Harvard'dan psikolog Debbie Sorensen ve sinirbilimci Dr. Heidi Hanna, stresin bağımlılık yapıcı etkileri üzerine uyarılarda bulundu. Stresin, kortizol ve dopamin salgılayarak ödül merkezini harekete geçirdiği ve tekrarlanan davranışları teşvik ettiği belirtildi. Kronik stresin, uyuşturucu kadar bağımlılık yapabileceği ve yüksek hırslı kişilerin tükenmişlik ve kronik strese daha yatkın olduğu ifade edildi. Sorensen, stres bağımlılığının belirtileri olarak dinlenmekten kaçınma, sürekli telefon kontrolü ve her şeye 'evet' demeyi sıraladı.
8 Mayıs 2023

Yeni bir araştırmaya göre, ergenlik dönemindeki internet bağımlılığı, gençlerin beyin kimyasında bağımlılık yaratan davranışlara yol açabilecek değişikliklere neden olabilir. Araştırma, 2013 ile 2023 yılları arasında internet bağımlılığı tanısı konmuş 10 ile 19 yaş arası 237 çocuğu kapsayan 12 çalışmayı inceledi. Beynin hafıza, karar verme ve etkin düşünmeyle ilgili bölümlerindeki işlevsel bağlantıda genel bir azalma saptandı. Bu değişikliklerin, ergenlerde bağımlılık yaratan davranış ve eğilimlerin yanı sıra zihinsel sağlık, gelişim, entelektüel yetenek ve fiziksel koordinasyonla bağlantılı davranış değişikliklerine yol açabileceği belirtildi.
5 Haziran 2024

Çocuk ve ergen psikiyatrisi uzmanı Prof. Dr. Yankı Yazgan, deprem gibi afetler sonrasında çocukların en çok etkilendiği kesimlerden biri olduğunu ve depremzede çocukların yüzde 60'ında travma sonrası stres bozukluğu görülebileceğini belirtti. Türk Tabipleri Birliği ve sağlık emek-meslek örgütleri, deprem kriz masasında deprem ve çocuk sağlığını ele aldı. Yazgan, nörogelişimsel sorun tanılı çocukların 'en kırılgan' olduğunu ve kayıpları varsa daha fazla zarar görebileceklerini ifade etti. Ayrıca, deprem bölgesindeki çocukların eğitim ve sosyal aktivitelere erişiminde zorluklar yaşadığı, bulaşıcı hastalıkların yaygınlaşabileceği ve sağlık çalışanlarının barınma sorunları gibi konulara da değinildi.
4 Nisan 2023

Yeni bir araştırma, çocukların ekran başında geçirdiği süreyi azaltmanın kötü davranışları da azalttığını ortaya koydu. Güney Danimarka Üniversitesi'nden araştırmacılar, dört ile 17 yaş aralığındaki 181 çocuk ve ergenin bulunduğu 89 aileden toplanan verileri analiz etti. Araştırma, çocukların ekran sürelerini haftada sadece üç saate düşürerek ruh sağlığı ve davranışlarında önemli iyileşmeler gözlemlendiğini belirtti. Ayrıca, önceki araştırmalar da çocukların ekran başında kalmasının gelişimsel gecikmelere yol açabileceğini ve nörogelişimsel bozukluklarla ilişkili olabileceğini ortaya koymuştu.
21 Temmuz 2024

Bilgi Üniversitesi tarafından yürütülen 'Çocuğun İyi Olma Hali İstanbul Araştırması'na göre, çocukların yüzde 62'si ebeveynlerinin işsiz kalmasından, yüzde 57'si ekonomik durumlarından kaygı duyuyor. Araştırma, ailenin sosyoekonomik statüsü düştükçe çocukların yaşamdan memnuniyetinin azaldığını gösterdi. Düşük sosyoekonomik statüye sahip çocuklar en fazla arkadaşsız kalmak, taşınmak zorunda kalmak ve okuldan ayrılmaktan kaygı duyarken; orta ve yüksek sosyoekonomik statüye sahip çocuklarda derslerde ve sınavlarda başarısız olma kaygısı öne çıkıyor. Araştırma ayrıca, ekonomik krizin en kırılgan aileleri daha olumsuz etkilediğini ortaya koydu.
26 Haziran 2023

