Britanya İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu (MHRA), orak hücre hastalığı ve beta talasemi tedavisi için 'Casgevy' adlı gen terapi ilacını onayladı. Bu tedavi, hastaların kemik iliği kök hücrelerinin laboratuvarda Crispr teknolojisi kullanılarak düzenlenmesini ve sağlıklı hemoglobin üretimini geri kazanmalarını sağlıyor. Denemelerde, orak hücre hastalarının çoğu şiddetli ağrıdan kurtulurken, beta talasemi hastalarının büyük bir kısmı en az bir yıl boyunca kan transfüzyonuna ihtiyaç duymamıştır. Tedavi, 2020 Nobel Ödülü kazanan Crispr teknolojisi ile gerçekleştiriliyor.
16 Kasım 2023

İngiltere'deki Great Ormond Street Hastanesi'nde uygulanan yeni bir tedavi yöntemi sayesinde, sekiz yaşındaki Aditi Shankar'ın vücudu, nakil böbreği reddetmedi. Aditi'nin bağışıklık sistemi, annesinden alınan kök hücrelerle yeniden inşa edildi ve böbrek nakli sonrasında vücudu, nakledilen organı kendi organı gibi kabul etti. Bu sayede Aditi, organ reddini önlemek için genellikle günlük olarak alınması gereken ilaçların uzun vadeli yan etkilerinden korundu.
24 Eylül 2023

Britanya'daki bilim insanları, embriyo yetiştirme süresinin 14 günden 28 güne çıkarılmasını talep ediyor. Bu talep, insan gelişiminin ilk aşamalarına dair sırların keşfedilmesi ve üreme sağlığı, düşük ve doğum kusurları alanında bilimsel ilerlemeler kaydedilmesi için önemli görülüyor. İnsan Gelişimi Biyolojisi İnisiyatifi (HDBI), 14 gün sınırının 1990'lı yıllardan kalma keyfi bir kısıtlama olduğunu belirtiyor. Uzmanlar, embriyo araştırma süresinin 28 güne çıkarılmasıyla, başlıca doku yapı taşlarının oluştuğu 'gastrulasyon' adlı gelişim sürecini yakından izleyebileceklerini ifade ediyor.
25 Ekim 2023

Bilim insanları, bağışıklık hücrelerini hasarlı beyin hücrelerinin yerini alacak şekilde başarıyla yeniden programladı. Bu, inme hastaları için yeni bir tedavi olabilir. Japonya'daki Kyushu Üniversitesi'nden bir ekip, mikrogliya adı verilen bağışıklık hücrelerini nöronlara dönüştürmeyi başardı. Bu teknoloji, fareler üzerinde test edildi ve başarılı oldu. Ancak, insan beyni bir fareninkinden oldukça farklı olduğu için, bu yöntemin inme hastalarına uygulanabilirliğini doğrulamak için daha fazla çalışma yapılması gerekiyor.
30 Ekim 2023

Weizmann Bilim Enstitüsü ekibi, kök hücre kullanarak 14 günlük gerçek bir embriyo örneğine benzeyen bir 'embriyo modeli' geliştirdi. Bu model, laboratuvarda hamilelik testini pozitif gösteren hormonları bile salgıladı. Bu çalışmanın amacı, insan yaşamının erken dönemlerini anlamanın etik bir yolunu bulmak. Araştırma, Nature dergisinde yayınlandı ve İsrailli ekip tarafından erken embriyoda ortaya çıkan tüm önemli yapıları taklit eden ilk 'tam' embriyo modeli olarak tanımlandı.
6 Eylül 2023

Türkiye'de bazı ebeveynler, çocuklarının aşılanmasına karşı çıktıkları gibi şimdi de yenidoğan bebeklerinden topuk kanı alınmasını reddediyorlar. Topuk kanı taraması, fenilketonüri (PKU), konjenital hipotiroidi gibi ciddi sağlık sorunlarının erken teşhis edilmesini sağlayarak tedavi şansını artırıyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, yenidoğan tarama programları her yıl 12 binden fazla çocuğun sağlıklı bir yaşama başlamasına yardımcı oluyor. Akraba evliliklerinin yaygın olduğu Türkiye'de genetik hastalıkların görülme sıklığı artıyor. Türk Tabipleri Birliği ve diğer sağlık profesyonelleri, aşı ve topuk kanı taramalarının önemini vurgulayarak, ebeveynlerin bu konudaki yanlış bilgilendirilmelerine ve dirençlerine dikkat çekiyorlar.
26 Ocak 2023

