AIDS, 1981'den bu yana dünya genelinde yayılan ve herkesi etkileyebilen bir pandemi olarak kalmaya devam ediyor. Antiretroviral tedavi ile 21 milyon hayat kurtarıldı ve tedavi HIV yayılımını önlemeye yardımcı oluyor. UNAIDS'in raporuna göre, dünya genelinde ve Türkiye'de HIV/AIDS vakaları ve bununla ilişkili ölümler devam ediyor. Türkiye'de HIV ile mücadelede tanı ve tedaviye erişimde ilerleme kaydedilmiş olsa da, damgalama ve ayrımcılık sorunları artıyor. Dezavantajlı topluluklar arasında HIV yayılımı sürüyor. Kırmızı Kurdele İstanbul ve Pozitif Yaşam Derneği, HIV testlerine erişimin kolaylaştırılması ve damgalamanın önlenmesi için çeşitli önerilerde bulunuyor.
1 Aralık 2023

Bilim insanları, bağışıklık hücrelerini hasarlı beyin hücrelerinin yerini alacak şekilde başarıyla yeniden programladı. Bu, inme hastaları için yeni bir tedavi olabilir. Japonya'daki Kyushu Üniversitesi'nden bir ekip, mikrogliya adı verilen bağışıklık hücrelerini nöronlara dönüştürmeyi başardı. Bu teknoloji, fareler üzerinde test edildi ve başarılı oldu. Ancak, insan beyni bir fareninkinden oldukça farklı olduğu için, bu yöntemin inme hastalarına uygulanabilirliğini doğrulamak için daha fazla çalışma yapılması gerekiyor.
30 Ekim 2023

Türkiye'de, özellikle Güney Kore ve Japonya gibi Uzakdoğu ülkelerinde yaygın olan laparoskopik karaciğer nakli yöntemi, Koç Üniversitesi Hastanesi Karaciğer Nakli Merkezi tarafından uygulanmaya başlandı. Bu yöntemle, vericilerden karaciğer parçası, minimal invaziv bir işlemle alınıyor, bu da ameliyat sonrası iyileşme sürecini hızlandırıyor ve vericinin normal yaşamına dönüşünü kolaylaştırıyor. Türkiye'de bu yöntemi uygulayan ekip, şimdiye kadar 50 laparoskopik donör ameliyatı gerçekleştirmiş ve bu alanda en geniş seriyi oluşturmuş durumda. Ayrıca, merkez şimdi de aynı ameliyatı robotik cerrahi ile yapma üzerine çalışmalar yürütüyor.
17 Şubat 2024

Çin'deki Hava Kuvvetleri Tıp Üniversitesi, Tsinghua Üniversitesi ve SenseTime'dan araştırmacılar, kanserin patolojik görüntülerini detaylı okuyabilen bir yapay zeka modeli geliştirdi. 'PathOrchestra' adı verilen bu model, 20'den fazla organı analiz edebiliyor ve 50'ye yakın kanser vakasında yüzde 95'i aşan bir doğruluk oranına ulaştı. Model, pan-kanser sınıflandırması, lezyon tanımı ve biyobelirteç değerlendirmesi gibi çeşitli analizler yapabiliyor.
17 Temmuz 2024

Sağlık Bakanlığı, Türkiye'de her yıl yaklaşık 27 bin kadına meme kanseri teşhisi konduğunu açıkladı. Bakanlık, meme kanserinde erken teşhisin tedavi başarısını ve sağ kalım süresini artırdığını vurguladı. Türkiye Kanser Kontrol Programı kapsamında, tarama stratejileri ve bilinçlendirme çalışmaları yürütülüyor. Meme kanseri farkındalık ayı olan Ekim ayında, kadınların risk faktörleri, belirtiler ve tanı yöntemleri hakkında bilgilendirilmesi önem taşıyor.
30 Eylül 2024

Britanya'da, cilt kanserinin en ölümcül türü olan melanoma karşı dünyanın ilk kişiselleştirilmiş mRNA aşısı denemeleri gerçekleştiriliyor. 52 yaşındaki Steve Young, bu aşının denendiği ilk hastalardan biri olarak kaydedildi. Aşı, bağışıklık sisteminin kalan kanserli hücreleri tanıyıp yok etmesine yardımcı olmayı amaçlıyor ve Moderna ile Merck Sharp and Dohme (MSD) tarafından üretiliyor. Ayrıca, aşı Avustralya'da da dahil olmak üzere diğer ülkelerde de denemeleri sürdürülüyor.
26 Nisan 2024

Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği 'Bir Hayat! Bir Karaciğer!' temasıyla kutlanan Dünya Hepatit Günü'nde, hepatit B ve C hastalıklarına dikkat çekiliyor. Türk Karaciğer Vakfı Başkanı Prof. Dr. Yılmaz Çakaloğlu, hepatit B ve C hastalıklarının tanısının kolay olduğunu ve tedavisinin mümkün olduğunu belirtti. Hepatit B için koruyucu, etkili ve güvenilir aşılar bulunurken, hepatit C tedavisi de ağızdan alınan ilaçlarla virüsü yok eden kalıcı tedavi (kür) ile mümkün. Çakaloğlu, erişkinlerin mutlaka hepatit B ve C testlerini yaptırmaları gerektiğini vurguladı.
30 Temmuz 2023

Bilim insanları, beyin kanamasını durdurabilecek virüs boyutlarında nanorobotlar geliştirdi. Bu nanorobotlar, vücudun ulaşılması zor bölgelerine nokta atışı doğrulukta ilaç gönderebiliyor. Henüz insanlarda denenmemiş olsa da, yapılan deneylerde kobaylarda başarılı sonuçlar elde edildi. Bu teknoloji, cerrahi müdahalelerden daha az riskli bir tedavi yöntemi sunmayı hedefliyor.
23 Eylül 2024

Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Göktürk Fındık, lokal ileri akciğer kanseri ameliyatlarında kullanılan ve yapay protez yerine farklı bir dikiş tekniği kullanan 'Fındık tekniği'ni geliştirdi. Bu teknik, enfeksiyon, aritmi ve tekrar ameliyat olma risklerini azaltıyor ve hastaların ameliyat sonrası sürecini rahatlatıyor. Fındık, bu tekniği 2018'den beri uygulamakta olup, yaklaşık bir ay önce Avrupa'nın saygın bilimsel dergilerinden birinde yayımlandı.
29 Nisan 2024

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap, yeni koronavirüs varyantları Eris ve XXB’den korunmak için risk grubundakilere maske takmayı önerdi. Azap, Covid-19'un henüz mevsimsel bir hastalığa dönüşmediğini, ancak önümüzdeki yıllarda bu durumun değişebileceğini belirtti. Ayrıca, risk grubundakilerin test yaptırmalarının önemini vurguladı ve antibiyotik kullanımının gereksiz olduğunu ifade etti. Üçüncü nesil mRNA aşısının Türkiye'ye henüz gelmediğini belirten Azap, risk grubunda olmayanların eski aşıyı olmalarına gerek olmadığını, ancak yüksek riskli gruptakilerin mRNA aşısını yaptırabileceklerini söyledi.
23 Eylül 2023

Türkiye'de aile hekimleri, aşılar, doğum kontrol malzemeleri ve kanser tarama kitleri gibi temel sağlık hizmetleri malzemelerinin eksikliği nedeniyle zorluklar yaşadıklarını ifade ediyor. Sağlık Bakanlığı'nın özel sağlık sermayesi için sağlık turizmine odaklanmasının eleştirildiği ve koruyucu sağlık hizmetlerinin aksamadan yürütülmesinin önemi vurgulanıyor. Aile hekimleri, ilaç fiyatlarındaki artış ve piyasada ilaç bulunamaması gibi sorunlara da dikkat çekiyor. İstanbul Tabip Odası yetkilileri, enfeksiyon hastalıklarının yayılma riskine karşı aşılamada yaşanan aksaklıkların giderilmesi gerektiğini belirtiyor.
17 Ocak 2023

Cambridge Üniversitesi'ndeki Wellcome Sanger Enstitüsü tarafından yürütülen bir araştırma, kök hücrelerden laboratuvar ortamında insan cildi üretmeyi başardı. Araştırma, cildin yaşlanmasını geciktirebileceğini ve cilt nakli için hücre üretimi ile yara izlerinin önlenmesinde kullanılabileceğini öne sürüyor. Çalışma, bağışıklık hücrelerinin derideki kan damarlarının oluşumunda kritik bir rol oynadığını da ortaya koydu. Bu gelişme, cilt gençleştirme ve organların canlandırılması gibi konularda yeni araştırma alanları açabilir.
17 Ekim 2024

Türk Tabipleri Birliği ve birçok uzmanlık derneği, Covid-19 pandemisinin devam ettiğini hatırlatarak, yeni mRNA aşılarının (XBB.1.5 suşunu içeren) temin edilip yüksek riskli gruplara uygulanmasının hayati önemde olduğunu belirtti. Dünya Sağlık Örgütü'nün aşılama önerilerini güncellediği ve yüksek riskli grupların belirlendiği belirtildi. Ayrıca, birçok ülkenin eski aşıları bırakıp güncellenmiş Covid-19 aşılarına geçtiği, ancak Türkiye'nin bu konuda bir adım atıp atmadığına dair Sağlık Bakanlığı'nın herhangi bir açıklama yapmadığı ifade edildi.
26 Eylül 2023

