Anayasa Mahkemesi, 'sansür yasası' olarak bilinen dezenformasyonla mücadele yasasının 29'uncu maddesinin iptali talebini reddetti

Anayasa Mahkemesi, 'sansür yasası' olarak bilinen dezenformasyonla mücadele yasasının 29'uncu maddesinin iptali talebini reddetti ile benzer, 19 olumlu, 35 olumsuz, ve 56 önemli olmak üzere, toplam 95 olay izlendi.

Anayasa Mahkemesi CHP AKP HDP Meclis Yargıtay Can Atalay TBMM Diken MHP Yargıtay Başsavcısı Bekir Şahin Resmi Gazete Erdoğan TİP Anayasa Mahkemesi (AYM) Kemal Kılıçdaroğlu AYM Yaman Akdeniz Türkiye İşçi Partisi Numan Kurtulmuş Gezi Parkı Adalet Bakanlığı Tayyip Erdoğan Türk Medeni Kanunu Özgür Özel İstanbul 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi Türk Ceza Kanunu İYİ Parti
Anayasa Mahkemesi CHP AKP HDP Meclis Yargıtay Can Atalay TBMM Diken MHP Yargıtay Başsavcısı Bekir Şahin Resmi Gazete Erdoğan TİP Anayasa Mahkemesi (AYM) Kemal Kılıçdaroğlu AYM Yaman Akdeniz Türkiye İşçi Partisi Numan Kurtulmuş Gezi Parkı Adalet Bakanlığı

Anayasa Mahkemesi (AYM), 'halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma' suçuna hapis öngören 'sansür yasası' olarak adlandırılan 'dezenformasyonla mücadele yasası'nın iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemini 8 Kasım'da görüşecek. AKP ve MHP'nin hazırladığı bu yasa, gazetecilik meslek örgütleri tarafından 'sansür yasası' olarak adlandırılmıştı. CHP, yasanın 29'uncu maddesinin iptali için AYM'ye başvurmuştu. AYM, başvurunun iptal istemini 8 Kasım'daki Genel Kurul gündeminde ele alacak.
2 Kasım 2023

Anayasa Mahkemesi, kamuoyunda 'sansür yasası' olarak bilinen ve 'halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma' suçuna hapis cezası öngören yasanın 29'uncu maddesinin iptalini görüşmek üzere toplandı. Basın örgütleri, bu yasayı ve gazetecilere yönelik tutuklamaları protesto etmek için AYM önünde 'basın nöbeti' başlattı. 29'uncu maddeden dolayı tutuklanan gazeteci Tolga Şardan da nöbete katıldı ve AYM'nin vereceği kararın meslek ve toplum açısından önemine vurgu yaptı.
8 Kasım 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM), Diken ve İfade Özgürlüğü Derneği'nin (İFÖD) beş yıllık hukuk mücadelesi sonucunda, internet gazeteciliğinde sansüre neden olan 5651 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesini iptal etti. AYM, bu maddenin ifade ve basın özgürlüklerine ağır bir müdahale teşkil ettiğini belirtti. İptal kararı dokuz ay sonra yürürlüğe girecek, bu süre zarfında yerel seçimler de dahil olmak üzere maddeye dayanılarak sansür uygulamaları devam edebilecek. AYM'nin pilot karar usulüyle verdiği bu karar, yapısal bir sorunu gidermek amacıyla TBMM'ye bildirilmişti.
10 Ocak 2024

Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz, Anayasa Mahkemesi'nin internet sansürü aracı olarak kullanılan 8/A maddesiyle ilgili 'hak ihlali' kararının yeterli olmadığını, maddenin iptali için Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) harekete geçmesi gerektiğini belirtti. AYM'nin 62 başvurucu için verdiği kararın, 8/A maddesi dayanak gösterilerek uygulanan erişim engellerinin kaldırılmasını içerdiği, ancak bu kararların uygulanmasında aksaklıklar yaşandığı ve 8/A maddesinin hala yürürlükte olduğu ifade edildi. Akdeniz, 8/A maddesinin yerel seçimler döneminde de sansür için kullanılacağına dikkat çekti.
12 Ocak 2024

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Yargıtay'ın Anayasa Mahkemesi kararlarına uymamasını 'sivil darbe girişimi' olarak nitelendirdi ve halkı bu duruma karşı düzenlenecek mitinge katılmaya çağırdı. CHP, TBMM'yi 9 Ocak'ta olağanüstü toplantıya çağırma ve 14 Ocak'ta Ankara Tandoğan Meydanı'nda 'Sahip çıkıyoruz' sloganıyla miting düzenleme kararı aldı. Özel, bu durumun Türkiye'nin anayasal düzenine yönelik bir tehdit olduğunu ve herkesi anayasaya sahip çıkmaya davet etti.
4 Ocak 2024

