Türkiye'nin yabancı sermaye krizi ve çözüm önerileri

Türkiye'nin yabancı sermaye krizi ve çözüm önerileri ile benzer, 17 olumlu, 57 olumsuz, ve 30 önemli olmak üzere, toplam 100 olay izlendi.

Merkez Bankası Esfender Korkmaz Mehmet Şimşek Tayyip Erdoğan IMF AKP Katar ABD Reuters Alaattin Aktaş TL Bloomberg Erdoğan TCMB Suudi Arabistan Birleşik Arap Emirlikleri Hazine ve Maliye Bakanı Hazine ve Maliye Bakanlığı Bankalar MB Hafize Gaye Erkan Sermaye Piyasası Kurulu Çin BloombergHT TÜFE İstanbul Barosu TÜİK BAE Avrupa
Merkez Bankası Esfender Korkmaz Mehmet Şimşek Tayyip Erdoğan IMF AKP Katar ABD Reuters Alaattin Aktaş TL Bloomberg Erdoğan TCMB Suudi Arabistan Birleşik Arap Emirlikleri Hazine ve Maliye Bakanı Hazine ve Maliye Bakanlığı Bankalar MB Hafize Gaye Erkan Sermaye Piyasası Kurulu

Borsa İstanbul, 2023 yılına dalgalı bir başlangıç yaptı ve bu dalgalanma devam ediyor. Halka arzlarla ilgili sıkıntılar ve düzenlemeler sonrasında, uzmanlar borsada oynaklığın süreceğini öngörüyorlar. Gedik Yatırım Araştırma Müdür Yardımcısı Eda Karadağ, seçim sonuçlarına kadar borsada net bir yön belirlemenin zor olduğunu ifade ediyor. Ayrıca, kur korumalı mevduatta (KKM) faiz sınırının kaldırılmasının borsa üzerinde sınırlı bir baskı yaratabileceği düşünülüyor. Trive Yatırım Araştırma Direktörü Serdar Pazı, halka arzların eskisi gibi sürekli tavan yapmadığını ve KKM ile aylık mevduatın daha cazip hale geldiğini belirtiyor.
4 Nisan 2023

2023 yılında Türkiye'de ekonomik büyüme, yüksek enflasyon oranlarına rağmen gerçekleşmiştir. Yılsonunda enflasyonun %65 civarında olduğu ve yılın ilk beş ayında %75'lere ulaşacağı tahmin edilmektedir. Merkez Bankası'nın yılsonu için %36 enflasyon hedefi, mevcut koşullarda ulaşılması zor bir hedef olarak görülmektedir. Ayrıca, kamu personeline yapılan yüksek maaş artışları ve emekli aylıklarındaki artışlara rağmen, emeğin milli gelirden aldığı pay düşük kalmış ve gelir dağılımındaki bozulma devam etmiştir.
1 Mart 2024

Bloomberg HT'nin gerçekleştirdiği ankete katılan 25 kurum, Merkez Bankası'nın bu ayki toplantısında politika faizini yüzde 45 seviyesinde sabit tutacağını öngörüyor. Kurumların 2024 sonu için faiz beklentisi ise yüzde 30 ile 45 arasında değişiyor, ortalama beklenti yüzde 40. Türkiye ekonomisi, düşük faiz politikası nedeniyle krize girmiş ve bu durumdan çıkış için Mehmet Şimşek ve Gaye Erkan gibi piyasa tarafından olumlu karşılanan isimler göreve getirilmişti. Merkez Bankası, son olarak faizi yüzde 45'e yükseltmiş ve Türkiye'nin döviz ihtiyacı devam ederken, Şimşek ve Erkan Batı ve Körfez yatırımlarını çekmek için çeşitli girişimlerde bulunmuşlardı.
20 Şubat 2024

