The Lancet dergisinde yayınlanan 'Küresel Hastalık Yükü 2021' araştırması, Covid-19 pandemisinin 2019-2021 yılları arasında dünya genelinde beklenen yaşam süresini bir yıl altı ay azalttığını ortaya koydu. Bu durum, 1950'den bu yana yaşam süresindeki ilk düşüş olarak kaydedildi. Araştırma, pandeminin yaklaşık 16 milyon insanın ölümüne yol açtığını ve pandemi döneminde ölümlerin ortalama yüzde 5,1 arttığını belirtti. Ayrıca, dünya nüfusunun yaşlanması ve bu değişimin sağlık ve sosyal güvenlik sistemleri üzerindeki etkilerine dikkat çekildi.
13 Mart 2024

Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü'nden Prof. Dr. Mehmet Ali Eryurt, Türkiye nüfusunun 2070'lerde 70 milyonun, 2100'de ise 50 milyonun altına düşmesinin beklendiğini açıkladı. Türkiye'nin doğum oranı 1,51 çocuğa düşmüş durumda ve bu oran 2014'ten beri düzenli olarak azalmaktadır. Eryurt, Türkiye'nin 90 milyona bile ulaşamayacağını ve nüfusun 2040'larda yaklaşık 88 milyona ulaştıktan sonra azalmaya başlayacağını belirtti.
10 Temmuz 2024

IMF, Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'nda 2023 yılı için küresel ekonomik büyüme tahminini yüzde 2,9 olarak güncelledi. Raporda, merkez bankalarının faiz artırımları ve Rusya-Ukrayna savaşının ekonomik faaliyeti baskıladığı, Çin'deki Covid-19 durumunun ise toparlanmayı hızlandırdığı belirtildi. Küresel enflasyonun 2022'deki yüzde 8,8 seviyesinden 2023'te yüzde 6,6'ya ve 2024'te yüzde 4,3'e düşmesi bekleniyor. Ayrıca, ABD ve Avro Bölgesi'nin büyüme tahminleri yukarı yönlü revize edilirken, Türkiye'nin 2023 yılı büyüme tahmini yüzde 3 olarak korundu.
31 Ocak 2023

Birleşmiş Milletler'in yayımladığı 2023 Dünya Gıda Güvenliği Raporuna göre, 2022 yılında dünya genelinde ortalama 735 milyon insan açlıkla mücadele etti. Covid-19, Ukrayna'daki savaş ve iklim değişikliklerinin etkisiyle 2019'dan bu yana açlıkla karşı karşıya kalan insan sayısında 122 milyonluk bir artış yaşandı. Rapor, mevcut eğilimlerin sürmesi durumunda 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri kapsamındaki 'açlığın sona erdirilmesi' hedefine ulaşılamayacağını belirtiyor.
12 Temmuz 2023

NASA ve ESA astronomları, Samanyolu Galaksisinde, gezegenlerin senkronize hareket ettiği bir güneş sistemi gözlemledi. Bu sistem, Dünya'dan 100 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor ve içinde yaşam olmadığı tahmin ediliyor. Sistemin merkezindeki yıldız HD 110067'nin etrafında dönen gezegenlerin yörünge süreleri 9 ile 54 gün arasında değişiyor. Araştırmacılar, bu tür senkronize hareket eden sistemlerin nadir olduğunu ve keşfedilenler arasında HD 110067'nin en fazla gezegene sahip olduğunu belirtiyor.
29 Kasım 2023

Abdullah Karakuş, ABD, Çin, Hindistan, AB ülkeleri ve Rusya'nın dünyayı en çok kirleten ülkeler olduğunu belirtiyor. Uzmanlar, dünyanın ısısının 2 derece daha artması halinde krizlerin başlayacağını ve bunun gıda kıtlığı, kuraklık ve göçlere yol açacağını öngörüyor. Karakuş, orman yangınlarının artışına dikkat çekerek, insan hatası ve dikkatsizliğin bu yangınların başlıca nedenleri olduğunu vurguluyor. Orman yangınlarını önlemek için alınması gereken önlemler hakkında da önerilerde bulunuyor.
21 Haziran 2024

IMF-Dünya Bankası Bahar dönemi toplantısında sunulan Dünya Ekonomik Görünüm Raporu, 2030 yılına kadar küresel ekonominin yıllık ortalama %2.8 büyüyeceğini öngörüyor, bu oran tarihsel ortalamaların altında. Raporda, teknolojik atılımların ve iyi yönetimin toplam faktör verimliliğine yeterince katkı sağlayamadığı belirtiliyor. 2024 ve 2025 yılları için küresel ve bölgesel büyüme oranları ile enflasyon tahminleri de raporda yer alıyor. Özellikle Türkiye için büyüme ve enflasyon tahminleri dikkat çekici.
23 Nisan 2024

