Cardiff Üniversitesi ve UK Dementia Research Institute tarafından yürütülen bir araştırma, akıllı saatlerin ve yapay zekanın Parkinson hastalığını ilk belirtiler ortaya çıkmadan yedi yıl öncesinden tespit edebileceğini gösterdi. Araştırmada 103 bin 712 kişinin akıllı saat verileri analiz edilmiş ve 2013-2016 arasında bir haftalık hareket hızı verileri kullanılarak Parkinson hastalığına yakalanacak kişiler başarıyla tahmin edilmiştir. Araştırmanın sonuçları Nature dergisinde yayımlanmış ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir.
4 Temmuz 2023

Milyonlarca kişi üzerinde yapılan bir araştırma, Covid-19 aşılarının kalp rahatsızlıklarına neden olmadığını, aksine koruma sağladığını ortaya koydu. Araştırma, 20 milyon kişi üzerinde gerçekleştirilmiş ve bulgular Heart dergisinde yayınlanmıştır. Oxford Üniversitesi'nden Profesör Daniel Prieto-Alhambra'nın da katkıda bulunduğu çalışma, AstraZeneca, Pfizer-BioNTech ve Moderna gibi aşıların kalp yetmezliği ve kan pıhtılaşmasına karşı koruyucu olduğunu gösterdi. Ayrıca, aşılanan kişilerin kalp yetmezliği ve kan pıhtılaşması riskinin aşı olmayanlara göre önemli ölçüde daha düşük olduğu belirlendi.
13 Mart 2024

Üroloji uzmanı Prof. Dr. Can Öbek, prostat kanseri riskine karşı erkeklerin 40 yaşında ilk PSA testini yaptırması gerektiğini ifade etti. Prostat kanserinin erkeklerde en sık rastlanan ikinci kanser olduğunu ve her yıl yaklaşık 1.5 milyon erkeğin prostat kanseri olduğunu öğrendiğini belirtti. Öbek, PSA testinin kullanıma girdiği yıllardan günümüze prostat kanserine bağlı ölümlerde yüzde 53 oranında azalma görüldüğünü ve bu azalmada en büyük katkının PSA testine bağlı erken tanıya ait olduğunu düşündüğünü ifade etti.
11 Eylül 2023

Lund Üniversitesi'ndeki bir ekip tarafından yönetilen araştırmada, yapay zekanın meme kanseri tarama görüntülerini iki radyologla benzer oranda doğru okuyabildiği belirlendi. Araştırmada, 80 binden fazla kadının tarama görüntüleri hem radyologlar hem de yapay zeka tarafından değerlendirildi. Yapay zeka ve radyologların yanlış tespit oranı yüzde 1,5 çıktı. Ancak yapay zekanın tarama programlarında kullanılıp kullanılamayacağını tam olarak belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu belirtildi.
3 Ağustos 2023

İngiltere'de yapılan bir araştırma, uzun süreli Covid-19 geçiren kişilerin ana organlarında hasar görülme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Araştırmada, hastaneye kaldırılan 259 Covid-19 hastasının ana organları MRI yöntemiyle incelendi ve sonuçlar, Covid-19 geçirmemiş bir grupla karşılaştırıldı. Uzun süreli Covid-19 geçiren hastaların akciğer, beyin ve böbrek gibi organlarında anormalliklere sahip olma olasılığının üç kat daha fazla olduğu bulundu. Araştırmanın, uzun süreli Covid-19 için etkili tedavilerin geliştirilmesine yardımcı olacağı düşünülüyor.
23 Eylül 2023

Klick Labs'tan araştırmacılar, akıllı telefonlardaki ses teknolojisini yapay zekayla birleştiren yeni bir yöntemle, 10 saniyede diyabet tanısı konulabileceğini belirtti. Bu yöntemle, 6 ila 10 saniyelik ses kaydıyla diyabet tanısı konulabildiği tespit edildi. Araştırmada, 267 kişiden iki hafta boyunca günde altı kez 6 ila 10 saniyelik sesli mesaj kaydetmeleri istendi ve bu verilerle tip 2 diyabet olup olmadığını tespit edebilen bir yapay zeka modeli geliştirildi. Bu modelin doğru teşhis oranı kadınlarda yüzde 89, erkeklerde yüzde 86 olarak ölçüldü.
19 Ekim 2023

Helmholtz Münih Araştırma Merkezi'nden Profesör Ali Ertürk ve ekibi, ölü bir fareyi şeffaf hale getirerek kanser tümörlerinin daha ilk aşamalarında tespit edilmesini sağlayacak bir yöntem geliştirdi. Bu teknik, şu anda sadece ölü fareler üzerinde uygulanabiliyor ve küçük tümörlerin tespitinde devrim niteliğinde bir ilerleme olarak değerlendiriliyor. Fareyi şeffaf hale getirmek için ölü hayvanın yağ ve pigmentleri kimyasal bir yöntemle ayrılıyor ve bu sayede organlar ve sinirler neredeyse görünmez hale geliyor. Araştırma Nature dergisinde yayınlandı ve Cancer Research tarafından büyük potansiyel taşıdığı yorumu yapıldı.
11 Temmuz 2023

