Anayasa Mahkemesi (AYM), 'halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma' suçuna hapis öngören 'sansür yasası' olarak adlandırılan 'dezenformasyonla mücadele yasası'nın iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemini 8 Kasım'da görüşecek. AKP ve MHP'nin hazırladığı bu yasa, gazetecilik meslek örgütleri tarafından 'sansür yasası' olarak adlandırılmıştı. CHP, yasanın 29'uncu maddesinin iptali için AYM'ye başvurmuştu. AYM, başvurunun iptal istemini 8 Kasım'daki Genel Kurul gündeminde ele alacak.
2 Kasım 2023

Anayasa Mahkemesi, CHP'nin başvurusu üzerine Öğretmenlik Meslek Kanunu'nda yer alan bazı hükümleri iptal etti. İptal edilen hükümler arasında aday öğretmenlerin komisyon değerlendirmesiyle atanması, Aday Öğretmen Yetiştirme Programı'na katılmayan veya bu programda başarısız olanların atanamayacağına dair maddeler bulunuyor. Ayrıca, aday öğretmenlik süreci ve kariyer basamaklarında ilerlemeyle ilgili diğer usul ve esasların yönetmelikle düzenlenmesi hükümleri de iptal edildi. Uzman ve başöğretmenlere yönelik mesleki gelişim alanlarında tamamlanması gereken asgari çalışmalarla ilgili ifadeler de iptal edilenler arasında.
13 Temmuz 2023

Ankara 21'inci İş Mahkemesi'nin talebi üzerine Anayasa Mahkemesi, gazetecilere kıdem tazminatı ödenmesi için gerekli olan 'meslekte en az beş yıl çalışmış olma şartı'nı düzenleyen 5953 Sayılı Kanun hükmünü iptal etti. Ayrıca, kıdem tazminatının altı aydan az sürelerin hesaplamada dikkate alınmamasını öngören kural da iptal edildi. İptal gerekçesinde, basın işçileri ile diğer işçiler arasında yaratılan farklılığın ve kıdem tazminatı hesaplamasında belirli sürelerin gözetilmemesinin eşitlik ilkesine aykırı olduğu vurgulandı.
14 Haziran 2023

Anayasa Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu'nun 'evlenen kadının kocasının soyadını alacağı' hükmünü eşitliğe aykırı bularak iptal etti ve Meclis'e bu konuda yeni bir düzenleme yapılması için dokuz ay süre verdi. Bu süre 28 Ocak 2024'te doluyor. İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği Koordinatörü Nazan Moroğlu, yasal bir boşluk oluştuğunu ve Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı sonrası kadınların evlilikte kendi soyadlarıyla devam etme zorunluluğunun kalktığını belirtti. Yeni yargı paketi taslağında ise benzer bir düzenlemenin sinyali verildi, ancak kadınların tek başına bekarlık soyadını kullanamayacağı belirtildi.
26 Ocak 2024

Anayasa Mahkemesi (AYM), Diken ve İfade Özgürlüğü Derneği'nin (İFÖD) beş yıllık hukuk mücadelesi sonucunda, internet gazeteciliğinde sansüre neden olan 5651 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesini iptal etti. AYM, bu maddenin ifade ve basın özgürlüklerine ağır bir müdahale teşkil ettiğini belirtti. İptal kararı dokuz ay sonra yürürlüğe girecek, bu süre zarfında yerel seçimler de dahil olmak üzere maddeye dayanılarak sansür uygulamaları devam edebilecek. AYM'nin pilot karar usulüyle verdiği bu karar, yapısal bir sorunu gidermek amacıyla TBMM'ye bildirilmişti.
10 Ocak 2024

Anayasa Mahkemesi, evlenen kadınların bekarlık soyadlarını kullanmalarını engelleyen Türk Medeni Kanunu'nun 187'nci maddesini eşitliğe aykırı bularak iptal etti. İptal edilen karar 28 Ocak 2024'te yürürlüğe girecekken, Habertürk'ten alınan bilgiye göre, yürürlüğe girmeden önce benzer bir düzenlemenin yeni yargı paketi içinde taslak olarak hazırlandığı bildirildi. Yeni düzenlemeyle kadınların, evlenmeden önceki soyadlarını yalnızca eşlerinin soyadlarının önüne alarak kullanmaları öngörülüyor.
11 Aralık 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM), Türk Medeni Kanunu'nun 286'ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan ve sadece koca ile çocuğa soybağının reddi davası açma hakkını tanıyan, ancak anneye bu hakkı tanımayan hükmü Anayasa'ya aykırı buldu ve iptal etti. AYM, bu durumun hukuk devleti ve eşitlik ilkeleriyle bağdaşmadığını, anne tarafından soybağının reddi talebiyle yargı mercilerine başvurulamamasının hak arama özgürlüğünün ihlali olduğunu belirtti. İptal kararı dokuz ay sonra yürürlüğe girecek.
20 Ekim 2023

