Bilim

6 Mart 2025 - 5 Nisan 2025

Bilim hakkında, 14 olumlu, 7 olumsuz, ve 10 önemli olmak üzere, toplam 30 olay izlendi.

NASA Bilim İnsanları Ay Nature Avustralya SpaceX Blue Ghost Çin Odysseus Antarktika Falcon 9 Japonya Athena ABD Queensland Üniversitesi Firefly Aerospace Intuitive Machines Florida SPHEREx Pleistosen dönemi Kennedy Uzay Merkezi Steffen Gielen Afganistan Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü Hayvanlar Washington Üniversitesi Güvenli Bir Gelecek İçin Deprem Dirençli Kentler Beyaz delik Zootaxa Dergisi
NASA Bilim İnsanları Ay Nature Avustralya SpaceX Blue Ghost Çin Odysseus Antarktika Falcon 9 Japonya Athena ABD Queensland Üniversitesi Firefly Aerospace Intuitive Machines Florida SPHEREx Pleistosen dönemi Kennedy Uzay Merkezi Steffen Gielen

Birleşmiş Milletler tarafından yayınlanan Dünya Mutluluk Raporu'nda Türkiye, geçen yıla göre dört sıra yükselerek 94'üncü sırada yer aldı. Finlandiya, sekiz yıldır olduğu gibi bu yıl da listenin başında yer aldı. Rapor, 147 ülkeden katılımcıların hayat memnuniyetlerini 10 üzerinden değerlendirmesiyle oluşturuldu. Türkiye'nin puanı 5,262 olarak kaydedildi ve ülke, son 13 yılda 0.08 puan kaybetti.
20 Mart 2025

Diyarbakır'da 10 yaşındaki Toprak Önkol, diş çekimi sonrası kanaması durmayınca hastaneye kaldırıldı ancak yapılan müdahalelere rağmen kurtarılamadı. Ailesi tarafından önce Çocuk Hastalıkları Hastanesi'ne götürülen çocuk, kan değerleri normal çıkınca taburcu edildi. Daha sonra diş çekimi için başka bir hastaneye götürülen çocuk, ameliyat sırasında hayatını kaybetti. Olayla ilgili sağlık müdürlüğü tarafından idari soruşturma başlatıldı.
20 Mart 2025

Çin Teknoloji ve Bilim Üniversitesi'nden araştırmacılar, Jinan-1 teknoloji test uydusunu kullanarak Çin'den Güney Afrika'ya 12 bin 900 kilometre mesafeden kuantum anahtar dağıtımı gerçekleştirdi. Bu deney, dünyanın en uzun mesafeli güvenli kuantum iletişimi olarak kaydedildi ve küresel ölçekte güvenli kuantum iletişimi potansiyelini gösterdi. Araştırmanın sonuçları Nature dergisinde yayınlandı ve bu alanda daha önce 833 kilometrelik bir rekor kırılmıştı.
20 Mart 2025

Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi'nden Doç. Dr. Mahmut Erbey, Kırşehir'de yeni bir böcek türü keşfetti. Bu tür, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi'nde yapılan incelemeler sonucunda yeni bir tür olarak tanımlandı ve 'Pentastira eminei sp. nov.' adıyla literatüre girdi. Türün ismi, Dr. Ersin Demirel tarafından eşinin adı olan 'Emine' olarak belirlendi. Bu keşif, bölge ve ülke faunasına önemli bir katkı sağladı.
20 Mart 2025

NASA astronotları Suni Williams ve Butch Wilmore, uzayda 286 gün mahsur kaldıktan sonra Dünya'ya dönüyor. İkili, SpaceX Crew Dragon kapsülü ile Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan ayrıldı. Bu süre, uzayda kalış rekoru olmasa da, önemli bir süre olarak dikkat çekiyor. Ekip, NASA ve SpaceX'in ortak rotasyonu olan Crew-9 görevlisi olarak görev yapıyordu.
18 Mart 2025

Çin Madencilik ve Teknoloji Üniversitesi'nden bir ekip, böcek hareketlerinden ilham alarak altı bacaklı bir uzay madencilik robotu geliştirdi. Bu robot, Ay ve asteroitlerde maden arama ve çıkarma işlemleri için tasarlandı ve mikro yer çekimli ortamlarda çalışabiliyor. Robot, simüle edilmiş Ay toprağı ortamında başarılı bir şekilde test edildi ve patent başvurusu yapıldı. Bu gelişme, gelecekte yıldızlararası madenciliğin önünü açmayı hedefliyor.
18 Mart 2025

