Şanlıurfa'nın kuzeydoğusundaki Göbeklitepe'de, 12 bin yıllık bir güneş takvimi keşfedildi. Edinburg Üniversitesi'nden araştırmacılar tarafından bulunan bu takvim, dünyanın en eski takvimi olarak kabul ediliyor ve her biri bir günü temsil eden 365 'V' sembolü içeriyor. Takvim, bir kuyruklu yıldız çarpmasının medeniyetin doğuşunu tetiklediğini belgeleyebilir. Araştırmacılar ayrıca 27 gün süren bir meteor yağmurunu tasvir eden bir sütun da keşfettiler.
8 Ağustos 2024

Cardiff Üniversitesi ve UK Dementia Research Institute tarafından yürütülen bir araştırma, akıllı saatlerin ve yapay zekanın Parkinson hastalığını ilk belirtiler ortaya çıkmadan yedi yıl öncesinden tespit edebileceğini gösterdi. Araştırmada 103 bin 712 kişinin akıllı saat verileri analiz edilmiş ve 2013-2016 arasında bir haftalık hareket hızı verileri kullanılarak Parkinson hastalığına yakalanacak kişiler başarıyla tahmin edilmiştir. Araştırmanın sonuçları Nature dergisinde yayımlanmış ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir.
4 Temmuz 2023

Tayvan Savunma Bakanlığı, adanın çevresinde 23 askeri hava aracı ve 4 savaş gemisinin tespit edildiğini açıkladı. Bu araçlar Tayvan'ın Hava Savunma Tanımlama Bölgesi'nde (ADIZ) uçarken, elektronik takip, devriye uçakları ve yer füze sistemleri tarafından izlendi. Bu gelişme, Çekya'nın yeni seçilen Cumhurbaşkanı'nın Tayvan lideri ile telefon görüşmesi yapmasının ardından ve Çin'in bu görüşmeyi protesto etmesinin sonrasında gerçekleşti. Çin, Tayvan'ı kendi topraklarının bir parçası olarak görmekte ve 'tek Çin ilkesi' çerçevesinde Tayvan'ın uluslararası ilişkilerini sınırlamaya çalışmaktadır.
2 Şubat 2023

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, 120 ışık yılı uzaklıktaki bir gezegende dimetil sülfit (DMS) adı verilen bir molekül tespit etmiş olabileceğini belirtti. DMS molekülü, Dünya'da yalnızca canlılar tarafından üretiliyor. Ancak tespitin yeterince güçlü olmadığı ve molekülün varlığını doğrulamak için daha fazla veriye ihtiyaç duyulduğu vurgulanıyor. Ayrıca, gezegenin atmosferinde metan gazı ve karbondioksit tespit edildi, bu da gezegenin su okyanusuna sahip olabileceği anlamına gelebilir.
12 Eylül 2023

Türkiye'nin gelişmiş özelliklere sahip yeni yer gözlem uydusu İMECE, ABD'nin Kaliforniya eyaletinde bulunan Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nden uzaya başarıyla fırlatıldı. Daha önce üç kez iptal edilen fırlatma sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan, uydunun milli savunma, afet yönetimi ve diğer birçok alanda kullanılacağını belirtti. İMECE'nin yörüngedeki testlerinin tamamlanmasının ardından Hava Kuvvetleri Komutanlığı envanterine dahil edileceği ve tasarım görev ömrünün beş yıl olduğu açıklandı. Ayrıca, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın daha önce Ay'a sert iniş yapma hedefinden bahsedilerek, bu hedefin henüz gerçekleştirilemediği ifade edildi.
15 Nisan 2023

California Üniversitesi ve NASA'nın ortaklaşa yürüttüğü bir çalışma, Grönland'daki Petermann Buzulu'nun gelgit hareketleri nedeniyle beklenenden daha hızlı eridiğini ve deniz seviyesindeki yükselme oranını hızlandırdığını gösterdi. Uydu radar verileriyle yapılan analizler, buzulun kara ile bağlantısının koparak okyanusta yüzmeye başladığını ve gelgit döngüleri sırasında önemli ölçüde yer değiştirdiğini ortaya çıkardı. Çalışmanın baş yazarı Enrico Ciraci, bu durumun deniz seviyesinin yükselmesini hızlandırabilecek yeni bir erime etkisini gösterdiğini belirtti. Çalışmanın ortak yazarı Eric Rignot, bu bulguların deniz seviyesindeki yükselme projeksiyonlarını yüzde 200'e kadar artırabileceğini ifade etti.
10 Mayıs 2023

