Rusen Cakir medyascope · 1 Temmuz 2025

Yoksa Suriye İsrail'in arka bahçesi mi oluyor?

  • 0:00 Merhaba, iyi günler, iyi sabahlar. Ortadoğu dün kadar çok konuştuğumuz bir yerdi. İsrail-İran Savaşı'ndaki ateşkesle birlikte biraz unuttuk. Belki de farklı gelişmeler olduğunda ilgimizi çekiyor ama Ortadoğu'da çok şey değişiyor ve daha da değişeceğe benziyor. Suriye ile ilgili bir şeyler söylemek istiyorum. Ancak önce sosyal medyada karşıma çıkan bir fotoğraftan bahsedeceğim. Bu Tel Aviv sokaklarında çekilmiş bir reklam fotoğrafıydı, Abraham işbirliği dedikleri, İbrahim Anlaşmaları üzerinden bir tanıtım var.
  • 0:34 ABD, İsrail ve Körfez Ülkeleri arasında bir birlik kurmaya çalışıyor. Abrahamshield.org adında bir İsrail kurumu bu fikri propagandaya çeviriyor. Çok ilginçtir ki bu yeni düzenin bir parçası olarak bir fotoğraf gördüm: Trump, etrafında Netanyahu, Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Esad sonrası Suriye'nin geçici cumhurbaşkanı Muhammed Eşara. Bu fotoğrafta, yakında terör listelerinde yer alan bir kişinin, yani Eşara'nın yeni bir düzende yer aldığını görmek şaşırtıcı. Özellikle ABD ve İsrail'e karşı olan duruşu bilinen bir isim için.
  • 2:39 Önceleri bu fotoğrafı bir abartma olarak düşünebilirsiniz. Fakat Barak Ravit'in Aksios'ta çıkan yazısı durumu değiştirdi. İsrail'den üst düzey yetkililere dayanarak, İsrail ile Suriye arasında ABD'nin arabuluculuğunda stratejik bir işbirliği temellerinin atılmakta olduğunu bildirdi. Bu süreçte bir normalleşmenin henüz masada olmadığı ancak İsrail'in bunu istediğini belirtti. Tarih boyunca İsrail'in en büyük düşmanları arasında yer almış Suriye'nin durumu şu anda bile karmaşık.
  • 4:12 Suriye'nin, Hizbullah üzerinden İsrail'e saldırılar gerçekleştirdiği zamanları düşündüğümüzde, Türkiye AKP yönetimi sıfır sorun politikası izlerken komşu ülkelerle olumlu ilişkiler kurmuştu. Suriye ile İsrail arasında kendi aracılığıyla barışı sağlamaya çalışmıştı. Ancak şimdi değişen dengeler, Suriye ile İsrail'in birbirlerine yaklaşmasına zemin hazırlıyor olabilir. Bu gelişmeler, ABD'nin Trump döneminde Suriye üzerine yaptığı yaptırımları kaldırmasıyla daha da ivme kazanıyor.
  • 6:14 ABD yeni Suriye yönetimini, ekonomik ve politik nedenlerle destekliyor gibi görünüyor. Bu yeni yönetimin bir güven yarattığı görülüyor ve gelecekte, Suriye'nin İsrail ile olan ilişkilerinde daha ılımlı bir duruş sergileyeceği düşünülüyor. Türkiye'nin bu gelişmelerden nasıl etkileneceği ise ayrı bir tartışma konusu. Çünkü, Türkiye ve İran bu yeni fotoğrafa dahil değil. Bölgede Irak'ın önemsenmediği başka bir gerçek. Dolayısıyla, Türkiye'nin ve diğer bölgesel güçlerin bu yeni dengeye nasıl adapte olacağı önemli bir soru işareti.
  • 11:23 Özellikle, Jean Pierre Tiek'i anmak istiyorum, 1990 yılında genç yaşta kaybettiğimiz, Suriye ve Lübnan üzerine derin araştırmaları olan büyük bir isim. Türkçesi çok iyi olan bu Fransız araştırmacı, Osmanlı tarihi konusunda da uzmandı. Onun anlattıkları ve araştırmaları bugün bile bana ilham veriyor. Keşke bugün yanımızda olsaydı da günümüz Suriye'sini onunla tartışabilseydik. Onun hatırlattıklarıyla geçmişe dönüp bakmak çok önemli.
  • 0:00 Ortadoğu ve Değişimler
  • 0:34 Abraham Anlaşmaları ve Ortadoğu'daki Gelişmeler
  • 2:39 İsrail-Suriye İlişkileri ve ABD'nin Rolü
  • 4:12 ABD Yaptırımları ve Bölgesel Dengeler
  • 6:14 ABD'nin Suriye Politikaları ve Bölgesel Güçler
  • 11:23 Jean Pierre Tiek Anısına
İşaretlediklerim