Türkiye'de diyabet hastalarının sayısı 12 milyona ulaşmış durumda ve her 10 yılda bir yüzde 100 artış gösteriyor. Endokrinoloji ve metabolizma uzmanı Prof. Dr. Temel Yılmaz, 45 yaş altı kalp krizlerinin arkasında preklinik diyabet ve insülin direncinin bulunduğunu belirtiyor. Diyabetin damar hasarı gibi ciddi komplikasyonlara yol açtığı, ancak iyi yönetildiğinde bu hasarların önüne geçilebileceği vurgulanıyor. Diyabet tedavisinde teknolojik gelişmeler, özellikle sürekli glukoz ölçüm sistemleri (CGM) ve insülin pompaları, hastaların yaşam kalitesini artırıyor.
19 Nisan 2024

University College London'dan (UCL) yapılan yeni bir çalışma, kalp damar rahatsızlıklarının demans için giderek daha önemli bir risk faktörü haline geldiğini ortaya koydu. Çalışma, 1947 ile 2015 yılları arasında toplanan verilerle dünyanın dört bir yanından 27 araştırma makalesini analiz etti. Bulgular, düşük eğitim düzeyi ve sigara içmenin demans riskine katkısının azaldığını, buna karşın obezite, diyabet ve kalp damar hastalıklarının oranlarının arttığını gösterdi. UCL'de psikiyatri profesörü Naaheed Mukadam, hipertansiyonun demans riskine en çok katkıda bulunan faktör olduğunu belirtti.
28 Haziran 2024

Biyolog David Sinclair ve ekibi, yaşlanma sürecinin ileri ve geri götürülebilen bir süreç olduğunu deneylerle kanıtladı. Yapılan deneylerde yaşlı ve kör farelere görme yetisi geri kazandırıldı, beyin gençleştirilerek bilişsel beceriler artırıldı ve daha sağlıklı kas ve böbrek dokusu oluşturuldu. Ayrıca genç fareler üzerinde yapılan müdahalelerle yaşlanma süreci hızlandırıldı. Bu bulgular, yaşlanmanın DNA hasarından kaynaklandığına dair bilimsel inanca meydan okuyor ve yaşlanmanın bir bilgi kaybı olduğu teorisini öne sürüyor.
13 Ocak 2023

Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı'na göre, obezite 13'ten fazla kanser türünün oluşumunda etkili bir faktör. Batı tarzı diyetlerin yüksek yağ ve hayvansal protein içeriği, düşük lif içeriği ile obeziteye zemin hazırladığı ve kanser riskini artırdığı belirtiliyor. Prof. Dr. Mustafa Özdoğan, obezitenin sigaradan sonra kansere neden olan en büyük çevresel faktör olduğunu ve gelecekte birincil kanser etkeni olabileceğini ifade ediyor. Ayrıca, sağlıklı beslenme ve egzersizle kilo vermenin kanser riskini azalttığı, Akdeniz diyetinin kanserden korunmada etkili olduğu ve vitamin/mineral takviyelerinin kontrolsüz kullanımının önerilmediği vurgulanıyor.
13 Mayıs 2023

Belçika'nın KU Leuven Üniversitesi'nden araştırmacılar, 'Afrika turkuaz killifish' türü balıklar üzerinde deney yaparak, beyinlerindeki yaşlanmayı durdurabildi. Araştırmacılar, kanser tedavisinde kullanılan 'Dasatinib' ve alerjiler için reçete edilen 'Quercetin' isimli ilaçları balıklara bir hafta boyunca uyguladı. Araştırmacı Jolien van Houcke, süreç sonunda yaşlı balıkların beyin hücrelerinde yenilenme tespit ettiklerini duyurdu.
9 Ağustos 2023

İstanbul'da yaşayan Verda Güniz Atis Azrak, vücudunun alkol üretmesi nedeniyle çeşitli sağlık sorunları yaşadı. Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde tedavi edilen Azrak, 50 günlük tedavi sonrasında sağlığına kavuştu. Hastalığı 'auto brewery' olarak adlandırılan, vücudun kendi kendine alkol üretme sendromu olarak tanımlandı. Hastalığın, bilinçsiz antibiyotik kullanımı, kontrolsüz diyabet, geçirilen bağırsak operasyonları ve bilinçsiz beslenme şekilleriyle ortaya çıkabildiği belirtildi.
7 Eylül 2023

Sinirbilim ve görüntüleme tekniklerindeki ilerlemeler sayesinde, ölüm sürecinde beyin aktiviteleri üzerine yapılan bir araştırma PNAS dergisinde yayınlandı. Araştırmada, ölmek üzere olan dört hastanın beyin dalgaları ve kalp ritimleri incelendi ve özellikle 'gama' adı verilen beyin dalgalarında ani bir artış gözlemlendi. Gama dalgaları, yüksek düzeyde bilişsel işlevlerin gerçekleştirilmesinde önemli bir rol oynar. Araştırma, Michigan Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden nörobilimci Jimo Borjigin başkanlığında yürütüldü ve ölüm sürecini saniye saniye gösteren ilk çalışma olma özelliğini taşıyor.
3 Mayıs 2023