Bilimsel araştırmalar, gıda boyalarının çeşitli sağlık sorunlarına yol açabileceğini göstermektedir. Ankara Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ufuk Tansel, özellikle çocuklar üzerinde yapılan araştırmalarda gıda boyalarının davranışsal ve bilişsel etkilerinin saptandığını belirtmiştir. Sentetik renklendiriciler ve tatlandırıcıların hiperaktif çocuklarda çeşitli sağlık sorunlarına neden olduğu gözlemlenmiştir. Tansel, tüketicilere aşırı yapay renkli ürünlerden kaçınmalarını önermektedir.
16 Mart 2024

DEHB ilaçları, metilfenidat ve atomoksetin, dikkat, hafıza ve problem çözme gibi bilişsel işlevleri artırarak mental aktiviteyi güçlendiriyor. Bu ilaçlar, özellikle sınav dönemlerinde, performans artırmak amacıyla kötüye kullanılıyor. DEHB tanısı olmayan bireylerde bu ilaçların kullanımı bağımlılık gibi ciddi sorunlara yol açabiliyor. Uzmanlar, ilaçların gereksiz yere kullanımının 'mental doping' olduğunu ve etik dışı bir davranış olduğunu belirtiyor. Ayrıca, bu ilaçların yanlış kullanımı yoğun anksiyete ve kaygı gibi yan etkilere neden olabiliyor.
11 Şubat 2024

ExpressVPN tarafından yapılan bir araştırma, çocukların sosyal medya platformlarında karşılaştıkları riskleri ve ebeveynlerin bu konudaki algılarını ortaya koyuyor. Araştırmaya göre çocuklar en çok kaba davranış, korkutucu videolar ve fotoğraflarla karşılaşırken, ebeveynler çocuklar için en büyük sorunun zorbalık olduğunu düşünüyor. Ayrıca kötü niyetli kullanıcıların çocuklardan uygunsuz bilgiler istemesi gibi tehlikeler de belirtiliyor. Çocukların internet kullanım süresi yaşlarına göre değişiklik gösterirken, ebeveynlerin büyük çoğunluğu internet güvenliği eğitimi konusunda sorumluluğu üstleniyor.
23 Ocak 2023

Türkiye'de bazı ebeveynler, çocuklarının aşılanmasına karşı çıktıkları gibi şimdi de yenidoğan bebeklerinden topuk kanı alınmasını reddediyorlar. Topuk kanı taraması, fenilketonüri (PKU), konjenital hipotiroidi gibi ciddi sağlık sorunlarının erken teşhis edilmesini sağlayarak tedavi şansını artırıyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, yenidoğan tarama programları her yıl 12 binden fazla çocuğun sağlıklı bir yaşama başlamasına yardımcı oluyor. Akraba evliliklerinin yaygın olduğu Türkiye'de genetik hastalıkların görülme sıklığı artıyor. Türk Tabipleri Birliği ve diğer sağlık profesyonelleri, aşı ve topuk kanı taramalarının önemini vurgulayarak, ebeveynlerin bu konudaki yanlış bilgilendirilmelerine ve dirençlerine dikkat çekiyorlar.
26 Ocak 2023

ABD'de North Carolina Üniversitesi tarafından yapılan üç yıllık bir araştırma, gençlerin sosyal medyayı sık kontrol etme alışkanlığının beyin gelişimlerini ve sosyal geri bildirimlere olan hassasiyetlerini etkilediğini ortaya koydu. Araştırmacılar, Kuzey Carolina'daki devlet okullarına giden 169 öğrenciyi takip ederek, sosyal medya kullanım sıklıklarını ve beyin görüntülerindeki değişimleri kaydetti. Bulgular, gençlerin sosyal ödüllere ve cezalara karşı daha hassas hale gelebileceğini ve bu durumun sosyal medya kullanım ihtiyacını artırabileceğini gösteriyor.
6 Ocak 2023

