2023 Nobel Tıp Ödülü, mRNA aşılarının geliştirilmesine katkıda bulunan Katalin Kariko ve Drew Weissman'a verildi

2023 Nobel Tıp Ödülü, mRNA aşılarının geliştirilmesine katkıda bulunan Katalin Kariko ve Drew Weissman'a verildi ile benzer, 11 olumlu, 3 olumsuz, ve 11 önemli olmak üzere, toplam 15 olay izlendi.

Britanya Covid-19 BBC Türkçe ABD Covid-19 aşıları Almanya BioNTech İsveç Moderna mRNA aşısı Aşı Pfizer-BioNTech İspanya Dünya Sağlık Örgütü AstraZeneca Colin Farrell Bilim İnsanları Aşılar Dr. Ozan Ünlü tıp ödülü The Beatles Jay Z Luke Combs Frank Sinatra Avrupa Theron Tomas Heart dergisi akciğer Bilgi Edinme Yasası Reuters
Britanya Covid-19 BBC Türkçe ABD Covid-19 aşıları Almanya BioNTech İsveç Moderna mRNA aşısı Aşı Pfizer-BioNTech İspanya Dünya Sağlık Örgütü AstraZeneca Colin Farrell Bilim İnsanları Aşılar Dr. Ozan Ünlü tıp ödülü The Beatles Jay Z

Almanya'daki Jung Vakfı, immünoloji ve mRNA teknolojilerindeki öncü çalışmaları nedeniyle BioNTech şirketinin kurucularından Özlem Türeci'ye 300 bin euro değerindeki tıp ödülünü verdi. Türeci, dünyada kullanım ruhsatı alan ilk coronavirüs aşısının geliştirilmesine katkıda bulunmanın yanı sıra, kanser hastaları için kişiye özel tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine öncülük etti. Ayrıca, genç araştırmacı ödülüne 31 yaşındaki doktor Ahmed Mrestani layık görüldü ve ona epilepsi ve baş ağrısı üzerine araştırmaları için üç yıl boyunca toplam 210 bin avro destek sağlanacak.
4 Mayıs 2023

11 Ocak'ta gerçekleşen Altın Küre Ödül törenine katılan birçok ünlü isim, etkinlik sonrasında Covid-19 testlerinin pozitif çıktığını açıkladı. Bu isimler arasında Colin Farrell, Brendan Gleeson, Jamie Lee Curtis ve Michelle Pfeiffer gibi ünlüler bulunuyor. Artan vakalar sebebiyle Eleştirmenlerin Seçimi Ödülleri'nde Covid-19 testi zorunluluğu getirildi. Pfeiffer, Covid-19 nedeniyle Jeff Bridges'a ödül verme görevini John Goodman'a bırakmak zorunda kaldı.
18 Ocak 2023

Britanya'da, mitokondriyal hastalıkları önlemek amacıyla geliştirilen Mitokondriyal Donasyon Tedavisi (MDT) kullanılarak üç kişinin DNA'sını taşıyan bir bebek dünyaya getirildi. Bu teknik, Newcastle'da geliştirildi ve 2015'te yasal düzenlemelerle uygulanmasının önü açıldı. İlk uygulama 2016'da ABD'de gerçekleşti ve Britanya'da 20 Nisan 2023 itibarıyla beşten az doğum bu teknikle yapıldı. Tekniğin başarılı olması durumunda Britanya'da her yıl yaklaşık 150 doğumda kullanılması mümkün olabilir.
11 Mayıs 2023

ABD'deki Florida Üniversitesi araştırmacıları, glioblastoma adı verilen agresif beyin kanseri türü için bağışıklık sistemini tetikleyen yeni bir mRNA kanser aşısı geliştirdi. Aşı, hastanın kendi tümöründen alınan hücreleri kullanarak kişiselleştirilmiş bir tedavi oluşturuyor ve Covid-19 aşılarında kullanılan mRNA teknolojisine benzer bir yöntemle çalışıyor. İlk klinik deneyler dört hasta üzerinde yapıldı ve şimdi aşı, 24 yetişkin ve pediyatrik hastada daha geniş çaplı testler için kullanılacak.
10 Mayıs 2024