Brezilya'da yapılan bir araştırmada, MERS-CoV ile benzer özellikler taşıyan yeni bir corona virüs türü yarasalarda tespit edildi. Araştırma, Brezilya'nın kuzeydoğusundaki Fortaleza şehrinden toplanan yarasa örnekleri üzerinde gerçekleştirildi. Virüsün insanlar üzerindeki etkileri henüz belirlenememiş olsa da, bilim insanları bu tür virüslerin halk sağlığı üzerindeki potansiyel riskleri nedeniyle sürekli izlenmesi gerektiğini belirtti. Hong Kong'daki laboratuvarlarda virüsün insanlara etkisi üzerine daha fazla araştırma yapılması planlanıyor.
17 Mart 2025

Sheffield Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, kara deliklerin beyaz deliklere dönüşebileceğini ve bu dönüşümle madde ve zamanın evrene geri salınabileceğini öne sürdü. Araştırma, kara deliklerin tekilliğinin yerini büyük kuantum dalgalanmalarının aldığını ve bu süreçte uzay ve zamanın sona ermediğini gösteriyor. Bu teorik model, kara deliklerin ve değişimlerinin incelenmesi için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Araştırmanın sonuçları, Physical Review Letters dergisinde yayımlandı.
16 Mart 2025

Antarktika etrafında dönen Antarktik Kutup Akıntısı, iklim krizi nedeniyle yavaşlıyor. Bu akıntı, küresel okyanus taşıma bandının bir parçası olup, dünya iklimini düzenlemede önemli bir rol oynuyor. Yeni bir araştırma, akıntının 2050 yılı itibarıyla yüzde 20 zayıflayacağını öngörüyor. Bu durum, biyoçeşitliliği ve kıyı toplumlarının balıkçılığa olan bağımlılığını etkileyebilir, ayrıca küresel deniz seviyesinin yükselmesine yol açabilir.
14 Mart 2025

ABD'nin Virginia kentinde, Ay'ın Dünya'nın gölgesine girmesiyle gerçekleşen ve 'kanlı ay tutulması' olarak adlandırılan olay fotoğraflandı. Bu olayda Ay tamamen kararmıyor, Dünya atmosferinden kırılan ışıklar Ay'a kırmızı bir renk veriyor. Ay tutulması, Ay'ın Dünya'nın gölgesine girmesiyle meydana gelir ve sadece dolunay evresinde gerçekleşebilir. Türkiye saatiyle 09.20'de başlayan tutulma, yaklaşık bir saat sürdü.
14 Mart 2025

İngiliz Antarktika Araştırmaları Enstitüsü, Antarktika'nın buzullar olmadan nasıl görüneceğine dair en detaylı haritayı oluşturdu. Bu çalışma, 60 yıllık hava fotoğrafları, uydu görüntüleri ve diğer gözlemlerden elde edilen verilerle gerçekleştirildi. Harita, Antarktika'nın buzullarının erimesi durumunda deniz seviyesinin 58 metre yükselebileceğini gösteriyor. Ayrıca, harita sayesinde daha önce bilinmeyen bazı coğrafi özellikler de ortaya çıkarıldı.
13 Mart 2025

Avustralya'nın Queensland eyaletindeki bir okulda, 2002 yılında kömür madencileri tarafından bulunan bir kaya parçası üzerinde 66 fosilleşmiş dinozor ayak izi keşfedildi. Bu izler, erken Jura dönemine ait ve 'Anomoepus scambus' adlı küçük bir otçul dinozora ait. Keşif, ülkede belgelenen en yoğun dinozor ayak izi koleksiyonlarından biri olarak değerlendiriliyor. Paleontolog Anthony Romilio, bu bulgunun dinozorların hareketleri ve davranışlarına dair önemli bilgiler sunduğunu belirtti.
13 Mart 2025

Avrupa merkezli Kuantum İnternet Birliği'nden bilim insanları, kuantum ağları için ilk işletim sistemini geliştirdiklerini duyurdu. Bu sistem, kuantum donanımının karmaşıklığını aşarak daha hızlı kuantum ağ uygulamaları geliştirilmesine olanak tanıyor. QNodeOS adı verilen işletim sistemi, farklı donanım türleriyle uyumlu çalışabiliyor ve kuantum teknolojisinin topluma yayılmasını hızlandırmayı hedefliyor. Çalışmanın sonuçları Nature dergisinde yayınlandı.
13 Mart 2025

