Türkiye'nin anayasa serüveni, Tanzimat Fermanı'ndan başlayarak günümüze kadar uzanan bir yolculuğu kapsar. 1876, 1921, 1924, 1961 ve 1982 yıllarında farklı anayasalar kabul edilmiş, her biri dönemin siyasi ve toplumsal koşullarını yansıtmıştır. 1982 Anayasası, darbe sonrası oluşturulan ve günümüze kadar birçok değişiklikle 'yamalı bohça'ya dönüşen bir metin olarak ele alınmıştır. AKP döneminde yapılan anayasa değişiklikleri ve tartışmaları, Türkiye'nin anayasal yapısında önemli dönüşümlere işaret etmektedir.
2 Mayıs 2024

Yusuf Ziya Cömert, Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin Kenan Evren döneminden kalma anayasal yetkileri kullanmaya devam ettiğini belirtiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yeni anayasa gündemi üzerine yorumlar yaparak, seçim sonuçlarının bu gündemi zayıflattığını ve Meclis'in demokratik olmayan tutumlar sergilediğini eleştiriyor. Özellikle, Can Atalay'ın milletvekilliğinin düşürülmesi gibi olayları örnek vererek, mevcut siyasi yapı ile sivil bir anayasanın nasıl mümkün olabileceğini sorguluyor.
26 Nisan 2024

MHP'nin hafta sonu gerçekleşen kurultayında Genel Başkan Devlet Bahçeli, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a hitaben yaptığı konuşmada, Erdoğan'ın Türk milleti için vazgeçilmez bir lider olduğunu ve onun liderliğinde yeni yüzyıla girilmesi gerektiğini vurguladı. Mehmet Ali Güller, bu durumu siyaset biliminin ötesinde bir bağlılık olarak değerlendiriyor. Ayrıca, Erdoğan'ın anayasaya aykırı bir şekilde üçüncü kez cumhurbaşkanı seçilmesi ve bu durumun anayasa maddeleri ile çelişmesine rağmen muhalefetin etkili bir karşı duruş sergileyememesi eleştiriliyor.
21 Mart 2024

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 'son kez oy istiyorum' ifadesi, siyasi geleceği hakkında spekülasyonlara yol açtı. Ancak, eski bir bakanın açıklamasıyla, Erdoğan'ın anayasal bir düzenlemeyle yeniden aday olabileceği belirtildi. Bu durum, 2018 seçimleri öncesinde de tartışılmış ve Erdoğan'ın, koşullar elverdiğince, adaylık hakkını kullanmak isteyeceği öngörülmüştü. Kamuoyunda bu konu üzerine çeşitli spekülasyonlar ve komik bulunan yorumlar yapıldı.
14 Mart 2024

Anayasa'nın 101. maddesi, bir kişinin en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebileceğini belirtirken, Cumhurbaşkanı Erdoğan 2014'ten itibaren üç defa seçilmiştir. Dördüncü dönem adaylığı için tek yol, Anayasa'nın 116. maddesinin uygulanmasıdır, bu madde Meclis'in seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde Cumhurbaşkanı'nın bir defa daha aday olabilmesine olanak tanır. AK Partili TBMM Başkanvekili Bekir Bozdağ ve Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, bu durumun Cumhurbaşkanı Erdoğan için bir Anayasal hak olduğunu ve gelecek süreçte neler olacağının belirsiz olduğunu ifade etmişlerdir.
13 Mart 2024

Eski adalet bakanı Bekir Bozdağ, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 'bu seçimin kendisi için final olduğu' yönündeki açıklamasına yanıt vererek, Erdoğan'ın Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesi halinde üçüncü bir dönem için aday olabileceğini belirtti. Bozdağ, bu durumun Anayasa'ya dayandığını ve TBMM'nin gelecekte seçimlerin yenilenmesi kararı alabileceğini ifade etti. Erdoğan'ın daha önce de benzer 'final' açıklamaları yapmış olması, bu açıklamanın inandırıcılığı üzerine tartışmaları beraberinde getirdi.
10 Mart 2024