Harvard Tıp Fakültesi kardiyoloji uzmanı Dr. Ozan Ünlü'nün açıklamalarına göre, Covid-19 aşıları kalp yetmezliği, atardamar ve toplardamar pıhtıları, beyin kanamaları gibi ciddi sağlık sorunlarına karşı koruyucu etkiye sahip. İngiltere, İspanya ve Estonya'dan 20 milyon kişinin verilerinin analiz edildiği bir araştırma, aşıların hem akut hem de uzun vadeli komplikasyon risklerini azalttığını gösterdi. Araştırma, endüstri desteği olmadan gerçekleştirildi ve aşılanmış bireylerde ciddi sağlık sorunlarının riskinde önemli düşüşler saptandı. Ayrıca, Covid-19'un kalp ve damar sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine karşı aşıların koruyucu olduğu vurgulandı.
19 Mart 2024

Milyonlarca kişi üzerinde yapılan bir araştırma, Covid-19 aşılarının kalp rahatsızlıklarına neden olmadığını, aksine koruma sağladığını ortaya koydu. Araştırma, 20 milyon kişi üzerinde gerçekleştirilmiş ve bulgular Heart dergisinde yayınlanmıştır. Oxford Üniversitesi'nden Profesör Daniel Prieto-Alhambra'nın da katkıda bulunduğu çalışma, AstraZeneca, Pfizer-BioNTech ve Moderna gibi aşıların kalp yetmezliği ve kan pıhtılaşmasına karşı koruyucu olduğunu gösterdi. Ayrıca, aşılanan kişilerin kalp yetmezliği ve kan pıhtılaşması riskinin aşı olmayanlara göre önemli ölçüde daha düşük olduğu belirlendi.
13 Mart 2024

Britanya'da, cilt kanserinin en ölümcül türü olan melanoma karşı dünyanın ilk kişiselleştirilmiş mRNA aşısı denemeleri gerçekleştiriliyor. 52 yaşındaki Steve Young, bu aşının denendiği ilk hastalardan biri olarak kaydedildi. Aşı, bağışıklık sisteminin kalan kanserli hücreleri tanıyıp yok etmesine yardımcı olmayı amaçlıyor ve Moderna ile Merck Sharp and Dohme (MSD) tarafından üretiliyor. Ayrıca, aşı Avustralya'da da dahil olmak üzere diğer ülkelerde de denemeleri sürdürülüyor.
26 Nisan 2024

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, küresel aşılamaların son 50 yılda yaklaşık 154 milyon hayat kurtardığını belirtti. Ghebreyesus, çiçek hastalığının ortadan kaldırılması ve kızamık, zatürre gibi hastalıkların önlenmesinde aşıların büyük rol oynadığını vurguladı. Ayrıca, DSÖ'nün Genişletilmiş Aşılama Programı (EPI) sayesinde dünya genelinde çocukların yüzde 84'üne difteri, tetanos ve boğmacaya karşı aşı yapıldığını ifade etti. DSÖ, aşılamaları desteklemek için 'İnsanca Mümkün' adlı bir kampanya başlattı.
25 Nisan 2024

Britanya'da binlerce kanser hastası, kişiye özel aşılarla yeni bir tedavi türünün denemelerine başlayacak. Bu denemeler, mRNA teknolojisini kullanarak kanser hücrelerini tanıyıp yok etmeyi ve hastalığın tekrarlama riskini azaltmayı amaçlıyor. İlk hasta olan 55 yaşındaki Elliot Pfebve, bağırsak kanserine karşı kişiye özgü bir aşıyla tedavi ediliyor. Denemeler, 2027'ye kadar sürecek ve aşıların geleneksel kemoterapiye göre daha az yan etki yaratması bekleniyor.
31 Mayıs 2024

