Bilim

1 Ocak 2023 - 5 Aralık 2024

Bilim hakkında, 402 olumlu, 328 olumsuz, ve 383 önemli olmak üzere, toplam 985 olay izlendi.

ABD NASA Dünya İstanbul Boğaziçi Üniversitesi BBC Naci Görür Kahramanmaraş Britanya Bilim İnsanları Çin Tayyip Erdoğan SpaceX Bilim Akademisi İstanbul Barosu Diken Ay Avustralya BBC Türkçe Covid-19 Avrupa Eğitim-Sen Nature Twitter Reuters Japonya CHP
ABD NASA Dünya İstanbul Boğaziçi Üniversitesi BBC Naci Görür Kahramanmaraş Britanya Bilim İnsanları Çin Tayyip Erdoğan SpaceX Bilim Akademisi İstanbul Barosu Diken Ay Avustralya BBC Türkçe Covid-19 Avrupa Eğitim-Sen

Japon araştırmacılar, dünyanın ilk ahşap uydusu LignoSat'ı uzaya fırlattı. Bu uydu, Ay ve Mars keşiflerinde kereste kullanımının erken bir denemesi olarak tasarlandı. Ahşap malzemenin uzayda dayanıklılığını test etmek amacıyla geliştirilen uydu, altı ay boyunca yörüngede kalacak. Araştırmacılar, ahşap uyduların çevresel etkileri en aza indirebileceğini ve gelecekte metal uyduların yerini alabileceğini öne sürüyor.
6 Kasım 2024

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 17 endemik patojen türü için acilen yeni aşıların geliştirilmesi gerektiğini açıkladı. Bu patojenler arasında A Grubu Streptokok, Klebsiella pneumoniae, HIV-1 ve Hepatit C gibi hastalıklara neden olan organizmalar bulunuyor. DSÖ, bu araştırmanın endemik patojenlerin bölgesel ve küresel sağlık üzerindeki etkilerini önceliklendirmeye yönelik ilk küresel çaba olduğunu belirtti. Yetkililer, bulguların uzun süredir bilinen aşı önceliklerini tasdik ettiğini ifade etti.
5 Kasım 2024

Üsküdar Üniversitesi'nde düzenlenen 'Uluslararası Bilimler Işığında Yaratılış Kongresi'nde, evrim karşıtı bir bildiri olan 'Yaratılış Manifestosu' yayınlandı. Kongrenin amacı, bilimsel verilerle milli ve manevi değerleri güçlendirmek olarak açıklandı. Bildiride, evrenin varoluşunun bilinçli ve tasarımsal olduğu yönündeki kanıtların yeterli düzeye ulaştığı iddia edildi. Ayrıca, gençleri şüphelerden kurtarmak için tevhidi bir dil kullanılması gerektiği vurgulandı.
5 Kasım 2024

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu ve Chandra X-ışını Gözlemevi verilerini inceleyen bilim insanları, büyük patlamadan 1,5 milyar yıl sonra bir galaksinin merkezinde süper kütleli bir kara delik keşfetti. LID-568 adı verilen bu kara delik, teorik limitin 40 katından fazla madde tüketiyor. Keşif, süper kütleli kara deliklerin evrenin ilk dönemlerinde nasıl oluştuğuna dair önemli ipuçları sunuyor. Ayrıca, bu kara deliğin çevresinde yüksek parlaklık ve güçlü gaz çıkışları gözlemlendi.
5 Kasım 2024

ABD'de bazı evcil hayvan sahipleri, ölen hayvanlarını klonlayarak genetik olarak aynı hayvana sahip olmayı tercih ediyor. Bu süreç, ölen hayvanın hücrelerinden alınan örneklerin laboratuvar ortamında klonlanmasıyla gerçekleştiriliyor ve maliyeti oldukça yüksek. Klonlanan hayvanların kişiliklerinin orijinal hayvanla tamamen aynı olmayabileceği belirtiliyor. Klonlama işlemi, özellikle zengin ve ünlü kişiler arasında popülerlik kazanıyor.
5 Kasım 2024

Edinburgh Üniversitesi'nden Neil Turok ve ekibi, Annals of Physics dergisinde yayınladıkları araştırmada, zamanın geriye doğru aktığı bir 'ayna evren' olabileceğini öne sürdü. Bu teori, karanlık madde gibi açıklanması zor olguları ve evrende standart fizik kurallarına uymayan diğer özellikleri açıklayabilir. Araştırma, Büyük Patlama'nın bir ayna noktası olarak düşünülebileceğini ve öncesinde bir ayna evrenin var olabileceğini iddia ediyor. Ancak, bu teorinin matematiksel ve fiziksel olarak gerçekçi olduğunu göstermek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyuluyor.
2 Kasım 2024