Türkiye'de kalp yetersizliği hastalarının durumunun kötüye gitmesinin yapay zeka kullanılarak öngörülmesi amacıyla PROHEART-AI Projesi hayata geçiriliyor. Proje, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi öncülüğünde ve AstraZeneca Türkiye'nin desteğiyle yürütülecek. Proje kapsamında giyilebilir teknoloji ve yapay zeka algoritmaları kullanılarak hastaların durumları izlenecek ve erken müdahale imkanı sağlanacak. Projenin, Türkiye'deki kalp yetersizliği hastalarının tedavisine önemli katkılar sunması ve Türkiye'yi bu alanda bir merkez haline getirmesi hedefleniyor.
7 Haziran 2023

Florida Üniversitesi Onkoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Dr. İlyas Şahin, güneşin UV ışınlarının deri kanseri gelişiminde açık bir risk faktörü olduğunu belirtti. Güneşin UV ışınları deri hücrelerinde mutasyonlara sebep olabildiğini ve bu nedenle çoğu deri kanserinin güneş ışınlarına maruziyetten kaynaklandığını ifade etti. Ayrıca, güneş kremlerinin deri kanseri riskini azalttığını gösteren çok sayıda çalışma olduğunu ve bu nedenle güneşe maruz kalınacak durumlarda güneş kremi kullanılmasını tavsiye etti.
23 Temmuz 2023

Üroloji uzmanı Prof. Dr. Can Öbek, prostat kanseri riskine karşı erkeklerin 40 yaşında ilk PSA testini yaptırması gerektiğini ifade etti. Prostat kanserinin erkeklerde en sık rastlanan ikinci kanser olduğunu ve her yıl yaklaşık 1.5 milyon erkeğin prostat kanseri olduğunu öğrendiğini belirtti. Öbek, PSA testinin kullanıma girdiği yıllardan günümüze prostat kanserine bağlı ölümlerde yüzde 53 oranında azalma görüldüğünü ve bu azalmada en büyük katkının PSA testine bağlı erken tanıya ait olduğunu düşündüğünü ifade etti.
11 Eylül 2023

Cardiff Üniversitesi ve UK Dementia Research Institute tarafından yürütülen bir araştırma, akıllı saatlerin ve yapay zekanın Parkinson hastalığını ilk belirtiler ortaya çıkmadan yedi yıl öncesinden tespit edebileceğini gösterdi. Araştırmada 103 bin 712 kişinin akıllı saat verileri analiz edilmiş ve 2013-2016 arasında bir haftalık hareket hızı verileri kullanılarak Parkinson hastalığına yakalanacak kişiler başarıyla tahmin edilmiştir. Araştırmanın sonuçları Nature dergisinde yayımlanmış ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir.
4 Temmuz 2023

Sağlık Bakanlığı, güneş ışınlarının neden olabileceği cilt kanserlerine karşı uyarıda bulundu. Bakanlık yetkilileri, cilt kanserlerinin bazal hücreli karsinom, skuamöz hücreli karsinom ve melanom olmak üzere üç ana türde görüldüğünü belirtti. Cilt kanserlerinden korunmak için güneşe maruz kalma süresinin azaltılması, güneş koruyucu kremler kullanılması ve cildin düzenli olarak kontrol edilmesi gerektiği vurgulandı.
28 Haziran 2024

ABD Önleyici Hizmetler Görev Gücü (USPSTF), yeni bir kanıt değerlendirmesi sonucunda mamografi için önerilen başlangıç yaşını 50'den 40'a indirdi. Bu güncelleme, 40 ile 74 yaş arasındaki kadınların iki yılda bir mamografi yaptırmalarını önermektedir. Dr. İlyas Şahin, bu değişikliğin meme kanserinden ölümleri azaltabileceğini belirtti. Ayrıca, mamografi cihazlarının düşük doz radyasyonla yüksek kalitede görüntü sağladığı ve radyasyon kaynaklı kanser riskinin oldukça düşük olduğu vurgulandı.
5 Mayıs 2024

Guardian gazetesi yazarı Hilary Osborne, meme kanseri teşhisi konduktan sonra yaşadıklarını ve öğrendiklerini anlattı. Meme kanserinin çeşitli türleri olduğunu, herkese aynı tedavinin uygulanmadığını, kemoterapinin menopozu erkene çekebileceğini ve erken tanının hayat kurtardığını belirtti. Ayrıca, kemoterapinin saç dökülmesine neden olabileceğini, ancak tüm saçların dökülmeyebileceğini ve burun kıllarının da dökülebileceğini ifade etti. Osborne, mastektomi sonrası bile dikkatli olunması gerektiğini ve BRCA genlerinin meme kanseri riskini artırdığını vurguladı.
30 Eylül 2023
İşaretlediklerim