Calm tarafından hazırlanan bir rapor, yetişkinlerin büyük çoğunluğunun uyku eksikliğinin akıl sağlıklarını olumsuz etkilediğini düşündüğünü ortaya koydu. Araştırmaya göre, uyku eksikliği çeken yetişkinlerin yüzde 78'i akıl sağlıklarının olumsuz etkilendiğini belirtti. Ayrıca, katılımcıların yüzde 42'si ilaç, marihuana veya alkol olmadan uyuyamadıklarını ifade etti. Rapor, Z ve Y kuşaklarının uykuya dalmakta zorluk çektiğini, teknolojinin Z kuşağının uyumasını Y kuşağından yüzde 26 daha fazla etkilediğini belirtti. Ayrıca, finansal stresin uyku sorunlarının en yaygın nedeni olduğu ve eşlerin ve evcil hayvanların uyku sorunlarına neden olabileceği belirtildi.
4 Kasım 2023

Human Brain Mapping dergisinde yayınlanan bir araştırma, yetişkin erkeklerde pornografinin para kazanma veya oyun oynamaya kıyasla beyindeki ödül merkezlerini daha fazla tetiklediğini ortaya koydu. Araştırma, 19-38 yaş aralığındaki 31 sağlıklı erkek katılımcı üzerinde yapıldı ve katılımcıların pornografik resimlere, video oyunu ekran görüntülerine ve para resimlerine verdikleri tepkiler incelendi. Bulgular, pornografinin diğer ödüllendirici uyaranlardan daha hızlı ve güçlü bir şekilde beyindeki ödül işleme yollarını harekete geçirdiğini gösterdi. Bu tür araştırmalar, bağımlılığın tedavisi için yeni terapilerin geliştirilmesine katkı sağlayabilir.
22 Temmuz 2024

Avrupa Kardiyoloji Derneği'nin yayımladığı bir araştırmaya göre, çocukların ve gençlerin uzun süre hareketsiz kalmasının ilerleyen yaşlarda kalp hasarlarına neden olabileceği belirlendi. Araştırmada 766 çocuğun 11, 15 ve 24 yaşlarındaki hareketsiz kalma süreleri ve kalp ölçümleri karşılaştırıldı. Araştırmacılar, 11 ila 24 yaşları arasında hareketsiz geçirilen her dakikanın, kalp ağırlığında artışa neden olduğunu tespit etti. Araştırma yazarlarından Dr. Andrew Agbaje, gençlerin ekran başında geçirdikleri sürenin daha ağır bir kalbe yol açtığını ve bu durumun kalp krizi ve inme ihtimalini artırdığını belirtti.
23 Ağustos 2023

Eylül ayında yapılan Tıpta Uzmanlık Sınavı'nda çocuk sağlığı ve hastalıkları branşı en az tercih edilen branş olarak kaydedildi. Açılan 1265 kadronun sadece 761'i dolduruldu. Yan dal uzmanlık kadrolarının yalnızca yüzde 54'ü dolu durumda. Yoğun iş yükü, sağlıkta şiddet, uzun çalışma saatleri, düşük ekonomik getiri ve malpraktis davalarının fazlalığı gibi sebeplerle bazı branşlar tercih edilmiyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yan dallar için cazip şartlar oluşturulması gerektiğini ve bu konuda düzenlemeler yapıldığını belirtti.
20 Kasım 2023