Merkez Bankası'nın eski başekonomisti Hakan Kara'ya göre, kurun baskılanması amacıyla 2023 yılı başından itibaren 10 milyar dolardan fazla rezerv kullanıldı. 2023 genel seçimlerinden önce de benzer bir yöntemle on milyarlarca dolar rezerv eritilmiş, ancak Türk Lirası'ndaki değer kaybı durdurulamamıştı. Mehmet Şimşek'in ekonominin başına geçmesiyle bu yönteme daha az başvurulmuştu, ancak Hakan Kara'nın Merkez Bankası verilerine dayanarak aktardığına göre, aynı taktiğe yine başvuruldu.
28 Şubat 2024

Birleşmiş Milletler'in Dünya Ekonomik Durumu ve Beklentiler 2023 raporuna göre, küresel ekonomik büyüme 2023 yılında yüzde 1,9 olacak ve bu oran son yılların en düşük büyüme tahmini olarak kaydedildi. Raporda, 2024 yılında küresel ekonomik büyümenin yüzde 2,7'ye yükselebileceği belirtildi. Türkiye ekonomisinin 2023'te yüzde 3,7 ve 2024'te yüzde 3,5 büyümesi beklenirken, yıl sonu enflasyon oranının ortalama yüzde 42,4 olacağı ve 2024'te yüzde 13,5'e düşeceği tahmin ediliyor. Bu tahminler, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 2023 enflasyon hedefinin yüzde 20'ler seviyesinde olacağı yönündeki açıklamasının üzerinde.
26 Ocak 2023

6 Şubat'taki deprem sonrasında Türkiye hükümeti, borsayı açık tutarak bölgedeki yatırımcıların zarar görmesine neden oldu. Hükümetin borsayı desteklemek için aldığı önlemlerle borsada kısa süreli bir yükseliş yaşandı, ancak yabancı yatırımcılar Türkiye'nin finans dünyasından uzaklaştığını düşünüyor. Bloomberg ajansı ve çeşitli yatırım uzmanları, siyasi hedefler doğrultusunda yapılan müdahalelerin piyasaya olumsuz etkileri olabileceğini ve yatırımcı güvenini sarsabileceğini belirtiyor.
20 Şubat 2023

Esfender Korkmaz, 2017 başkanlık rejimi ile Türkiye'de yargıya müdahalenin arttığını ve Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmadığını belirtti. Yargıtay seçimlerinde yaşanan olaylar, yargıya olan güvenin azalmasına neden oldu. The Economist'in Türkiye'yi kapak yaptığı Ocak 2023 sayısında, Türkiye'deki demokrasinin kusurlu olduğu ve Erdoğan'ın davranışlarının ülkeyi diktatörlüğe götürebileceği ifade edildi. Korkmaz, Türkiye'nin yeniden parlamenter sisteme dönmesi gerektiğini savundu.
16 Mayıs 2024

Esfender Korkmaz, Türkiye'deki yolsuzluk, yoksulluk ve yasaklar konusunu ele alarak, bu sorunların ülkenin ekonomik, sosyal ve siyasi altyapısını olumsuz etkilediğini belirtti. Türkiye'nin uluslararası suç endekslerinde üst sıralarda yer aldığını ve sığınmacı politikalarının eleştirildiğini vurguladı. Ayrıca, Türkiye'de kurumsal devletin ortadan kalktığını, sendikal özgürlüklerin kısıtlandığını ve siyasi özgürlüklerin azaldığını ifade etti. Korkmaz, Türkiye'nin insan hakları ve siyasi özgürlükler konusunda gerilediğini ve kadın haklarının sınırlı olduğunu belirtti.
6 Haziran 2024

Türkiye'de döviz talebinin artması ve TL'nin değer kaybetmesiyle kurlar yükseliyor ve bu durum Merkez Bankası'nın rezervlerindeki erimeyi hızlandırıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, faiz indirimlerinin devam edeceğini belirtiyor ve iktidar, piyasada kontrol sağlamak için çeşitli düzenlemeler yapıyor. Merkez Bankası, seçim sonrası ilk haftada üç yeni düzenleme gerçekleştirdi. Ekonomistler ve piyasa oyuncuları, bankada döviz hesabı olan vatandaşların olumsuz gelişmelere hazırlıklı olmaları gerektiğini ifade ediyorlar. Prof. Öner Günçavdı, bu durumun adı konmamış bir sermaye kontrolü olduğunu ve Erdoğan'ın cumhurbaşkanlığını kazanması halinde Türkiye'nin kredi açığının büyüyeceğini, bu durumun vatandaşa vergi yoluyla kaynak yaratma yükümlülüğü getireceğini belirtiyor.
19 Mayıs 2023

