ABD'deki Pittsburgh Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada, yapay zeka modelleri kulak enfeksiyonlarını yüzde 93 doğrulukla akut orta kulak iltihabından ayırt edebildi. Bu oran, doktorların hastalığı teşhis etme oranından daha yüksek. Araştırma, 2018 ile 2023 arasında 635 çocuğun kulak zarlarının çekildiği 1151 video üzerinde gerçekleştirildi. Araştırmacılar, bu teknolojinin yanlış teşhisleri azaltarak gereksiz antibiyotik kullanımını önleyebileceğini belirtiyor.
6 Mart 2024

Danimarka'daki Aarhus Üniversitesi'nden bilim insanları, Birleşik Krallık merkezli Biobank'teki genetik verileri inceleyerek sigara içmenin zihinsel hastalıklara neden olduğunu ve hastaneye yatma riskini yüzde 250 artırdığını belirtti. Araştırmada, sigara içenlerin genellikle 30'larından sonra zihinsel rahatsızlıklar nedeniyle hastanede tedavi gördükleri ve sigaranın özellikle depresyon ve bipolar bozukluğa yol açtığı tespit edildi. Ayrıca, sigarayla ilişkilendirilen genleri taşıyan ancak sigara içmeyen kişilerin, bu genleri taşıyan ve sigara içen kişilere kıyasla ruhsal bozuklukların ortaya çıkma olasılığının daha düşük olduğu gözlemlendi.
2 Eylül 2023

Bir araştırmaya göre, yapay zeka, nadir görülen kanser türlerinden retroperitoneal sarkomun agresiflik derecesini belirlemekte, mevcut yöntemlere göre iki kat daha başarılı. Araştırma, yapay zekanın çıplak gözle görülemeyen detayları tanımlayarak yüzde 82 oranında doğru sonuçlar verdiğini, laboratuvar analizlerinde ise başarı oranının yüzde 44 olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, bu teknoloji sayesinde tedavinin iyileştirilebileceğini ve her yıl binlerce kişinin yararlanabileceğini belirtti.
1 Kasım 2023

Dalmaçyalı köpeklerdeki genetik farklılıklar, memelilerin bazı hastalıklara neden yatkın olduğunu anlamamıza yardımcı olabilir. Bath Üniversitesi'nden Dr. Kit Yates, Dalmaçyalıların kürk pigment hücrelerinin embriyo gelişimi sırasında nasıl oluştuğunu ve değiştiğini inceleyen bir araştırma yürütüyor. Bu köpeklerin yüksek oranda sağır olmasının melanosit eksikliğiyle bağlantılı olduğu düşünülüyor. Bu araştırma, insanlardaki benzer genetik rahatsızlıkların anlaşılmasına da katkı sağlayabilir.
15 Haziran 2024

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, uyuz vakalarında endişeye sebep olabilecek bir artış olmadığını, ancak kısmi bir artış tespit ettiklerini belirtti. Uyuz hastalığı, bulaşıcı bir cilt rahatsızlığı olup, son yıllarda Türkiye'de görülme oranı artmıştır. Bakan Koca, Türkiye genelinde uyuz vakalarında prevalansın geçen yıla göre yaklaşık yüzde 7 oranında arttığını, deprem bölgesinde ise bu artışın yaklaşık yüzde 13 oranında olduğunu ifade etti.
1 Kasım 2023

Omicron varyantının alt dallarından biri olan XBB.1.5, ABD'de Covid-19 vakalarının yüzde 40'ından fazlasında görülerek baskın hale geldi. Bu varyant, bağışıklık sistemini atlatırken hücrelere tutunma yeteneğini artıran F486P mutasyonuna sahip. DSÖ, XBB.1.5'in daha bulaşıcı olduğunu ancak önceki Omicron varyantlarından daha ciddi veya zararlı olduğuna dair bir gösterge olmadığını belirtiyor. Bilim insanları, aşılanmış nüfus için endişeli olmadıklarını, ancak savunmasız kişiler üzerindeki etkisi konusunda endişelerini dile getiriyorlar.
5 Ocak 2023

Developmental Cognitive Neuroscience dergisinde yayımlanan bir araştırma, bağırsak mikrobiyotasının insan sağlığı üzerindeki önemini vurguluyor. Araştırma, bağırsaklardaki iltihaba neden olan kötü bakterilerin oranıyla yaşlanma etkileri ve spor performansı arasında güçlü bir bağ olduğunu gösteriyor. Bağırsakların durumu iyiyse, saç beyazlaması, saç dökülmesi, deride görülen kırışıklıklar ve kronik rahatsızlıklar en asgari seviyede görülürken, bedenin zindelik durumu da belirli oranda korunuyor. Araştırmayı yapan takımın sorumlusu Zsolt Radak, probiyotiklerin önemini vurgulayarak, bu dost bakterilerin beslenmesi ve güçlendirilmesi için fermente ürünlerin tüketilmesini önerdi.
5 Eylül 2023