14 Ekim 2022'de kabul edilen ve gazetecilik meslek örgütleri tarafından 'sansür yasası' olarak adlandırılan dezenformasyonla mücadele yasası kapsamında, Bitlis'in Tatvan ilçesinde bir çocuğa cinsel saldırı iddiasını Twitter'da paylaşan gazeteci Sinan Aygül, 'yanıltıcı bilgiyi alenen yayma' suçlamasıyla tutuklanmış ve 10 ay hapis cezasına çarptırılmıştı. Aygül'ün istinaf başvurusu Van Bölge Adliye Mahkemesi 2'nci Ceza Dairesi tarafından reddedildi ve karar Yargıtay'a taşınacak.
15 Haziran 2023

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Yargıtay'ın Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında verdiği kararı 'darbe girişimi' olarak nitelendirerek, TBMM Danışma Kurulu'nun toplanmaması üzerine TBMM Genel Kurulu'nu terk etmeme eylemine başlayacaklarını duyurdu. Bu karar, Gezi Parkı davasından hüküm giyen ve sonrasında milletvekili seçilen Can Atalay'ın durumuyla ilgili Anayasa Mahkemesi'nin verdiği hak ihlali kararının ardından geldi. Yargıtay, AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunulmasına hükmetmişti.
9 Kasım 2023

Anayasa Mahkemesi, Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) kapatma davasının seçimlerden sonra görülmesi yönündeki talebini reddetti. Karar, mahkeme tarafından oybirliği ile alındı ve HDP'nin 14 Mart'ta savunma yapması için çağrıldı. Yargıtay Başsavcısı Bekir Şahin tarafından 7 Haziran 2021'de yapılan başvuru sonucunda, AYM Genel Kurulu 21 Haziran 2021'de iddianameyi kabul etmişti. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de HDP'nin kapatılması gerektiğini belirten açıklamalarda bulunmuştu.
26 Ocak 2023

Anayasa Mahkemesi, CHP'nin başvurusu üzerine Öğretmenlik Meslek Kanunu'nda yer alan bazı hükümleri iptal etti. İptal edilen hükümler arasında aday öğretmenlerin komisyon değerlendirmesiyle atanması, Aday Öğretmen Yetiştirme Programı'na katılmayan veya bu programda başarısız olanların atanamayacağına dair maddeler bulunuyor. Ayrıca, aday öğretmenlik süreci ve kariyer basamaklarında ilerlemeyle ilgili diğer usul ve esasların yönetmelikle düzenlenmesi hükümleri de iptal edildi. Uzman ve başöğretmenlere yönelik mesleki gelişim alanlarında tamamlanması gereken asgari çalışmalarla ilgili ifadeler de iptal edilenler arasında.
13 Temmuz 2023

Anayasa Mahkemesi, Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) kapatılması talebiyle açılan davada, partinin sözlü savunmasını yapacağı tarihi 14 Mart'tan 11 Nisan'a erteledi. Yargıtay Başsavcısı Bekir Şahin tarafından 7 Haziran 2021'de açılan dava, AYM Genel Kurulu tarafından kabul edilmişti. AYM, daha önce HDP'nin Hazine yardım hesabına geçici bloke koymuş ve partinin seçimler sonrasına kadar muhakeme işlemlerinin durdurulması talebini reddetmişti. Savunmanın ardından AYM raportörü esas hakkındaki raporunu hazırlayacak ve mahkeme üyeleri kapatma istemini esastan görüşmeye başlayacak.
9 Mart 2023

Yargıtay Başsavcısı Bekir Şahin tarafından HDP'nin kapatılması istemiyle açılan dava kapsamında, HDP'nin savunmanın seçimler sonrasına bırakılması talebi Anayasa Mahkemesi tarafından reddedildi. Mahkeme, HDP yetkililerinin 14 Mart'ta yapılması planlanan sözlü savunmayı 11 Nisan'a ertelemişti. Ayrıca, HDP'nin Hazine yardımına ilişkin itirazı kabul edilerek hesaplardaki blokaj kaldırılmıştı.
22 Mart 2023

Ankara 21'inci İş Mahkemesi'nin talebi üzerine Anayasa Mahkemesi, gazetecilere kıdem tazminatı ödenmesi için gerekli olan 'meslekte en az beş yıl çalışmış olma şartı'nı düzenleyen 5953 Sayılı Kanun hükmünü iptal etti. Ayrıca, kıdem tazminatının altı aydan az sürelerin hesaplamada dikkate alınmamasını öngören kural da iptal edildi. İptal gerekçesinde, basın işçileri ile diğer işçiler arasında yaratılan farklılığın ve kıdem tazminatı hesaplamasında belirli sürelerin gözetilmemesinin eşitlik ilkesine aykırı olduğu vurgulandı.
14 Haziran 2023