ABD'de Maryland Üniversitesi hastanesinde genetiği değiştirilmiş domuz kalbi nakledilen 58 yaşındaki Lawrence Faucette, bir ayı geride bıraktı. Faucette, domuz kalbi nakledilen ikinci kişi oldu. Bu deneysel ameliyat, geleneksel kalp nakline uygun olmayan Faucette'in ömrünü uzatmak için son umut olarak görülüyordu. Şu ana kadar doktorlar, Faucette'in yeni kalbinin iyi çalıştığını ve vücudunun herhangi bir ret belirtisi göstermediğini belirtiyorlar. ABD'de her yıl 6 binden fazla kişi organ nakli olmadan hayatını kaybediyor ve bilim insanları, hayvanların donör olarak kullanılmasının bir gün organ bağışlarındaki büyük sıkıntıyı telafi edebileceğini umuyor.
25 Ekim 2023

Google'ın yapay zeka program geliştirme şirketi DeepMind, AlphaMissense adlı yeni bir sistemle insan DNA'sındaki hastalıklara yol açan genlerin tespitini hızlandırıyor. Sistem, DNA ipliklerindeki bileşenlerin sırasını kontrol ederek çalışıyor ve sıralamadaki hataların hastalığa yol açabileceğini belirliyor. Bu gelişme, hastalıkların daha hızlı teşhis edilmesine ve daha etkili tedavi yöntemlerinin bulunmasına yardımcı olabilir.
19 Eylül 2023

Malatya'daki İnönü Üniversitesi Karaciğer Nakil Enstitüsü, dünyada ilk kez altı hastaya çapraz karaciğer nakli yaparak bir ilke imza attı. Nakiller, Boston College ekonomi profesörleri Tayfun Sönmez ve Utku Ünver tarafından geliştirilen ve Banu Bedestenci Sönmez Karaciğer Nakil Sistemi adı verilen bir sistemle gerçekleştirildi. Bu sistem sayesinde, uyumsuz vericiler arasında takas yapılarak hastalara uygun vericiler bulunabiliyor. Enstitü, bu alanda dünya genelinde en çok çapraz nakil gerçekleştiren merkez haline geldi.
26 Ocak 2024

Boston Üniversitesi ekonomi profesörleri Tayfun Sönmez ve Utku Ünver, optimizasyon ve iktisadi tasarım prensiplerinden yararlanarak dünyanın ilk karaciğer çapraz nakil sistemini geliştirdi. Sistem, organın en efektif şekilde hastalara ulaştırılmasını sağlamak amacıyla tasarlandı. Sistem, ilk kez Malatya'daki İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi'nde kullanıldı ve dünyanın şimdiye kadarki en büyük karaciğer çapraz naklini gerçekleştirdi. Sönmez ve Ünver, ayrıca canlı vericiden alınan akciğerlerin de en doğru hastalara dağıtılmasının formülü ve bilgisayar yazılımını geliştirdi.
13 Ağustos 2023

ABD'nin Washington Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, yapay zekanın derin öğrenme modelini kullanarak hamile kadınların rahimlerindeki elektrik dalgalanmalarını analiz etti. Bu analiz sonucunda, yapay zekanın erken doğumları hamileliğin 31. haftasında tahmin edebildiği belirlendi. Araştırmada, katılan kadınların yüzde 19'unda erken doğum tahmini yapıldı ve bu tahminlerin doğruluğu gebeliğin 37. haftasında teyit edildi. Dr. Arye Nehorai, buldukları yöntemin evde kullanımının mümkün olduğunu ve maliyet avantajları sunduğunu ifade etti.
21 Haziran 2023

Britanya'da yüksek ateş şikayetiyle hastaneye başvuran 55 yaşındaki bir çobanın kalbinde, daha önce bilinmeyen bir bakteri türü tespit edildi. Doktorlar, geleneksel laboratuvar testleriyle tanımlayamadıkları bakteriyi, nanopore sıralayıcı teknolojisi kullanarak DNA dizilerini okuyarak tanımladılar. Uluslararası Sistematik ve Evrimsel Mikrobiyoloji Dergisi'nde yayınlanan çalışmaya göre, bu yeni bakteri türü 'Variovorax' grubuna ait ve hasta, kuzulama mevsimi sırasında veya koyunları ilaçlarken enfekte olmuş olabilir. Hasta, yeni bakteri türüne memleketi Canterbury'nin Latince adı olan 'Variovorax durovernensis' adının verilmesini istedi.
24 Ocak 2024

Birleşmiş Milletler kuruluşları tarafından yayımlanan yeni bir rapora göre, dünya genelinde her iki dakikada bir kadın hamilelik veya doğum sırasında yaşamını yitiriyor. 2000 ile 2020 yılları arasında anne ölümlerinde azalma gözlemlenmiş ancak sonrasında bu ilerleme durmuş ve bazı bölgelerde gerileme yaşanmıştır. Özellikle Sahra Altı Afrika'da anne ölüm oranları yüksek olup, Covid-19 salgınının bu durumu daha da kötüleştirmiş olabileceği belirtiliyor. DSÖ Genel Direktörü ve BM Nüfus Fonu İcra Direktörü, kaliteli sağlık hizmetlerine erişim ve aile planlamasına yatırım yapılmasının önemini vurguluyor.
23 Şubat 2023