Anayasa Mahkemesi, iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını öngören suçlarda sanığın beş yıl denetime tabi tutularak süre sonunda suçu işlememiş gibi sayılması şeklinde uygulanan hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) ilişkin yasal düzenlemeyi iptal etti. Trabzon 2'nci Asliye Ceza Mahkemesi, 'kasten yaralama' ve 'görevi yaptırmamak için direnme' suçlarından açılan bir ceza davasında, HAGB'nin Anayasa'ya aykırı olduğunu ileri sürerek iptali için başvurmuştu. İptal kararının bir yıl sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.
1 Ağustos 2023

Anayasa Mahkemesi, Türk Ceza Kanunu'nun 220. maddesinin 6. fıkrasında düzenlenen 'örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme' suçunu düzenleyen hükmü iptal etti. Patnos ve İstanbul Ağır Ceza Mahkemeleri, bu kuralın Anayasa'ya aykırı olduğunu belirterek iptalini talep etmişti. AYM, kuralın belirli ve öngörülebilir olmadığını, temel haklara keyfi müdahaleye yol açabileceğini ve kanunilik şartını taşımadığını ifade ederek iptal kararı verdi. Kararın 4 ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.
8 Aralık 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM), avukatların dilekçelerinde kullandığı ifadeler nedeniyle uyarı cezası almasını 'ifade özgürlüğü hakkının ihlali' olarak nitelendirdi. İki avukat, müvekkillerinin polis tarafından dövüldüğünü iddia etmiş ve bu durumu raporlaştırmak istemişti. Ancak, muayeneyi yapan doktorun gerçeğe aykırı rapor hazırladığını iddia eden avukatlar, doktor hakkında şikayette bulunmuştu. Bu durum üzerine Eskişehir Barosu avukatlara uyarı cezası vermişti. AYM, avukatların ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi ve yeniden yargılama yapılması gerektiğini belirtti.
2 Kasım 2023

Anayasa Mahkemesi, Temel Hak ve Özgürlüklerin İhlaline Dair Emsal Kararlar sayfasını hizmete açtı. Bu sayfada, adil yargılanma, din ve vicdan özgürlüğü, eğitim, ifade özgürlüğü, kişi hürriyeti ve güvenliği, mülkiyet, toplantı ve gösteri yürüyüşü, özel hayatın korunması, örgütlenme özgürlüğü, seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma, maddi ve manevi varlığın korunması, kötü muamele yasağıyla yaşam haklarına ilişkin konu başlıkları yer alıyor. Daha önce AYM tarafından verilmiş emsal ihlal kararlarına bu sayfadan ulaşılabiliyor.
28 Temmuz 2023

Anayasa Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu'nda yer alan ve kadınların evlenmeyle kocasının soyadını almasını zorunlu kılan hükmü, eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etti. İstanbul 8'inci Aile Mahkemesi'nin başvurusu üzerine yapılan değerlendirmede, erkeklerin evlenmeden önceki soyadlarını kullanmaya devam edebilirken, kadınların sadece kocasının soyadının önünde kendi soyadlarını kullanabilmesinin cinsiyet temelli ayrımcılık olduğu belirtildi. Kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından dokuz ay sonra yürürlüğe girmesi bekleniyor.
28 Nisan 2023

HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar, partinin Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) kapatma davasının seçimler sonrasına ertelenmesi ve tüm yargı işlemlerinin seçimlere kadar durdurulması talebiyle yeni bir başvuru yaptığını duyurdu. AYM daha önce Yargıtay Başsavcısı Bekir Şahin'in talebi üzerine HDP'nin Hazine yardımının kesilmesi ve hesaplara bloke konulması kararını oy çokluğuyla almıştı. HDP, bu kararın hukuka aykırı olduğunu ve AYM'nin varlık nedenine aykırı olduğunu savunarak itiraz hakkını kullanacağını belirtti.
16 Ocak 2023