Cumhurbaşkanı danışmanları Mehmet Uçum ve Ayhan Oğan, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun adaylığının kesinleşme noktasına gelmesiyle birlikte, İstanbul ve Ankara büyükşehir belediye başkanlarının cumhurbaşkanı yardımcısı olarak gösterilmesine karşı çıktı. Uçum, bu durumun Anayasa'nın açık ihlali olduğunu belirtirken, Oğan da cumhurbaşkanının yetkilerinin başkaları tarafından kullanılmasının anayasaya aykırı olduğunu ifade etti. Her iki danışman da sosyal medya üzerinden bu görüşlerini dile getirdi.
6 Mart 2023

Eski TBMM Başkanı ve AKP'nin önde gelen isimlerinden Bülent Arınç, seçimlerin ertelenmesi gerektiğini savunurken, MHP'li yetkililer anayasanın 78'inci maddesine göre seçimlerin sadece savaş durumunda ertelenebileceğini ve böyle bir durumun söz konusu olmadığını belirtti. AKP Sözcüsü Ömer Çelik, Arınç'ın bu görüşünün partiyi yansıtmadığını ifade etti. Muhalefet ise seçim erteleme ihtimaline karşı çıkarak, bunun ancak Meclis onayıyla ve savaş hali dışında yapılamayacağını, aksi takdirde darbe anlamına geleceğini dile getirdi. AKP içinde ise seçimlerin ertelenmesi ve yerel seçimlerle birleştirilmesi konusunda farklı görüşler olduğu ancak resmi bir açıklama yapılmadığı belirtiliyor.
19 Şubat 2023

AKP'nin önde gelen isimlerinden Bülent Arınç, seçimlerin ertelenmesi gerektiğini savunarak, partiler arasında bu konuda bir uzlaşı sağlanmaması durumunda kaos çıkabileceğini belirtti. Anayasa'nın 78. maddesi seçimlerin sadece savaş nedeniyle ertelenebileceğini belirtirken, Arınç bu durumun Anayasa değişikliği ile mümkün olabileceğini ifade etti. Ayrıca Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) seçimleri erteleyebileceği yetkisinin olduğunu iddia etti.
17 Şubat 2023

AKP'nin kurucularından Bülent Arınç, Türkiye'de yaşanan deprem felaketi nedeniyle cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimlerinin ertelenmesi gerektiğini öne sürdü. Anayasa'nın 78. maddesi sadece savaş durumunda seçimlerin ertelenebileceğini belirtirken, Arınç bu maddeye tabu gibi bağlı kalınamayacağını ifade etti. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve diğer muhalefet temsilcileri Arınç'ın bu önerisine sert tepki gösterdi. Arınç ise kendisinin tarafsız bir konumda olduğunu ve AKP'nin işine yarayacak bir öneride bulunmadığını savundu.
17 Şubat 2023

Memleket Partisi lideri Muharrem İnce, seçimlerin ertelenmesi ihtimaline karşı Yüksek Seçim Kurulu (YSK) üyelerine anayasal uyarılarda bulundu. Kahramanmaraş depremleri sonrası seçimlerin ertelenmesi tartışmaları sürerken, İnce YSK'nın böyle bir karar alamayacağını ve anayasayı ihlal etmekten yargılanabileceklerini ifade etti. Anayasanın 78. maddesine göre, seçimlerin sadece savaş durumunda ve TBMM kararıyla ertelenebileceğini belirtti. AKP'nin önde gelen isimlerinden Bülent Arınç ise seçimlerin ertelenmesini önermişti.
15 Şubat 2023

