Araştırmalar, aşırı teknoloji kullanımının demans benzeri bilişsel değişikliklere ve potansiyel olarak demans riskinin artmasına yol açabileceğini gösteriyor. 'Dijital demans' terimi, teknolojinin aşırı kullanımı sonucu bilişteki değişiklikleri tanımlamak için kullanılıyor, ancak bu durum resmi olarak teşhis edilebilir bir sağlık durumu değil. 2022'de yapılan bir araştırma, televizyon izlemenin demans riskini artırırken, bilgisayar kullanımının daha düşük demans riskiyle ilişkilendirildiğini buldu. Dijital demansın önlenmesi için önerilen adımlar arasında telefon bildirimlerini sınırlamak ve pasif medya süresini azaltmak yer alıyor.
3 Mart 2024

Türkiye, böbrek taşı görülme sıklığının dünya ortalamasının üzerinde olduğu 'taş kuşağı' ülkeleri arasında bulunuyor. Prof. Dr. Bülent Önal, her 100 kişiden 11'inde böbrek taşı oluştuğunu belirtiyor. Böbrek taşlarının idrar yolu enfeksiyonları ve kronik böbrek yetmezliğine yol açabileceği, sıcak iklimin ve yetersiz su tüketiminin hastalığa zemin hazırladığı ifade ediliyor. Yeterli su tüketimi, tuzun azaltılması, sağlıklı beslenme ve egzersiz böbrek taşı oluşumunu engelleyebilir. Ayrıca, bira içmenin böbrek taşlarını düşürdüğüne dair yaygın bir kanının yanlış olduğu, bol su içmenin daha etkili olduğu vurgulanıyor.
26 Mart 2023

JAMA Neurology dergisinde yayınlanan bir araştırma, insan beyninin hacminin zamanla arttığını gösteriyor. Araştırma, 1930 ile 1970 yılları arasında doğan 3,226 katılımcının MR taramaları üzerinden beyin hacimlerindeki artışı belgelemiştir. Araştırmacılar, büyüyen beyin hacimlerinin demans riskinde düşüşe işaret edebileceğini öne sürüyorlar. Ancak, demans vakalarının artışı, sosyal ve çevresel faktörlerle ilişkilendirilerek, beyin büyüklüğündeki artışın demans üzerindeki etkileri konusunda çelişkiler ortaya koyuyor.
22 Nisan 2024

Aşırı sıcaklar, günlük aktiviteleri bile ölümcül hale getirebiliyor. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, sıcaklar her yıl yaklaşık 489 bin ölüme neden oluyor, ancak gerçek sayı daha yüksek olabilir. Aşırı sıcaklar, vücudun savunma mekanizmalarını bozarak kalp krizi, felç ve diğer sağlık sorunlarına yol açabiliyor. İklim değişikliği nedeniyle bu tür aşırı hava olaylarının sıklığı ve şiddeti artıyor, özellikle Batı Afrika ve Güney Asya gibi bölgelerde yaşayan insanlar daha savunmasız durumda.
4 Ağustos 2024

Dünya genelinde yaşlı nüfusun artmasıyla birlikte Alzheimer hastalığına yakalanan kişi sayısı da artıyor. Bursa Şehir Hastanesi Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Cemile Haki, düzenli fiziksel aktivite ve Akdeniz tipi diyetin Alzheimer hastalığını önleyebileceğini belirtti. Alzheimer hastalığının tam anlamıyla tedavisi bulunmamakla birlikte, hastalığın ilerlemesini yavaşlatacak ve semptomları azaltacak tedaviler mevcut. Ayrıca, sosyal yaşantı ve beyni çalıştıracak aktivitelerin de hastalığın gelişimini geciktirdiği tespit edilmiştir.
20 Eylül 2024

Journals of Gerontology dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, 1946-1964 yılları arasında doğan 'baby boomer' kuşağı, İkinci Dünya Savaşı öncesinde doğanlara göre daha uzun yaşıyor ancak sağlık durumları daha kötü. Araştırma, Britanya, ABD ve Avrupa'da 50 yaş ve üzeri 100 binden fazla kişinin sağlık verilerini analiz etti. Baby boomer'ların obezite, tip 2 diyabet, kanser ve kalp hastalığı gibi kronik hastalıklara daha erken yakalandığı tespit edildi. Bu durum, sosyal bakım taleplerinin artmasına ve hükümet harcamaları üzerinde büyük etkilere yol açabilir.
7 Ekim 2024

Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği İkinci Başkanı Prof. Dr. Demirhan Dıraçoğlu, hareketsizliğin vücuttaki tüm organ ve sistemleri olumsuz etkilediğini belirtti. Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığı, haftalık belirli sürelerde fiziksel aktivite yapılmasını öneriyor. Hareketsizlik, kalp ve damar hastalıkları, diyabet, depresyon gibi birçok hastalığın riskini artırıyor. Ayrıca, bağırsak mikrobiyotasının sağlığı için de düzenli egzersiz önemli.
9 Haziran 2024