ABD'li nöroteknoloji şirketi Neuralink'in kurucusu Elon Musk, şirketin beynine çip takılan ilk insan üzerindeki deneylerinin başarılı olduğunu ve bu kişinin düşünceleriyle bilgisayar faresini kontrol edebildiğini duyurdu. Neuralink, Mayıs 2023'te ABD Gıda ve İlaç İdaresi'nden (FDA) insan deneyleri için onay almıştı. Şirket, beyin çipleri aracılığıyla felç, körlük gibi nörolojik rahatsızlıkları tedavi etmeyi ve engelli bireylerin hayat kalitesini artırmayı hedefliyor.
20 Şubat 2024

Dünyanın en uzun boylu erkeği Sultan Kösen ve en kısa boylu kadını Jyoti Amge, Kaliforniya'da yeniden bir araya geldi. İki farklı kıtada yaşayan bu iki özel insan, altı yıl önce Mısır'da bir fotoğraf çekimi sırasında tanışmıştı. Sultan Kösen'in boyunun uzunluğu hipofiz bezlerinden kaynaklanan yüksek dozda büyüme hormonuna, Jyoti Amge'nin kısalığı ise genellikle gen mutasyonu veya akondroplazi hastalığına bağlanıyor. Bu buluşma, insan vücudunun farklılıklarını bir kez daha gözler önüne serdi.
23 Şubat 2024

Yerbilimci Prof. Dr. Naci Görür, FOX TV'de katıldığı bir programda Yedisu fay hattında 7.4 büyüklüğünde bir deprem olabileceği konusunda uyarıda bulundu. Görür, bu fay hattının en son 1784 yılında kırıldığını ve bölgede uzun bir süre geçtiğini belirterek, Erzincan depreminin bu fay hattına enerji transfer etmiş olabileceğini ve Doğu Anadolu fayındaki hareketlerin de Yedisu fayını etkileyebileceğini ifade etti. Daha önce de benzer uyarılarda bulunan Görür, özellikle Tunceli-Pülümür bölgesi için endişe duyduğunu dile getirdi.
3 Mart 2023

Tayvan Savunma Bakanlığı, adanın çevresinde Çin'e ait 29 askeri hava aracı ve dört savaş gemisinin görüldüğünü duyurdu. Bu araçlardan 21'i Tayvan'ın Hava Savunma Tanımlama Bölgesi'ne (ADIZ) girdi. ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken'ın Tayvan ile ilgili yaptığı açıklamalar ve Çin'in tepkisi, bu askeri hareketliliğin ardından geldi. Daha önce ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan ziyareti de bölgede gerilimi artırmıştı.
2 Mart 2023

NASA ve ABD İç Güvenlik Bakanlığı tarafından geliştirilen FINDER (Finding Individuals for Disaster Emergency Response) teknolojisi, Türkiye'deki deprem bölgesinde enkaz altında kalan insanları bulmak için kullanıldı. Bu teknoloji, vücut hareketlerini algılayarak enkaz altındaki insanların yerini tespit edebiliyor. Cihazlar, Florida merkezli SpecOps şirketi tarafından Türkiye'deki kurtarma ekiplerine gönderildi. FINDER, ilk kez 2015'teki Nepal depreminde kullanılmıştı.
15 Şubat 2023

Japon araştırmacılar, dünyanın ilk ahşap uydusu LignoSat'ı uzaya fırlattı. Bu uydu, Ay ve Mars keşiflerinde kereste kullanımının erken bir denemesi olarak tasarlandı. Ahşap malzemenin uzayda dayanıklılığını test etmek amacıyla geliştirilen uydu, altı ay boyunca yörüngede kalacak. Araştırmacılar, ahşap uyduların çevresel etkileri en aza indirebileceğini ve gelecekte metal uyduların yerini alabileceğini öne sürüyor.
6 Kasım 2024

Gaziantep'te meydana gelen 7,5 büyüklüğündeki depremin ardından iletişim sorunları yaşanmaya başladı. Bu durum üzerine bir kullanıcının sorusu üzerine Elon Musk, Türk hükümetinin onayı halinde Starlink uydularını gönderebileceklerini belirtti. Ancak Bloomberg'e göre Türk hükümeti, Musk'ın bu teklifini geri çevirdi.
6 Şubat 2023

SpaceX, ABD merkezli Intuitive Machines şirketinin 'IM-1' misyonu için 'Odysseus' adlı Ay'a iniş aracını uzaya gönderdi. Falcon 9 roketiyle Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatılan Odysseus, Ay'ın yörüngesine girmesi ve 22 Şubat'ta Ay'ın güney kutbu yakınlarına inmesi bekleniyor. Bu başarılı iniş, 1972'deki Apollo 17 misyonundan bu yana ABD'nin Ay yüzeyine gerçekleştireceği ilk yumuşak iniş olacak. Odysseus, ayrıca NASA'nın Artemis Misyonu için 6 farklı yük taşıyor.
15 Şubat 2024