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) bireysel başvurunun sınırlandırılması için çalıştıklarını ifade etti. Tunç, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarını yerine getirmeyen bir ülke gibi algılandığını, ancak bunun doğru olmadığını belirtti. AYM'ye bireysel başvurunun sınırlarının çizilmesi gerektiğini vurguladı. Bireysel başvuru hakkı, 12 Eylül 2010'daki referandumda kabul edilmişti.
6 Ekim 2023

Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz, Anayasa Mahkemesi'nin internet sansürü aracı olarak kullanılan 8/A maddesiyle ilgili 'hak ihlali' kararının yeterli olmadığını, maddenin iptali için Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) harekete geçmesi gerektiğini belirtti. AYM'nin 62 başvurucu için verdiği kararın, 8/A maddesi dayanak gösterilerek uygulanan erişim engellerinin kaldırılmasını içerdiği, ancak bu kararların uygulanmasında aksaklıklar yaşandığı ve 8/A maddesinin hala yürürlükte olduğu ifade edildi. Akdeniz, 8/A maddesinin yerel seçimler döneminde de sansür için kullanılacağına dikkat çekti.
12 Ocak 2024

Anayasa Mahkemesi, Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) kapatma davasının seçimlerden sonra görülmesi yönündeki talebini reddetti. Karar, mahkeme tarafından oybirliği ile alındı ve HDP'nin 14 Mart'ta savunma yapması için çağrıldı. Yargıtay Başsavcısı Bekir Şahin tarafından 7 Haziran 2021'de yapılan başvuru sonucunda, AYM Genel Kurulu 21 Haziran 2021'de iddianameyi kabul etmişti. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de HDP'nin kapatılması gerektiğini belirten açıklamalarda bulunmuştu.
26 Ocak 2023

Anayasa Mahkemesi, CHP'nin, 14 Ekim'de Meclis'ten geçirilen ve 'sansür yasası' olarak adlandırılan dezenformasyonla mücadele yasasının 29'uncu maddesinin iptali için yaptığı başvuruyu oy çokluğuyla reddetti. Bu madde, halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak amacıyla gerçeğe aykırı bilgi yayma suçunu düzenliyor ve bu suçu işleyenlere bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası öngörüyor. Yasanın yürürlüğe girmesinin ardından bazı gazeteciler bu madde kapsamında tutuklandı veya soruşturmaya uğradı.
8 Kasım 2023

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu'nda, emekli maaşlarına yüzde 25 oranında artış getiren kanun teklifi kabul edildi. Muhalefetin, zam oranının artırılması ve seyyanen zam yapılması yönündeki önergeleri AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. Bu düzenleme, '6 Şubat 2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi' kapsamında ele alındı.
13 Temmuz 2023

Ekşi Sözlük, Türkiye'de deprem eleştirileri sonrası kapatılmış ve yönetimin itirazı üzerine mahkeme tarafından erişim engeli kaldırılmıştı. Ancak, erişim engeli kaldırma kararına itiraz edilmesi sonucu site tekrar erişime kapatıldı. Bilişim hukuku uzmanı Prof. Dr. Yaman Akdeniz, bu tür kararların iki-üç yıl sürebileceğini ve tek çarenin Anayasa Mahkemesi'ne başvurmak olduğunu belirtti. Akdeniz, Anayasa Mahkemesi'nin başvuruları uzun süre bekletebileceğini ve bu durumun etkili başvuru yollarını ortadan kaldırdığını ifade etti.
3 Mart 2023

İtalya'da, Başbakan Giorgia Meloni liderliğindeki sağ koalisyon hükümetinin büyük ortağı aşırı sağcı İtalya’nın Kardeşleri (FdI) partisinin hazırladığı, taşıyıcı anneliğin 'evrensel suç' sayılmasına yönelik yasa tasarısı Temsilciler Meclisi'nde kabul edildi. Tasarı, Senato'dan da onay alması halinde yasalaşacak ve İtalya'da taşıyıcı annelik uygulaması evrensel bir suç haline gelecek. Bu yasa tasarısının amacının, taşıyıcı annelik uygulaması için yurt dışına gidilmesini engellemeyi amaçladığı belirtiliyor.
27 Temmuz 2023
İşaretlediklerim