İsrail'deki Negev Ben-Gurion Üniversitesi'nden bilim insanları, Japon balıklarının navigasyon sistemini incelemek için bir cihaz geliştirdi. Bu cihaz sayesinde balıkların yönlerini bulurken beyinlerindeki sinirsel aktivite izlendi. Araştırma sonucunda, Japon balıklarının memelilerden farklı olarak, tam konumları belirleyen özel nöronlar yerine, sınırlara veya engellere yaklaştıkça ateşlenen nöronlara dayalı bir navigasyon sistemi kullandıkları keşfedildi. Bu bulgular, balıkların çevresel değişikliklere adaptasyonunu anlamak için önemli olabilir.
27 Nisan 2023

Yeni araştırmalar, Parkinson hastalarının yaklaşık yarısında minör halüsinasyonların görüldüğünü ve bu durumun genellikle gözden kaçtığını ya da yan etkilerle karıştırıldığını ortaya koyuyor. İsviçre ve İspanya'daki sinirbilimcilerin 75 hasta üzerinde yaptığı çalışma, erken dönemde minör halüsinasyon gözlemlenen Parkinson hastalarının, gözlemlenmeyenlere kıyasla beş yıl sonra daha hızlı ve şiddetli bilişsel gerileme yaşadığını gösteriyor. Araştırma, Parkinson hastalığının ortalama 60 yaşında başladığını ve %5-10 oranında 50 yaş altında da görülebildiğini belirtiyor.
4 Temmuz 2023

Japonya'daki Tohoku Üniversitesi'nden araştırmacılar, diş kaybı ve diş eti hastalıklarının beyinde düşünce ve hafızayı kontrol eden hipokampus bölgesi üzerindeki etkilerini inceledi. 55 yaş ve üzeri bireyler üzerinde yapılan araştırmada, ağızdaki diş sayısının azalması ve diş eti hastalıklarının artmasıyla hipokampusun sol lobunun küçüldüğü gözlendi. Araştırma sonuçları 'Neurology' dergisinde yayınlandı.
6 Temmuz 2023

Helmholtz Münih Araştırma Merkezi'nden Profesör Ali Ertürk ve ekibi, ölü bir fareyi şeffaf hale getirerek kanser tümörlerinin daha ilk aşamalarında tespit edilmesini sağlayacak bir yöntem geliştirdi. Bu teknik, şu anda sadece ölü fareler üzerinde uygulanabiliyor ve küçük tümörlerin tespitinde devrim niteliğinde bir ilerleme olarak değerlendiriliyor. Fareyi şeffaf hale getirmek için ölü hayvanın yağ ve pigmentleri kimyasal bir yöntemle ayrılıyor ve bu sayede organlar ve sinirler neredeyse görünmez hale geliyor. Araştırma Nature dergisinde yayınlandı ve Cancer Research tarafından büyük potansiyel taşıdığı yorumu yapıldı.
11 Temmuz 2023

Belçika'nın KU Leuven Üniversitesi'nden araştırmacılar, 'Afrika turkuaz killifish' türü balıklar üzerinde deney yaparak, beyinlerindeki yaşlanmayı durdurabildi. Araştırmacılar, kanser tedavisinde kullanılan 'Dasatinib' ve alerjiler için reçete edilen 'Quercetin' isimli ilaçları balıklara bir hafta boyunca uyguladı. Araştırmacı Jolien van Houcke, süreç sonunda yaşlı balıkların beyin hücrelerinde yenilenme tespit ettiklerini duyurdu.
9 Ağustos 2023

Danimarka'daki Aarhus Üniversitesi'nden bilim insanları, Birleşik Krallık merkezli Biobank'teki genetik verileri inceleyerek sigara içmenin zihinsel hastalıklara neden olduğunu ve hastaneye yatma riskini yüzde 250 artırdığını belirtti. Araştırmada, sigara içenlerin genellikle 30'larından sonra zihinsel rahatsızlıklar nedeniyle hastanede tedavi gördükleri ve sigaranın özellikle depresyon ve bipolar bozukluğa yol açtığı tespit edildi. Ayrıca, sigarayla ilişkilendirilen genleri taşıyan ancak sigara içmeyen kişilerin, bu genleri taşıyan ve sigara içen kişilere kıyasla ruhsal bozuklukların ortaya çıkma olasılığının daha düşük olduğu gözlemlendi.
2 Eylül 2023

