Weizmann Bilim Enstitüsü ekibi, kök hücre kullanarak 14 günlük gerçek bir embriyo örneğine benzeyen bir 'embriyo modeli' geliştirdi. Bu model, laboratuvarda hamilelik testini pozitif gösteren hormonları bile salgıladı. Bu çalışmanın amacı, insan yaşamının erken dönemlerini anlamanın etik bir yolunu bulmak. Araştırma, Nature dergisinde yayınlandı ve İsrailli ekip tarafından erken embriyoda ortaya çıkan tüm önemli yapıları taklit eden ilk 'tam' embriyo modeli olarak tanımlandı.
6 Eylül 2023

Yeni bir araştırma, polikistik over sendromu (çoklu yumurtalık kisti) hastalarının menopoz sonrası yumurtalık kanseri riskinin iki kat arttığını gösterdi. Ancak, bu sendromdan mustarip kadınlarda yumurtalık kanseri riski genel olarak düşük. Araştırma, polikistik over sendromunun uzun vadeli etkilerinin takip edilmesi gerektiğini bir kez daha gösterdi. Uzmanlar, menopoz sonrası bu sendromlu kadınlar arasında artan riskin altında yatan sebepleri anlamak için daha fazla araştırma gerektiğini belirtiyor.
5 Kasım 2023

Bilim insanları, Hawaii'de keşfedilen tek hücreli bir organizma olan Chromosphaera perkinsii'yi inceleyerek, yumurtaların hayvanlardan çok önce ortaya çıktığını belirlediler. Bu organizmanın, hayvan embriyolarıyla benzerlik gösteren çok hücreli yapılar oluşturduğu tespit edildi. Araştırma, çok hücreli yaşam formlarına geçişin arkasındaki mekanizmalar hakkında önemli bilgiler sunuyor. Çalışma, Nature dergisinde yayınlandı ve bilim insanları, bu bulguların evrimsel süreçlerin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacağını umuyor.
18 Kasım 2024

İsveç'teki Lund Üniversitesinde yapılan bir araştırma, dövme yaptıran kişilerin lenf kanserine yakalanma riskinin yüzde 21 daha fazla olduğunu ortaya koydu. Araştırma, 2007-2017 yılları arasında lenf kanseri tanısı konulan 20 ila 60 yaşlarındaki 11 bin 905 kişinin verilerini inceledi. Araştırmacılar, dövme mürekkebinde bulunan kanserojen kimyasalların vücuda girdiğini ve iltihaplanmayı tetikleyerek kanser riskini artırdığını belirtti. Araştırmanın sonuçları 'Science Direct' adlı internet sitesinde yayımlandı.
29 Mayıs 2024

Yapılan bir araştırmada, bağırsak mikrofaunasındaki bakterilerin genleri sayesinde yüksek ürik asit seviyelerinin düşürülebileceği ve bu durumun damar sertleşmesi ile gut hastalığıyla mücadelede kullanılabileceği ortaya çıktı. Araştırma, bin kişinin damar tıkanıklığı ve ürik asit seviyeleri ile bağırsak mikrobiyal faunasını inceledi. Fareler üzerinde yapılan deneylerde, ürik asit tüketen bakterilerin genlerinin aktarılmasıyla ürik asit seviyeleri ve damar tıkanıklığı üzerinde etkiler gözlemlendi. Araştırmanın yazarlarından Prof. Federico Rey, bu keşfin yeni tedaviler geliştirilmesine yardımcı olabileceğini belirtti.
12 Haziran 2023

Eurostat verilerine göre, Türkiye 2022'de Avrupa Birliği'nden 319 bin ton ile en fazla geri dönüştürülebilir plastik atık ithal eden ülke oldu. AB'nin toplam geri dönüştürülebilir atık ihracatı 2021'e göre %8,4 artış gösterdi. İnsan Hakları İzleme Örgütü, Türkiye'deki plastik geri dönüşüm tesislerinde çalışanların sağlık hizmetlerine erişimde sorunlar yaşadığını belirtti. Avrupa Parlamentosu, atık sevkiyatına yönelik daha sıkı prosedürler ve kontrol önlemleri içeren yeni bir yasa teklifini kabul etti.
15 Kasım 2023

İsveç'te Lund Üniversitesi tarafından 4,1 milyon kişi üzerinde 40 yıl süren bir araştırma, kanser vakalarının yüzde 40'ının aşırı kiloyla ilişkili olduğunu gösterdi. Araştırmada 32 kanser türü obeziteyle ilişkilendirildi, bu sayı daha önce 13 olarak biliniyordu. Vücut kitle endeksindeki her beş puanlık artış, kansere yakalanma riskini erkeklerde %24, kadınlarda %12 artırıyor. Araştırma sonuçları, obezitenin kanser üzerindeki etkisinin daha önce düşünülenden daha büyük olabileceğini gösteriyor.
12 Mayıs 2024

