nın iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemini 8 Kasım'da görüşecek. AKP ve MHP'nin hazırladığı bu yasa, gazetecilik meslek örgütleri tarafından 'sansür yasası' olarak adlandırılmıştı. CHP, yasanın 29'uncu maddesinin iptali için AYM'ye başvurmuştu. AYM, başvurunun iptal istemini 8 Kasım'daki Genel Kurul gündeminde ele alacak.
2 Kasım 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM), Gezi Davası'nda aldığı hapis cezası onanan Türkiye İşçi Partisi Hatay Milletvekili Can Atalay'ın 'hak ihlali' başvurusunu Genel Kurul'a sevk etti. Can Atalay'ın avukatı Deniz Özen, AYM 2'nci bölümünün yerleşik içtihatlar gereği doğrudan ihlal kararı verebileceğini belirtti. AYM'nin bir takvim açıklayacağı ve bu takvim kapsamında genel kurulun bir karar vereceği belirtildi.
5 Ekim 2023

Anayasa Mahkemesi, Samandağ Vakıflı Köyü Ermeni Ortodoks Kilisesi Vakfı ve Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı'nın taşınmazlarının iadesi talepleri üzerine mülkiyet haklarının ihlal edildiğine karar verdi. Hatay ve İstanbul'daki taşınmazların Hazine adına tescil edilmesi ve iade edilmemesi nedeniyle yapılan başvurular sonucunda, AYM ilgili davalarda Anayasa'nın 35'inci maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğini belirtti. AYM, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılması amacıyla kararları ilgili mahkemelere gönderilmesine hükmetti.
6 Ocak 2023

Yargıtay, Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) Can Atalay hakkında verdiği hak ihlali kararını kabul etmeyerek, AYM'nin yetkisini yok saydığını ilan etti. Ayrıca, hak ihlali yönünde oy kullanan AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunulmasına karar verdi. Bu durum, Türkiye'de yargı bağımsızlığı ve anayasal düzen konularında ciddi bir gerilim yarattı ve yargı organları arasındaki ilişkilerde yeni bir aşamaya işaret etti. Murat Sevinç, bu kararın Türkiye'de anayasal düzenin ve AYM'nin varlığını sorgulayan bir adım olduğunu belirtiyor.
8 Kasım 2023

Anayasa Mahkemesi, Türk Ceza Kanunu'nun 220. maddesinin 6. fıkrasında düzenlenen 'örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme' suçunu düzenleyen hükmü iptal etti. Patnos ve İstanbul Ağır Ceza Mahkemeleri, bu kuralın Anayasa'ya aykırı olduğunu belirterek iptalini talep etmişti. AYM, kuralın belirli ve öngörülebilir olmadığını, temel haklara keyfi müdahaleye yol açabileceğini ve kanunilik şartını taşımadığını ifade ederek iptal kararı verdi. Kararın 4 ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.
8 Aralık 2023

Anayasa Mahkemesi, Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) kapatılması talebiyle açılan davada, partinin sözlü savunmasını yapacağı tarihi 14 Mart'tan 11 Nisan'a erteledi. Yargıtay Başsavcısı Bekir Şahin tarafından 7 Haziran 2021'de açılan dava, AYM Genel Kurulu tarafından kabul edilmişti. AYM, daha önce HDP'nin Hazine yardım hesabına geçici bloke koymuş ve partinin seçimler sonrasına kadar muhakeme işlemlerinin durdurulması talebini reddetmişti. Savunmanın ardından AYM raportörü esas hakkındaki raporunu hazırlayacak ve mahkeme üyeleri kapatma istemini esastan görüşmeye başlayacak.
9 Mart 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM), Gezi Parkı davasında 18 yıl hapis cezasına mahkum edildikten sonra TİP’ten Hatay milletvekili seçilen avukat Can Atalay’la ilgili hak ihlali kararının gerekçesini açıkladı. AYM, Atalay hakkındaki yargılamayı durdurmayan Yargıtay’ın içtihada aykırı davrandığını, benzer ihlalleri önleme yükümlülüğünü yerine getirmediğini, Anayasa’nın parlamentoya verdiği bir yetkiyi kullanarak Atalay’ın anayasal haklarını ihlal ettiğini belirtti. Gerekçeli kararda, Atalay hakkındaki ihlal kararının yapısal bir sorundan kaynaklandığı aktarıldı.
27 Ekim 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) Selahattin Demirtaş hakkında verdiği ihlal kararını görüşmek üzere gündemine aldı. Ancak bir üyenin dosyaya hazırlanamadığını belirtmesi üzerine görüşme ileri bir tarihe ertelendi. AYM, Demirtaş'ın 'tutuklama tedbirinin hukuki olmaması, soruşturma dosyasına erişimin kısıtlanması ve tutukluluğa ilişkin kararların etkili itiraz güvencesi içermeyen, bağımsız ve tarafsız hâkim ilkelerine aykırı olan sulh ceza hâkimliklerince verilmesi nedenleriyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği' iddiasını ele alacaktı.
26 Temmuz 2023

HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar, partinin Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) kapatma davasının seçimler sonrasına ertelenmesi ve tüm yargı işlemlerinin seçimlere kadar durdurulması talebiyle yeni bir başvuru yaptığını duyurdu. AYM daha önce Yargıtay Başsavcısı Bekir Şahin'in talebi üzerine HDP'nin Hazine yardımının kesilmesi ve hesaplara bloke konulması kararını oy çokluğuyla almıştı. HDP, bu kararın hukuka aykırı olduğunu ve AYM'nin varlık nedenine aykırı olduğunu savunarak itiraz hakkını kullanacağını belirtti.
16 Ocak 2023

Anayasa Mahkemesi, kamuoyunda 'sansür yasası' olarak bilinen ve 'halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma' suçuna hapis cezası öngören yasanın 29'uncu maddesinin iptalini görüşmek üzere toplandı. Basın örgütleri, bu yasayı ve gazetecilere yönelik tutuklamaları protesto etmek için AYM önünde 'basın nöbeti' başlattı. 29'uncu maddeden dolayı tutuklanan gazeteci Tolga Şardan da nöbete katıldı ve AYM'nin vereceği kararın meslek ve toplum açısından önemine vurgu yaptı.
8 Kasım 2023

Ankara başsavcı vekili Halil Maçkaya, Cumartesi Anneleri'nin 700'üncü hafta buluşmasını engelleme talimatı veren dönemin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu hakkındaki şikayeti işleme koymadı. Maçkaya, Soylu'nun bakanlık görevi kapsamında hareket ettiğini ve soruşturulabilmesi için TBMM'nin kararı gerektiğini belirtti. Aydoğan'ın şikayeti, Soylu'nun görevi kapsamında olduğu gerekçesiyle işleme alınmadı ve itiraz yolu öngörülmedi. Cumartesi Anneleri'nin eylemleri, polis müdahalesi ve AYM'nin kötü muamele yasağını ihlal kararlarına rağmen engellenmeye devam ediyor.
9 Kasım 2023

Anayasa Mahkemesi, iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını öngören suçlarda sanığın beş yıl denetime tabi tutularak süre sonunda suçu işlememiş gibi sayılması şeklinde uygulanan hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) ilişkin yasal düzenlemeyi iptal etti. Trabzon 2'nci Asliye Ceza Mahkemesi, 'kasten yaralama' ve 'görevi yaptırmamak için direnme' suçlarından açılan bir ceza davasında, HAGB'nin Anayasa'ya aykırı olduğunu ileri sürerek iptali için başvurmuştu. İptal kararının bir yıl sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.
1 Ağustos 2023

Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz, Anayasa Mahkemesi'nin internet sansürü aracı olarak kullanılan 8/A maddesiyle ilgili 'hak ihlali' kararının yeterli olmadığını, maddenin iptali için Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) harekete geçmesi gerektiğini belirtti. AYM'nin 62 başvurucu için verdiği kararın, 8/A maddesi dayanak gösterilerek uygulanan erişim engellerinin kaldırılmasını içerdiği, ancak bu kararların uygulanmasında aksaklıklar yaşandığı ve 8/A maddesinin hala yürürlükte olduğu ifade edildi. Akdeniz, 8/A maddesinin yerel seçimler döneminde de sansür için kullanılacağına dikkat çekti.
12 Ocak 2024
İşaretlediklerim