Brezilya Çevre Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre, 2023 yılının ilk altı ayında Amazon yağmur ormanlarında ormansızlaşma oranı yüzde 33,6 düşüş gösterdi. Brezilya Ulusal Uzay Araştırmaları Enstitüsü'nün uydularla elde ettiği veriler de bu azalmayı doğruladı. Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, hükümetin 2030 yılına kadar sıfır ormansızlaşma hedeflediğini belirtti. Çevre Bakanı Marina Silva, hükümetin yasadışı ağaç kesimine karşı başarılı bir mücadele yürüttüğünü ve bu durumun Lula'nın seçim kampanyası vaatlerinin bir sonucu olduğunu ifade etti.
7 Temmuz 2023

Yaklaşık 5 bin kilometre derinlikte bulunan Dünya'nın iç çekirdeği, sismik ölçümlere göre artık yüzeyden daha yavaş dönüyor. Nature Geoscience dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, iç çekirdek 1970'lerin başında gezegenin geri kalanından biraz daha hızlı dönmeye başlamış, ancak 2009 yılı civarında yavaşlamış. Araştırmacılar, iç çekirdeğin dönüş hızındaki bu değişimin, Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesi için geçen süredeki küçük değişimlerle uyumlu olduğunu belirtiyorlar. Diğer uzmanlar ise bulgular konusunda temkinli yaklaşıyor ve Dünya'nın merkeziyle ilgili gizemlerin devam ettiğini vurguluyorlar.
26 Ocak 2023

Oxford, Bristol, Exeter Üniversiteleri ve Doğu Finlandiya Üniversitesi'nden bilim insanlarının yaptığı ortak araştırma, çocukluk ve gençlik dönemlerindeki hareketsiz yaşam tarzının atardamar sertleşmesini artırdığını ortaya koydu. Araştırmada, 11 ila 24 yaşları arasındaki bin 339 kişi üzerinde 13 yıl boyunca yapılan incelemeler sonucunda, günde 6 saatten 9 saate çıkan hareketsizlik süresinin atardamar sertleşmesini yaklaşık yüzde 10 artırdığı bulundu. Ayrıca, yaşlanmanın atardamar sertliğini artırdığı ve bu durumun yetişkinlerde genç yaşta ölüm riskini yüzde 47 artırabileceği, günde en az 3 saatlik hafif fiziksel aktivitenin ise atardamar sertleşmesi riskini en aza indirebileceği belirtildi.
27 Mart 2024

Bloomberg'e göre, Türkiye Aralık 2022'de Rusya'dan doğalgaz ödemelerinin bir kısmını 2024'e ertelemesini talep etti. Enerji Bakanı Fatih Dönmez, Rusya'ya yapılacak doğalgaz ödemelerinin ertelenmesi için müzakerelerin sürdüğünü doğruladı. Reuters'ın haberine göre, Türkiye'nin 600 milyon dolarlık doğalgaz borcu seçimlerden önce 2024'e ertelendi ve bu miktarın 4 milyar dolara kadar çıkabileceği belirtildi. Türkiye'nin dövizdeki hareketlenmeyi durdurmak için son bir ayda 50 milyar dolarlık 'arka kapı' satışı yaptığı ve net rezervlerin eksi 69 milyar dolara ulaştığı ifade edildi.
10 Mayıs 2023

Avrupa Birliği (AB), florlu sera gazları ve ozon tabakasını incelten maddelerin kullanımını aşamalı olarak düşürecek. Bu kapsamda, hidroflorokarbonların tüketimi 2050'ye kadar tamamen sonlandırılacak. Ayrıca, hidroflorokarbon üretmek üzere tahsis edilen haklar, 2036'dan itibaren aşamalı olarak düşürülecek. Florlu sera gazları içeren ürünlerin satışı da kademeli olarak sona erecek.
5 Ekim 2023

Doğan Tılıç, Türkiye'nin doğurganlık oranının mevcut seviyede kalması durumunda 2050 yılında nüfusunun 93 milyona ulaşacağını belirtiyor. Avrupa'nın önümüzdeki 30 yılda yüzde 7 oranında bir nüfus azalması yaşayacağını ve bu durumu büyük bir sorun olarak görmediklerini ifade ediyor. Tılıç, düşük doğurganlığın her zaman olumsuz bir durum olarak değerlendirilmemesi gerektiğini, ekolojik denge ve kaynakların sürdürülebilir kullanımı açısından olumlu sonuçlar doğurabileceğini vurguluyor. Ayrıca, doğru yönetilen politikalarla toplumun refahının artırılabileceğini savunuyor.
13 Temmuz 2024