İngiltere'de yapılan bir araştırma, uzun süreli Covid-19 geçiren kişilerin ana organlarında hasar görülme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Araştırmada, hastaneye kaldırılan 259 Covid-19 hastasının ana organları MRI yöntemiyle incelendi ve sonuçlar, Covid-19 geçirmemiş bir grupla karşılaştırıldı. Uzun süreli Covid-19 geçiren hastaların akciğer, beyin ve böbrek gibi organlarında anormalliklere sahip olma olasılığının üç kat daha fazla olduğu bulundu. Araştırmanın, uzun süreli Covid-19 için etkili tedavilerin geliştirilmesine yardımcı olacağı düşünülüyor.
23 Eylül 2023

İtalya, yavru köpeklerle yapılan yoga derslerini hayvan ve insan sağlığına aykırı olduğu gerekçesiyle yasakladı. Bu tür dersler, yavru köpeklerin yoga sınıflarında özgürce dolaşmalarını ve bazen pozlara dahil edilmelerini içeriyordu. Uzmanlar, bu pratiklerin hayvanlar için fiziksel ve zihinsel olarak stresli olduğunu ve insanların duygusal kararlarla köpek sahiplenmelerine yol açabileceğini belirtiyor. Ayrıca, yavru köpeklerin güvenli taşınmadığı ve yeterince su verilmediği eleştirileri de mevcut.
3 Mayıs 2024

Human Brain Mapping dergisinde yayınlanan bir araştırma, yetişkin erkeklerde pornografinin para kazanma veya oyun oynamaya kıyasla beyindeki ödül merkezlerini daha fazla tetiklediğini ortaya koydu. Araştırma, 19-38 yaş aralığındaki 31 sağlıklı erkek katılımcı üzerinde yapıldı ve katılımcıların pornografik resimlere, video oyunu ekran görüntülerine ve para resimlerine verdikleri tepkiler incelendi. Bulgular, pornografinin diğer ödüllendirici uyaranlardan daha hızlı ve güçlü bir şekilde beyindeki ödül işleme yollarını harekete geçirdiğini gösterdi. Bu tür araştırmalar, bağımlılığın tedavisi için yeni terapilerin geliştirilmesine katkı sağlayabilir.
22 Temmuz 2024

Yapay zekâ modelleri, köpeklerin havlamalarına dayanarak cinsiyet, duygu ve cins belirleme konusunda ilerleme kaydediyor. Wav2Vec2 gibi modeller, insan konuşması kullanılarak eğitildiğinde daha başarılı sonuçlar veriyor. Çalışmada 74 köpeğin havlamaları kullanılarak modellerin doğruluğu test edildi ve insan konuşmasıyla eğitilen modelin daha başarılı olduğu görüldü. Bu çalışmalar, köpeklerin gizli dilini çözme yolunda önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
8 Haziran 2024

New York Üniversitesi Grossman Tıp Okulu'ndan araştırmacılar, fareler üzerinde yaptıkları çalışmada, kök hücrelerin kıl köklerinde hareket edebildiğini keşfettiler. İnsanlarda da bulunan melanosit kök hücrelerine odaklanan ekip, sıkışmış kök hücrelerin hareketini sağlayarak saç beyazlamasını tersine çevirebilecek veya önleyebilecek potansiyel bir yol bulabileceklerini belirttiler. Araştırma ekibi, kök hücrelere hareketliliği geri kazandırma veya onları hareket ettirme yollarını araştırmayı planlıyor.
20 Nisan 2023

Kanada'daki Dalhousie Üniversitesi araştırmacıları, 2018-2022 yılları arasında 84 ülkede yapılan plastik kirliliği denetimleri ve verilerini analiz etti. Science Advances dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, incelenen atıkların neredeyse yarısı hangi şirket tarafından üretildiği belirlenememişken, kaynağı belirlenen atıkların %11'i Coca Cola ve %5'i PepsiCo tarafından üretilmiş. Nestle, Danone ve Altria gibi diğer büyük şirketler de plastik kirliliğine katkıda bulunuyor.
1 Mayıs 2024

