İranlı yönetmen Said Rustayi ve yapımcı Javad Noruzbegi, 'Leyla'nın Kardeşleri' filmini izinsiz olarak Cannes Film Festivali'ne gönderdikleri gerekçesiyle 6 ay hapis cezasına çarptırıldı ve 5 yıl sinema faaliyetlerinden men edildi. Cannes Film Festivali ve İran Sinema Yönetmenleri Birliği, bu kararı kınadı. Ayrıca, dünyaca ünlü yönetmenler ve Film Yönetmenleri Derneği, bu karara tepki göstererek adalet çağrısı yaptı ve bir imza kampanyası başlattı.
20 Ağustos 2023

İran Yeni Dalgası'nın tanınmış isimlerinden yönetmen Cafer Penahi, açlık grevine başladığını duyurduktan kısa bir süre sonra kefaletle serbest bırakıldı. Penahi'nin avukatı Yusuf Mulayi, yönetmenin sağlık durumunun iyi olduğunu ve eve döndüğünü belirtti. Penahi, 2010 yılında 'sistem karşıtı propaganda' suçlamasıyla altı yıl hapis cezasına çarptırılmış ve Temmuz ayında yeniden tutuklanmıştı. İran yargı erki serbest bırakılma ile ilgili henüz bir açıklama yapmadı.
4 Şubat 2023

İranlı yönetmen Ali Asgari'nin ülke dışına çıkması ve film çekmesi İran rejimi tarafından yasaklandı. Asgari'nin son filmi 'Terrestrial Verses', Cannes Film Festivali'nde dünya prömiyerini yapmış ve olumlu tepkiler almıştı. Ancak, Asgari'nin İran'a dönüşünün ardından pasaportuna el konuldu ve uluslararası festivallere katılması engellendi. İran rejimi, Asgari'yi hapse göndermekle tehdit etti.
1 Eylül 2023

İran'da eski cumhurbaşkanı Ali Ekber Haşimi Rafsancani'nin kızı Faize Haşimi, rejime karşı propaganda yapmak ve mukaddesata hakaret etmek suçlarından toplam 52 ay hapis cezasına mahkum edildi. Faize Haşimi, Mehsa Emini'nin ölümü sonrası başlayan protestolarda gözaltına alınmış ve göstericileri kışkırtmakla suçlanmıştı. Haşimi, geçmişte yaptığı açıklamalarla da İran rejimine karşı sert eleştirilerde bulunmuş ve tepki çekmişti. Avukatı Nida Şems, Haşimi'nin beş yıl hapis cezasına çarptırıldığını duyurdu.
18 Ocak 2023

İranlı ünlü yönetmen ve senarist Cafer Penahi, Evin Cezaevi'nde tutuklu bulunduğu süre boyunca açlık grevine başladığını duyurdu. Yeniden yargılanma talebi kabul edilmesine rağmen kefaletle serbest bırakılmayan Penahi, bu kararı protesto etmek amacıyla açlık grevine başladığını açıkladı. Penahi, serbest bırakılana kadar yiyecek, su ve ilaç kullanmayı reddettiğini belirtti.
2 Şubat 2023

İran'da 21 yaşındaki Astiazh Hakiki ve 22 yaşındaki nişanlısı Emir Muhammed Ahmedi, Tahran'daki Azadi Kulesi'nin yanında dans ettikleri bir videoyu Instagram hesaplarında paylaştıktan sonra gözaltına alındı ve 'yolsuzluk ve fuhuşa teşvik etmek, ulusal güvenliğe karşı işbirliği ve düzen aleyhine propaganda yapmak' suçlamalarıyla toplam 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Çift ayrıca iki yıl sosyal medya kullanma ve ülkeyi terk etme yasağı ile de karşı karşıya kaldı. Mahkumiyetlerin onanması durumunda, cezalar indirimsiz olarak infaz edilecek.
1 Şubat 2023

İranlı yönetmen Dariush Mehrjoui ve oyuncu eşi Vahideh Mohammadifar, Karaj’daki evlerinde öldürülmüş halde bulundu. İran yargı yetkilisi Hossein Fazeli, çiftin boyunlarında bıçak yaralarıyla ölü bulunduğunu belirtti. Cinayetin nedeni henüz bilinmiyor. 1939 doğumlu Mehrjoui, 1970'lerin başında İran'ın 'gerçekçiliğe odaklanan yeni film dalgasının' kurucularından biri olarak biliniyordu.
15 Ekim 2023