NASA'nın Modis-Aqua uydusu, son 20 yılda dünya okyanuslarının yüzde 56'sında maviden yeşile doğru bir renk değişimi tespit etti. Bu değişim, özellikle ekvatora yakın tropikal bölgelerde gözlemlendi ve İngiltere'deki Ulusal Oşinografi Merkezi'nden araştırmacılar, bu yeşillenmenin iklim değişikliği nedeniyle değişen ekosistemlerin bir göstergesi olduğuna inanıyor. Renk değişikliğinin nedeni tam olarak belirlenemese de, fitoplanktonlarla bağlantılı olabileceği ve bu organizmaların atmosfer dengesi ve oksijen üretimi için hayati öneme sahip olduğu belirtiliyor.
15 Temmuz 2023

Britanya merkezli JET laboratuvarında yapılan bir deneyde, nükleer füzyon kullanılarak rekor seviyede enerji üretildi. Bu süreç, atomların birleşmesiyle oluşuyor ve Güneş ile diğer yıldızların enerji üretiminde de kullanılıyor. Bilim insanları, bu süreci yeryüzünde tekrar ederek temiz ve atmosferi ısıtmayan, yüksek miktarda nükleer enerji üretmeyi hedefliyor. JET deneyinde 5 saniye boyunca 69 megajul enerji üretildi, bu miktar yalnızca 4-5 banyoyu ısıtmaya yeterli olacak kadar az.
8 Şubat 2024

Yeni bir araştırma, Samanyolu galaksisindeki iki yıldızın nadir bir çarpışmasının Dünya'nın koruyucu ozon tabakasını ortadan kaldırabileceğini ve bu durumun gezegendeki tüm yaşam formlarının kitlesel olarak yok olmasına neden olabileceğini ortaya koydu. Bilim insanları, bu tür bir patlamanın Dünya'ya yakın bir yerde meydana gelmesi halinde yaşam için tehlike oluşturabileceğini belirtti. Bu tür yıldız çarpışmalarından kaynaklanan en büyük tehdit, gama ışınları ve ürettikleri X-ışını da dahil olmak üzere radyasyon patlamasıdır.
24 Ekim 2023

2023 yılı, gökyüzünde bir dizi nadir gök olayına ev sahipliği yapacak. Bunlar arasında nadir bir kuyruklu yıldızın geçişi, süper mavi ay ve çeşitli meteor yağmurları bulunuyor. C/2022 E3 kuyruklu yıldızı, yaklaşık 185 bin yıl sonra ilk kez Dünya'ya bu kadar yakın bir mesafeye gelecek ve çıplak gözle gözlemlenebilecek. Ayrıca, Venüs ve Jüpiter'in kavuşumu gibi görsel açıdan etkileyici olaylar da yaşanacak. Yıl boyunca halkalı güneş tutulması ve parçalı ay tutulması gibi olaylar da gözlemcileri bekliyor.
2 Şubat 2023

1912 yılında batan Titanik gemisinin enkazı, dijital tarama teknolojisi kullanılarak ayrıntılı bir şekilde görüntülendi. Bu yeni görüntüler, geminin en ince detaylarının görülmesine olanak tanıyor ve Titanik hakkındaki araştırmalar için yeni bir adım olarak değerlendiriliyor. Görüntüler, Atlantic Productions tarafından hazırlanacak bir belgesel için Magellan şirketi tarafından çekildi ve enkazın 700 binden fazla fotoğrafı çekilerek üç boyutlu bir görüntü oluşturuldu. Görüntülerde geminin parçalarının 800 metre ayrı olduğu ve hatta pervanelerden birinin üzerindeki seri numarasının bile görülebildiği belirtiliyor.
17 Mayıs 2023

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), 2023 yıllığında nükleer silah stoklarının arttığını ve jeopolitik ilişkilerin bozulmasıyla devletlerin nükleer cephanelere yatırım yaptığını belirtti. Dünya genelinde dokuz ülkenin elinde toplam 12 bin 512 nükleer savaş başlığı olduğu tahmin ediliyor. Soğuk savaş sonrası dönemdeki kademeli düşüş trendinin sona erdiği ve özellikle Çin, Rusya, Pakistan, Kuzey Kore ve Hindistan'ın stoklarına yeni başlıklar eklediği gözlemleniyor. Rusya ve ABD'nin nükleer silah sayısı dünya toplamının neredeyse yüzde 90'ını oluşturuyor.
13 Haziran 2023
İşaretlediklerim