Popüler Bilim

1 Ocak 2023 - 20 Nisan 2025

Popüler Bilim hakkında, 46 olumlu, 7 olumsuz, ve 26 önemli olmak üzere, toplam 88 olay izlendi.

NASA Mars Dünya Ay Çin Nature Jüpiter TRT Haber Science Advances SpaceX Güneş BBC Curiosity Voyager 2 Araştırmacılar Avustralya Hubble Uzay Teleskobu Science Canva Royal Society Open Science Afrika Bilim İnsanları Satürn Avrupa Bill Hansson beyin Amerika Birleşik Devletleri Elon Musk
NASA Mars Dünya Ay Çin Nature Jüpiter TRT Haber Science Advances SpaceX Güneş BBC Curiosity Voyager 2 Araştırmacılar Avustralya Hubble Uzay Teleskobu Science Canva Royal Society Open Science Afrika Bilim İnsanları

Michigan Üniversitesi öncülüğünde yapılan bir araştırma, 41 bin yıl önce manyetik alanın zayıflamasıyla artan UV radyasyonunun Neandertallerin yok olmasına katkıda bulunmuş olabileceğini öne sürüyor. Homo sapiens'in ise bu dönemde giysi ve aşıboyası kullanarak ciltlerini koruduğu düşünülüyor. Araştırmacılar, aşıboyasının güneş kremi benzeri özelliklere sahip olduğunu ve bu dönemde Homo sapiens tarafından daha sık kullanıldığını belirtiyor. Bu bulgular, modern insanın hayatta kalmasında güneş kremi benzeri koruyucu yöntemlerin etkili olmuş olabileceğini gösteriyor.
19 Nisan 2025

ABD'de yapılan bir araştırma, nesli tükenme tehlikesi altında olan deniz kaplumbağalarının popülasyonunda iyileşme belirtileri olduğunu ortaya koydu. Araştırma, avlanma, kirlilik ve iklim değişikliği gibi tehditlerin 48 farklı bölgedeki deniz kaplumbağaları üzerindeki etkilerini inceledi. Bu bölgelerin yarısından fazlasında tehditlerde azalma ve kaplumbağa sayısında artış gözlemlendi. Özellikle Atlantik Okyanusu'ndaki deniz kaplumbağalarının popülasyonunda iyileşme ihtimali daha yüksek olarak değerlendirildi.
17 Nisan 2025

Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde yapılan bir araştırmada, bonoboların farklı sesleri birleştirerek anlamlı cümleler kurabildiği gözlemlendi. Araştırmacılar, 30 yetişkin bonobodan 700 ses kaydı alarak bu seslerin 300 farklı bağlamda nasıl kullanıldığını inceledi. Bonoboların yedi farklı ses türünü 19 farklı şekilde birleştirerek cümleler oluşturduğu belirlendi. Bu bulgular, bonoboların iletişim yeteneklerinin insanlar ve diğer primatlarla benzerlikler taşıdığını gösteriyor.
6 Nisan 2025

Lincoln Park Hayvanat Bahçesi'nde yaşayan kutup ayısı Siku'nun insan saçı kepeğine alerjisi olduğu tespit edildi. Veterinerler, Siku'nun kaşıntı ve tüy dökülmesi gibi rahatsızlıklarının ardından alerji testi uyguladı. Tedavi sürecinde, Siku'ya organik bal içinde alerjen maddeler verildi ve 36 ay sonra alerji tepkileri azaldı. Uzmanlar, hayvanların alerji geliştirmesinin, şehirlerde yaşayan insanlarla benzer nedenlerden kaynaklandığını belirtiyor.
5 Nisan 2025

Science Advances dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, dişi meyve sinekleri alkollü erkek sinekleri daha çekici buluyor. Araştırma, alkollü erkek sineklerin dişileri kendilerine çeken kimyasalları daha fazla salgıladığını ve bu sayede çiftleşme şanslarının arttığını gösteriyor. Çalışma, alkolün sineklerdeki etkisini ve bu etkilerin sinirsel devreler tarafından nasıl kontrol edildiğini inceliyor. Araştırma, sineklerin alkol tüketiminin üreme avantajı sağladığını ortaya koyuyor.
5 Nisan 2025

Science Advances dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, dişi meyve sinekleri alkollü erkek sinekleri daha çekici buluyor. Araştırma, alkollü erkek sineklerin dişileri kendilerine çeken kimyasalları daha fazla salgıladığını ve bu sayede çiftleşme şanslarının arttığını gösteriyor. Çalışma, alkolün sineklerdeki etkisini ve bu etkilerin sinirsel devreler tarafından nasıl kontrol edildiğini inceliyor. Araştırma, sineklerin alkol tüketiminin üreme avantajı sağladığını ortaya koyuyor.
5 Nisan 2025

