Sansür

1 Ocak 2023 - 26 Haziran 2024

Sansür hakkında, 2 olumlu, 32 olumsuz, ve 10 önemli olmak üzere, toplam 37 olay izlendi.

Twitter RTÜK Kanun Hükmü Diken Ahmet Ümit Tayyip Erdoğan İfade Özgürlüğü Derneği Altın Portakal Film Festivali Yasemin Demirci Engin Karataş Anayasa Mahkemesi Nejla Demirci Jeanette Winterson AKP Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Kızılcık Şerbeti AYM CHP Demet Akbağ Meclis Yaman Akdeniz sansür yasası Yavuz Ekinci Ekşi Sözlük Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Resmi Gazete Behiç Ak HSK İFÖD
Twitter RTÜK Kanun Hükmü Diken Ahmet Ümit Tayyip Erdoğan İfade Özgürlüğü Derneği Altın Portakal Film Festivali Yasemin Demirci Engin Karataş Anayasa Mahkemesi Nejla Demirci Jeanette Winterson AKP Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Kızılcık Şerbeti AYM CHP Demet Akbağ Meclis Yaman Akdeniz sansür yasası

İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD), 'unutulma hakkı' adı altında birçok kamuyu ilgilendiren haberin sansürlendiğini ve bunun toplumsal hafızayı yok ettiğini belirten bir rapor yayımladı. İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz, bu sansürün ifade ve basın özgürlüğüne zarar verdiğini vurguladı. Anayasa Mahkemesi, 5651 sayılı yasanın 9. maddesini iptal etmesine rağmen, sulh ceza hakimliklerinin bu madde kapsamında karar vermeye devam ettiğini belirtti. İFÖD, arşiv değeri olan birçok haberin sansürlendiğini ve bu durumun toplumsal hafızaya zarar verdiğini raporladı.
7 Haziran 2024

Nejla Demirci'nin KHK ile ihraç edilen doktor ve öğretmenlerin hikayesini anlattığı 'Kanun Hükmü' belgeseli, çeşitli festivallerde ve gösterimlerde sansüre uğradı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi de Beyoğlu Sineması'nda belgesel için tahsis ettiği salonu geri çekti. Belgesel, Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde de sansürlenmiş ve festival iptal edilmişti. İşçi Filmleri Festivali'nde de gösterimi yasaklanan belgesel, henüz seyirciyle buluşamadı.
18 Mayıs 2024

İstanbul Kadıköy'de, 'Kızıl Goncalar' dizisine RTÜK tarafından verilen yayın durdurma ve para cezası sonrasında, emek ve meslek örgütleri sansüre karşı bir araya gelerek eylem yaptı. Eylemde, sansür uygulamalarının normalleştirilmesinin tehlikeli olduğu ve bir korku iklimi yaratılmaya çalışıldığı belirtildi. Sanatçıların ifade özgürlüğünün anayasal koruma altında olduğu vurgulanarak, sansür ve engellemeler nedeniyle 'nefes alamadıkları' ifade edildi ve meslektaşlarına mücadele çağrısında bulunuldu.
17 Ocak 2024

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Netflix'in yayınladığı 'Pieles' (Deriler) adlı filmin genelev sahnesini 'toplumun milli ve manevi değerlerine' aykırı bulduğu için platforma idari para cezası ve katalogdan çıkarma cezası verdi. RTÜK, haftalık olağan toplantısında diğer televizyon kanallarına ve dijital yayın platformlarına da çeşitli cezalar uyguladı. 'Pieles' filminde, deforme olmuş karakterlerin toplum tarafından dışlanmaları ve bu durumla başa çıkmaya çalışmaları konu ediliyor.
28 Aralık 2023

Turkuvaz Grubu'na bağlı kitap satış platformu D&R, 'müşteri şikayeti' gerekçesiyle Ayrıntı Yayınları tarafından yayımlanan 2024 Karga Kafası Ajandası'nın satışını durdurduğunu açıkladı. Ajandada yer alan bir çizim nedeniyle alınan bu karar, karikatürist Kemal Gökhan Gürses tarafından eleştirildi. Gürses, sansüre rağmen özgür ve demokratik bir ülke için yazmaya, çizmeye ve yayımlamaya devam edeceklerini belirtti.
28 Aralık 2023