Diyabet ve obezitenin birleşimine 'diyabezite' denilmekte ve bu durum dünya genelinde ve Türkiye'de ciddi bir halk sağlığı sorunu olarak kabul edilmektedir. Dünya genelinde 650 milyon, Türkiye'de ise yaklaşık 18 milyon obez birey bulunuyor. Uluslararası Diyabet Federasyonu'nun tahminlerine göre, dünya genelinde 382 milyon yetişkin diyabet hastası var ve bu sayının 2035 yılına kadar 592 milyona ulaşması bekleniyor. Türkiye'de ise 20-79 yaş arasında yaklaşık 7 milyon diyabet hastası olduğu ve bunların yarısının henüz tanı almadığı belirtiliyor. Obezite cerrahisi, tip 2 diyabet ve diğer bazı sağlık sorunlarının iyileşmesinde etkili olabiliyor.
2 Mayıs 2023

Güncel bir çalışmaya göre, her gün 40 dakika orta ila yüksek yoğunlukta egzersiz yapmak, 10 saatlik hareketsiz oturma süresinin etkilerini dengeleyebiliyor. Araştırma, dört farklı ülkeden 44 bin 370 kişiyi içeren dokuz farklı çalışmanın meta-analizine dayanıyor ve katılımcıların fitness takip cihazları kullanılarak objektif veriler elde edildi. Dünya Sağlık Örgütü, haftada 150-300 dakika orta yoğunlukta veya 75-150 dakika yüksek yoğunlukta egzersiz yapılmasını öneriyor. Araştırmacılar, basit aktivitelerle hareketsizliğin zararlarının önlenebileceğini belirtiyor.
19 Eylül 2024

Araştırmalar, aşırı teknoloji kullanımının demans benzeri bilişsel değişikliklere ve potansiyel olarak demans riskinin artmasına yol açabileceğini gösteriyor. 'Dijital demans' terimi, teknolojinin aşırı kullanımı sonucu bilişteki değişiklikleri tanımlamak için kullanılıyor, ancak bu durum resmi olarak teşhis edilebilir bir sağlık durumu değil. 2022'de yapılan bir araştırma, televizyon izlemenin demans riskini artırırken, bilgisayar kullanımının daha düşük demans riskiyle ilişkilendirildiğini buldu. Dijital demansın önlenmesi için önerilen adımlar arasında telefon bildirimlerini sınırlamak ve pasif medya süresini azaltmak yer alıyor.
3 Mart 2024

Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Dr. Fatih Çolak, yaz aylarında artan sıcaklıkların vücudun daha fazla sıvı kaybetmesine neden olduğunu ve bu durumun böbrek taşı riskini artırdığını belirtti. Çolak, böbrek ve üreter taşlarının oluşumunu engellemek için en etkili yöntemin su içmek olduğunu vurguladı. Günlük su tüketiminin artırılması ve idrar miktarının takip edilmesi gerektiğini söyleyen Çolak, dengeli beslenme ve düzenli egzersizin de önemli olduğunu ekledi. Türkiye'de her 100 kişiden 11'inde böbrek taşı bulunduğu belirtildi.
25 Temmuz 2024

Aşırı sıcak hava dalgaları, ruh sağlığını olumsuz etkileyerek konsantrasyon bozukluğu, yorgunluk, saldırganlık ve antisosyal davranışlarda artışa neden oluyor. Su ve tuz kaybı, özellikle bipolar ve şizofreni gibi psikiyatrik hastalıkları olan bireylerde semptomları şiddetlendiriyor. Psikiyatri uzmanı Prof. Dr. Arif Verimli, sıcak havaların depresyon belirtilerini artırabileceğini ve ciddi su ve tuz kaybının beyin işleyişini bozabileceğini belirtiyor. Aşırı sıcaklarda korunma önlemleri alınması gerektiği vurgulanıyor.
21 Temmuz 2024

Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu (FDA), Alzheimer hastalığının tedavisinde kullanılmak üzere 'Lecanemab' adlı yeni bir ilaca hızlandırılmış onay verdi. Bu ilaç, beyinde biriken beta amiloidin protofibril formuna karşı etkili olan bir monoklonal antikordur. Faz 3 çalışmasında, ilacın kullanıldığı grupla kullanılmadığı grup arasında zihinsel gerileme oranında yüzde 27'lik bir yavaşlama gözlemlendi. Alzheimer hastalığının erken teşhis ve tedavisindeki önem artarken, ilacın yan etkileri ve kullanım koşulları da dikkate alınmaktadır. Avrupa İlaç Kurumu (EMA) henüz Aducanumab'a onay vermedi ve ilaç Türkiye'de ruhsatlandırılmadı.
7 Ocak 2023