Gebelik sırasında yapılan non-invaziv prenatal test (NIPT), anne kanındaki fetal DNA parçacıklarını analiz ederek yüzde 99 doğruluk oranıyla kromozomal bozuklukları tespit edebiliyor. Bu test, amniyosentez gibi invaziv yöntemlere olan ihtiyacı büyük ölçüde azaltıyor ve fiyatı düştükçe daha yaygın hale gelmesi bekleniyor. Ancak, NIPT tek başına yeterli değil; ultrasonografi ve diğer değerlendirmelerle birlikte kullanılması gerekiyor. Testin bazı kısıtlamaları bulunmakla birlikte, yüksek riskli gebeliklerde özellikle öneriliyor.
29 Eylül 2024

University College London'da (UCL) yürütülen yeni bir araştırmaya göre, 10 dakikalık bir MR taraması, erkeklerde prostat kanserinin tespitinde kullanılabilir. Araştırma, Prostat Spesifik Antijen (PSA) testine kıyasla MR taramalarının daha doğru sonuçlar verdiğini ortaya koydu. MR taramaları, PSA testiyle yakalanamayan ciddi kanserleri tespit etti. Araştırmanın baş sorumlusu ürolog profesörü Caroline Moore, MR'ın ciddi kanser vakalarını daha güvenilir bir şekilde erkenden tespit etme yöntemi sunabileceğine dair erken bir işaret sunduğunu belirtti.
22 Ağustos 2023

Bilim insanları, bağışıklık hücrelerini hasarlı beyin hücrelerinin yerini alacak şekilde başarıyla yeniden programladı. Bu, inme hastaları için yeni bir tedavi olabilir. Japonya'daki Kyushu Üniversitesi'nden bir ekip, mikrogliya adı verilen bağışıklık hücrelerini nöronlara dönüştürmeyi başardı. Bu teknoloji, fareler üzerinde test edildi ve başarılı oldu. Ancak, insan beyni bir fareninkinden oldukça farklı olduğu için, bu yöntemin inme hastalarına uygulanabilirliğini doğrulamak için daha fazla çalışma yapılması gerekiyor.
30 Ekim 2023

Yeni bir araştırma, göz renginin çekicilik üzerinde hiçbir etkisi olmadığını ortaya koydu. Amsterdam Üniversitesi ve Kaliforniya Üniversitesi'nden araştırmacıların da bulunduğu uluslararası bir ekip, altı deney sonucunda daha küçük göz bebeği ve daha büyük irislere sahip kişilerin daha çekici bulunduğunu belirledi. Araştırma, göz renginin algılanan çekicilikte önemli bir rol oynamadığını gösterdi.
9 Temmuz 2024

Cambridge Üniversitesi'ndeki Wellcome Sanger Enstitüsü tarafından yürütülen bir araştırma, kök hücrelerden laboratuvar ortamında insan cildi üretmeyi başardı. Araştırma, cildin yaşlanmasını geciktirebileceğini ve cilt nakli için hücre üretimi ile yara izlerinin önlenmesinde kullanılabileceğini öne sürüyor. Çalışma, bağışıklık hücrelerinin derideki kan damarlarının oluşumunda kritik bir rol oynadığını da ortaya koydu. Bu gelişme, cilt gençleştirme ve organların canlandırılması gibi konularda yeni araştırma alanları açabilir.
17 Ekim 2024

Tokyo Üniversitesi'ndeki bilim insanları, laboratuvar ortamında insan cildine benzeyen, kendi kendini onarabilen ve gülümseyebilen bir robot yüz üretti. Bu sentetik deri, kolajen bazında insan derisi hücresinden yapılarak robota yapışıyor ve insan bağlarını taklit ediyor. Araştırmacılar, ileride ter bezleri, gözenekler ve sinir gibi özellikler ekleyerek cildi gerçek cilde en yakın hale getirmeyi hedefliyor. Bu gelişme, insansı robotların geliştirilmesi ve kozmetik ürünlerin test edilmesinde yenilikçi uygulamalara fırsat verebilir.
1 Temmuz 2024

5 Haziran Dünya Çevre Günü'nde TEMA Vakfı, plastik kirliliğinin dünya genelinde ve Türkiye'de ulaştığı boyutları vurguladı. Vakıf, üretilen plastiklerin sadece yüzde 9'unun geri dönüştürülebildiğini ve mikroplastiklerin canlı organizmaların hatta insan vücudunun içine kadar girdiğini belirtti. Pasifik Okyanusu'nda insan etkisiyle oluşmuş 1,6 milyon kilometrekarelik plastik yığınına ve plastik atıkların çevre ve sağlık üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekildi. TEMA, plastik kullanımını azaltacak ve çevresel kirliliği önleyecek önlemler alınması gerektiğini savundu.
2 Haziran 2023
İşaretlediklerim