Astronomi

1 Ocak 2023 - 5 Nisan 2025

Astronomi hakkında, 62 olumlu, 7 olumsuz, ve 33 önemli olmak üzere, toplam 110 olay izlendi.

NASA Dünya James Webb Uzay Teleskobu İstanbul Hubble Uzay Teleskobu Jüpiter Ay Güneş Mars Satürn Neptün Şili Samanyolu galaksisi Venüs Uranüs İzmir ABD Fatih Tutak Samanyolu Michelin Rehberi Gökbilimciler Bilim İnsanları James Webb Teleskobu Vedat Milor Cambridge Üniversitesi Güneş Sistemi TRT Haber kara delik
NASA Dünya James Webb Uzay Teleskobu İstanbul Hubble Uzay Teleskobu Jüpiter Ay Güneş Mars Satürn Neptün Şili Samanyolu galaksisi Venüs Uranüs İzmir ABD Fatih Tutak Samanyolu Michelin Rehberi Gökbilimciler Bilim İnsanları

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, Neptün gezegenindeki auroral aktiviteleri ilk kez görüntüledi. Bu gözlemler, gezegenin manyetik alanının Güneş'ten uzak noktalara doğru giden gök cisimleriyle etkileşimini anlamaya yardımcı olacak. Ayrıca, bu gelişme Uranüs ve Neptün gibi buz devi gezegenlerin atmosferlerini inceleyen bilim dalında yeni bir pencere açıyor. Çalışmanın başyazarı Dr. Henrik Melin, bu tespitlerin yalnızca Webb teleskobuyla mümkün olduğunu belirtti.
27 Mart 2025

Diyanet İşleri Başkanlığı, 2030 yılında iki Ramazan ayının yaşanacağını ve bu nedenle toplam 35 gün oruç tutulacağını duyurdu. İlk Ramazan 5 Ocak'ta başlayıp aynı yıl sona ererken, ikinci Ramazan 26 Aralık'ta başlayıp 2031'de tamamlanacak. Bu durumun 32-33 yılda bir tekrarlandığı belirtilirken, benzer bir olayın 2062-2063 yıllarında da yaşanabileceği ifade edildi. Diyanet'in internet sitesinden 1900 ile 2035 arasındaki tüm dini günlerin listesine ulaşılabileceği belirtildi.
18 Mart 2025

Sheffield Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, kara deliklerin beyaz deliklere dönüşebileceğini ve bu dönüşümle madde ve zamanın evrene geri salınabileceğini öne sürdü. Araştırma, kara deliklerin tekilliğinin yerini büyük kuantum dalgalanmalarının aldığını ve bu süreçte uzay ve zamanın sona ermediğini gösteriyor. Bu teorik model, kara deliklerin ve değişimlerinin incelenmesi için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Araştırmanın sonuçları, Physical Review Letters dergisinde yayımlandı.
16 Mart 2025

ABD'nin Virginia kentinde, Ay'ın Dünya'nın gölgesine girmesiyle gerçekleşen ve 'kanlı ay tutulması' olarak adlandırılan olay fotoğraflandı. Bu olayda Ay tamamen kararmıyor, Dünya atmosferinden kırılan ışıklar Ay'a kırmızı bir renk veriyor. Ay tutulması, Ay'ın Dünya'nın gölgesine girmesiyle meydana gelir ve sadece dolunay evresinde gerçekleşebilir. Türkiye saatiyle 09.20'de başlayan tutulma, yaklaşık bir saat sürdü.
14 Mart 2025

NASA, SPHEREx adlı uzay gözlem teleskobunu ve PUNCH uydularını Kaliforniya'daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nden SpaceX'in Falcon 9 roketiyle uzaya fırlattı. SPHEREx, alçak Dünya yörüngesinden milyonlarca galaksiyi inceleyerek gökyüzünün üç boyutlu haritasını çıkarmayı ve galaksilerin oluşumunu incelemeyi hedefliyor. Ayrıca, Samanyolu Galaksisi'nde donmuş su ve yaşam için gerekli molekülleri arayacak. PUNCH uyduları ise Güneş'in dış atmosferini ve güneş rüzgarlarını inceleyecek.
12 Mart 2025

Refika Birgül ve Burak Arpak, Türk mutfağının özgün tekniklerini ve tariflerini içeren 'Miras: Türk Mutfağı Teknikleri-1' adlı kitabı yayımladı. Kitap, Türk mutfağının temel tekniklerini öykü ve anekdotlarla aktararak, yemek yapmanın temel prensiplerini ve yöntemlerini detaylı bir şekilde açıklıyor. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından desteklenen kitap, Türk mutfağının dünya mutfakları arasındaki yerini sağlamlaştırmayı hedefliyor. Kitap, amatörlerden profesyonellere kadar geniş bir kitleye hitap ediyor ve Türk mutfağının evrenselliğini vurguluyor.
9 Mart 2025