Apple Kadın Sağlığı Araştırması'na göre, menarş olarak bilinen ilk adet dönemine giriş yaşı giderek düşüyor ve adet döngüsünün düzenli hale gelmesi için gereken süre artıyor. Bu eğilim, özellikle ırksal azınlıklar ve düşük sosyoekonomik kökenden gelenler arasında belirgin. Çocukluk çağı obezitesi, beslenme kalıpları, psikolojik stres ve çevresel faktörler bu değişimlerin ardındaki başlıca nedenler olarak öne çıkıyor. Bu durum, sağlık eşitsizliklerini artırarak daha iyi halk sağlığı politikaları ve araştırmalarının önemini vurguluyor.
6 Haziran 2024

Birleşmiş Milletler kuruluşları tarafından yayımlanan yeni bir rapora göre, dünya genelinde her iki dakikada bir kadın hamilelik veya doğum sırasında yaşamını yitiriyor. 2000 ile 2020 yılları arasında anne ölümlerinde azalma gözlemlenmiş ancak sonrasında bu ilerleme durmuş ve bazı bölgelerde gerileme yaşanmıştır. Özellikle Sahra Altı Afrika'da anne ölüm oranları yüksek olup, Covid-19 salgınının bu durumu daha da kötüleştirmiş olabileceği belirtiliyor. DSÖ Genel Direktörü ve BM Nüfus Fonu İcra Direktörü, kaliteli sağlık hizmetlerine erişim ve aile planlamasına yatırım yapılmasının önemini vurguluyor.
23 Şubat 2023

İsveç'te Lund Üniversitesi tarafından 4,1 milyon kişi üzerinde 40 yıl süren bir araştırma, kanser vakalarının yüzde 40'ının aşırı kiloyla ilişkili olduğunu gösterdi. Araştırmada 32 kanser türü obeziteyle ilişkilendirildi, bu sayı daha önce 13 olarak biliniyordu. Vücut kitle endeksindeki her beş puanlık artış, kansere yakalanma riskini erkeklerde %24, kadınlarda %12 artırıyor. Araştırma sonuçları, obezitenin kanser üzerindeki etkisinin daha önce düşünülenden daha büyük olabileceğini gösteriyor.
12 Mayıs 2024

Japonya'da Osaka Üniversitesi Hastanesi'nde yatan 1675 hastayla yapılan bir araştırma, diş fırçalama alışkanlıkları ile kalp hastalığı riski arasındaki ilişkiyi inceledi. Katılımcılar diş fırçalama sıklıklarına göre dört gruba ayrıldı. Araştırma sonuçlarına göre, günde iki kez ve sadece geceleri diş fırçalayanların kardiyovasküler hastalıklardan hayatta kalma oranları, hiç fırçalamayanlara göre daha yüksek bulundu. Sadece sabahları diş fırçalamanın ise yetersiz olduğu belirtildi. Araştırmanın sonuçları Nature dergisinde yayımlandı.
4 Temmuz 2023

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye'de her yıl ortalama 2 bin 500-2 bin 800 yeni doğan bebeğe işitme kaybı tanısı konulduğunu belirtti. Koca, çocukluk döneminde geçirilen hastalıklar, kulak enfeksiyonları, kazalar ve kullanılan bazı ilaçlar nedeniyle bu oranın geçici işitme kayıplarıyla birlikte yüzde 6'ya kadar çıktığını ifade etti. İşitme kaybını erken dönemde belirlemek için ulusal işitme tarama programları yürütüldüğünü ve her yıl yaklaşık 2 milyon civarı tarama testi yapıldığını aktardı.
22 Eylül 2023

Dünya genelinde yapılan araştırmalar, 20'li, 30'lu ve 40'lı yaşlardaki bireylerde meme ve bağırsak kanseri gibi kanser türlerinin arttığını gösteriyor. Özellikle Britanya, ABD, Fransa, Avustralya, Kanada, Norveç ve Arjantin gibi ülkelerde genç yetişkinlerde bağırsak kanseri vakaları önemli ölçüde artış gösterdi. Uzmanlar, bu artışın obezite, sigara kullanımı, uyku düzeni ve mikroplastiklerin etkisi gibi çeşitli faktörlerle ilişkili olabileceğini belirtiyor. Ancak, genç yaşta kanser vakalarının artışının tam nedeni hala bilinmiyor ve bu durum ciddi bir halk sağlığı krizi potansiyeli taşıyor.
9 Ekim 2024

1990'lı yıllardan bu yana kanser ölüm oranları, çeşitli önleme programları ve tedavi yöntemleri sayesinde düşüş göstermiş ve son 30 yılda %33'lük bir azalma yaşanmıştır. Ancak pandemi döneminde sağlık sistemine erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle ileri evre kanser tanılarında artış beklenmektedir. Türkiye'de her yıl yaklaşık 200 bin kişi kanser teşhisi almaktadır ve en sık görülen kanser türleri arasında meme, tiroid, rahim ve akciğer kanserleri bulunmaktadır. Ayrıca, HPV aşısının rahim ağzı kanserini azalttığı ve Türkiye'de DSÖ'nün önerdiği kolorektal, meme ve rahim ağzı kanserleri için ücretsiz tarama programları bulunduğu belirtilmiştir.
4 Şubat 2023