Columbia Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, 60 yaş ve üstü 3 bin beş yüzden fazla gönüllü üzerinde multivitaminlerin hafıza ve düşünme becerileri üzerindeki etkisini inceledi. Katılımcılar rastgele iki gruba ayrılarak birine multivitamin diğerine plasebo verildi. Üç yıl süren çalışmada, multivitamin alan grup anında hatırlama testinde plasebo grubuna göre daha iyi sonuçlar elde etti. Özellikle kardiyovasküler hastalık öyküsü olan katılımcılarda multivitamin kullanımının bilişsel puanları iyileştirdiği gözlendi.
17 Haziran 2023

Türkiye'de obezite ve diyabet sıklığının artmasıyla birlikte karaciğer yağlanması da yaygınlaşmaktadır. Her üç kişiden birinde karaciğer yağlanması görülüyor ve çocuklar ile ergenlerde de bu durum artış gösteriyor. Alkol dışı yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) ve alkol dışı karaciğer yağlanması ve iltihabı (NASH) en sık rastlanan karaciğer hastalıkları haline gelmiştir. NAFLD ve NASH, siroz ve karaciğer kanserine yol açabiliyor. Obezite ve tip 2 diyabet, karaciğer yağlanmasının en sık ve önemli sebepleri arasında yer alıyor. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve kahve tüketimi gibi önlemler, karaciğer hastalıklarının önlenmesinde etkili olabilir.
21 Haziran 2023

Polonya'daki Lodz Üniversitesi ve ABD'deki Johns Hopkins Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırma, günde 10 bin adım atılması gerektiği önerisini sorguluyor. Araştırma, erken ölüm riskini azaltmak için günde 4 bin adımın, kalp ve damar sağlığı için ise 2 bin 500 adımın yeterli olduğunu belirtiyor. Ancak, adım sayısı arttıkça sağlık yararlarının da arttığına dikkat çekiliyor. Araştırma, yaşam tarzı değişikliklerinin ve yürüyüşün kalp ve damar hastalıklarının riskini azaltmada ve yaşamı uzatmada etkili olduğunu vurguluyor.
9 Ağustos 2023

KOAH, dünya genelinde yetişkin nüfusun onda birini etkileyen ve en yaygın üç ölüm nedeninden biri olan bir hastalıktır. Türkiye'de KOAH ölüm oranları Avrupa Birliği ortalamasından yüksek seyrediyor. Prof. Dr. Nurdan Köktürk ve Prof. Dr. Aylin Özgen Alpaydın, tütün dumanı, hava kirliliği ve iklim değişikliğinin KOAH için önemli risk faktörleri olduğunu vurguluyor. KOAH Hastaları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mecit Süerdem, Türkiye'de 5 milyon KOAH hastası olduğunu ve hastaların üçte birinin geç tanı aldığını belirtiyor. Ayrıca düşük sosyoekonomik koşulların KOAH gelişimine katkıda bulunduğu ve erken tanının önemine dikkat çekiliyor.
17 Kasım 2023

Colorado Boulder Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, yüksek yağlı diyetlerin bağırsak bakterilerini bozarak kaygıyı artırabileceğini ortaya koydu. Araştırma, ergen fareler üzerinde yapıldı ve yüksek yağlı diyetle beslenen farelerin bağırsak bakterilerinde çeşitlilik kaybı ve kaygı ile ilişkili beyin bölgelerinde gen ekspresyonu artışı gözlemlendi. Bu bulgular, diyet, bağırsak sağlığı ve zihinsel refah arasındaki karmaşık ilişkiyi vurguluyor.
21 Haziran 2024

Bahar aylarının gelmesiyle birlikte polenler ve çöl tozunun artması, alerjik hastalıklar ve solunum yolu sorunlarına neden oluyor. Dünya nüfusunun yüzde 40'ını etkileyen alerjik hastalıklar, bu dönemde zirveye ulaşıyor. Alerji, vücudun zararlı olmayan maddelere karşı gösterdiği abartılı tepki olarak tanımlanır ve belirtileri soğuk algınlığı ile karıştırılabilir. Erken tanı ve tedavi, alerjinin kronikleşmesini ve astıma dönüşmesini önleyebilir.
31 Mart 2024

Yeni bir araştırmaya göre, Alzheimer hastalığını teşhis etmek için geliştirilen basit bir kan testi yaklaşık yüzde 90 doğruluk oranına sahip. Bu test, Alzheimer hastalarının kanındaki 'p-tau217' ve 'amiloid beta' proteinlerini ölçerek hızlı ve ucuz bir teşhis sağlıyor. Araştırmacılar, bu testin klinik kontrollerden daha doğru sonuç verdiğini belirtiyor. Ancak, sinirbilimci Cliff Abraham, bu gelişmenin büyük bir devrim olmadığını ifade ediyor.
29 Temmuz 2024
İşaretlediklerim