Oscar ödüllü 'Satıcı' filmiyle tanınan İranlı oyuncu Terane Alidusti, Mehsa Emini'nin ölümünden sonra başlayan protestolara destek vermek için başörtüsüz fotoğrafını sosyal medyada paylaşmış ve 'rejim karşıtı gösterilere destek vermek', 'yanlış içerikler paylaşmak' ve 'eylemleri kışkırtmak' suçlamalarıyla 17 Aralık'ta gözaltına alınmıştı. Dünya çapında ünlü sanatçılar Alidusti'nin serbest bırakılması çağrısında bulunmuştu. Alidusti'nin annesi Nadire Hekimullahi, kızının şartlı tahliyeyle serbest bırakıldığını Instagram hesabından duyurdu.
4 Ocak 2023

Uçan Süpürge Kadın Filmleri Festivali'nin konuğu İranlı yönetmen Manya Ekberi, sinemada kadınların güçten uzaklaştırıldığını ve temsilinin yok edildiğini belirtti. Ekberi, kadın bedeninin önce cinsel bir obje olarak kullanıldığını, sonra ise görüntülerden tamamen silindiğini ifade etti. İran'da kadınların zihinlerinin de savaşlar ve politikalarla kapatılmaya çalışıldığını söyledi. Kendi filmlerinde kadınları dayatılan güzellik algısının dışında tasvir etmeye çalıştığını ve İran sinema tarihinin rejim tarafından yok edildiğini dile getirdi.
2 Haziran 2023

İranlı popçu Mehdi Yarrahi, başörtüsü zorunluluğuna karşı bestelediği 'Roosarito' adlı şarkı nedeniyle tutuklandı. Şarkının klibinde, dans eden başörtüsüz kadınların görüntüleri ve özgürlük temalı sözler yer alıyor. Yarrahi, klibi 'Kadın, yaşam, özgürlük' hareketinin 'ön saflarında parlayan yurdunun kadınlarına' adamıştı. Yarrahi'nin avukatı Mustafa Nili, müvekkilinin tutuklandığını Twitter hesabından duyurdu.
30 Ağustos 2023

İran'da Mehsa Emini'nin ölümünü haberleştiren iki kadın gazeteci, Elahe Muhammedi ve Nilüfer Hamidi, hapse mahkum edildi. Muhammedi, 'ABD ile işbirliği yapmak', 'ülke güvenliğine karşı suç işlemek amacıyla faaliyette bulunmak' ve 'rejim aleyhinde propaganda yapmak' suçlamalarıyla toplamda 12 yıl hapse mahkum edildi. Hamidi'ye ise benzer suçlamalarla toplamda 13 yıl hapis cezası verildi. İki gazetecinin 20 gün içinde kararı temyize götürme hakları bulunuyor.
22 Ekim 2023

Suudi yetkililer, İran devlet televizyonunun altı çalışanını sınırdışı etti. Dört gazeteci, Mescid-i Nebevi'de çekim yaparken gözaltına alındı ve sorgulandıktan sonra Medine'deki gözaltı merkezine götürüldü. İki gün sonra, iki İranlı muhabir daha gözaltına alındı ve tüm gazeteciler Suudi hükümetinin kararıyla sınırdışı edildi. İran Radyo ve Televizyon Kurumu Başkanı Peyman Cebelli, gazetecilerin gözaltına alınmasının ve sınırdışı edilmesinin nedenleri hakkında bilgi verilmediğini ve hukuki girişimlerin başlatılacağını belirtti.
29 Mayıs 2024

İran asıllı rapçi Asya Alizade, kliplerinde uyuşturucu madde kullanımını özendirdiği gerekçesiyle gözaltına alındı ve serbest bırakıldıktan sonra sınır dışı edilmek üzere geri gönderme merkezine teslim edildi. Alizade'nin gözaltına alınması, kliplerinin incelenmesi sonucu uyuşturucuya özendirdiği iddiasıyla başlatılan bir soruşturma kapsamında gerçekleşti. İranlı şarkıcı, ifadesinin alınmasının ardından serbest bırakılsa da, ülkesine gönderilmek üzere işlemleri başlatıldı.
27 Mayıs 2023

İran'da Mehsa Emini'nin 'ahlak polisi' tarafından gözaltına alınmasının ardından yaşamını yitirmesi sonucu başlayan protestolara destek veren spor muhabiri İhsan Pirbornaş, 'protestolara katılmak, İran rejimi aleyhine propaganda yapmak ve ulusal güvenliği bozmak' suçlamalarıyla 18 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Pirbornaş'ın eşi, hapishane doktorunun İhsan'ın hasta olduğunu ve hapishanede tutuklu kalmasının uygun olmadığına dair raporuna rağmen cezanın verildiğini belirtti. İran'da devam eden protestolarda en az 481 kişi hayatını kaybetti ve en az 109 kişi idam cezasına çarptırıldı veya suçlamayla karşı karşıya kaldı.
10 Ocak 2023