Harvard Tıp Fakültesi kardiyoloji uzmanı Dr. Ozan Ünlü'nün açıklamalarına göre, Covid-19 aşıları kalp yetmezliği, atardamar ve toplardamar pıhtıları, beyin kanamaları gibi ciddi sağlık sorunlarına karşı koruyucu etkiye sahip. İngiltere, İspanya ve Estonya'dan 20 milyon kişinin verilerinin analiz edildiği bir araştırma, aşıların hem akut hem de uzun vadeli komplikasyon risklerini azalttığını gösterdi. Araştırma, endüstri desteği olmadan gerçekleştirildi ve aşılanmış bireylerde ciddi sağlık sorunlarının riskinde önemli düşüşler saptandı. Ayrıca, Covid-19'un kalp ve damar sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine karşı aşıların koruyucu olduğu vurgulandı.
19 Mart 2024

İsveç ve İsviçreli araştırmacılar tarafından yürütülen bir çalışma, yapay zeka programı ChatGPT'nin doktorlardan yaklaşık 10 kat daha hızlı tıbbi rapor hazırlayabildiğini ortaya koydu. Acta Orthopaedica dergisinde yayımlanan araştırma sonuçlarına göre, doktorlar ve ChatGPT tarafından doldurulan hastane taburcu kağıtları arasındaki farkı alanında uzman 15 kişilik bir heyet ayırt edemedi. ChatGPT, benzer kalitedeki bir raporu ortalama 2,9 dakikada hazırlarken, doktorlar için bu süre 27,8 dakika oldu. Uppsala Üniversitesi Hastanesi'nde ortopedi doktoru olan Cyrus Broden, yapay zekanın doktorların iş yükünü azaltabileceğini ve hastalara daha fazla zaman ayırma imkanı sunabileceğini belirtti.
29 Mart 2024

Google'ın yapay öğrenme konusunda uzmanlaşmış şirketi DeepMind, tıp alanında soruları yanıtlamak üzere bir yapay zeka tabanlı sohbet robotu olan Med-PaLM'ı geliştirdi. Doktorlar tarafından sorulan sorulara verilen yanıtların %92,6'sı doğru bulundu. Bu oran, doktorların kendi aralarında verdiği yanıtların doğruluk oranı olan %92,9 ile hemen hemen aynı. Ayrıca, robotun verdiği potansiyel zararlı tavsiyelerin oranı da gerçek doktorlarınkine eşit çıktı. Yapay zekanın yanılma payı da doktorlarla benzerlik gösteriyor.
4 Ocak 2023

Sinirbilim ve görüntüleme tekniklerindeki ilerlemeler sayesinde, ölüm sürecinde beyin aktiviteleri üzerine yapılan bir araştırma PNAS dergisinde yayınlandı. Araştırmada, ölmek üzere olan dört hastanın beyin dalgaları ve kalp ritimleri incelendi ve özellikle 'gama' adı verilen beyin dalgalarında ani bir artış gözlemlendi. Gama dalgaları, yüksek düzeyde bilişsel işlevlerin gerçekleştirilmesinde önemli bir rol oynar. Araştırma, Michigan Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden nörobilimci Jimo Borjigin başkanlığında yürütüldü ve ölüm sürecini saniye saniye gösteren ilk çalışma olma özelliğini taşıyor.
3 Mayıs 2023

California Üniversitesi'nden sinirbilim uzmanları, yaşlılarda bilişsel kayıpların evde tedavi edilmesine yönelik bir dizi araştırma yaptı. Altı ay boyunca, hafıza bozukluğu bulunmayan 60-85 yaş arası bir grup, her gece difüzör ile iki saat boyunca yedi değişik kokuyu kokladı. Araştırma sonucunda, bu kokulara maruz kalan grup, beynin yaşlanmayla bozulduğu bilinen bölgesi daha sağlam bulundu ve bilişsel performansları yüzde 226 oranında arttı. Ayrıca, katılımcılar daha rahat uyuduklarını belirtti.
24 Eylül 2023

Belçikalı araştırmacılar, alkol kullanım bozukluğu olan kişilerin reddedilme duyarlılığını inceledi. Araştırmada, alkol kullanım bozukluğu teşhisi konmuş ve en az 10 gündür içmemiş 105 hasta ile 73 sağlıklı kişiden oluşan kontrol grubu 'reddedilme duyarlılığı anketi'ni yanıtladı. Anket sonuçları, alkol kullanım bozukluğu olan kişilerin sosyal etkileşimlerde reddedilme duyarlılığının ortalamanın üstünde olduğunu gösterdi. Araştırmanın sonuçları 'Journal of Psychiatric Research' dergisinde yayınlandı.
30 Ekim 2023