ABD'nin New York eyaleti, insan cesetlerinin gübreye dönüştürülmesine olanak tanıyan bir yasayı onayladı. Bu yöntem, cesetlerin odun yongası, kaba yonca ve çimle birlikte bir konteynır içinde yaklaşık bir ay tutulması ve mikropların faaliyetiyle gerçekleşiyor. Gübreleştirme sonrası toprak, ölünün yakınlarına verilerek bitki yetiştirmek için kullanılabiliyor. Recompose şirketi, bu yöntemin geleneksel gömülme veya yakma yöntemlerine göre daha az karbon salınımına yol açtığını belirtiyor.
2 Ocak 2023

Amerika Birleşik Devletleri'nde çift rahimli bir kadın, 20 saatlik doğum sancısının ardından iki gün içinde iki kere doğum yaparak iki kız çocuğu dünyaya getirdi. 32 yaşındaki Kelsey Hatcher'ın bu durumu, kadınların binde üçünü etkileyen nadir bir doğumsal anomali olarak tanımlanıyor. Hatcher daha önce üç sağlıklı hamilelik geçirmiş ve ultrasonda her iki rahminde de birer bebek taşıdığı tespit edilmişti. Her iki rahimde de hamile kalma olasılığı 'milyonda bir' gibi son derece düşük bir ihtimal olarak biliniyor.
23 Aralık 2023

Almanya'daki Jung Vakfı, immünoloji ve mRNA teknolojilerindeki öncü çalışmaları nedeniyle BioNTech şirketinin kurucularından Özlem Türeci'ye 300 bin euro değerindeki tıp ödülünü verdi. Türeci, dünyada kullanım ruhsatı alan ilk coronavirüs aşısının geliştirilmesine katkıda bulunmanın yanı sıra, kanser hastaları için kişiye özel tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine öncülük etti. Ayrıca, genç araştırmacı ödülüne 31 yaşındaki doktor Ahmed Mrestani layık görüldü ve ona epilepsi ve baş ağrısı üzerine araştırmaları için üç yıl boyunca toplam 210 bin avro destek sağlanacak.
4 Mayıs 2023

2024 yılının ilk dakikalarında, depremden büyük zarar gören Hatay'ın Defne ilçesinde bir bebek dünyaya geldi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda Defne Devlet Hastanesi'nde doğan Muhammet Talha bebeğin yeni yılın ilk bebeği olduğunu duyurdu. Bakan Koca, bebeğin ailesini tebrik ederek, çocuğun ülke ve insanlık için hayırlı bir evlat olmasını diledi.
1 Ocak 2024

2023 yılının ilk dakikalarında Türkiye'nin çeşitli şehirlerinde dünyaya gelen bebekler, aileleri için büyük mutluluk kaynağı oldu. Ankara'da Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, İstanbul'da Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, İzmir'de ise Diyarbakır Vali Yardımcısı Selim Çomaklı tarafından yeni yılın ilk bebekleri ziyaret edildi ve ailelere çeşitli hediyeler verildi. İzmir, Diyarbakır, Malatya ve Adana'da da yeni yılın ilk dakikalarında doğan bebekler ve aileleri mutluluklarını paylaştı.
1 Ocak 2023

Galler'deki Bangor Üniversitesi'nden bilim insanları, Ay'da yaşamı mümkün kılacak bir enerji kaynağı geliştirdi. Bu enerji kaynağı, haşhaş tohumu kadar küçük nükleer hücrelerden oluşuyor ve bir araba boyutunda bir nükleer enerji santralinde kullanılacak. Bu teknoloji, Ay'ın öteki gezegenlere ulaşmak için bir sıçrama tahtası olarak kullanılmasını sağlayabilir. Ayrıca, bu teknoloji elektriği kesilen afet bölgelerinde de kullanılabilir.
4 Eylül 2023

ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri'nde yapılan bir araştırmada, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybeden ve aşı olmayan 44 kişinin otopsi sonuçları incelendi. Araştırmacılar, cesetlerin çoğunun kan plazmasında SARS-CoV-2 virüsünü buldu. Ayrıca, 11 cesedin sinir sistemine ait dokularından alınan örneklerde, birkaçında SARS-CoV-2 RNA'sı tespit edildi. Ancak, virüsün beyne verdiği zararın az olduğu sonucuna varıldı ve Covid-19'un öncelikle solunum yolları ile akciğer dokusuna zarar verdiği doğrulandı.
1 Ocak 2023
İşaretlediklerim