Kemal Kılıçdaroğlu, Türkiye'de yaşanan büyük deprem sonrası seçimlerin ertelenmesi tartışmalarına katılarak, anayasanın seçimlerin sadece savaş durumunda ertelenebileceğini belirtti. AKP yetkilileri ve Bülent Arınç gibi isimlerin seçimlerin ertelenmesi yönündeki açıklamalarına karşın, Kılıçdaroğlu, anayasanın bu konuda net olduğunu ve seçimlerin ertelenemeyeceğini vurguladı. Ayrıca, teknolojik imkanlarla depremden kaynaklanan sorunların aşılabileceğini ve seçimlerin zamanında yapılması gerektiğini ifade etti.
14 Şubat 2023

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın 2023 seçimlerinde üçüncü kez aday olup olamayacağı tartışılırken, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, Erdoğan'ın aday olabileceğini belirtti. Uçum, 2014 seçiminin eski sistemle, 2018 seçiminin ise yeni başkanlık sistemle yapıldığını ve yeni sisteme göre Erdoğan'ın 'sıfırlandığını' ifade etti. Muhalefetin altılı masa toplantısında Erdoğan'ın üçüncü defa aday olamayacağını vurgulamasının ardından Uçum, muhalefeti 'hileli' yöntemlerle Erdoğan'ın yolunu kesmeye çalışmakla suçladı.
27 Ocak 2023

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın üçüncü kez aday olmasının anayasal bir hak olduğunu ve engel bulunmadığını belirtti. Uzmanlar ise Anayasa'ya göre Erdoğan'ın bir kez daha aday olamayacağını, ancak Meclis'in erken seçim kararı alması durumunda bu mümkün olabileceğini ifade ediyor. Meclis'te gerekli çoğunluğun sağlanması için 'cumhur ittifakı' dışındaki partilerin desteği gerekiyor. Ayrıca, 6 Nisan 2022'de kabul edilen yeni seçim yasasının uygulanabilmesi için seçimlerin 6 Nisan'dan sonra yapılması şart.
19 Ocak 2023

Türkiye İşçi Partisi Milletvekili Sera Kadıgil, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin Mayıs'ta seçim yapılması önerisine yanıt vererek, 14 Mayıs'ta seçim yapılması durumunda Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın üçüncü kez aday olamayacağını belirtti. Kadıgil, 6 Nisan 2022'de kabul edilen yeni seçim yasasının uygulanabilmesi için seçimlerin 6 Nisan'dan sonra yapılması gerektiğini ve 'sistem değişti' argümanının hukuki olmadığını savundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise AKP grup toplantısında 14 Mayıs tarihine işaret etti.
18 Ocak 2023

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2023 seçimlerinde anayasaya göre üçüncü kez aday olup olamayacağı tartışma konusu olmaya devam ediyor. YSK Başkanı Muharrem Akkaya'nın bu konuda bir çalışma yaptırdığı ancak sonuçları paylaşmadığı biliniyor. 2018 seçimlerinde YSK'nın Erdoğan'ın mazbatasında '13'üncü Türkiye Cumhurbaşkanı' ifadesini kullanmasına TBMM'den itiraz gelmiş ve YSK bu ifadeyi mazbatadan çıkarmıştı. Bu durum, Erdoğan'ın ilk defa seçildiği algısını yaratmak için yapılmış olabileceği yorumlarına neden oluyor.
16 Ocak 2023

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, altılı masadaki liderlerin seçilecek cumhurbaşkanının kararlarında imza yetkisi almasını eleştirdi ve bunu 'yürütme organına sivil darbe' olarak nitelendirdi. Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ve Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu'nun, ortak cumhurbaşkanı adayının liderlerle istişare içinde karar alacağını ve stratejik kararlarda imza yetkisine sahip olacağını belirtmeleri üzerine Bozdağ, Anayasa'nın yürütme yetkisinin cumhurbaşkanına ait olduğunu ve devredilemeyeceğini vurguladı. Bozdağ, bu tür bir uygulamanın Anayasa'nın kısmen ilgası ve cumhurbaşkanının yetkilerinin gaspı anlamına geleceğini ifade etti.
14 Ocak 2023
İşaretlediklerim