ABD'deki Georgia Southern Üniversitesi'nde çalışan Türk araştırmacı Cemil Emre Yavaş ve ekibi, yapay zeka algoritması 'Random Forest' ile San Andreas Fay Hattı'ndaki depremleri yüzde 98'e yakın başarı ile tahmin ettiklerini açıkladı. Çalışma, Nature dergisinde yayınlandı ve algoritmanın İstanbul gibi deprem riski yüksek bölgelerde yüzde 91,65 doğruluk oranına ulaştığı belirtildi. Ancak, Türkiye'deki bazı yerbilimciler bu çalışmaya mesafeli yaklaşıyor ve depremlerin tahmin edilemez olduğunu savunuyorlar.
2 Kasım 2024

Avustralya'nın Sidney kentinde matematikçiler Stephen Woodcock ve Jay Falletta, sonsuz maymun teoremini sorgulayan bir çalışma gerçekleştirdi. Araştırma, bir maymunun Shakespeare'in eserlerini yazabilmesi için gereken sürenin evrenin ömründen daha uzun olduğunu ortaya koydu. Bu sonuç, teoremin matematiksel olarak mantıklı olsa da pratikte yanıltıcı olduğunu savunuyor. Çalışma, evrenin ısıl ölümü teorisine dayandırılarak hesaplamalar yaptı.
1 Kasım 2024

Science Corporation, ciddi görme kaybı yaşayan hastalar için geliştirdiği retina implantları ile görme yeteneğini geri kazandırmayı başardı. Bu implantlar, hastaların kitap okuyabilmesini ve yüzleri tanıyabilmesini sağladı. Ancak, Michigan Üniversitesi'nden bir göz doktoru, bu gelişmenin ne kadar büyük bir adım olduğunu belirlemek için daha fazla detaya ihtiyaç olduğunu belirtti. Çalışma henüz başlangıç aşamasında olsa da, gelecekteki potansiyeli açısından umut verici olarak değerlendiriliyor.
1 Kasım 2024

Arjantin'in Santa Cruz eyaletinde, Çin ve Arjantinli araştırmacılar tarafından Jura dönemine ait 161 milyon yıllık bir kurbağa yavrusu fosili bulundu. Fosilin, bugüne kadar kayıtlara geçen en eski ve en iyi korunmuş iribaş fosili olduğu belirtildi. Fosilin, soyu tükenmiş 'notobatrachus degiustoi' türüne ait olduğu ve günümüz kurbağalarına benzer anatomik özellikler taşıdığı ifade edildi. Bu keşif, kurbağaların evrim sürecine dair önemli bilgiler sunabilir.
31 Ekim 2024

Çin'in Dünya yörüngesindeki Tiengong Uzay İstasyonu'na görev yapacak sekizinci taykonot ekibi başarıyla ulaştı. Şıncou-19 uzay mekiği ile gönderilen ekip, istasyonun çekirdek modülüne kenetlendi ve altı buçuk saatlik bir yolculuğun ardından istasyona giriş yaptı. Yeni ekip, daha önce gönderilen taykonotlarla görev devir teslimi yapacak ve eski ekip Dünya'ya dönecek. Bu görevde yer alan Vang Haozı, Çin'in insanlı uzay seferlerinde yer alan ilk kadın uçuş mühendisi oldu.
30 Ekim 2024

Attila İlhan Bilim, Sanat ve Kültür Vakfı tarafından düzenlenen Attila İlhan Edebiyat Ödülleri'nin 2024 yılı kazananları belirlendi. Roman dalında Ali İpek, 'Kimsenin Ölmediği Bir Cinayet Öyküsü' adlı eseriyle ödül alırken, Özgür Mutlu 'Güzel Seferlerin Süvarisi' romanıyla İlk Roman Vakıf Özel Teşvik Ödülü'ne layık görüldü. Şiir dalında ise Onur Sakarya, 'Tekliler' kitabıyla ödül kazandı. Ödül töreni 7 Kasım'da TÜYAP İstanbul Kitap Fuarı'nda gerçekleştirilecek.
28 Ekim 2024

Norveç'in Trondheim kentinde, 1197'deki bir kuşatma sırasında bir kuyuya atıldığı anlatılan adamın kemikleri bulundu. Arkeologlar, 1938'de keşfedilen iskeletin, 2014-2016 yıllarında yapılan kazılarla efsanedeki adama ait olabileceğini belirtti. Radyokarbon testi ve DNA analizleri, kemiklerin efsanedeki tarihle uyumlu olduğunu ve adamın güney Norveç kökenli olduğunu gösterdi. Bu keşif, tarihi efsanelerin gerçek karakterlere dayanabileceğini ve sagaların tamamen kurgu olmadığını ortaya koydu.
28 Ekim 2024