Woods Hole Oşinografi Enstitüsü uzmanları, okyanusun derinliklerine dalmanın uzay keşiflerine göre daha zor ve maliyetli olduğunu ifade etti. İnsanlık, okyanus yüzeyini binlerce yıldır keşfetmesine rağmen deniz tabanının sadece yüzde 20'sini haritalayabildi. Derin deniz keşiflerinin sınırlı olmasının nedenleri arasında yüksek basınç, karanlık ve soğuk koşullar yer alıyor. Derin okyanus çukurları 11 bin metre derinliğe kadar ulaşabiliyor ve bu bölgelerdeki yaşam, güneş ışığı yerine hidrotermal sızıntılardan elde edilen kimyasal enerjiyle sürdürülüyor.
22 Haziran 2023

Sanayi devriminden bu yana artan karbondioksit seviyeleri, küresel ısınmayı hızlandırıyor ve Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından belirlenen kritik eşiklere yaklaşıyoruz. Bu eşikler arasında Grönland Buz Levhası, Permafrost, Okyanus sirkülasyonu ve sıcaklığı, Musonlar, Amazon Yağmur Ormanları, Antarktika Buz Levhaları ve mercan resifleri bulunuyor. Bilim insanları, bu eşiklerin aşılmasının geri dönüşü olmayan çevresel değişikliklere yol açabileceği konusunda uyarıyor ve küresel ısınmayı 1,5 derece altında tutmanın önemine dikkat çekiyor.
31 Mayıs 2024

Goldman Sachs’in eski ekonomisti ve Uluslararası Finans Enstitüsü başekonomisti Robin Brooks, dolar/TL'nin serbest bırakılması durumunda 21'e düşeceğini belirtti. Brooks, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, dolar/TL için gerçeğe yakın değerinin 21 olduğunu ve liranın serbest bırakılması durumunda keskin bir düşüş yaşayacağını, ancak bu durumun yalnızca ilk tepki olacağını ve liranın daha sonra güçleneceğini ifade etti.
1 Kasım 2023

Britanya merkezli varlık yönetim şirketi Eurizon SLJ Capital, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) enflasyonla mücadelede faiz indirimine gitmesiyle birlikte dolar endeksinin yüzde 10-15 arası değer kaybedebileceğini öngördü. Dolar endeksi, diğer para birimlerine karşı doların değerini ölçen bir göstergedir ve 2021'de 89,7'ye düşmüş, Eylül 2022'de ise 114'e yükselmişti. Şirketin stratejistleri Stephen Jen ve Joana Freire, dolar endeksinin 12-15 aylık bir dönemde düşüşünü sürdürebileceğini belirtiyorlar.
5 Nisan 2023

Yaz aylarında buzun üretiminde kullanılan suyun kirli olması ve hijyenik olmayan koşullarda saklanması, buz kaynaklı gıda zehirlenmelerine yol açabiliyor. Buzun Salmonella, E. coli, Listeria gibi bakteriler veya Norovirus gibi virüslerle kontamine olması ciddi sindirim sistemi sorunlarına neden olabiliyor. Gıda mühendisi Ebru Akdağ, buzun da gıda maddesi gibi muamele görmesi gerektiğini ve hijyen kurallarına uyulmasının önemini vurguluyor. Tüketicilerin kirli buza karşı önlem alması zor olduğundan, asıl sorumluluk buz üretenler ve kullananlara düşüyor.
16 Temmuz 2024

Kripto para piyasaları yeni bir satış dalgasını yaşarken, Bitcoin'deki Nisan 2024'teki yarılanma (halving) olayına odaklanılmıştır. Yarılanma, madencilik ödüllerinin yarıya düşürülmesi anlamına gelir ve Bitcoin'in fiyatını olumlu yönde etkileyebilir. Geçmişteki yarılanmalar sonrası Bitcoin fiyatı rekor seviyelere ulaşmıştır. Bloomberg analisti Jamie Douglas Coutts ve diğer analistler, yarılanma sonrasında Bitcoin'in 50 bin doların üzerine çıkabileceğini öngörüyorlar. Bloomberg Intelligence ve Matrixport, Bitcoin'in yarılanma ile en az yüzde 78'lik bir yükseliş yaşayabileceğini belirtiyor.
24 Nisan 2023

ABD Uzay Kuvvetleri, 1974 yılında fırlatılan ve daha sonra kaybolan S73-7 Kızılötesi Kalibrasyon Balonu (IRCB) adlı uydunun yerini tespit etti. Uydu, KH-9 Hexagon keşif uydusundan ayrıldıktan sonra şişirilemeyerek uzay çöpü haline gelmiş ve bir süre sonra gözden kaybolmuştu. 1999'da kısa bir süreliğine bulunan uydu, 25 yıl sonra yeniden keşfedildi. Uydu şu anda ilk fırlatıldığı yerden 14 kilometre alçalmış durumda ve atmosferde yanması için daha fazla zaman gerekiyor.
5 Mayıs 2024
İşaretlediklerim