Güneş Sistemi'nin dış kenarında yer alan Oort Bulutu'nun iç kısmının, Samanyolu Galaksisi'nin sarmal diskine benzeyen bir yapıya sahip olduğu öne sürüldü. NASA'nın Pleiades süper bilgisayarında yapılan üç boyutlu modelleme, bulutun iç kısmında minyatür galaksiler gibi bir çift sarmal kolun var olabileceğini gösterdi. Ancak bu bulgular henüz hakem onayından geçmedi ve kesinlik kazanması için bağımsız araştırmacılar tarafından gözden geçirilmesi gerekiyor.
3 Mart 2025

Dünyanın en iyi kahvecileri listesinde İstanbul'dan 'Meet Lab Coffee' adlı kafe 35. sırada yer aldı. Sıralama, kahve ve yiyecek kalitesinden sürdürülebilirlik uygulamalarına ve müşteri hizmetlerine kadar çeşitli faktörlere göre yapıldı. Hem müşteri görüşleri hem de uzman değerlendirmeleri nihai sonuçlar için dikkate alındı. Listenin ilk beşinde Avustralya, ABD, Avusturya ve Norveç'ten kahveciler bulunuyor.
26 Şubat 2025

Mars, Jüpiter, Uranüs, Venüs, Neptün, Merkür ve Satürn, 28 Şubat gecesi gün batımından hemen sonra gökyüzünde kısa bir süreliğine yan yana dizilecek. Bu nadir olay, 2040 yılına kadar bir daha gerçekleşmeyecek. Venüs ve Jüpiter parlaklıkları nedeniyle en kolay fark edilecek gezegenler olurken, Mars kırmızımsı rengiyle ayırt edilebilecek. Uzmanlar, ışık kirliliğinin az olduğu yerlerde bu gökyüzü olayını izlemeyi öneriyor.
26 Şubat 2025

Çevrimiçi seyahat rehberi Taste Atlas, kullanıcı oylarıyla belirlenen dünyanın en iyi 100 yumurta yemeği listesini açıkladı. Japonya'dan Ajitsuke tamago birinci sırada yer alırken, Türkiye'den ıspanaklı yumurta, menemen, kaygana ve çılbır da listeye girdi. Türkiye'den ıspanaklı yumurta beşinci, menemen onuncu, kaygana yirminci ve çılbır otuzuncu sırada yer aldı. Bu liste, dünya genelinde farklı kültürlerin yumurta yemeklerini tanıtarak gastronomi alanında bir çeşitlilik sunuyor.
20 Şubat 2025

2024 YR4 adlı asteroidin Dünya'ya çarpma olasılığı artarken, Ay'a çarpma ihtimali de gündeme geldi. NASA'nın yaptığı incelemelere göre, asteroidin 2032'de Dünya'ya çarpma olasılığı yüzde 2,3'e yükseldi. Arizona Üniversitesi'nden David Rankin, asteroidin Ay'a çarpma ihtimalinin yüzde 0,3 olduğunu belirtti. Ay'a çarpması durumunda, enkazın bir kısmının Dünya'ya düşebileceği düşünülüyor. Çin, asteroid savunması için yeni yetenekler arıyor.
13 Şubat 2025

Euclid Uzay Teleskobu, Dünya'dan 590 milyon ışık yılı uzaklıktaki NGC 6505 galaksisinin merkezinde bir Einstein halkası görüntüledi. Bu fenomen, uzak bir galaksiden gelen ışığın, ön plandaki bir nesneyle aynı hizada bükülerek halka şeklinde görünmesiyle oluşuyor. Einstein halkası, 4,42 milyar ışık yılı uzaklıktaki tanımlanamamış bir galaksiden gelen ışığın yer çekimi nedeniyle bozulması sonucu meydana geliyor. Bu keşif, güçlü yer çekimsel merceklenmenin bir örneği olarak değerlendiriliyor.
10 Şubat 2025

James Webb Uzay Teleskobu, Boğa takımyıldızında yer alan ve dünyadan yaklaşık 450 ışık yılı uzaklıktaki HH30 protostarını detaylı bir şekilde görüntüledi. Bu sistem, yoğun bir gaz ve toz diskiyle çevrili yeni doğan bir yıldız içeriyor. JWST'nin hassas ekipmanları sayesinde, protostardaki toz taneciklerinin hareketleri ve gaz akışının dinamikleri analiz edildi. Bu bulgular, gezegen oluşumunun kritik aşamalarını anlamak için önemli bilgiler sunuyor.
10 Şubat 2025