ABD'deki California Üniversitesi'nden araştırmacılar, kedilerin birbiriyle etkileşime girdiğinde 276 farklı yüz ifadesi kullandığını belirledi. Araştırmada, 53 British Shorthair cinsi yetişkin kedi, Ağustos 2021'den Haziran 2022'ye kadar takip edildi ve kediler arası 186 etkileşim kaydedildi. Araştırmacılar, kedilerin birbiriyle etkileşime girdiğinde ürettikleri yüz sinyallerini, yüz kaslarındaki hareketlerin sayısına ve türlerine bakarak inceledi. Ayrıca, araştırma, kedilerin insanlarla bazı ortak ifadelere sahip olduğunu ve bunları bizimle birlikte yaşadıkları 10 bin yıllık geçmişlerinden almış olabileceklerini buldu.
2 Kasım 2023

Bilim insanları, espresso yapımında kahve çekirdeklerine öğütme aşamasından önce birkaç damla su eklemenin, sürtünmeden kaynaklanan elektriklenmeyi azalttığını ve bu sayede kahve atığını azaltıp daha güçlü tat ve koku elde edilmesini sağladığını keşfetti. Matter dergisinde yayınlanan araştırmada, kahve çekirdeklerinin öğütülmesi sırasında oluşan elektriksel aktivitenin kahvenin tadı üzerindeki etkisine bakıldı. Araştırmacılar, farklı işlenme yöntemlerine sahip çeşitli kahve çekirdeklerini inceledi ve bu etkenlerin elektrik miktarını etkilemediğini gözlemledi.
10 Aralık 2023

Dünya genelinde milyonlarca şeker hastası insülin iğneleri kullanmaktadır. Norveç ve Avustralyalı bilim insanlarının yürüttüğü ortak çalışma, insülin moleküllerini nanoteknoloji kullanarak çikolata tabletlerine yerleştirme potansiyelini göstermiştir. Bu yeni yöntem, insülin iğnelerine alternatif olarak kan şekerini ayarlamada kullanılabilir. Çalışmanın ilk sonuçları olumlu olup, gelecekte insülin iğnelerinin yerini alabilecek çikolata tadında tabletler veya kapsüllerin geliştirilmesi beklenmektedir.
3 Şubat 2024

Bilim insanları, 10 dakikalık bir beyin taraması ile demansı, gözle görülür semptomlar ortaya çıkmadan yıllar önce tespit edebilecek bir yöntem geliştirdi. Londra Queen Mary Üniversitesi'nden Prof. Charles Marshall liderliğindeki araştırma, fonksiyonel MRI (fMRI) taramaları kullanarak beynin varsayılan mod ağındaki (DMN) değişiklikleri inceledi. Yapay zeka algoritmaları ile riskli kişileri teşhisten dokuz yıl öncesine kadar yüzde 80 doğrulukla tespit edebilen model geliştirildi. Araştırma sonuçları Nature Mental Health dergisinde yayınlandı ve daha fazla araştırma yapılması gerektiği belirtildi.
8 Haziran 2024

Araştırmacılar, fareler üzerinde yaptıkları deneylerle migren ağrılarını tetikleyen nörolojik olayları inceledi. Çalışma, beyin omurilik sıvısının içeriğindeki değişikliklerin kafatasındaki sinirlere giderek ağrı ve iltihap reseptörlerini harekete geçirdiğini ortaya koydu. Bu bulgular, migren ağrılarının nasıl ortaya çıktığı konusunda yeni bir anlayış sağlıyor. Araştırma sonuçları Science dergisinde yayımlandı.
5 Temmuz 2024

Fransa Atom Enerjisi ve Alternatif Enerjiler Kurumu (CEA), dünyanın en güçlü manyetik rezonans görüntüleme (MRI) cihazı olan Iseult ile insan beyninin en net görüntüsünü yayınladı. Bu cihaz, 11,7 Tesla manyetik gücüne sahip olup, hastanelerde kullanılan cihazlara kıyasla çok daha hızlı ve detaylı görüntüler elde edebiliyor. 20 gönüllü üzerinde test edilen cihaz, neredeyse 4 dakikada en net beyin görüntüsünü elde etti. Iseult Projesi, nörodejeneratif hastalıklar ve psikiyatrik bozukluklar üzerine araştırmalar yapmayı hedefliyor ve bu ultra detaylı görüntülerin, Alzaymır ve Parkinson gibi hastalıkların teşhisinde önemli bir rol oynaması bekleniyor.
4 Nisan 2024

Elon Musk’ın beyin çipi şirketi Neuralink, ikinci kez bir insana beyin çipi yerleştirecek. İlk denemede, çip yerleştirilen kişi düşünerek fare imlecini oynatabilmiş ve bilgisayarda oyun oynayabilmişti. Ancak, ilk denemede 'hava cebi' sorunu nedeniyle bazı aksaklıklar yaşandı. Neuralink, bu sorunu çözmek için yeni denemede elektrotları beynin daha derinlerine yerleştirecek.
11 Temmuz 2024