Yeni araştırmalar, Parkinson hastalarının yaklaşık yarısında minör halüsinasyonların görüldüğünü ve bu durumun genellikle gözden kaçtığını ya da yan etkilerle karıştırıldığını ortaya koyuyor. İsviçre ve İspanya'daki sinirbilimcilerin 75 hasta üzerinde yaptığı çalışma, erken dönemde minör halüsinasyon gözlemlenen Parkinson hastalarının, gözlemlenmeyenlere kıyasla beş yıl sonra daha hızlı ve şiddetli bilişsel gerileme yaşadığını gösteriyor. Araştırma, Parkinson hastalığının ortalama 60 yaşında başladığını ve %5-10 oranında 50 yaş altında da görülebildiğini belirtiyor.
4 Temmuz 2023

Türkiye, böbrek taşı görülme sıklığının dünya ortalamasının üzerinde olduğu 'taş kuşağı' ülkeleri arasında bulunuyor. Prof. Dr. Bülent Önal, her 100 kişiden 11'inde böbrek taşı oluştuğunu belirtiyor. Böbrek taşlarının idrar yolu enfeksiyonları ve kronik böbrek yetmezliğine yol açabileceği, sıcak iklimin ve yetersiz su tüketiminin hastalığa zemin hazırladığı ifade ediliyor. Yeterli su tüketimi, tuzun azaltılması, sağlıklı beslenme ve egzersiz böbrek taşı oluşumunu engelleyebilir. Ayrıca, bira içmenin böbrek taşlarını düşürdüğüne dair yaygın bir kanının yanlış olduğu, bol su içmenin daha etkili olduğu vurgulanıyor.
26 Mart 2023

Google'ın yapay zeka program geliştirme şirketi DeepMind, AlphaMissense adlı yeni bir sistemle insan DNA'sındaki hastalıklara yol açan genlerin tespitini hızlandırıyor. Sistem, DNA ipliklerindeki bileşenlerin sırasını kontrol ederek çalışıyor ve sıralamadaki hataların hastalığa yol açabileceğini belirliyor. Bu gelişme, hastalıkların daha hızlı teşhis edilmesine ve daha etkili tedavi yöntemlerinin bulunmasına yardımcı olabilir.
19 Eylül 2023

Türkiye'de akraba evliliği oranı %23.2 olup, bu durum nadir kalıtsal hastalıkların görülme sıklığını artırıyor. Ancak, yeni doğan bebeklerde sadece altı nadir hastalık için tarama yapılıyor, bu sayı Tayvan, Kanada, İtalya ve ABD gibi ülkelerde çok daha yüksek. Türkiye'de tahminen 5 milyondan fazla bireyin bir nadir hastalığı varken, nadir hastalıkların erken tanı ve tedavisi için yenidoğan tarama programlarının genişletilmesi gerekiyor. Ayrıca, nadir hastalıklardan etkilenen bireyler ve aileleri, sağlık harcamaları nedeniyle ekonomik zorluklarla karşı karşıya kalıyor.
3 Mart 2024

Son araştırmalar, uyku ile depresyon arasındaki ilişkinin karşılıklı olduğunu gösteriyor. Yeni bir araştırma, sürekli az uyumanın depresif belirtilerin öncüsü olabileceğini ortaya koydu. Araştırmada, beş saat ya da daha az uyuyan kişilerde depresif belirtilerin görülme olasılığının 2,5 kat daha fazla olduğu bulundu. Ancak, depresif belirtileri bulunan kişilerde kısa uykunun görülme olasılığı sadece üçte bir oranında daha fazla olduğu belirtildi.
22 Ekim 2023

Harvard Üniversitesi'nde başlatılan ve 85 yıl süren bir araştırma, mutluluk ve sağlık üzerine yapılmış en uzun soluklu çalışmalardan biri olarak kabul ediliyor. Araştırma, 724 katılımcının sağlık kayıtlarını ve yaşam detaylarını inceleyerek, sağlık ve mutluluk için en önemli unsurun sosyal ilişkiler ve dayanışma olduğunu ortaya koyuyor. Araştırmacılar, insanların sosyal açıdan 'zinde' olmasının, yani iyi ilişkiler kurmasının, sadece mutluluk sağlamakla kalmayıp fiziksel sağlığı da olumlu yönde etkilediğini belirtiyorlar. Ayrıca, insanların sosyal zindeliklerini ölçebilmeleri için bir dizi soru ve bir tablo sunuluyor.
21 Şubat 2023

Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği'nden Prof. Dr. Ayşe Tana Aslan, yeni eğitim-öğretim döneminde Covid-19, grip ve kızamık enfeksiyonlarında artış beklediklerini ifade etti. Aslan, çocukların eksik aşılarının tamamlanması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, okulların açılmasıyla birlikte kızamık vakalarında daha da artış olacağını ve bu artışın nedeninin kızamık aşısı yaptırılmayan ya da eksik aşılı çocuklar olduğunu belirtti. Aslan, okulların açılmasıyla birlikte mevsimsel grip enfeksiyonlarının da artacağını ve bu konuda dikkatli olunması gerektiğini söyledi.
9 Eylül 2023

Araştırmalar, kompulsif yemek yiyenlerin bağırsaklarında 'Proteobacteria' olarak bilinen belirli bir bakteri türünün yüksek miktarda bulunduğunu ortaya koydu. Buna karşılık, 'Actinobacteria' ve 'Blautia' bakterilerinin bu kişilerde azaldığı gözlemlendi. Çalışma, bağırsak bileşimi ile beyin gen ifadesi arasında doğrudan bir etkileşim olduğunu ve bu bulguların gıda bağımlılığı ve yeme bozukluklarının tedavisinde yeni yaklaşımlar sunabileceğini gösterdi. Araştırma, Barselona'daki Universitat Pompeu Fabra'da gerçekleştirildi ve sonuçlar Gut dergisinde yayınlandı.
27 Haziran 2024

İngiltere'de yapılan bir araştırma, uzun süreli Covid-19 geçiren kişilerin ana organlarında hasar görülme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Araştırmada, hastaneye kaldırılan 259 Covid-19 hastasının ana organları MRI yöntemiyle incelendi ve sonuçlar, Covid-19 geçirmemiş bir grupla karşılaştırıldı. Uzun süreli Covid-19 geçiren hastaların akciğer, beyin ve böbrek gibi organlarında anormalliklere sahip olma olasılığının üç kat daha fazla olduğu bulundu. Araştırmanın, uzun süreli Covid-19 için etkili tedavilerin geliştirilmesine yardımcı olacağı düşünülüyor.
23 Eylül 2023

Avustralya'nın başkenti Canberra'da, 64 yaşındaki bir kadının beyninden 8 santimetre uzunluğunda canlı bir solucan çıkarıldı. Kadın, karın ağrısı, ishal, kuru öksürük, ateş ve aşırı terleme şikayetleriyle hastaneye başvurmuştu. MR taraması sonucu anormal beyin aktiviteleri tespit edilen kadın ameliyata alındı. Ameliyat sırasında çıkarılan solucanın, genellikle pitonlarda görülen bir parazit türü olduğu belirlendi.
28 Ağustos 2023

AXA sigorta şirketi tarafından yapılan bir ankete göre, dünya genelinde ruh sağlığı bozuklukları artış gösteriyor. Türkiye, yüzde 38'lik oranla ruh sağlığı bozukluğu yaşayan ülkeler arasında ikinci sırada yer alıyor. Araştırma, özellikle gençler arasında ruh sağlığı sorunlarının daha yaygın olduğunu belirtiyor. 18-24 yaş arası gençlerin yüzde 43'ü ruhsal bir hastalığı olduğunu ifade ederken, bu oran 65-75 yaş arası katılımcılarda yüzde 14'e düşüyor.
11 Mart 2024

New York Üniversitesi Grossman Tıp Okulu'ndan araştırmacılar, fareler üzerinde yaptıkları çalışmada, kök hücrelerin kıl köklerinde hareket edebildiğini keşfettiler. İnsanlarda da bulunan melanosit kök hücrelerine odaklanan ekip, sıkışmış kök hücrelerin hareketini sağlayarak saç beyazlamasını tersine çevirebilecek veya önleyebilecek potansiyel bir yol bulabileceklerini belirttiler. Araştırma ekibi, kök hücrelere hareketliliği geri kazandırma veya onları hareket ettirme yollarını araştırmayı planlıyor.
20 Nisan 2023

Calm tarafından hazırlanan bir rapor, yetişkinlerin büyük çoğunluğunun uyku eksikliğinin akıl sağlıklarını olumsuz etkilediğini düşündüğünü ortaya koydu. Araştırmaya göre, uyku eksikliği çeken yetişkinlerin yüzde 78'i akıl sağlıklarının olumsuz etkilendiğini belirtti. Ayrıca, katılımcıların yüzde 42'si ilaç, marihuana veya alkol olmadan uyuyamadıklarını ifade etti. Rapor, Z ve Y kuşaklarının uykuya dalmakta zorluk çektiğini, teknolojinin Z kuşağının uyumasını Y kuşağından yüzde 26 daha fazla etkilediğini belirtti. Ayrıca, finansal stresin uyku sorunlarının en yaygın nedeni olduğu ve eşlerin ve evcil hayvanların uyku sorunlarına neden olabileceği belirtildi.
4 Kasım 2023
İşaretlediklerim