Kaliforniya Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada, yapay zeka robotlarının Turing Testi'ni geçtiği ve artık insanlardan ayırt edilemez hale geldiği gözlemlendi. Araştırmada, GPT-4.5 ve LLaMa-3.1 modelleri, katılımcılar tarafından sırasıyla yüzde 73 ve yüzde 56 oranında insan olarak değerlendirildi. Bu sonuçlar, yapay zekanın duygusal taklit yeteneği sayesinde Turing Testi'ni geçtiğini gösteriyor. Uzmanlar, bu durumun yapay zekanın duygusal akıcılıkta insanları aşması olarak değerlendiriyor.
5 Nisan 2025

Çin Madencilik ve Teknoloji Üniversitesi'nden bir ekip, böcek hareketlerinden ilham alarak altı bacaklı bir uzay madencilik robotu geliştirdi. Bu robot, Ay ve asteroitlerde maden arama ve çıkarma işlemleri için tasarlandı ve mikro yer çekimli ortamlarda çalışabiliyor. Robot, simüle edilmiş Ay toprağı ortamında başarılı bir şekilde test edildi ve patent başvurusu yapıldı. Bu gelişme, gelecekte yıldızlararası madenciliğin önünü açmayı hedefliyor.
18 Mart 2025

İngiliz Antarktika Araştırmaları Enstitüsü, Antarktika'nın buzullar olmadan nasıl görüneceğine dair en detaylı haritayı oluşturdu. Bu çalışma, 60 yıllık hava fotoğrafları, uydu görüntüleri ve diğer gözlemlerden elde edilen verilerle gerçekleştirildi. Harita, Antarktika'nın buzullarının erimesi durumunda deniz seviyesinin 58 metre yükselebileceğini gösteriyor. Ayrıca, harita sayesinde daha önce bilinmeyen bazı coğrafi özellikler de ortaya çıkarıldı.
13 Mart 2025

Japonya ve Endonezya'dan bir araştırma ekibi, arama-kurtarma görevlerinde kullanılmak üzere hamam böceklerine elektrot yerleştirdi. Bu böcekler, biyohibrit davranış temelli navigasyon sistemi sayesinde engelleri aşarak belirlenen hedeflere ulaşabiliyor. Araştırma, Soft Robotics dergisinde yayınlandı ve bu sistemin deprem ve savaş gibi felaketlerde enkaz altında kalanları tespit etmek için kullanılabileceği belirtildi. Ancak, böceklerin duruma nasıl tepki verdiği konusunda daha fazla araştırma yapılması gerektiği vurgulandı.
12 Mart 2025

Tanzanya'da yapılan kazılarda, 1,5 milyon yıl öncesine ait kemikten yapılmış aletler bulundu. Bu keşif, kemik aletlerin sistematik kullanımının daha önce düşünülenden 1 milyon yıl daha eskiye dayandığını gösteriyor. Araştırmacılar, bu aletlerin Homo Erectus tarafından yapılmış olabileceğini düşünüyor. Keşif, erken homininlerin alet yapımında kemik kullanma becerilerini ve planlama yeteneklerini ortaya koyuyor.
7 Mart 2025

NASA, 47 yıldır uzayı keşfeden Voyager 1 ve Voyager 2 uzay sondalarının bazı bilimsel cihazlarını güç tasarrufu sağlamak amacıyla kapatacak. Her iki sonda da 1977'de fırlatılmış ve yıldızlararası uzaya ulaşan ilk uzay araçları olmuştu. Sondaların güç kaynakları azaldığı için, mühendisler bazı cihazları kapatarak sondaların daha uzun süre çalışmasını sağlamayı hedefliyor. Voyager sondalarının en az bir bilimsel cihazla 2030'lara kadar çalışabileceği öngörülüyor.
7 Mart 2025

Avrupa Araştırma Konseyi'nin desteklediği bilim insanları, bağışıklık sisteminde doğal antibiyotiklerin kaynağı olabilecek yeni bir bölüm keşfetti. Bu keşif, protein atıklarının insan hücrelerinin savunma stratejisi olarak antibiyotiklere dönüştürüldüğünü gösteriyor. Proteazomların bakteriyel enfeksiyonlara karşı bağışıklık sistemine katkı sağladığı ve bu mekanizmanın antimikrobiyal dirençli enfeksiyonlarla mücadelede yaygın antibiyotiklere alternatif oluşturabileceği iddia ediliyor. Ancak, bu yeni antibiyotik kaynağının geliştirilmesi için daha fazla test yapılması gerektiği belirtiliyor.
6 Mart 2025