Bilim insanları, demans riskini tahmin edebilecek bir araç geliştirmek amacıyla yapay zeka kullanarak bir milyondan fazla beyin taramasını inceleyecek. Edinburgh ve Dundee Üniversiteleri'ndeki araştırmacılar, NEURii adlı küresel bir araştırma projesi kapsamında İskoçya'daki hastalardan on yılı aşkın süredir elde edilen tomografi ve emar taramalarını analiz edecek. Bu çalışma, doktorların demans riskini daha iyi belirlemesine yardımcı olabilecek kalıpları tespit etmeyi hedefliyor. Ayrıca, toplanan veriler gelecekteki araştırmalar için kullanılacak ve demansın daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacak.
26 Ağustos 2024

Nature Neuroscience dergisinde yayınlanan bir araştırma, hamileliğin annelerin beyninde dinamik ve işlevsel değişikliklere yol açtığını ortaya koydu. Araştırma, 38 yaşındaki sağlıklı bir kadının beynini iki yıl boyunca inceledi ve hamilelik sırasında beyindeki gri madde ve beyaz madde yapısında önemli değişiklikler gözlemlendi. Bu değişikliklerin, annenin beyninin anneliğe hazırlanma sürecinin bir parçası olduğu düşünülüyor. Çalışma, hamilelik sırasında hormon seviyelerindeki değişimlerin beyin anatomisini nasıl etkilediğini anlamaya yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
18 Eylül 2024

Elon Musk'ın kurucusu olduğu nöroteknoloji şirketi Neuralink, beyin çipi yerleştirilen Noland Arbaugh isimli hastanın düşünce yoluyla satranç oynadığını duyurdu. Arbaugh, sekiz yıl önce geçirdiği bir kaza sonucu elleri ve ayakları felçli kalmıştı. Neuralink, Mayıs 2023'te ABD Gıda ve İlaç İdaresinden insan deneyleri için onay almıştı. Şirket, beyin çipleri sayesinde felç ve körlük gibi nörolojik rahatsızlıkları tedavi etmeyi ve engelli kişilerin hayat kalitesini artırmayı hedefliyor.
21 Mart 2024

İsveç'te bilim insanları, laboratuvar ortamında yetiştirilen beyin hücrelerinden oluşan ilk 'yaşayan bilgisayar'ı üretti. Bu bilgisayar, 10 bin canlı nörondan oluşan mini beyinlerin dopamin dozlarıyla eğitilmesiyle çalışıyor ve geleneksel dijital işlemcilere göre milyonlarca kat daha az enerji kullanıyor. Buluş, enerji krizinin çözümüne katkı sunmayı amaçlarken, yapay zekanın geleceği ve insanlığın teknolojiyle ilişkisi hakkında derin etik soruları da gündeme getiriyor.
11 Haziran 2024

Çin'deki Hava Kuvvetleri Tıp Üniversitesi, Tsinghua Üniversitesi ve SenseTime'dan araştırmacılar, kanserin patolojik görüntülerini detaylı okuyabilen bir yapay zeka modeli geliştirdi. 'PathOrchestra' adı verilen bu model, 20'den fazla organı analiz edebiliyor ve 50'ye yakın kanser vakasında yüzde 95'i aşan bir doğruluk oranına ulaştı. Model, pan-kanser sınıflandırması, lezyon tanımı ve biyobelirteç değerlendirmesi gibi çeşitli analizler yapabiliyor.
17 Temmuz 2024

Brezilya'da bulunan 70 milyon yıllık Navaornis kuş fosili, kuşların beyin evrimi hakkında yeni bilgiler sunuyor. Los Angeles Doğa Tarihi Müzesi ve Cambridge Üniversitesi'nden bilim insanları, fosilin kafatasını dijital olarak yeniden tasarlayarak, kuşların beyin yapısının evrimsel gelişimini incelemekte. Araştırma, Navaornis'in Arkeopteriks'e göre daha büyük bir serebruma sahip olduğunu ve bu nedenle daha gelişmiş bilişsel kapasiteye sahip olabileceğini ortaya koyuyor. Ancak, bugünkü kuşlarla karşılaştırıldığında, beyninin birçok bölgesinin daha az gelişmiş olduğu belirtiliyor.
15 Kasım 2024

JAMA Neurology dergisinde yayınlanan bir araştırma, insan beyninin hacminin zamanla arttığını gösteriyor. Araştırma, 1930 ile 1970 yılları arasında doğan 3,226 katılımcının MR taramaları üzerinden beyin hacimlerindeki artışı belgelemiştir. Araştırmacılar, büyüyen beyin hacimlerinin demans riskinde düşüşe işaret edebileceğini öne sürüyorlar. Ancak, demans vakalarının artışı, sosyal ve çevresel faktörlerle ilişkilendirilerek, beyin büyüklüğündeki artışın demans üzerindeki etkileri konusunda çelişkiler ortaya koyuyor.
22 Nisan 2024
İşaretlediklerim