Polonya'daki Lodz Üniversitesi ve ABD'deki Johns Hopkins Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırma, günde 10 bin adım atılması gerektiği önerisini sorguluyor. Araştırma, erken ölüm riskini azaltmak için günde 4 bin adımın, kalp ve damar sağlığı için ise 2 bin 500 adımın yeterli olduğunu belirtiyor. Ancak, adım sayısı arttıkça sağlık yararlarının da arttığına dikkat çekiliyor. Araştırma, yaşam tarzı değişikliklerinin ve yürüyüşün kalp ve damar hastalıklarının riskini azaltmada ve yaşamı uzatmada etkili olduğunu vurguluyor.
9 Ağustos 2023

Cenevre merkezli Ülke İçi Yerinden Edilme İzleme Merkezi (IDMC) tarafından açıklanan rapora göre, 2023 yılında dünya genelinde afetler, çatışmalar ve doğal afetler nedeniyle 75,9 milyon kişi evini kaybetti. Türkiye, Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle 4 milyon 53 bin kişiyle evsiz kalanlar listesinde ikinci sırada yer aldı. Raporda, Türkiye'de kiraların arttığı, evini kaybedenlerin çadırlara ve konteyner kentlere yerleştirildiği ve bu durumun en az üç yıl süreceği belirtildi. Ayrıca, ülkede işsizlik, hayat pahalılığı ve eğitimdeki aksaklıklar gibi sorunların devam ettiği vurgulandı.
15 Mayıs 2024

Türkiye'de yaklaşık 10 milyon insanın solunum yolu hastalıklarıyla mücadele ettiği ve bu hastalıkların toplumsal ve ekonomik yükünün büyük oranda önlenebileceği düşüncesiyle 17 uzmanlık ve altı hasta derneği Türkiye Solunum Koalisyonu'nu kurdu. Koalisyon, 2030 yılı sonuna kadar akciğer hastalıklarından ölümleri üçte bir oranında azaltmayı hedefliyor. Ayrıca, Türkiye'de tütün ve tütün ürünlerinin kontrolünün zayıfladığına ve sigara kullanım oranının arttığına dikkat çekiyor. Koalisyon, solunum sistemi hastalıklarının altında yatan temel risk faktörlerine karşı etkili bir kontrol programının uygulanamadığını belirtiyor.
27 Eylül 2023

Pozitif-iz Derneği'nin raporuna göre, 2018'den bu yana HIV'le yaşayanlara karşı hak ihlali yüzde 300'den fazla arttı. 2022 boyunca gelen başvuruların yüzde 28'inde hak ihlali tespit edildi. Yabancı uyrukluların maruz kaldığı ayrımcılık ve hak ihlalleri de 2022'de bir önceki yıla göre yüzde 36 arttı. Pozitif-iz Derneği, HIV'le yaşayanlara destek mesajı verdi ve HIV'in etkin olarak baskılayan ilaçların (ARV) HIV ile yaşayan kişilerin sağlıklı bir yaşam sürdürmesini sağladığını belirtti.
22 Ekim 2023

Türkiye'de 2023 yılının ilk beş ayında görülen kızamık vaka sayısı 2 bin 51 oldu. Sağlık Bakanlığı'nın kamuoyuyla paylaşmadığı ancak Dünya Sağlık Örgütü'ne bildirdiği rakamlara göre, vaka sayısı sürekli artıyor. Prof. Dr. Muzaffer Eskiocak, Türkiye'de kızamık salgını yaşandığını ve bunun aşısız ve eksik aşılıların salgını olduğunu belirtti. Pandemi ve deprem nedeniyle aşılama oranlarında düşüş yaşandığı ve bu durumun kızamık vakalarındaki artışa zemin hazırladığı ifade edildi.
20 Temmuz 2023

Dünya Bankası, eğer politika yapıcılar işgücü arzını, üretkenliği ve yatırımı artırmak için gerekli adımları atmazsa, ortalama potansiyel küresel ekonomik büyümenin 2030'a kadar yılda %2,2 ile otuz yılın en düşük seviyesine düşeceğini ve bu durumun 'kayıp bir on yıl' başlatacağını belirtti. Rapor, sürdürülebilir sektörlerde yatırım artışı, ticaret maliyetlerinin azaltılması, hizmetlerde büyümenin artırılması ve işgücüne katılımın genişletilmesi gibi önerilerde bulundu. Ayrıca, Covid-19 salgını ve Rusya'nın Ukrayna işgali gibi krizlerin ekonomik büyümeyi olumsuz etkilediği ifade edildi.
28 Mart 2023
İşaretlediklerim