Gökbilimciler, Samanyolu Galaksisi'nde Dünya'dan yaklaşık 8 bin ışık yılı uzaklıkta bulunan V404 Cygni adlı sistemde ilk kez bir üçlü kara delik sistemi keşfetti. Massachusetts Institute of Technology'den Kevin Burdge ve ekibi, daha önce bilinen bu X-ray ikilisinin aslında üçlü bir yıldız sisteminin merkezinde yer aldığını ortaya çıkardı. Bu keşif, kara deliklerin evrimi ve oluşum süreçleri hakkında yeni sorular doğuruyor ve mevcut teorileri sorgulamamıza neden oluyor.
27 Ekim 2024

Aralarında Daron Acemoğlu'nun da bulunduğu 82 Nobel ödüllü bilim insanı, ABD başkanlık seçimlerinde Demokratların adayı Kamala Harris'i destekleyeceklerini açıkladı. Bilim insanları, Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump'ın başkan olması durumunda bilim, teknoloji ve iklim değişikliği gibi alanlardaki gelişmelerin engellenebileceğini belirtti. Columbia Üniversitesi Profesörü Joseph Stiglitz, Trump'ın bilim bütçelerinden kesinti yapma önerilerine dikkat çekti. Harris'in, bilim ve teknolojinin gelişmesinde göçmenlerin rolünü takdir ettiği de vurgulandı.
25 Ekim 2024

ABD merkezli bir araştırma, düşük kaliteli uykunun beyin yaşlanmasını hızlandırabileceğini ortaya koydu. 15 yıl süren çalışmada, sağlıksız uyku alışkanlıklarına sahip kişilerin beyin yaşlarının daha ileri olduğu belirlendi. Araştırma, uyku sorunlarının erken yaşlarda ele alınmasının beyin sağlığını korumada önemli olduğunu vurguluyor. Ancak, araştırmacılar bu bulguların doğrudan bir nedensellik göstermediğini, sadece bir ilişki olduğunu belirtiyor.
24 Ekim 2024

Deprem bilimci Prof. Dr. Hasan Sözbilir, İzmir'de yakın gelecekte bir deprem olma olasılığının yüksek olduğunu belirtti. Sözbilir ve ekibi, 2020'deki depremden etkilenen Tuzla fayını inceledi ve bu fayın Sisam fayıyla bağlantılı olduğunu tespit etti. Tuzla fayının yaklaşık iki bin yılda bir deprem ürettiğini ve son depreminin MS 178'de gerçekleştiğini ifade eden Sözbilir, fayın yakın gelecekte kırılabileceğini söyledi. Ayrıca, İzmir'deki diğer fayların da 6,5'in üzerinde deprem üretme potansiyeline sahip olduğunu vurguladı.
24 Ekim 2024

Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Çetin Ali Dönmez, TUSAŞ'a düzenlenen terör saldırısının ardından Türkiye'nin Ortadoğu'ya komşu en güçlü ülke olduğunu vurguladı. Saldırıda beş kişi şehit olurken, 22 kişi yaralandı. Dönmez, Türkiye'nin sanayi ve teknoloji alanında önemli ilerlemeler kaydettiğini ve bu tür terör girişimlerinin Türkiye'yi yıldırmaması gerektiğini belirtti. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, saldırıyı gerçekleştiren teröristlerin PKK'lı olduğunu açıkladı.
24 Ekim 2024

Harvard Üniversitesi'nden bilim insanları, Güney Afrika'daki meteor kalıntılarını inceleyerek 3,26 milyar yıl önce Dünya'ya çarpan dev bir göktaşının erken yaşamı tetiklemiş olabileceğini öne sürdü. Araştırma, bu çarpmanın Dünya'da yaşamın gelişmesine elverişli koşullar yarattığını ve demir açısından zengin derin suların yüzeye çıkmasına neden olan tsunamiler oluşturduğunu belirtiyor. Bu bulgular, göktaşı çarpmalarının sadece yıkım getirmediği, aynı zamanda yaşamın gelişmesine katkıda bulunduğu fikrini destekliyor.
22 Ekim 2024

Japonya'daki Azabu Üniversitesi'nden araştırmacılar, kedilerin kelimelerle görüntüleri eşleştirebildiğini keşfetti. 31 ev kedisi üzerinde yapılan deneyde, kedilere anlamsız kelimelerle ilişkilendirilmiş görüntüler gösterildi ve kedilerin bu kelimelerle görüntüler arasında bağlantı kurduğu gözlemlendi. Araştırma, kedilerin bebeklere göre daha hızlı bağlantı kurabildiğini ve bu yeteneğin ödül veya eğitim olmaksızın gerçekleştiğini ortaya koydu. Ancak, bu bağlantıların uzun süreli olup olmadığı henüz kanıtlanmadı.
22 Ekim 2024
İşaretlediklerim