Güney Afrika'daki MeerKAT teleskobu, Samanyolu'ndan 30 kat daha büyük olan Inkathazo adlı yeni bir galaksi keşfetti. Bu galaksi, radyo frekanslarında parlayan ve süper kütleli kara delikler barındıran devasa plazma jetleri yollayan bir radyo galaksisi olarak sınıflandırıldı. Inkathazo'nun plazma jetlerinden birinin bükülmüş olması ve galaksi kümesinin bu tür jetlerin oluşumunu engelleyen koşullara sahip olması, bilim insanlarının dikkatini çekti. Araştırmacılar, galaksi kümesindeki çevresel etkileşimlerin bu dev galaksilerin oluşumunda nasıl bir rol oynadığını incelemeye devam ediyor.
31 Ocak 2025

Geçen ay Şili'de keşfedilen 2024 YR4 adlı asteroitin, 2032 yılında Dünya'ya çarpma ihtimalinin yüzde 1,3 olduğu belirlendi. Asteroit, ABD ve Avrupa uzay ajanslarının çarpışma riski listelerinde üst sıralarda yer alıyor. 100 metre genişliğindeki bu asteroitin, kitlesel bir yok oluşa neden olması beklenmiyor ancak düştüğü şehri yok edebilecek tehlikede olduğu belirtiliyor. Gökbilimciler, asteroitin yörüngesini daha iyi belirlemek için önümüzdeki aylarda daha fazla gözlem yapmayı planlıyor.
30 Ocak 2025

Bilim insanları, 2024 PT5 adlı göktaşının Ay'dan kopmuş olabileceğini öne sürdü. 10 metre çapındaki bu göktaşı, Güneş yörüngesinde ilerliyor ve Dünya'ya benzer bir yörüngeye sahip. Yapılan incelemelerde, göktaşının Ay yüzeyinden toplanan kayaçlara benzediği ve Ay'dan gelen silikat minerallerle uyum gösterdiği tespit edildi. Bu bulgu, Ay'dan kopan göktaşlarının nadir fakat büyüyen bir popülasyonuna işaret ediyor.
28 Ocak 2025

Altı gezegen, Satürn, Venüs, Neptün, Uranüs, Jüpiter ve Mars, aynı hat üzerinde yan yana dizildi. Bu olay, 'gezegen defilesi' veya 'gezegen geçidi' olarak adlandırılıyor. Ankara Üniversitesi'nden Prof. Dr. Tolgahan Kılıçoğlu, bu tür hizalanmaların nadir olduğunu ve bazı gezegenlerin tekrar bir araya gelmesinin uzun yıllar alacağını belirtti. 2027'de Jüpiter'in bu gruptan ayrılacağı ve Uranüs ile Neptün'ün tekrar bir araya gelmesinin 170 yıl süreceği ifade edildi.
26 Ocak 2025

Gökbilimciler, Dünya’ya doğru dev bir enerji ışını gönderen süper kütleli bir kara delik keşfetti. Bu kara delik, Güneş’in kütlesinin yaklaşık 700 milyon katı büyüklüğünde ve evrenin erken dönemlerinde oluşmuş bir galakside yer alıyor. Keşif, Şili’deki teleskoplar ve NASA’nın Chandra Gözlemevi’nden alınan verilerle yapıldı. Bu kara delik, Dünya’ya dev bir enerji ışını gönderen en uzak kara delik olarak kaydedildi ve bilim insanları için evrenin çalkantılı dönemlerini incelemek adına benzersiz bir laboratuvar sunuyor.
25 Ocak 2025

NASA'nın Curiosity keşif aracı, Mars yüzeyinde 3,7 milyar yıl önce açık suda oluştuğu tahmin edilen antik dalga izleri keşfetti. Bu izler, Dünya'daki kumlu göl yataklarında görülen dalgalanmalara benziyor ve Mars'ta bir zamanlar sıvı su bulunan göller olduğunu gösteriyor. Keşif, Mars'ın geçmişte daha yoğun ve sıcak bir atmosfere sahip olabileceğini düşündürüyor. Araştırma, Mars'ta sıvı su kütlelerinin yaygın olup olmadığını anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini ortaya koyuyor.
22 Ocak 2025

NASA, Hubble Uzay Teleskobu ile Andromeda Galaksisi'nden 10 yıl boyunca elde edilen görüntüleri birleştirerek 2,5 milyar piksellik bir fotoğraf oluşturdu. Bu fotoğraf, Samanyolu'nun en büyük komşusu olan Andromeda'nın yapısını ve geçmişini daha iyi anlamak için önemli bir kaynak sağlıyor. Araştırmalar, galaksinin sanılandan daha kaotik olduğunu ve yakın zamanda bir çarpışma geçirmiş olabileceğini gösteriyor. Bilim insanları, bu bulguları The Astrophysical Journal'da yayınladı.
18 Ocak 2025
İşaretlediklerim