İspanya'nın Burgos kentine bağlı Atapuerca bölgesinde, Batı Avrupa'nın en eski insan kalıntısı keşfedildi. Bulunan yüz kemikleri fosili, 1,1 ila 1,4 milyon yıl öncesine ait ve Homo affinis erectus olarak adlandırılan yeni bir insan türüne ait olabilir. Bu keşif, erken Pleistosen döneminde Batı Avrupa'da en az iki insan türünün var olduğuna işaret ediyor. Daha önce, Batı ve Orta Avrupa'daki en eski insan türü Homo antecessor olarak biliniyordu.
13 Mart 2025

Şebnem Korur Fincancı, aşılarla ilişkilendirilen miyokardit hastalığının aşısız bireylerde 16 kat daha fazla görüldüğünü belirtiyor. COVID-19'a bağlı ölüm riskinin aşısızlarda, aşılılara göre 2021'de 32 kat, 2022'de ise 38 kat daha fazla olduğu vurgulanıyor. Türk Tabipleri Birliği, toplum sağlığını koruma sorumluluğu çerçevesinde aşı tereddüdünü ortadan kaldırmak için çeşitli bilgilendirme çalışmaları yapmıştır. Bu çalışmalar, aşı oranlarının artırılmasına katkı sağlamıştır.
13 Mart 2025

Queensland Üniversitesi'nden araştırmacılar, mavi halkalı erkek ahtapotların çiftleşme sırasında dişileri felç etmek için tetrodotoksin zehri kullandığını keşfetti. Bu davranış, erkeklerin çiftleşme sonrası dişiler tarafından yenilmesini önlemek amacıyla yapılıyor. Araştırma, dişi ahtapotların zehre karşı dirençli olduğunu ve felçten sonra hayatta kaldıklarını gösteriyor. Çalışma, Current Biology dergisinde yayınlandı ve dişi ahtapotların erkeklerden daha büyük olduğunu, ancak erkeklerin tükürük bezlerinin daha ağır olduğunu ortaya koydu.
12 Mart 2025

NASA, SPHEREx adlı uzay gözlem teleskobunu ve PUNCH isimli uyduları, Kaliforniya'daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nden SpaceX'in Falcon 9 roketiyle uzaya fırlattı. SPHEREx, alçak Dünya yörüngesinden milyonlarca galaksiyi inceleyerek gökyüzünün üç boyutlu haritasını çıkarmayı ve galaksilerin oluşumunu anlamayı hedefliyor. Ayrıca, Samanyolu Galaksisi'nde donmuş su ve yaşam için gerekli molekülleri arayacak. PUNCH uyduları ise Güneş'in dış atmosferini ve güneş rüzgarlarını inceleyecek.
12 Mart 2025

Japonya ve Endonezya'dan bir araştırma ekibi, arama-kurtarma görevlerinde kullanılmak üzere hamam böceklerine elektrot yerleştirdi. Bu böcekler, biyohibrit davranış temelli navigasyon sistemi sayesinde engelleri aşarak belirlenen hedeflere ulaşabiliyor. Araştırma, Soft Robotics dergisinde yayınlandı ve bu sistemin deprem ve savaş gibi felaketlerde enkaz altında kalanları tespit etmek için kullanılabileceği belirtildi. Ancak, böceklerin duruma nasıl tepki verdiği konusunda daha fazla araştırma yapılması gerektiği vurgulandı.
12 Mart 2025

Bilim insanları, 3 boyutlu yazıcı kullanarak protez penis üretti ve bu implantları tavşan ve domuzlarda başarıyla test etti. Çalışma, hayvanlarda cinsel işlevin geri kazanılmasına ve doku yenilenmesine olanak sağladı. Araştırmacılar, bu teknolojinin gelecekte insanlarda da kullanılabileceğini öne sürüyor, ancak daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu belirtiyorlar. Bu gelişme, özellikle penis kanseri gibi durumlarda cerrahi müdahaleye alternatif bir çözüm sunabilir.
11 Mart 2025

Bilim insanları, yavru mavi balinaların kaybolma nedenlerini dört ana faktöre bağladı: fetüsün ve yavrunun hayatta kalma oranlarının düşüklüğü, doğum oranlarının düşüklüğü ve anneden ayrı düşme. Mavi balinalar yaz aylarında soğuk bölgelerde beslenirken, kışın doğum yapmak için daha sıcak bölgelere göç ediyor. Yavrular, doğduktan yedi ay sonra sütten kesiliyor ve anneleriyle ilişkilerini koparıyor. Bu durum, araştırmacıların mavi balina annelerini yavrularıyla birlikte nadiren görmelerini açıklıyor.
10 Mart 2025
İşaretlediklerim