Nosebo etkisi, plasebo etkisinin olumsuz versiyonu olarak tanımlanır ve olumsuz beklentilerin fiziksel zararlara yol açtığı durumları ifade eder. Covid-19 aşısı örneğinde, aşının yan etkileri hakkında yapılan önceden uyarılar, hastalarda beklenen yan etkilerin gerçekleşmesine neden olabilir. 2022'de yapılan bir araştırma, Covid aşısıyla ilişkili yan etkilerin dörtte üçünün nosebo etkisiyle açıklanabileceğini ortaya koydu. Bu durum, sağlık profesyonellerinin hastaları bilgilendirirken kullandıkları dilin önemini ve potansiyel zararlarını vurgulamaktadır.
11 Nisan 2024

Britanya merkezli ilaç şirketi AstraZeneca, Covid-19 aşısının çok nadir durumlarda Trombositopeni Sendromlu Tromboz (TTS) gibi ciddi yan etkilere neden olabileceğini kabul etti. Bu durum, aşı olduktan sonra sağlık sorunları yaşayan kişilerin ve yakınlarını kaybettiğini düşünenlerin şirkete dava açmalarına yol açtı. İlk dava, aşı sonrası beyin hasarı yaşayan Jamie Scott tarafından açıldı. AstraZeneca, aşının güvenlik profilinin genel olarak kabul edilebilir olduğunu ve düzenleyicilerin aşının faydalarının yan etkilerden daha ağır bastığını belirtti.
2 Mayıs 2024

2024 Grammy Ödülleri'nde kadın sanatçılar büyük başarılar elde etti. Taylor Swift, 'Midnights' albümüyle 'Yılın Albümü' ödülünü dördüncü kez kazanarak önemli bir rekora imza attı. Miley Cyrus, 'Flowers' şarkısıyla 'Yılın Kaydı' ve 'En İyi Solo Pop Performansı' ödüllerini alarak ilk Grammy'lerini kazandı. Billie Eilish, Barbie filmi için yazdığı 'What Was I Made For?' şarkısıyla 'Yılın Şarkısı' ödülünü aldı. Jay-Z, törende yaptığı konuşmada eşi Beyoncé'nin 'Yılın En İyi Albümü' ödülünü hiç kazanamamasını eleştirdi.
5 Şubat 2024

Türk bilim insanı Özden Baltekin’in de yer aldığı ekip, Britanya’da 8 milyon sterlinlik prestijli Longitude Ödülü’nü kazandı. İsveç’te geliştirilen antimikrobiyal direnç testi, idrar yolu enfeksiyonlarında enfeksiyonun bakteri kaynaklı olup olmadığını tespit ediyor ve doğru antibiyotik tedavisini belirliyor. Bu test, geleneksel yöntemlere göre çok daha hızlı sonuç vererek gereksiz antibiyotik kullanımını önlüyor. Test, Avrupa’da piyasaya sürüldü ve Türkiye’ye getirilmesi için çalışmalar başlatıldı.
21 Haziran 2024

‘Tanrı parçacığı’ teorisiyle tanınan Nobel ödüllü fizikçi Peter Higgs, 94 yaşında hayatını kaybetti. Edinburgh Üniversitesi, Higgs'in kısa süreli bir hastalık sonrası evinde vefat ettiğini açıkladı. Higgs, 1964 yılında, parçacıklara kütlelerini verdiği düşünülen ‘Higgs bozonu’ adlı atom altı parçacığın teorisini geliştirmiş ve bu teori 2012'de CERN tarafından doğrulanmıştı. Higgs, bu önemli buluşuyla 2013 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştı.
9 Nisan 2024

Mimarlık alanının en prestijli ödülü olarak kabul edilen Pritzker Ödülü, bu yıl 78 yaşındaki Japon mimar Riken Yamamoto'ya verildi. Yamamoto, 50 yıl boyunca nötr ve modernist bir tarzda, ilk bakışta dikkat çekmeyen eserler üretmesine rağmen, Pritzker Jüri Başkanı Alejandro Aravena tarafından toplumsal alanlar yaratma becerisi nedeniyle övüldü. Yamamoto, tasarımda kendini pek iyi bulmadığını belirtmiş, ancak çevresine dikkatli bir şekilde bakmanın önemini vurgulamıştır. Pritzker Ödülü, 1979'dan beri her yıl topluma ve mimarlığa katkı sağlayan mimarları onurlandırmak amacıyla veriliyor.
7 Mart 2024
İşaretlediklerim