Finlandiya'da yapılan bir araştırma, 40 yaşından önce menopoza giren kadınların otoimmün hastalıklara yakalanma riskinin arttığını ortaya koydu. Araştırma, 20 bin kadının sağlık verilerini en az 12 yıl boyunca takip etti ve erken menopoza giren kadınların otoimmün hastalıklara 2,6 kat daha yatkın olduğunu belirledi. Araştırma sonuçları, Britanya'da Oxford Üniversitesi'nin Human Reproduction dergisinde yayınlandı. Uzmanlar, doktorların bu artan riskin farkında olması gerektiğini vurguladı.
26 Eylül 2024

Anadolu yer sincabı olarak da bilinen gelengilerin nesli, artan kentleşme ve azalan besin kaynakları nedeniyle tehlikede. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'nin (IUCN) kırmızı listesine giren gelengilerin popülasyonu son 10 yılda yüzde 25 azaldı. Türkiye'de üç türü bulunan gelengiler, doğal bitki örtüsünün yok edilmesi ve yanlış tarım uygulamaları gibi nedenlerle yaşam alanlarını kaybediyor.
20 Ağustos 2024

Artan sıcaklıklar nedeniyle keneler daha geniş coğrafi alanlarda ve mevsimler arası daha erken dönemlerde aktif hale geliyor. Bu durum, Lyme hastalığı gibi kene kaynaklı hastalıkların yayılma riskini artırıyor. Lyme hastalığı, enfekte bir kene ısırığı sonucu ortaya çıkan ve bazen belirgin olmayan semptomlar gösteren bir hastalıktır. Hastalığın erken teşhisi ve tedavisi, uzun süreli sağlık sorunlarını önleyebilir. Kene ısırıklarından korunmak için alınabilecek önlemler arasında koruyucu giysiler giymek, kovucu kullanmak ve vücut kontrolü yapmak bulunmaktadır.
11 Mayıs 2024

Kanada'daki Dalhousie Üniversitesi araştırmacıları, 2018-2022 yılları arasında 84 ülkede yapılan plastik kirliliği denetimleri ve verilerini analiz etti. Science Advances dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, incelenen atıkların neredeyse yarısı hangi şirket tarafından üretildiği belirlenememişken, kaynağı belirlenen atıkların %11'i Coca Cola ve %5'i PepsiCo tarafından üretilmiş. Nestle, Danone ve Altria gibi diğer büyük şirketler de plastik kirliliğine katkıda bulunuyor.
1 Mayıs 2024

İsveç'te Lund Üniversitesi tarafından 4,1 milyon kişi üzerinde 40 yıl süren bir araştırma, kanser vakalarının yüzde 40'ının aşırı kiloyla ilişkili olduğunu gösterdi. Araştırmada 32 kanser türü obeziteyle ilişkilendirildi, bu sayı daha önce 13 olarak biliniyordu. Vücut kitle endeksindeki her beş puanlık artış, kansere yakalanma riskini erkeklerde %24, kadınlarda %12 artırıyor. Araştırma sonuçları, obezitenin kanser üzerindeki etkisinin daha önce düşünülenden daha büyük olabileceğini gösteriyor.
12 Mayıs 2024

Çinli bilim insanları, Helicobacter pylori (H. pylori) bakterisinin tedavisinde kullanılan ilaçların mide kanserini önlediğini belirledi. 2011 yılında Çin'in Şantung eyaletinde başlatılan ve 10 yıldan fazla süren araştırmada, H. pylori tedavisi gören grubun mide kanserine yakalanma riskinin yüzde 13 oranında azaldığı tespit edildi. Araştırma, tedavi edilen grupta mide kanseri vakalarının ve kanser kaynaklı ölümlerin önemli ölçüde azaldığını gösterdi. Özellikle 45 yaş altı deneklerde mide kanseri ve kanser kaynaklı ölümler daha fazla önlendi.
9 Ağustos 2024

Gebelik sırasında yapılan non-invaziv prenatal test (NIPT), anne kanındaki fetal DNA parçacıklarını analiz ederek yüzde 99 doğruluk oranıyla kromozomal bozuklukları tespit edebiliyor. Bu test, amniyosentez gibi invaziv yöntemlere olan ihtiyacı büyük ölçüde azaltıyor ve fiyatı düştükçe daha yaygın hale gelmesi bekleniyor. Ancak, NIPT tek başına yeterli değil; ultrasonografi ve diğer değerlendirmelerle birlikte kullanılması gerekiyor. Testin bazı kısıtlamaları bulunmakla birlikte, yüksek riskli gebeliklerde özellikle öneriliyor.
29 Eylül 2024