31 Mayıs – 7 Haziran tarihleri arasında Ankara'da gerçekleştirilecek olan 26. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali, İran'da 'ahlak polisi' tarafından öldürülen Mehsa Emini anısına ve kadınların özgürlük mücadelesine dikkat çekmek amacıyla 'İranlı Kadınlar Konuşuyor: Tarih, Sanat, Direniş' adlı bir film seçkisi sunacak. Seçki, 1979'dan günümüze İran kadın hareketini yansıtan uzun ve kısa metrajlı filmleri içeriyor. İranlı yönetmen Mania Akbari festivalde konuk olarak yer alacak ve 'Ne Cüretle Bunu İstersin?' filminin gösterimi sonrası bir konuşma yapacak. Festivalde ayrıca, İran sinemasında çantanın simgesel kullanımını ele alan 'İran Çantası' ve toplumsal çatışmaları otobiyografik bir bakış açısıyla sunan 'Bir Ailenin Röntgeni' gibi filmler de gösterilecek.
4 Mayıs 2023

İran polisi, ünlü yönetmen Daryuş Mehrcuyi ve oyuncu eşi Vahide Muhammedifer'in evlerinde bıçaklanarak öldürülmesi olayının failinin tutuklandığını duyurdu. Polis Teşkilatı Sözcüsü Said Muntazer el-Mehdi, cinayetin suç ortaklarını ve gizli yönlerini tespit etmeye yönelik soruşturmaların devam ettiğini belirtti. Ancak el-Mehdi, failin motivasyonu ve Mehrcuyi ile Muhammedifer'le bağlantısına dair bir bilgi vermedi.
19 Ekim 2023

İran'da, İslami değerleri yaymakla görevli Gilan İli Kültür ve İslami İrşat Dairesi Başkanı Rıza Çağati, eşcinsel seks videosu yayıldığı iddiasıyla görevden alındı. Videonun içeriği ve videodaki kişilerin kimlikleri doğrulanmadı ancak yetkililer, olay hakkında başlattıkları soruşturma sürerken Çağati'yi görevden aldıklarını duyurdu. Çağati aynı zamanda dindarlık ve başörtüsüne odaklanan bir kültürel merkezin de kurucuları arasındaydı. İran'daki şeriat hukukuna göre eşcinsel ilişkiye idama varan cezalar verilebiliyor.
30 Temmuz 2023

Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi Başkanı Şebnem Korur Fincancı, 'örgüt propagandası yapmak' suçundan aldığı iki yıl sekiz ay 15 gün hapis cezasının ardından tahliye edildi. Kuzey Irak'ta Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kimyasal silah kullandığı iddialarını araştırılması gerektiğini belirttikten sonra iktidar tarafından hedef gösterilen Fincancı, Bakırköy Cezaevi'nden çıkışında coşkulu bir kalabalık tarafından karşılandı. Fincancı, basın emekçilerine teşekkür ederek, gerçeklerin paylaşılmasının hem hekimlerin hem de basın emekçilerinin sorumluluğu olduğunu vurguladı.
11 Ocak 2023

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi Başkanı Şebnem Korur Fincancı, 'örgüt propagandası yapmak' suçlamasıyla yargılandığı davada iki yıl sekiz ay 15 gün hapis cezasına çarptırıldı ve 76 gün tutuklu kaldıktan sonra tahliye edildi. Mahkeme, ceza onanırsa Fincancı'nın doktorluk mesleğini icra etmesini yasaklayabilecek bir maddeyi de uyguladı. Duruşma, yoğun güvenlik önlemleri altında ve çok sayıda izleyici ve avukatın katılımıyla gerçekleşti. Fincancı'nın evinde yapılan aramada el konulan bir kitap, dosyada delil olarak saklanacak.
11 Ocak 2023

İran'da Nobel ödüllü tutuklu Narges Mohammadi'nin kalp hastası olduğu ve anjiyo olması gerektiği belirtildi. Ancak, Mohammadi başörtüsü giymeyi reddettiği için cezaevi yönetimi hastaneye sevkine izin vermedi. Mohammadi, 2016'da 'idam cezasının kaldırılması için mücadele eden bir insan hakları hareketi kurmaktan' dolayı 16 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Mohammadi'nin iki damarının ciddi ölçüde tıkalı olduğu tespit edildi ve ailesi acilen anjiyo olması gerektiğini belirtti.
3 Kasım 2023
İşaretlediklerim