Güneş Sistemi'nin dış kenarında yer alan Oort Bulutu'nun iç kısmının, Samanyolu Galaksisi'nin sarmal diskine benzeyen bir yapıya sahip olduğu öne sürüldü. NASA'nın Pleiades süper bilgisayarında yapılan üç boyutlu modelleme, bulutun iç kısmında minyatür galaksiler gibi bir çift sarmal kolun var olabileceğini gösterdi. Ancak bu bulgular henüz hakem onayından geçmedi ve kesinlik kazanması için bağımsız araştırmacılar tarafından gözden geçirilmesi gerekiyor.
3 Mart 2025

Ohio State Üniversitesi'nden araştırmacılar, yiyecek ve içeceklerin tatlarını dijital veriye dönüştürerek kimyasallarla taklit edebilen 'e-Taste' adını verdikleri bir sistem geliştirdi. Sistem, beş temel tada karşılık gelen kimyasalları kullanarak tatları dijital verilere dönüştürüyor ve dilin belirli bölgelerine aktarıyor. Yapılan deneylerde, sistemin tatları taklit etme doğruluğu yüzde 70 ile 87 arasında değişti. Bu teknoloji, sanal gerçeklik, biyomedikal araştırmalar ve çevrimiçi alışveriş gibi alanlarda potansiyel kullanım alanlarına sahip.
2 Mart 2025

Mars, Jüpiter, Uranüs, Venüs, Neptün, Merkür ve Satürn, 28 Şubat gecesi gün batımından hemen sonra gökyüzünde kısa bir süreliğine yan yana dizilecek. Bu nadir olay, 2040 yılına kadar bir daha gerçekleşmeyecek. Venüs ve Jüpiter parlaklıkları nedeniyle en kolay fark edilecek gezegenler olurken, Mars kırmızımsı rengiyle ayırt edilebilecek. Uzmanlar, ışık kirliliğinin az olduğu yerlerde bu gökyüzü olayını izlemeyi öneriyor.
26 Şubat 2025

Yeni bir araştırma, Mars'ta bir zamanlar okyanus ve kumsalların bulunduğunu ortaya koydu. Çin'in Zhurong keşif aracından elde edilen veriler, Mars'ın kuzey alçak arazilerinin Dünya'daki sahillere benzer yer altı radar ölçümleri sunduğunu gösteriyor. Bu bulgular, Mars'ta geçmişte yaşam olasılığı arayan bilim insanları için heyecan verici bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Araştırmacılar, bu bölgeye yeni bir keşif görevi gönderilmesinin Mars'ta yaşam belirtileri aramak için önemli olabileceğini belirtiyor.
25 Şubat 2025

Yeni bir araştırma, Mars'ta bir zamanlar okyanus ve kumsalların bulunduğunu ortaya koydu. Çin'in Zhurong keşif aracından elde edilen veriler, Mars'ın kuzey alçak arazilerinin Dünya'daki sahillere benzer yer altı radar ölçümleri sunduğunu gösteriyor. Bu bulgular, Mars'ta geçmişte yaşam olasılığına dair yeni ipuçları sunarken, bilim insanları bu bölgeye yeni keşif görevleri düzenlemeyi öneriyor.
25 Şubat 2025

Britanya'dan araştırmacılar, hava kirliliğinin odaklanma yeteneğini ve duygu tanımayı olumsuz etkilediğini buldu. Araştırma, kısa süreli hava kirliliğine maruz kalmanın, bireylerin seçici dikkatini ve sosyal davranışlarını etkileyebileceğini gösteriyor. Çalışma, hava kirliliğinin küresel halk sağlığı için büyük bir risk oluşturduğunu ve eğitim ile iş verimliliği üzerinde önemli etkileri olabileceğini vurguluyor. Araştırmacılar, bu bulguların gelecekteki politika ve halk sağlığı önlemlerine katkı sağlamasını umuyor.
9 Şubat 2025

Avustralyalı bilim insanları, mikroenjeksiyon (ICSI) yöntemiyle ilk kez bir kanguru embriyosu üretmeyi başardı. Bu yöntem, daha önce insanlar ve bazı evcil hayvan türlerinde kullanılmıştı. Araştırmacılar, bu gelişmenin nesli tükenme tehlikesi altındaki hayvanların korunmasına katkı sağlayabileceğini belirtti. Çalışma, keseli hayvanların üreme süreçlerini daha iyi anlamaya yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
6 Şubat 2025
İşaretlediklerim