Boğaziçi Üniversitesi Sinema Kulübü, LGBTİ+ bireylerin ailelerinin hikayelerini anlatan 'Benim Çocuğum' belgeselinin gösterimine okul yönetimi tarafından izin verilmediğini açıkladı. Gösterim için gerekli izinler alınmış olmasına rağmen, yasak kararı etkinlikten iki saat önce verildi. Daha önce de aynı belgeselin gösterimine izin verilmemiş ve kulüp etkinlikleri sansürlenmişti. Belgeselin yönetmeni Can Candan, üniversitede daha önce üç kez işine son verilmiş bir akademisyendi.
20 Aralık 2023

Diken haber sitesinin, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yeğeninin eşi Abdulkadir Karagöz'ün Boğaziçi Üniversitesi Vakfı'na atandığını ve 'ihale avcısı' olarak bilindiğini iddia eden haberine mahkeme tarafından içerik çıkarma ve erişim engeli kararı verildi. Karar, Karagöz'ün 'kişilik haklarının ihlali' gerekçesiyle başvurusu üzerine alındı. Haberde, Boğaziçi Üniversitesi Vakfı'na yapılan atamalar ve bu atamaların özellikleri, vakıf yönetimindeki değişiklikler ve vakıfla ilgili diğer tartışmalar ele alınıyordu.
6 Aralık 2023

Anayasa Mahkemesi, kamuoyunda 'sansür yasası' olarak bilinen ve 'halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma' suçuna hapis cezası öngören yasanın 29'uncu maddesinin iptalini görüşmek üzere toplandı. Basın örgütleri, bu yasayı ve gazetecilere yönelik tutuklamaları protesto etmek için AYM önünde 'basın nöbeti' başlattı. 29'uncu maddeden dolayı tutuklanan gazeteci Tolga Şardan da nöbete katıldı ve AYM'nin vereceği kararın meslek ve toplum açısından önemine vurgu yaptı.
8 Kasım 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM), 'halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma' suçuna hapis öngören 'sansür yasası' olarak adlandırılan 'dezenformasyonla mücadele yasası'nın iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemini 8 Kasım'da görüşecek. AKP ve MHP'nin hazırladığı bu yasa, gazetecilik meslek örgütleri tarafından 'sansür yasası' olarak adlandırılmıştı. CHP, yasanın 29'uncu maddesinin iptali için AYM'ye başvurmuştu. AYM, başvurunun iptal istemini 8 Kasım'daki Genel Kurul gündeminde ele alacak.
2 Kasım 2023

İsrail İletişim Bakanı Shlomo Karhi, 'ulusal morale zarar veren' veya 'düşman propagandasını yayan' kişiler ve medya kuruluşları hakkında gözaltı, mülkten çıkarma, yayın durdurma veya mala el koyma kararlarına olanak verecek bir düzenlemeyi yürürlüğe sokmayı planlıyor. Bu düzenleme, hem genel kamuoyu hem de yerel ve yabancı medya için geçerli olacak. İletişim bakanı, bir yayının 'düşmana yardım ettiğine' karar verirse, yayını durdurma, yayın ekipmanına el koyma, bir kişiyi yerinden etme ve kolluk kuvvetlerini harekete geçirme yetkilerine sahip olacak.
16 Ekim 2023

ATV ekranlarında yayınlanan 'Bergen' filminin bazı sahneleri sansürlendi. Filmde geçen 'Adetim gecikti' cümlesi ve hamam sahnesi kesildi. Bu duruma tepki gösteren başrol oyuncusu Farah Zeynep Abdullah, Twitter hesabından ATV ve RTÜK'ü etiketleyerek sansürden dolayı izleyicilerden özür diledi.
28 Eylül 2023

Altın Portakal Film Festivali jürisi, 'Kanun Hükmü' belgeselinin festivalden çıkarılmasının ardından festivali desteklediğini açıkladı ve görevine geri döndü. Festival yönetimi, belgeselin seçkiye yeniden dahil edildiğini duyurdu. Ancak Kültür ve Turizm Bakanlığı, 'sanatın provokasyon olarak kullanılması' ve '15 Temmuz'un itibarsızlaştırılması' gerekçeleriyle festivalden çekildiğini açıkladı. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Bakanlık'ın kararını destekledi. Sosyal medyada festival aleyhine bir karalama kampanyası başlatıldı.
28 Eylül 2023

Kanun Hükmünde Kararnameyle (KHK) kamu görevinden çıkarılan doktor Yasemin Demirci ve öğretmen Engin Karataş'ın mücadelesini anlatan 'Kanun Hükmü' adlı belgesel, 'filmdeki bir kişi hakkında yargı sürecinin devam ettiği' gerekçesiyle Altın Portakal Film Festivali'nden çıkarılmıştı. Ancak, festival jürisi ve diğer film yapımcılarından gelen tepkiler üzerine belgesel, festival seçkisine geri alındı. Festival yönetimi, belgeselin geri alınmasının gerekçesini 'filmdeki kişinin hakkında yargı sürecinin devam etmediğinin' belgelenmesi olarak gösterdi.
28 Eylül 2023

Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen Altın Portakal Film Festivali'nde yarışma seçkisinden çıkarılan 'Kanun Hükmü' adlı belgesel, KHK ile kamu görevinden çıkarılan bir doktor ve öğretmenin mücadelesini anlatıyor. Belgesel, 'filmdeki bir kişi hakkında yargı sürecinin devam ettiği' gerekçesiyle festivalden çıkarıldı. Jüriler, belgeselin seçkiye geri alınmaması durumunda görevlerini yerine getirmeyeceklerini açıkladılar.
23 Eylül 2023

Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen Altın Portakal Film Festivali'nde, KHK ile görevlerinden çıkarılan iki memurun mücadelesini anlatan 'Kanun Hükmü' adlı belgesel, yarışma seçkisinden çıkarıldı. Yönetmen Nejla Demirci, bu durumu 'sansür' olarak nitelendirdi. Festival yönetimi, belgeselin çıkarılma sebebini, filmdeki bir kişi hakkında yargı sürecinin devam ettiği iddiası olarak belirtti.
23 Eylül 2023

İranlı yönetmen Ali Asgari'nin ülke dışına çıkması ve film çekmesi İran rejimi tarafından yasaklandı. Asgari'nin son filmi 'Terrestrial Verses', Cannes Film Festivali'nde dünya prömiyerini yapmış ve olumlu tepkiler almıştı. Ancak, Asgari'nin İran'a dönüşünün ardından pasaportuna el konuldu ve uluslararası festivallere katılması engellendi. İran rejimi, Asgari'yi hapse göndermekle tehdit etti.
1 Eylül 2023

Şanlıurfa Aile Hekimleri Derneği (ŞUAHED), aşı sıkıntısını basına anlatan ve bu nedenle 'halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma' suçlamasıyla dava açılan Başkanı Dr. Yusuf Eryazğan'a destek verdi. Savcılık, Eryazğan'ın meslek örgütlerinde görev almasının engellenmesini talep ediyor. ŞUAHED, yaptığı açıklamada aşı sıkıntılarını paylaşmanın bir borç olduğunu belirtti ve davaların kendilerini durduramayacağını ifade etti.
26 Ağustos 2023

Uluslararası Af Örgütü, Taksim'deki barışçıl toplanma yasaklarına dikkat çekmek ve daha önceki barışçıl eylemleri hatırlatmak amacıyla bir protesto turu düzenledi. Bu turda, 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşleri, 1 Mayıs İşçi Bayramları, Onur Yürüyüşleri, Cumartesi Anneleri/İnsanları oturma eylemleri, Sansüre Karşı Yürüyüş, Başörtülü Öğrenci eylemleri ve daha birçok eylem yer alıyor. Af Örgütü, Taksim Özgürlük Turu web sitesini Türkçe ve İngilizce olarak yayına açtı.
25 Ağustos 2023

İfade Özgürlüğü Derneği'nin (İFÖD) raporu, Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) kendi kararlarını uygulamayarak sansüre kapı araladığını belirtiyor. Rapor, AYM'nin ifade ve basın özgürlüğü ihlalleri karşısında etkisiz bir iç hukuk yolu mekanizmasına dönüştüğünü ve kontrolü tamamen sulh ceza hakimliklerine bıraktığını ifade ediyor. Rapor ayrıca, 2022 sonu itibariyle 712 bin 558 web sitesi, 150 bin URL adresi, 9 bin 800 Twitter hesabı, 55 bin 500 tweet, 16 bin 585 YouTube videosu, 12 bin 000 Facebook içeriği ve 11 bin 150 Instagram içeriğine erişim engeli getirildiğini belirtiyor.
24 Temmuz 2023

Yetişkin içerikli Britanya merkezli platform OnlyFans, Türkiye'de 'müstehcenlik' gerekçesiyle erişime engellendi. Prof. Dr. Yaman Akdeniz, bu kararın 5651 sayılı yasanın kişilik hakları ihlali gerektiren 9'uncu maddesine dayandırılmasına rağmen, somut bir kişilik hakkı ihlali olmadığını ifade etti. Akdeniz, kararın Anayasa Mahkemesi'nin pilot kararına da aykırı olduğunu ve hakimin yetkisini aşarak karar verdiğini belirtti.
9 Haziran 2023
İşaretlediklerim