Britanya Psikoloji Derneği tarafından yayımlanan bir çalışma, genellikle komik bulunmayan 'baba şakalarının' çocukların psikolojik olarak güçlenmesine katkı sağladığını gösteriyor. Araştırmaya göre, bu tür şakalar çocuklara tuhaflıkla baş etmeyi öğretiyor ve yargılanma veya utandırılma durumlarına karşı daha dayanıklı hale gelmelerine yardımcı oluyor. Ayrıca, çocuklar beceriksizlik karşısında nasıl tepki vereceklerini öğrenerek özgüven kazanıyor ve sosyal durumlarda uygun davranış sergileme becerisi geliştiriyorlar.
23 Mart 2023

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, SMA Bilim Kurulu toplantısının ardından SMA hastaları için solüsyon şeklindeki yeni bir ilacın ruhsatlandırma sürecinin son aşamasına geldiğini duyurdu. Evlilik öncesi ve yenidoğan taramalarının önemine değinen Koca, bu taramalar sayesinde erken tedavi ile yükleme dozunu alan hastaların altı aylık sağ kalım oranının %100 olduğunu belirtti. Ayrıca, Nusinersen ve Risdiplam etken maddeli ilaçların tedavi rehberine eklendiğini, Zolgensma tedavisinin ise bilimsel veriler ve uygulamalar konusunda ciddi çekinceler nedeniyle değerlendirme sürecinin devam ettiğini ifade etti.
31 Ocak 2023

The Guardian gazetesi, seks terapistleriyle yaptığı görüşmeler sonucunda libidoyu artırmanın yollarını derledi. Makalede, cinsel isteğin azalmasının normal olduğu ve stres, sağlık sorunları gibi faktörlerin libidoyu etkileyebileceği belirtiliyor. Terapistler, ruh halini iyileştirmek, sağlık taraması yapmak, partnerle iletişim kurmak gibi çeşitli önerilerde bulunuyorlar. Ayrıca, cinsel olmayan yakınlığı yeniden keşfetmek, planlama yapmak, kendine iyi bakmak ve vücut güvenini artırmak gibi ipuçları da veriliyor. Yazıda, cinsel hayatı canlandırmak için seks oyuncakları ve fantezilerin de kullanılabileceği ifade ediliyor.
3 Aralık 2023

Bristol Üniversitesi'nden araştırmacılar dahil bir grup bilim insanının yaptığı çalışma, koşu gibi kardiyo egzersizlerinin iştah kontrolüne olan etkisini inceledi. Araştırma sonuçlarına göre, tek bir koşu seansı, beyindeki dikkat ve ödül beklentisiyle bağlantılı bölümlerde geçici değişikliklere neden olarak iştahı azaltıyor. Bu bulgular Human Brain Mapping dergisinde yayınlandı.
22 Mayıs 2023

Sertaç Eş, Türkiye'deki devlet okullarında eğitim kalitesinin düşük olduğunu, öğretmen ve öğrencilerin zor koşullar altında olduğunu belirtiyor. Psikolojik rehberlik eksikliği ve disiplin sorunları nedeniyle öğrencilerin eğitimden uzaklaştığını, ekonomik zorluklar içindeki ailelerin bile çocuklarını özel okullara göndermek zorunda kaldığını ifade ediyor. Ayrıca, öğretmenlerin maddi zorluklar içinde olduğunu ve emekli maaşlarıyla geçinemediklerini vurguluyor. Eğitim sistemindeki bu sorunların kuşaklar boyu devam ettiğini ve değişim gerektiğini belirtiyor.
10 Mayıs 2024

Genetik mutasyonlar ebeveynden çocuğa geçerek kansere yol açabiliyor. Teksas Üniversitesi MD Anderson Kanser Merkezi'nden Prof. Dr. Banu Arun, meme kanseri tanısı alan hastaların genetik test yaptırması gerektiğini belirtti. Genetik testler, kanser riskini belirlemede ve tedavi planlamasında önemli rol oynuyor. Türkiye'de de yapılabilen bu testler, kişiye özgü tarama fırsatı sunuyor ve erken tanı ile koruyucu önlemler alınmasını sağlıyor.
10 Eylül 2024
İşaretlediklerim