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Fas'ta düzenlenen Dünya Bankası ve IMF yıllık toplantıları sırasında Türkiye'nin ekonomik durumu hakkında konuştu. Şimşek, Türkiye'nin reel faiz sunduğunu ve bu durumun Türk Lirası'nı çekici kıldığını belirtti. Ayrıca, kurala dayalı politikaya geri dönmek istediklerini ve Türkiye'de ciddi bir mali konsolidasyon sağlandığını ifade etti. Şimşek, iç talebi daha ılımlı hale getirmeyi hedeflediklerini ve KKM'den çıkmak istediklerini söyledi.
13 Ekim 2023

Esfender Korkmaz, 1980 öncesi Türkiye'de yaşanan yüksek enflasyon oranlarına değinerek, nominal ve reel faiz kavramlarını açıklıyor. Merkez Bankası'nın gösterge faiz oranının beklenen TÜFE'nin altında olduğunu ve gerçekte reel faizlerin artmadığını, hatta eksi değerde olduğunu belirtiyor. Ayrıca, seçim ekonomisinin toplam talebi ve TÜFE'yi artıracağını, bu durumun 2024 Haziran ayına kadar aylık enflasyon oranlarının 2023'ün üzerinde çıkacağını öngörüyor. Bu koşullar altında, TL mevduat hesabı açanlar için bankaların ortalama yüzde 51 faiz verdiğini ifade ediyor.
13 Şubat 2024

Bloomberg haber ajansı, yabancı yatırımcıların Türkiye'nin ekonomi politikaları ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın mesajlarını anlamaya çalıştığını yazdı. Erdoğan'ın faiz indirimi konusundaki ısrarı ve siyasi belirsizlik nedeniyle yabancı yatırımcılar ülkeden çekilmişti. Erdoğan'ın eski Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile görüşmesi ve olası kabine değişiklikleri piyasaların dikkatini çekiyor. Bloomberg, Erdoğan'ın politikalarında bir yumuşama olup olmayacağını ve Şimşek'in ekonomiyi düzeltecek özerkliği isteyip istemediğini tartışıyor.
30 Mayıs 2023

Mehmet Şimşek'in Hazine ve Maliye Bakanlığı'na getirilmesi ve Hafize Gaye Erkan'ın Merkez Bankası Başkanı olarak atanması sonrasında, yabancı bankalar Türkiye'nin faiz politikaları hakkında raporlarını güncelliyor. Deutsche Bank, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) politika faizini yakın zamanda yüzde 25 seviyesine çıkaracağını tahmin ediyor. Banka, TL'nin değer kaybı ve hükümetin kredi büyümesini dengeleme ihtiyacı nedeniyle büyük bir faiz artışının gerekebileceğini belirtiyor ve üç farklı faiz senaryosu sunuyor.
12 Haziran 2023

Ekonomist Prof. Dr. Özgür Demirtaş, dolar/TL kuru ile ilgili değerlendirmelerde bulunarak ihracatçıların rahatlaması için kurdaki artışın hızlanması gerektiğini ifade etti. Mehmet Şimşek'in Hazine ve Maliye Bakanı olarak atanmasının ardından kurun yükselişe geçtiğini ve bu durumun yabancı yatırımcıları caydırabileceğini belirtti. Ayrıca, Temmuz ayında asgari ücrete yapılacak zamla birlikte doların 28 lira seviyelerine çıkması gerektiğini savundu. Demirtaş, Mehmet Şimşek'in ekonominin başına gelmesini ise olumlu bir gelişme olarak değerlendirdi.
8 Haziran 2023