The Lancet'de yayınlanan bir meta analiz, kumarın küresel bir sorun haline geldiğini gösterdi. 68 ülke ve bölgeden toplanan veriler, yetişkinlerin yüzde 46,2'sinin ve ergenlerin yüzde 17,9'unun son 12 ayda kumar oynadığını ortaya koydu. Çevrimiçi kumarın yaygınlaşması, kumar bağımlılığını artıran önemli bir faktör olarak öne çıkıyor. Araştırma, kumarın halk sağlığı sorunu olarak kabul edilmesi gerektiğini ve hükümetlerin bu konuda daha sıkı düzenlemeler yapması gerektiğini vurguluyor.
10 Ağustos 2024

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve uluslararası araştırma görevlilerinin yürüttüğü bir bilimsel çalışma, dünya genelinde obezite oranlarının 1 milyar sınırını aştığını ortaya koydu. The Lancet tıp dergisinde yayımlanan araştırma sonuçlarına göre, 1990 yılına kıyasla yetişkinlerde obezite oranı bir kat, 5-19 yaş aralığındaki çocuk ve gençlerde ise dört kat artış gösterdi. Obezitenin, özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde daha yaygın olduğu ve kalp damar hastalıkları, böbrek hastalıkları, diyabet ve belli kanser türlerine yol açtığı belirtildi. DSÖ, obeziteyle mücadele için çeşitli önlemlerin alınması gerektiğini vurguladı.
1 Mart 2024

Araştırmalar, kompulsif yemek yiyenlerin bağırsaklarında 'Proteobacteria' olarak bilinen belirli bir bakteri türünün yüksek miktarda bulunduğunu ortaya koydu. Buna karşılık, 'Actinobacteria' ve 'Blautia' bakterilerinin bu kişilerde azaldığı gözlemlendi. Çalışma, bağırsak bileşimi ile beyin gen ifadesi arasında doğrudan bir etkileşim olduğunu ve bu bulguların gıda bağımlılığı ve yeme bozukluklarının tedavisinde yeni yaklaşımlar sunabileceğini gösterdi. Araştırma, Barselona'daki Universitat Pompeu Fabra'da gerçekleştirildi ve sonuçlar Gut dergisinde yayınlandı.
27 Haziran 2024

Lenacapavir adlı enjekte edilebilir HIV tedavisinin, enfeksiyona karşı neredeyse yüzde 100 etkili olduğu belirlendi. Güney Afrika ve Uganda'da yaklaşık 5 bin kişi üzerinde yapılan çalışmada, aşı olan kadınlarda enfeksiyon görülmedi. Amerikan ilaç üreticisi Gilead tarafından üretilen bu aşı, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Avrupa ve diğer ülkelerde HIV tedavisi için onaylanmış durumda. Kadınlarda elde edilen sonuçlar New England Journal of Medicine’de yayınlandı ve Almanya’nın Münih kentinde düzenlenen bir AIDS konferansında tartışıldı.
25 Temmuz 2024

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) tarafından yayımlanan rapora göre, son sekiz yılda kadın sünneti oranları yüzde 15 artış gösterdi. Şu anda hayatta olan 230 milyondan fazla kız çocuğu ve kadın sünnet edilmiş durumda. Kadın sünneti en çok Afrika, Asya ve Ortadoğu'daki ülkelerde uygulanıyor. UNICEF, 2030'a kadar kadın sünnetinin tamamen durdurulması hedefine ulaşılmasının zor olduğunu ve bu konuda hükümetlerin de üzerlerine düşeni yapması gerektiğini belirtti.
8 Mart 2024

Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, 'Blattella germanica' türü hamam böceklerinin genetik yapısının, 2 bin 100 yıl önce Asya'da yaşayan 'Blattella asahinai' türüne benzediği tespit edildi. Araştırmada, bu türün kıtalar arası ticari ve askeri hareketlilikler sebebiyle Ortadoğu ve Avrupa'ya ulaştığı ve buradan da dünyanın diğer bölgelerine yayıldığı belirtildi. Batı Avustralya Üniversitesi'nden Theo Evans, bu hamam böceklerinin hayatta kalmalarının insanlara gözükmemelerine bağlı olduğunu ve evrimsel olarak geceleri ortaya çıkacak şekilde adapte olduklarını söyledi.
21 Mayıs 2024

Çin'de, gençliği koruma ve sağlığı geliştirici özelliklere sahip olduğuna inanılan Ejiao adlı geleneksel ilaç için her yıl milyonlarca eşek öldürülüyor. Ejiao, eşek derisinden elde edilen jelatinle üretiliyor ve toz, hap, sıvı formunda veya yiyeceklere ek olarak kullanılıyor. Donkey Sanctuary adlı kuruluşun raporuna göre, dünya genelinde her yıl en az 5,9 milyon eşek Ejiao yapımı için katlediliyor.
17 Şubat 2024
İşaretlediklerim