JAMA Neurology dergisinde yayınlanan bir araştırma, insan beyninin hacminin zamanla arttığını gösteriyor. Araştırma, 1930 ile 1970 yılları arasında doğan 3,226 katılımcının MR taramaları üzerinden beyin hacimlerindeki artışı belgelemiştir. Araştırmacılar, büyüyen beyin hacimlerinin demans riskinde düşüşe işaret edebileceğini öne sürüyorlar. Ancak, demans vakalarının artışı, sosyal ve çevresel faktörlerle ilişkilendirilerek, beyin büyüklüğündeki artışın demans üzerindeki etkileri konusunda çelişkiler ortaya koyuyor.
22 Nisan 2024

Fransa Atom Enerjisi ve Alternatif Enerjiler Kurumu (CEA), dünyanın en güçlü manyetik rezonans görüntüleme (MRI) cihazı olan Iseult ile insan beyninin en net görüntüsünü yayınladı. Bu cihaz, 11,7 Tesla manyetik gücüne sahip olup, hastanelerde kullanılan cihazlara kıyasla çok daha hızlı ve detaylı görüntüler elde edebiliyor. 20 gönüllü üzerinde test edilen cihaz, neredeyse 4 dakikada en net beyin görüntüsünü elde etti. Iseult Projesi, nörodejeneratif hastalıklar ve psikiyatrik bozukluklar üzerine araştırmalar yapmayı hedefliyor ve bu ultra detaylı görüntülerin, Alzaymır ve Parkinson gibi hastalıkların teşhisinde önemli bir rol oynaması bekleniyor.
4 Nisan 2024

Türkiye'de kalp yetersizliği hastalarının durumunun kötüye gitmesinin yapay zeka kullanılarak öngörülmesi amacıyla PROHEART-AI Projesi hayata geçiriliyor. Proje, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi öncülüğünde ve AstraZeneca Türkiye'nin desteğiyle yürütülecek. Proje kapsamında giyilebilir teknoloji ve yapay zeka algoritmaları kullanılarak hastaların durumları izlenecek ve erken müdahale imkanı sağlanacak. Projenin, Türkiye'deki kalp yetersizliği hastalarının tedavisine önemli katkılar sunması ve Türkiye'yi bu alanda bir merkez haline getirmesi hedefleniyor.
7 Haziran 2023

ABD'deki Pittsburgh Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada, yapay zeka modelleri kulak enfeksiyonlarını yüzde 93 doğrulukla akut orta kulak iltihabından ayırt edebildi. Bu oran, doktorların hastalığı teşhis etme oranından daha yüksek. Araştırma, 2018 ile 2023 arasında 635 çocuğun kulak zarlarının çekildiği 1151 video üzerinde gerçekleştirildi. Araştırmacılar, bu teknolojinin yanlış teşhisleri azaltarak gereksiz antibiyotik kullanımını önleyebileceğini belirtiyor.
6 Mart 2024

ABD'deki Florida Üniversitesi araştırmacıları, glioblastoma adı verilen agresif beyin kanseri türü için bağışıklık sistemini tetikleyen yeni bir mRNA kanser aşısı geliştirdi. Aşı, hastanın kendi tümöründen alınan hücreleri kullanarak kişiselleştirilmiş bir tedavi oluşturuyor ve Covid-19 aşılarında kullanılan mRNA teknolojisine benzer bir yöntemle çalışıyor. İlk klinik deneyler dört hasta üzerinde yapıldı ve şimdi aşı, 24 yetişkin ve pediyatrik hastada daha geniş çaplı testler için kullanılacak.
10 Mayıs 2024

University College London'dan (UCL) yapılan yeni bir çalışma, kalp damar rahatsızlıklarının demans için giderek daha önemli bir risk faktörü haline geldiğini ortaya koydu. Çalışma, 1947 ile 2015 yılları arasında toplanan verilerle dünyanın dört bir yanından 27 araştırma makalesini analiz etti. Bulgular, düşük eğitim düzeyi ve sigara içmenin demans riskine katkısının azaldığını, buna karşın obezite, diyabet ve kalp damar hastalıklarının oranlarının arttığını gösterdi. UCL'de psikiyatri profesörü Naaheed Mukadam, hipertansiyonun demans riskine en çok katkıda bulunan faktör olduğunu belirtti.
28 Haziran 2024

Austin, Texas Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, MRI taramalarını analiz ederek insan düşüncelerini metne dönüştürebilen bir yapay zeka geliştirdiler. Nature dergisinde yayınlanan makaleye göre, bu yapay zeka hayal edilen konuşmayı metne çevirebiliyor. Araştırma, beyin aktiviteleri MRI ile taranarak ve büyük bir dil modeli kullanılarak gerçekleştirildi. Araştırmanın lideri sinirbilimci Alexander Huth, bu çalışmanın düşüncenin kendisini yakaladığını ve bu olasılığın heyecan verici olduğunu belirtti.
2 Mayıs 2023
İşaretlediklerim