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ekonomideki sıkıntıları aşmak için eski maliye bakanı Mehmet Şimşek ile görüşmüş, ancak Şimşek aktif siyasete dönmeyi reddetmiştir. Erdoğan, ekonomi politikalarının devam edeceğini belirtirken, mevcut Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Türkiye Ekonomi Modeli'nin ülkenin kalkınması ve refah düzeyinin artırılması için doğru bir adım olduğunu ve bu modelle yatırım, istihdam, ihracat ve cari fazla üzerinden büyümeyi hedeflediklerini ifade etmiştir. Nebati, turizmde de büyük hedefler koyarak 2023 yılı sonunda 60 milyon ziyaretçi ve 56 milyar dolar gelir elde etmeyi hedeflediklerini belirtmiştir.
23 Mart 2023

İsviçre merkezli UBS bankasının Global Servet Raporu'na göre, Türkiye'deki dolar milyoneri sayısının 2028 yılına kadar 87 binin üzerine çıkması bekleniyor. 2008 mali krizinden sonra Türkiye'deki servet artışı dramatik bir şekilde yükseldi ve yetişkin başına düşen ortalama servet yerel para cinsinden yüzde 1708 arttı. Raporda, Türkiye'nin Tayvan'dan sonra dolar milyoneri sayısında en çok artış beklenen ikinci ülke olduğu belirtildi.
21 Temmuz 2024

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye ekonomisi 2022 yılında yüzde 5,6 oranında büyüme kaydetti. İşgücü ödemeleri yüzde 82,7 artış gösterirken, net işletme geliri yüzde 115,2 arttı. Buna rağmen, işgücü ödemelerinin Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içindeki payı yüzde 26,5'e düşerek, 1998'den beri en düşük seviye olan yüzde 25,2'ye geriledi. Kişi başına düşen milli gelir ise 2022'de 10 bin 655 dolara yükseldi.
28 Şubat 2023

Yatırım Finansman Direktörü Dr. Nuri Sevgen, Türkiye ekonomi yönetiminin döviz kurlarını belirli bir seviyeye getirme çabasında olduğunu belirtti. İktidarın Merkez Bankası aracılığıyla ve çeşitli düzenlemelerle döviz kurlarını kontrol altında tutmaya çalıştığı, ancak seçimler sonrası kurdaki hareketlenmenin durdurulamadığı ve eritilen rezervlerin bu duruma katkı sağladığı ifade edildi. Sevgen, bir ay içinde dolar/TL kurunun 23, iki ay içinde ise 25 seviyesini görebileceğini tahmin ettiğini söyledi ve turizm gelirlerinin azalmasının ardından kurlarda beklenen yükselişin yavaşlatılması gerektiğini vurguladı.
31 Mayıs 2023

Barış Zeyrek, Türkiye'nin Körfez ülkeleri ile olan ekonomik ilişkilerinin kısa vadeli faydalar sağlayabileceğini ancak uzun vadeli ekonomik krizden çıkış için yeterli olmadığını belirtiyor. Yazısında, Türkiye'nin Batı ile ilişkilerini düzelterek yabancı yatırımları artırma ihtiyacına dikkat çekiyor. Zeyrek, Avrupa ve Amerika ile düşmanca söylemlerin sonlandırılması ve stratejik işbirliklerinin yeniden canlandırılmasının gerekliliğini vurguluyor. Ayrıca, Körfez ülkeleri ile sıkı ilişkiler kurmanın stratejik bir akıl yoksunluğu olduğunu eleştiriyor.
8 Mayıs 2024

MIT'den Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Türkiye'nin ekonomik sorunlarının yapısal olduğunu ve radikal ekonomik değişim gerektiğini belirtti. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in ataması sonrası yatırımcılarda iyimserlik oluştuğunu ancak bu atamaların gerçekten ekonomik problemlere çözüm getirmek için mi yoksa başka nedenlerle mi yapıldığının belirsiz olduğunu ifade etti. Acemoğlu, Türkiye'nin potansiyelini gerçekleştirmek için kurumsal reformların ve teknoloji, eğitim, işçi üretkenliğine yatırımın önemine dikkat çekti ve düşük kaliteli büyümenin devam etmesinin tehlikelerini vurguladı.
16 Haziran 2023
İşaretlediklerim