Yargıtay Başsavcısı Bekir Şahin tarafından HDP'nin kapatılması talebiyle açılan dava sürecinde, HDP'nin sözlü savunması yapması için 14 Mart tarihi belirlenmişti. Ancak HDP'nin talebi üzerine Anayasa Mahkemesi, savunma için ek süre vererek tarihi 11 Nisan'a erteledi. AYM, bu ertelemenin gerekçesi olarak Kahramanmaraş merkezli depremleri gösterdi. Ayrıca AYM, daha önce HDP'nin Hazine yardım hesabına koyduğu geçici blokeyi de oy çokluğuyla kaldırdı.
9 Mart 2023

Adalet Komisyonu'nda görüşülen başörtüsüne ilişkin anayasa teklifi, CHP ve İYİ Parti'nin değişiklik önerileri reddedildikten sonra kabul edildi. İki parti, başörtüsü teklifinde 'dini inanç sebebiyle başını örtmesi' ifadesinin genişletilmesini ve aileyle ilgili maddelerin dışarıda bırakılmasını talep etmişti. Talepleri reddedilen CHP ve İYİ Parti üyeleri, komisyonu terk etti. Teklifin komisyondan geçtiği haberini Anadolu Ajansı duyurdu.
24 Ocak 2023

Anayasa Mahkemesi, iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını öngören suçlarda sanığın beş yıl denetime tabi tutularak süre sonunda suçu işlememiş gibi sayılması şeklinde uygulanan hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) ilişkin yasal düzenlemeyi iptal etti. Trabzon 2'nci Asliye Ceza Mahkemesi, 'kasten yaralama' ve 'görevi yaptırmamak için direnme' suçlarından açılan bir ceza davasında, HAGB'nin Anayasa'ya aykırı olduğunu ileri sürerek iptali için başvurmuştu. İptal kararının bir yıl sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.
1 Ağustos 2023

AKP Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı ve eski adalet bakanı Abdulhamit Gül, Yargıtay'ın Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunma kararına dolaylı yoldan eleştirilerde bulundu. Yazıcı, devlet erklerinin sorun çözmesi gerektiğini belirtirken, Gül yüksek yargı mercileri arasındaki çatışmanın endişe verici olduğunu ifade etti. Bu karar, Gezi Parkı davasından hüküm giyen ve daha sonra TİP milletvekili seçilen Can Atalay'ın tahliyesi yönünde AYM'nin aldığı kararın uygulanmaması ve AYM üyelerine suç duyurusunda bulunulması kararı sonrasında geldi.
8 Kasım 2023

AKP'nin kurucularından Bülent Arınç, Türkiye'de yaşanan deprem felaketi nedeniyle cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimlerinin ertelenmesi gerektiğini öne sürdü. Anayasa'nın 78. maddesi sadece savaş durumunda seçimlerin ertelenebileceğini belirtirken, Arınç bu maddeye tabu gibi bağlı kalınamayacağını ifade etti. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve diğer muhalefet temsilcileri Arınç'ın bu önerisine sert tepki gösterdi. Arınç ise kendisinin tarafsız bir konumda olduğunu ve AKP'nin işine yarayacak bir öneride bulunmadığını savundu.
17 Şubat 2023

HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar, partinin Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) kapatma davasının seçimler sonrasına ertelenmesi ve tüm yargı işlemlerinin seçimlere kadar durdurulması talebiyle yeni bir başvuru yaptığını duyurdu. AYM daha önce Yargıtay Başsavcısı Bekir Şahin'in talebi üzerine HDP'nin Hazine yardımının kesilmesi ve hesaplara bloke konulması kararını oy çokluğuyla almıştı. HDP, bu kararın hukuka aykırı olduğunu ve AYM'nin varlık nedenine aykırı olduğunu savunarak itiraz hakkını kullanacağını belirtti.
16 Ocak 2023

Anayasa Mahkemesi, Türk Ceza Kanunu'nun 220. maddesinin 6. fıkrasında düzenlenen 'örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme' suçunu düzenleyen hükmü iptal etti. Patnos ve İstanbul Ağır Ceza Mahkemeleri, bu kuralın Anayasa'ya aykırı olduğunu belirterek iptalini talep etmişti. AYM, kuralın belirli ve öngörülebilir olmadığını, temel haklara keyfi müdahaleye yol açabileceğini ve kanunilik şartını taşımadığını ifade ederek iptal kararı verdi. Kararın 4 ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.
8 Aralık 2023

Ankara Barosu üyesi avukatlar, Yargıtay 3. Ceza Dairesi'nin Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunmasını protesto etmek için Ankara Adliyesi'nden Yargıtay'a yürüdü. TBB Başkanı Erinç Sağkan, CHP Genel Başkanı Özgür Özel ve bazı milletvekilleri avukatlara destek verdi. Sağkan, Anayasa'nın temel kavramlarını savunmanın önemini vurguladı ve Türkiye'nin demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olup olmadığına dair sorular sordu. Bu olaylar, AYM'nin Gezi Parkı davasından hüküm giyen Can Atalay'ın milletvekili seçilmesi sonrası yaşanan yargısal süreçlerle bağlantılıdır.
10 Kasım 2023
İşaretlediklerim